Yu Ting Olgeta Tok Bilong Ol Man i Pait Wantaim Tok i Tru?
MARTIN LUTER i bilip tru olsem tingting bilong em i stret. Em i bilip olsem Baibel i helpim tok bilong em. Tasol wanpela saveman bilong glasim ol sta samting, em Kopenikus bilong Polan, em i ting bilip bilong ol man bilong dispela taim bipo i kranki.
Em wanem bilip? Ol i bilip olsem graun i stap namel tru long olgeta sta na san mun samting, na olgeta samting i save raunim graun. Kopenikus i tok, dispela i no stret—graun yet i save raunim san. Tasol Luter i no bilip long tok bilong em. Luter i tok: ‘Ol man i save harim tok bilong wanpela hambakman bilong lukluk long ol sta, em i strong long soim ol man olsem san yet i save raunim ol samting long ples antap, na san wantaim mun samting ol i no save mekim olsem.’—Buk History of Western Philosophy.
PLANTI bilip bilong ol man i bin pait wantaim tok i tru. Na sampela tok ol inap kirapim ol man long nogutim ol narapela man.
Tasol i no olsem olgeta tok bilong ol man i save pait wantaim tok i tru, nogat. Aposel Pol i laik kirapim ol Kristen long taim bilong em long wok yet long bihainim ol tok em i bin kisim long ol man na em i givim long ol. Em i tok: “Oltaim yupela i save . . . holimpas olgeta dispela tok mi bin kisim na givim long yupela. Olsem na mi tok, yupela i save mekim gutpela pasin tru.”—1 Korin 11:2; lukim tu 2 Tesalonaika 2:15; 3:6.
Wanem dispela “tok” Pol i bin kisim long ol man? Buk Insight on the Scriptures, Volyum 2, pes 1118, i tok, Pol i kolim wanpela tok Grik, olsem pa·raʹdo·sis, na insait bilong en i olsem “wanpela tok ol i kisim long maus bilong ol man, o long wanpela rait.” Taim ol i tanim dispela tok long tok Inglis, insait bilong en i olsem: “ol tok o bilip o pasin ol pikinini i kisim long papamama, o em i stap longtaim pinis na em i kamap olsem wanpela tingting o pasin ol man i save bihainim.”a Ol tok aposel Pol i bin kisim na em i givim long ol Kristen, i gat gutpela as bilong en, olsem na i gutpela ol Kristen i bin holimpas ol dispela tok.
Tasol yumi save, sampela tok bilong ol man i giaman na sampela i tru, na sampela i gutpela na sampela i nogut. Wanpela saveman bilong Briten, em Bertrand Russell, em i mekim gutpela tok long ol man olsem Kopenikus, em i bin i stap 400 yia samting bipo, long wanem, em i no pret long skelim ol bilip ol man i kisim long ol tumbuna. Ol man olsem Russell na Kopenikus ol inap ‘luksave olsem sampela tok ol man i bin bilip long en long bipo yet na i kam inap long nau, ating ol i giaman.’ Orait olsem wanem long yu? Yu pilim olsem em i pasin bilong gutpela tingting sapos yu no bihainim nating tok bilong ol man?—Skelim wantaim Matyu 15:1-9, 14.
Orait, olsem wanem long ol bilip na pasin bilong lotu ol man i save bihainim? Yumi inap ting ol i stret na ol i no inap nogutim yumi, olsem na yumi no gat wok long skelim? Olsem wanem yumi inap save? Na sapos yumi lukim olsem sampela tok bilong lotu ol man i kisim long ol tumbuna ol i pait wantaim tok i tru, yumi mas mekim wanem? Stori i kamap bihain long dispela bai skelim ol dispela askim.
[Futnot]
a Sosaiti Wastaua bilong Nu Yok i wokim.
[Piksa Kredit Lain long pes 2]
Cover: Jean-Leon Huens © National Geographic Society
[Piksa Kredit Lain long pes 3]
Universität Leipzig