“Wokabaut Olsem Ol Manmeri Bilong Lait”
“Yupela i mas kamap ol nupela manmeri, em ol manmeri God i mekim ol i kamap nupela na ol i stap olsem God yet, long wanem, pasin bilong ol i stretpela olgeta na i holi tru.”—EFESUS 4:24.
GOD JEHOVA em “Papa i bin mekim kamap olgeta lait bilong skai,” na em “i no gat liklik hap tudak i stap long em.” (Jems 1:17; 1 Jon 1:5) Na Pikinini bilong em, em Krais Jisas, em i tok: “Mi yet mi lait bilong graun. Man i bihainim mi, em bai i no inap wokabaut long tudak. Nogat. Em bai i gat lait bilong laip.” (Jon 8:12) Ol manmeri i save bihainim Jisas na ol i lotuim Jehova, ol i stap gutpela tru, long wanem, tingting bilong ol i gat save long tok i tru na long pasin i stret na long ol samting bilong spirit, olsem na ol i “stap olsem ol lait namel long ol lain manmeri bilong dispela graun.”—Filipai 2:15.
2 Long bipo Aisaia i bin tok profet olsem: “Lukim. Ol blakpela klaut na bikpela tudak i karamapim olgeta arapela lain manmeri bilong graun. Tasol mi Bikpela, mi kam long yu, na bikpela lait bilong mi i lait strong antap long yu.” Olgeta man bilong graun i bruk long God na ol i stap longwe long em na ol i stap aninit “long ol strongpela spirit na ol gavman na ol kain kain samting i gat strong, ol i save bosim graun long dispela taim bilong tudak.”—Aisaia 60:2; Efesus 6:12.
3 Pol i gat bikpela tingting long ol Kristen i mas i stap longwe long dispela tudak. Em i tok, ol “i no ken wokabaut moa long pasin bilong ol haiden,” tasol ol “i mas wokabaut olsem ol manmeri bilong lait.” (Efesus 4:17; 5:8) Na em i tokim ol long olsem wanem ol i ken mekim olsem. Long nau, bikpela tudak moa yet i karamapim graun. Pasin bilong ol man bilong graun i go nogut tru, na lain bilong Jehova i mas wok strong long sakim ol dispela pasin nogut bilong graun. Olsem na yumi laik save gut long tok bilong Pol.
Kisim Save Long Krais
4 Pol i stori pinis long ol pasin kranki na pasin nogut bilong ol man bilong graun, na nau em i toktok long ol Kristen long Efesus, em ol wanlotu bilong em. (Kaunim Efesus 4:20, 21.) Em i bin autim tok na skulim ol man long taun Efesus inap 3-pela yia, na em i save gut long planti manmeri insait long kongrigesen long Efesus. (Aposel 20:31-35) Olsem na taim Pol i tokim ol, “ol i no bin skulim yupela long mekim ol dispela pasin nogut,” i olsem em i tok, ol save bilong Krais ol i bin kisim, em i stret olgeta na i no gat hap tok kranki long en bilong haitim ol lo bilong God na givim rot long ol long mekim ol pasin nogut olsem ol man bilong graun i save mekim, olsem ves 17 na 18 na 19 i kolim, nogat. Ol i bin skul na kisim stretpela save long tok i tru na long pasin Kristen olsem bilong Krais Jisas. Olsem na ol i no wokabaut moa long pasin tudak olsem ol man bilong graun, nogat; nau ol i stap olsem ol man bilong lait.
5 Olsem na yumi mas lain gut “long tok tru i stap long [Krais] Jisas.” Pol i tok pinis long ol brata olsem: “Yumi bai i no inap i stap moa olsem ol liklik pikinini, na ol dispela tok bilong ol grisman i save tumas long olgeta pasin bilong trik na giaman, em bai i no inap sakim yumi nabaut olsem win na si i save sakim kanu long solwara, na kanu i trip nabaut na i no i go stret long ples em i makim.” (Efesus 4:14) Sampela bilong ol i wokabaut yet long pasin bilong graun, maski ol i kisim save pinis long Krais, na ol i laik pulim sampela brata moa long mekim olsem. Long nau, sampela i stap insait long tok i tru, tasol tok i tru i no stap insait long bel bilong ol. Long taim bilong Pol, i gat sampela ol man ol i no bin skul gut long tok i tru, olsem na ol i no strong, na wantu ol samting bilong graun i pulim ol. Na long nau tu i olsem. Olsem na yumi mas ‘harim tok bilong Krais, na skul gut long tok tru.’—Efesus 4:21.
6 Ol dispela tok Pol i kolim, olsem “lain,” na “harim tok,” na “skulim,” ol i makim olsem yumi mas skul na lainim tok na kisim save. Tru, Jisas yet i no kam lainim yumi, tasol em i bosim bikpela wok bilong autim tok long ol man na skulim ol long tok i tru, na “wokboi i gat gutpela tingting” i lukautim dispela wok. (Matyu 24:45-47; 28:19, 20) Yumi inap “harim . . . tok bilong Krais,” na skul “long tok tru i stap long Jisas,” na kisim stretpela save long ol samting bilong spirit, sapos yumi stadi na bung wantaim kongrigesen na tingim gut na bihainim ol dispela save. Gutpela sapos yumi mekim wok long olgeta rot i op long yumi bilong kisim dispela save, na bai yumi ken tok, yumi bin “harim . . . tok bilong Krais” na em i bin ‘skulim yumi long tok tru.’
7 Long Efesus 4:21 Pol i tok, yumi mas harim tok bilong Krais, na nau em i tok, “tok tru i stap long Jisas.” Sampela man i tok, Pol i no save kolim tumas nem bilong Krais, olsem “Jisas.” Long Efesus Pol i kolim wanpela taim tasol, olsem hia long sapta 4 na ves 2 tasol. Ating Pol i tingim pasin bilong Jisas taim em i stap man long graun, olsem na Pol i kolim nem bilong em. Wanpela taim Jisas i bin tok: “Mi yet mi rot, na mi as bilong tok tru, na mi as bilong laip.” (Jon 14:6; Kolosi 2:3) Em i tok em i “as bilong” tok tru, long wanem, em i bin autim tok tru, na em i bihainim tok tru. Olsem na lotu Kristen tru i no olsem wanpela lotu yumi insait nating long en, nogat; em i wanpela samting yumi mas bihainim long olgeta taim, olsem wanpela pasin o wanpela kain wokabaut. Yumi mas bihainim lek bilong Jisas long olgeta samting yumi save mekim. Yu save mekim olsem? Long dispela rot tasol yu inap wokabaut olsem man bilong lait.
“Rausim . . . Olpela Pasin”
8 Pol i laik helpim yumi long “harim . . . tok bilong Krais” na wokabaut olsem man bilong lait, olsem na long Efesus 4:22-24 em i kolim 3-pela samting yumi mas mekim. Em i kolim namba wan olsem: “Bipo yupela tu i bin wokabaut long pasin bilong olpela man, em pasin bilong giaman na bel i kirap long mekim ol samting nogut, na em pasin i bringim man i go long rot bilong bagarap. Tasol nau yupela i mas rausim dispela olpela pasin.” (Efesus 4:22) Yumi save rausim o lusim laplap i gat doti, na yumi pasim nupela klinpela laplap, na yumi mas mekim olsem tasol long olpela pasin na wokabaut bilong yumi. Planti taim Pol i save mekim kain tok piksa olsem. (Rom 13:12, 14; Efesus 6:11-17; Kolosi 3:8-12; 1 Tesalonaika 5:8) Sapos samting i bagarapim klos bilong yumi, kwiktaim yumi save senisim klos; na i olsem tu long pasin bilong yumi, yumi mas lusim pasin nogut na bihainim stretpela pasin tasol.
9 Taim yumi “rausim” olpela pasin, no ken kisim bek gen. Lusim olgeta. No ken lusim inap liklik taim tasol, na nau kirap bihainim gen. Nogat. Yumi mas strong long lusim tru “pasin bilong olpela man” bipo yumi save bihainim, na yumi mas strong long bihainim nupela stretpela pasin na “kamap nupela” man. Na yumi no ken lusim taim long mekim olsem. Yumi mas mekim hariap.
10 Pol i tok, olpela wokabaut “i bringim man i go long rot bilong bagarap.” I olsem pasin bilong em i wok long kamap nogut nogut. Ol man bilong graun i sakim ol stretpela save i kam long God, olsem na ol “i go long rot bilong bagarap.” “Pasin bilong giaman na bel i kirap long mekim ol samting nogut,” em dispela ol samting i “bringim” ol i go long dispela “rot bilong bagarap.” Ol dispela samting i olsem samting bilong “giaman,” long wanem, long ai i olsem gutpela samting i no gat rong long en, tasol sapos yumi bihainim, bai bagarap i painim yumi. (Hibru 3:13) Yumi mas lusim olpela pasin, olsem “rausim,” nogut yumi bagarap. (Rom 6:21; 8:13) Mas tromoi olpela pasin nogut, olsem yumi tromoi olpela brukpela laplap i gat doti.
Nupela Tingting
11 Sapos yu pundaun i go long graun malumalum, yu mas senisim klos bilong yu, na yu mas wasim skin bilong yu tu, a? Orait, nau Pol i makim namba 2 samting yumi mas mekim bilong “harim . . . tok bilong Krais.” Em i tok: “Tingting bilong yupela i mas kamap nupela.” (Efesus 4:23) Long ves 17 na 18 em i bin tok, “tingting” bilong ol man i paul, “na save bilong ol i olsem tudak.” Olsem na yumi mas senisim tingting, olsem rausim olpela tingting na kisim nupela tingting. Bai yumi mekim olsem wanem?
12 Pol i no toktok long spirit holi, nogat. Baibel i no tok, spirit holi em i samting bilong ol man. I gat narapela samting, olsem wanpela strong, em i save kirapim tingting bilong man na givim tingting long em na stiaim na bosim tingting na laik na pasin na wokabaut bilong em.
13 Yumi ol man yumi no gutpela man tumas. Rong o sin i stap pinis long skin bilong yumi, olsem na tingting bilong yumi i save tingting long ol samting bilong skin na ol samting bilong graun, na i no samting bilong spirit o bilong God, nogat. (Saveman 7:20; 1 Korin 2:14; Kolosi 1:21; 2:18) Olsem na sapos tru yumi lusim olpela pasin na olpela wokabaut na ol pasin nogut bipo yumi save bihainim, na yumi kirap long bihainim nupela pasin na nupela wokabaut, em gutpela; tasol sapos yumi no senisim tingting bilong yumi, na yumi gat wankain tingting olsem bilong bipo, na yumi tingim yet ol samting bilong graun na ol samting bilong skin, na yumi no tingim ol samting bilong spirit, orait, i no longtaim na bai yumi kirap gen long bihainim ol dispela samting yumi lusim pinis, olsem olpela pasin yumi bin mekim bilong pastaim, na olpela wokabaut bilong yumi. Em nau, ol laik bilong skin bai bosim gen ol samting yumi save mekim. Planti man i bin mekim olsem. Ol i lusim smok, na lusim pasin bilong dring planti, tasol ol i no bin wok strong long holimpas nupela tingting ol i bin kisim. Sapos man i no larim dispela nupela tingting i bosim pasin na wokabaut bilong em, bai em i pundaun na kirap gen long bihainim pasin bilong em bilong pastaim.—Rom 12:2.
14 Yumi mas mekim wanem na bai dispela i no ken painim yumi? Yumi mas mekim olsem: Oltaim yumi mas stadi long tok i tru bilong Baibel, na tingting long ol samting yumi lain long en, na bai tingting bilong yumi i ken kamap nupela, na dispela nupela tingting i ken i stap nupela tasol na i no ken surik i go bek long olpela tingting gen. Yumi no ken lusim wok long stadi na long kisim save long tok i tru na long tingim ol samting yumi lain pinis long en. No ken mekim wanpela taim o sampela taim tasol, nogat; mas mekim long olgeta taim. Wanpela buk (The Brain) i tok, taim ol save i wok long i go insait long kru bilong yumi, dispela save i putim mak i stap long kru olsem lek bilong man i save putim mak long graun em lek i bin krungutim, na mak i stap pinis. Na taim yumi stadi na putim save i go long tingting bilong yumi, dispela save i putim mak long kru, na mak i stap pinis, na nau yumi inap tingim gen samting yumi lainim pinis na yumi no lusim tingting long en, na dispela nupela tingting i stiaim wokabaut bilong yumi.—Filipai 4:8.
Wokabaut Olsem Ol Manmeri Bilong Lait
15 Na nau Pol i kolim namba 3 samting yumi mas mekim na bai yumi “harim . . . tok bilong Krais.” Pol i tok: “Yupela i mas kamap ol nupela manmeri, em ol manmeri God i mekim ol i kamap nupela na ol i [gat pasin olsem bilong] God yet, long wanem, pasin bilong ol i stretpela olgeta na i holi tru.” (Efesus 4:24) Olsem na ol Kristen i bihainim nupela pasin tru, em God yet i as bilong en, na God yet i bin kamapim long ol. Long Kolosi 3:10 Pol i tokim ol Kristen: “Yupela i kamap nupela man pinis. God i bin mekim yupela i kamap nupela man, na oltaim em i save givim planti gutpela save long yupela, na em i mekim yupela i kamap nupela.”
16 God Jehova i wokim Adam tupela Iv i gat pasin olsem bilong God yet. Ol i save long wanem pasin i stret o nogat, na ol i save long ol samting bilong spirit, tasol ol animal i no save long dispela. (Stat 1:26, 27) Rong tupela i mekim i rongim yumi na putim sin long yumi tu, tasol yumi tu inap pilim wanem pasin i stret o nogat, na yumi inap save long ol samting bilong spirit. Ol man i bilip long ofa Jisas i bin mekim bilong baim rong bilong ol, em God i laik bai ol i lusim olpela pasin nogut na kamap “nupela man” na bai “olgeta samting i stap gutpela tru” na ol i ken kamap “ol pikinini bilong God.”—Rom 6:6; 8:19-21; Galesia 5:1, 24.
17 Pol i kolim tupela samting bilong “nupela” man, em pasin “i stretpela olgeta,” na pasin “i holi tru.” God yet i kamapim dispela tupela samting long “nupela” man. Song 145:17 i tok: “God i save bihainim stretpela pasin na em i save marimari long yumi long olgeta samting em i mekim.” Na Kamapim Tok Hait 16:5 i tok: “God, yu stap nau, na bipo tru yu stap. Pasin bilong yu em i gutpela na stretpela olgeta, na yu holi tru.” Tru tumas, yumi mas bihainim pasin i stret na pasin holi na bai pasin bilong yumi i wankain olsem bilong God, na nau yumi inap litimapim nem bilong em. Yumi mas i gat pasin olsem bilong papa bilong Jon Bilong Baptais tu, em Sekaraia; spirit holi i kirapim em na em i litimapim nem bilong God na em i tok, “yumi ken holim wok bilong [God], na yumi no ken pret.”—Luk 1:74, 75.
Wokabaut Olsem Ol Man Bilong Lait
18 Em nau, yumi stori pinis long ol tok bilong Pol long Efesus 4:17-24, na nau yumi ken wok long tingim. Ves 17, 18, 19 i stori long pasin nogut bilong dispela graun. Ol man bilong graun i sakim save i kam long God na ol i bikhet long em, em as tru bilong laip, olsem na ol i stap long rot bilong lus. Ol i no gat gutpela save bilong stiaim wokabaut bilong ol, olsem na ol i paul nabaut na ol i no inap kamapim ol gutpela wok. Ol i sot long ol samting bilong spirit na ol i stap nogut tru! Olsem na yumi mas strong long i stap olsem ol man bilong lait!
19 Na long ves 20 na 21 Pol i tok, yumi mas givim bel long lainim gut tok i tru na bihainim, olsem Jisas i bin mekim. Na ves 22, 23, 24 i tok, yumi mas lusim olpela pasin na olpela wokabaut, na senisim dispela samting na kamap olsem nupela man, na stap strong olsem, na no ken surik liklik. Putim ai na tingting na bel i go long ol gutpela samting bilong spirit. Tingim Jehova bai helpim yu long wokabaut stret na long i stap olsem man bilong lait. “Bipo tru God i bin tok, ‘Insait long tudak lait i ken kamap.’ Na lait bilong God yet i bin i kam i stap long mipela, na i mekim bel bilong mipela i lait moa yet. Mipela i lukim pes bilong Jisas Krais na mipela i lukim lait tru na mipela i save long bikpela lait na strong bilong God.”—2 Korin 4:6.
Yu Tingim Yet?
◻ Olsem wanem yumi ken lainim “tok bilong Krais”?
◻ Bilong wanem yumi mas lusim tru olpela pasin?
◻ Wanem samting i save kirapim tingting bilong man? Em i mas mekim wanem na bai dispela samting i kamap nupela?
◻ Wanem sampela ol pasin bilong “nupela” man?
[Askim Bilong Stadi]
1. Ol man i save lotu long Jehova, ol i gat wanem ol gutpela samting? Olsem wanem ol i gat ol dispela gutpela samting?
2. Olsem wanem lain bilong God i stap narapela kain long ol man bilong graun, olsem tok profet i makim?
3. Bilong wanem yumi laik save gut long tok bilong Pol?
4. Pol i tingim wanem samting taim em i tok, ol i no bin skul “long mekim ol dispela pasin nogut”?
5. Sampela i stap insait long tok i tru na em tasol, tasol sampela moa em tok i tru i stap long bel bilong ol, na olsem wanem tupela i narapela narapela kain?
6. Olsem wanem Krais Jisas i skulim yumi long nau?
7. Wanem insait bilong dispela tok bilong Pol, “tok tru i stap long Jisas”?
8. Yumi tingim tok bilong Pol long Efesus 4:22, 24 na yumi ken tok piksa long wanem samting?
9. Olsem wanem yumi ken “rausim” olpela pasin?
10. Bilong wanem yumi mas strong long lusim olpela pasin?
11. Wanem samting i mas senis pastaim na bai yumi inap kamap olsem “nupela” man?
12. Wanem samting i save kirapim man long senisim pasin bilong em?
13. Bilong wanem tingting bilong yumi i mas kamap nupela?
14. Yumi mas mekim wanem na bai tingting i ken i stap olsem nupela long olgeta taim?
15. Ol Kristen i kamap nupela man olsem wanem?
16. Olsem wanem God i bin wokim man i gat pasin kain olsem bilong God yet?
17. Bilong wanem stretpela pasin na pasin holi i bikpela samting bilong “nupela” man?
18. Olsem Pol i tok, ol man bilong graun i stap olsem wanem?
19. Wanem sampela tok bilong Pol i ken strongim yumi long wokabaut yet olsem man bilong lait?
[Piksa long pes 15]
Jisas i tok, “Mi yet mi rot, na mi as bilong tok tru, na mi as bilong laip”
[Piksa long pes 16]
Lusim olpela pasin nogut wantaim kros na pait na tok nogut na tok sem na tok giaman.—Kolosi 3:8, 9
[Piksa long pes 17]
‘Mas kamap nupela man na bihainim pasin olsem bilong God yet, em pasin i stretpela olgeta na i holi tru.’—Efesus 4:24