Toktok Gut Wantaim—Tasol Yu Mas Mekim Sampela Samting Moa
SAPOS sampela turis i sanap nabaut antap long maunten na ol i lukim ol samting i stap daunbilo, ol wan wan bai lukim narapela narapela samting, long wanem, ol i sanap i stap long narapela narapela hap, na ol wan wan i gat narapela narapela laik long samting ol i laik lukim.
Insait long marit tu i olsem. Maski tupela i gat wankain laik, em i no wankain olgeta. Samting i bin painim man taim em i pikinini o taim em i wok long kamap bikpela, dispela i no wankain olsem ol samting i bin painim meri bilong em. Na famili bilong tupela i gat narapela narapela kain pasin na sindaun, na dispela i save stiaim sampela tingting na pasin bilong tupela. Olsem na sampela taim dispela i as na tupela i no stap wanbel, na kros pait i stap namel long ol. Pol i tok: “Ol manmeri i marit bai i painim planti hevi long laip bilong ol.”—1 Korin 7:28.
Tupela i mas lain long bungim tingting na laik bilong wan wan i kamap wankain tasol, na bai tupela i kamap olsem “wanpela bodi.” Bilong mekim olsem, tupela i mas toktok gut wantaim long ol samting. (Lukim blok long pes 7.) Tasol ol i mas mekim sampela samting moa.
Tingting Gut Pastaim
Baibel i tok: “Man i gat gutpela tingting, em i save tingting gut pastaim na bihain em i mekim gutpela tok. Na dispela i save mekim [narapela] i laikim tumas long harim tok bilong en.” (Sindaun 16:23) Dispela tok “tingting gut,” long tok Hibru i olsem skelim gut long bel ol tok samting. Olsem na i no maus tasol inap stretim hevi. Em i samting bilong bel bilong tupela. Narapela i mas sori long narapela na putim gut yau long harim ol tok bilong em. (Jems 1:19) Narapela mas inap long pilim tingting na hevi bilong narapela.—Sindaun 20:5.
Ating ol i ken tingim wanem as na kros i bin kamap. Wanpela samting i putim hevi long poroman bilong yu? Em i gat sik samting? Dispela i as na em i stap bel nogut? Baibel i tok: “Sapos ol man [yutupela poroman] i toktok i stap na yu wetim gutpela taim [bilong stretim kros] na yu mekim wanpela gutpela tok long [poroman], orait bai yu amamas.” (Sindaun 15:23) Olsem na sapos yu tingim ol samting ating em i as bilong dispela kros, dispela bai helpim yu long kamapim ol tok inap long stretim dispela kros.—Sindaun 25:11.
Tasol ating as bilong dispela hevi i no samting bilong nau; em samting bilong bipo.
Samting Bilong Bipo
Samting i bin painim yumi taim yumi stap pikinini, dispela inap stiaim tingting bilong yumi taim yumi kamap bikpela. Man i kamap insait long narapela famili, na meri i kamap insait long narapela famili, olsem na taim ol i marit ating pasin na tingting bilong ol i no wankain tru.
Wanpela stori long Baibel i kamapim klia dispela samting. Taim ol man i kisim Bokis Kontrak i go bek long Jerusalem, Devit i amamas, tasol meri bilong em Mikal, nogat. Em “i sanap long windo na i lukim ol. Na em i lukim man bilong en, King Devit, i singsing na kalap nabaut bilong litimapim nem bilong Bikpela. Na Mikal i no laikim dispela pasin Devit i mekim, olsem na em i bel nogut long em.”—2 Samuel 6:14-16.
Mikal i bihainim tingting bilong papa bilong em, Sol. Sol i no man bilong bilip. Olsem na tupela man bilong skelim Baibel, em C. F. Keil na F. Delitzsch, i tok, ves 16 i kolim Mikal olsem “pikinini meri bilong Sol,” na i no tok em i meri bilong Devit. Em nau, yumi save, Mikal na Devit i no gat wankain tingting long dispela gutpela samting i bin kamap.—2 Samuel 6:20-23.
Nau yumi ken save, ol samting i bin painim man na meri marit taim ol i pikinini yet, dispela inap mekim na tupela bai i gat narapela narapela kain tingting long sampela samting, maski tupela i wanbel long mekim wok bilong Jehova. Sapos papamama i no bin mekim gut long pikinini meri o sori long em, ating taim em i marit pinis em i laik bai man bilong em i mas moa tingim em na sori tru long em. Ating man bai tok: “Maski planti taim mi tokim meri, mi laikim em tumas, em i laik bai mi mas tokim em moa yet!”
Baibel i tok: “Yupela i no ken lukautim ol samting bilong yupela tasol. Nogat. Yupela wan wan i mas lukautim ol samting bilong ol arapela . . . na helpim ol long i stap gut.” (Filipai 2:4) Man i mas tingim wanem samting ating i bin painim meri bilong em long bipo, na man i no ken tingim ol samting bilong em yet. Na meri i mas mekim olsem long man bilong em.—1 Korin 10:24.
Sapos Bipo Ol i Bin Bagarapim Em
Sapos bipo ol i bin repim meri o mekim pasin sem long em taim em i pikinini, man bilong em i mas moa sori long em. Ating taim tupela i slip wantaim, meri i no amamas tumas, long wanem, em i tingim samting i bin painim em long bipo, na hap tingting bilong em i ting man bilong em hia i bin mekim. Olsem na man i mas traim pilim tingting bilong meri, em i gat dispela tingting o nogat.—1 Pita 3:8.
Yumi no inap senisim samting i bin kamap bipo o stretim dispela rong, tasol yumi ken wok long mekim gut bel bilong poroman sapos em i gat dispela hevi. (Sindaun 20:5) Baibel i tok: “Yupela ol maritman, yupela i mas bihainim gutpela tingting na sindaun gut wantaim ol meri bilong yupela.” (1 Pita 3:7) Yu mas tingim ol hevi poroman i bin karim long bipo na mekim pasin sori long em. Sapos yu no mekim olsem, orait, maski yu toktok gut wantaim em, tok bilong yu bai lus nating.
Jisas i bin sori long ol man i gat sik, maski em yet i no bin sik olsem. (Matyu 14:14) Sapos hevi i bin painim meri, maski dispela hevi i no bin painim yu, yu mas sori long em na helpim em. No ken mekim olsem dispela hevi i samting nating. (Sindaun 18:13) Pol i tok: “Yumi gat wok bilong helpim ol man . . . na karim hevi bilong ol. Yumi no ken ting long helpim yumi yet tasol.”—Rom 15:1.
No Ken Bel Nogut Long Em
Marit i olsem wanpela gutpela kap glas, na sapos em i bruk, i hatwok long stretim gen wantaim glu o simen. (Sindaun 6:32) Tru, sapos wanpela marit i mekim pasin pamuk na poroman i laik lusim tingting long dispela rong, ating tupela inap stretim dispela hevi na sindaun gut wantaim, tasol taim tupela i kros, ating poroman i no gat rong bai kamapim rong narapela i bin mekim, na i olsem kamapim mak long kap em i bin bruk long en.
Sapos poroman i bin pamuk, ating bai yu hatwok long lusim tingting long dispela. Tasol sapos yu lusim, yu no ken tingim moa o kamapim gen, nogut yu putim hevi moa long marit bilong yutupela. Sapos yu tingim yet o kamapim, dispela bai mekim nogut long yutupela wantaim. Wanpela dokta i tok: ‘Sapos yu bel hevi long rong poroman i bin mekim, i olsem yu tingim em, tasol sapos yu bekim rong long em, bai yu putim hevi moa long yu yet wantaim em, na yu pasim rot bambai yutupela i ken kamap wanbel gen.’
Tru tumas, yu mas daunim belhat na bosim bel na bai yupela i ken stretim kros. Taim kros i dai, yupela i mas toktok gut wantaim na kamapim tingting bilong yupela long wanem samting i bin mekim na yupela i bin kros o yu bel hevi, na wanem samting yu laik bai poroman i mekim, na wanem samting bai yu mekim bilong strongim marit bilong yutupela. No ken kros pait long samting i bin kamap long bipo.
Drak i Pasim Rot Long Toktok
Sapos wanpela i dring planti o kisim drak, dispela i putim hevi long poroman. Ating i stap bilong poroman i wankain olsem Abigel. Baibel i tok, taim man bilong Abigel “i spak tru,” Abigel i traim stretim ol samting i kamap long pasin kranki dispela man i save mekim. (1 Samuel 25:18-31, 36) Sapos man marit i dring tumas o kisim drak, na sapos meri bilong em i wok long stretim dispela rong, tupela i stap olsem Nabal tupela Abigel i bin stap.a
Man bilong dring tumas o kisim drak, sapos em i kirap long lusim, bel bilong poroman bai i gutpela. Tasol bikpela wok i stap yet. Yumi ken tok piksa long bikpela win i wok long bagarapim wanpela ples na brukim ol haus na daunim ol diwai, tasol taim dispela win i pinis ol man i amamas. Tasol nau ol i gat bikpela wok long stretim bek ol samting na mekim gut ples. I olsem long samting i bin putim hevi long marit. Sapos wanpela marit i lusim pasin nogut em i bin mekim, em i mas wok long mekim orait gen marit bilong em na bai poroman i ken bilip long em. Tupela i mas toktok gut wantaim na kamap wanbel na strongim bek marit bilong tupela. Em i mas wok strong long mekim “tingting . . . i . . . kamap nupela,” olsem Baibel i tok ol Kristen i mas mekim.—Efesus 4:22-24.
Leonard na Ilen i bin stadi long Baibel na dispela i helpim tupela long lusim ol drak nogut, tasol tingting bilong ol i no kamap nupela olgeta.b Ol narapela samting i kalabusim ol, olsem dring samting. Ilen i tok, ‘Inap 20 yia mitupela i traim bihainim ol lo bilong Baibel na bai marit bilong mipela i gutpela, tasol mipela i no inap. Na maski mipela i stadi o beten, mipela i no inap lusim ol samting i kalabusim mipela.’
Tupela i askim sampela long helpim ol, na tupela i kaunim sampela tok i kam long ‘wokboi i gat gutpela tingting,’ olsem ol tok long ol man i save mekim pasin sem long pikinini, na pasin bilong dring planti, na ol i mas litimapim nem bilong ol meri. Ol dispela tok i helpim gut tupela.c (Matyu 24:45-47) Ilen i tok, “Ol i helpim mitupela long stretim ol dispela hevi na pas gut wantaim.”
Stretim Hevi
Rebeka i bel hevi tru long ol meri em pikinini bilong em Iso i bin maritim. Rebeka i no laik bai narapela pikinini bilong em, Jekop, i maritim dispela kain meri, olsem na Rebeka i tokim man bilong em Aisak olsem: “Mi les pinis long ol dispela meri . . . Sapos Jekop tu i maritim wanpela meri . . . olsem dispela tupela meri i stap hia, orait mobeta mi dai.”—Stat 27:46.
Ol dispela meri i givim hevi long Rebeka, tasol em i no pait wantaim Aisak long dispela na i tok, ‘Asua bilong yu na dispela hevi i stap.’ Nogat. Em i tok tasol, “Mi les,” na dispela i kamapim bel hevi bilong em. Olsem na Aisak i sori long em na kwiktaim em i kirap mekim gut bel bilong Rebeka.—Stat 28:1, 2.
Ol marit i ken kisim save long dispela hevi i bin painim Rebeka na long samting Aisak i bin mekim. Sapos kros i kamap namel long man tupela meri bilong em, nogut narapela i pait wantaim narapela. Tupela i mas wok long stretim as bilong kros. Ating narapela i ken tok olsem long narapela: ‘Mi bel hevi, long wanem, . . . ’ na nau em i ken kamapim hevi bilong em. Tasol i no gutpela sapos em i tok, ‘Mi kros long yu,’ o ‘Yu no save tingim mi!’
Tupela Mas Toktok Gut Wantaim
Marit bilong Adam na meri bilong em i bin i stap planti handet yia na tupela i kamapim planti pikinini. (Stat 5:3-5) Tasol i no olsem marit bilong tupela i strong na ol marit i ken bihainim pasin bilong tupela, nogat. Tupela i no bihainim pasin daun. Ol i laik bihainim laik bilong ol yet, na ol i givim baksait long ol stretpela lo bilong God. Ol i no stap wanbel.
Na long nau tu ating sampela marit i stap olsem. Ol i marit i stap, tasol ol i no wanbel na toktok gut wantaim. Ol i gat sampela pasin o tingting kranki, na tupela i no pas gut wantaim long tingting na pasin bilong tupela. Ol i mas rausim samting i mekim tupela i stap olsem. (Lukim 2 Korin 10:4, 5.) Tupela i mas lain oltaim long stretim dispela, na sapos ol i mekim, marit bilong ol bai kamap gutpela. God Jehova i laik bai marit i ken i stap strong, long wanem, em yet i as bilong pasin bilong marit. (Malakai 2:14-16; Hibru 13:4) Olsem na sapos yumi wok long strongim marit bilong yumi, em bai givim save na tingting long yumi bilong stretim ol hevi na bai yumi ken toktok gut wantaim poroman bilong yumi.—Lukim Song 25:4, 5; 119:34.
[Ol Futnot]
a Sapos sampela famili i gat hevi long dring, ol i ken lukim stori i stap long Kirap! bilong Mas 1993, pes 3-7.
b Dispela i no nem tru bilong ol.
c Lukim Kirap! bilong Mas 8 na Epril 8, 1993.
[Blok long pes 6]
“Mipela moa tingim pipia!”
KROS i stap namel long tupela marit, na wanpela man i askim ol, hamas minit long olgeta wik ol i lusim bilong rausim pipia. Ol i tok, 35 minit, olsem 5 minit long olgeta wan wan de. Na nau man i askim ol, hamas minit ol i save toktok wantaim long olgeta wik. Ol i tingim, na ol i kirap nogut na i tok, “Olaman, mipela moa tingim pipia!” Wan wan taim tasol tupela i save toktok wantaim, na man bilong meri i tok, “Sapos mipela i lusim 5 minit tasol long olgeta de long toktok wantaim, dispela i no inap long strongim marit bilong mipela.”
[Blok long pes 7]
Bihainim Ol Lo
◻ Toktok gut wantaim (1 Korin 14:33, 40)
◻ Kamapim tingting bilong yu; no ken sutim tok (Stat 27:46)
◻ No ken pait (Efesus 5:28, 29)
◻ No ken toknogutim narapela (Sindaun 26:20)
◻ Traim stretim; i no bilong win (Stat 13:8, 9)
[Piksa long pes 4]
Sapos hevi i kamap, wok long stretim, na maski tok pait wantaim
[Piksa long pes 8]
Kamapim tingting bilong yu; maski sutim tok long poroman