Yu Ting i Gutpela Yu Bilip Olsem Yumi Save Kamap Nupela Gen Long Narapela Bodi?
WANPELA saveman bilong ol Grik, em Pleto, em i tok, pasin bilong man i laikim meri na meri i laikim man, em i insait long dispela tingting olsem taim yumi dai yumi save kamap nupela gen long narapela bodi. Em i bilip olsem taim bodi i dai, tewel, em i no inap i dai, em i save lusim bodi na go long ‘ples bilong ol samting i klin olgeta na i narapela kain long bodi.’ Em i no gat bodi na em i save stap long dispela hap inap longpela taim liklik, na em i wok long tingim tingim mak bilong ol dispela samting em bai kamap long en. Bihain, taim tewel i kamap long narapela bodi, em i save tingim bek dispela ples bilong ol samting i narapela kain long bodi na em i laik tru long i stap long en. Pleto i ting, taim man i kirap laikim meri na meri i laikim man, ol i mekim olsem, long wanem, ol i lukim dispela naispela mak tru long poroman em ol inap tingim liklik na ol i wok long painim.
Kamapim Klia As Bilong Dispela Bilip
Bilong man i ken bilip olsem taim man i dai em i save kamap nupela gen long narapela bodi, em i mas bilip olsem man i gat wanpela tewel i no inap i dai. Olsem na yumi mas save, dispela bilip i bin kirap namel long ol lain i bilip olsem yumi gat wanpela tewel i no inap i dai. Sampela man i gat dispela tingting ol i ting, dispela bilip olsem taim yumi dai yumi save kamap nupela long narapela bodi, em i bin kirap long Isip bilong bipo. Sampela i ting em i bin kirap pastaim long Babilon bilong bipo. Bilong kamapim biknem long lotu bilong Babilon, ol pris bilong en i kamapim dispela bilip olsem taim man i dai tewel bilong em i save lusim em na go insait long narapela bodi. Olsem na ol inap tok, ol man insait long lotu bilong ol i gat nem long samting ol i bin mekim, ol dispela man em ol tumbuna i gat nem na ol i bin dai long bipo yet na ol i kamap nupela gen long bodi bilong ol dispela man.
Tasol long India yet dispela bilip i kamap strong olsem wanpela bikpela bilip. Ol saveman bilong lotu Hindu i wok long skelim skelim as bilong pasin nogut na pen na hevi i save stap namel long ol man bilong graun. Ol i ting: ‘Olsem wanem dispela pasin i stret wantaim dispela bilip olsem Man bilong wokim olgeta samting em i gat stretpela pasin?’ Ol i pilim olsem dispela bilip long God i gat stretpela pasin em i pait wantaim pasin i stap long graun, olsem ol bikpela hevi na bagarap i save painim ol man, na sampela man i gat gutpela sindaun na sampela man nogat. Ol i laik stretim dispela tupela tok i olsem i pait wantaim. Bihain ol i kamapim wanpela lo ol i kolim “lo bilong kama,” olsem i gat as bilong ol samting i kamap, na i gat ol hevi samting i kamap long dispela—‘kain kaikai man i save planim, dispela kain kaikai tasol bai em i kamautim.’ Ol i wokim olsem wanpela lista bilong makim olsem ol gutpela samting na ol samting nogut man i mekim long dispela laip nau em i stap long en, em bai kisim gutpela pe long en o kisim strafe long en long narapela laip bihain.
Insait bilong dispela tok “kama” i olsem “pasin.” Sapos wanpela Hindu i bihainim pasin na lotu bilong ples, ol bai tok em i gat gutpela kama, na sapos em i no bihainim, em i gat kama nogut. Pasin, o kama, em i mekim, dispela i makim i stap bilong em long bihain, em bai stap olsem wanem long taim em i kamap nupela gen long narapela bodi. Dispela saveman bilong ol Hindu, em Nikhilananda, em i tok, ‘olgeta man, taim mama i karim ol, ol i holim pinis pasin i bin kamap long ol samting ol i bin mekim long narapela laip ol i stap long en bipo, tasol ol i kisim ol mak bilong skin long papamama. Olsem na man yet inap mekim ol samting na bai i stap bilong em i gutpela long bihain.’ Tasol bikpela tingting bilong ol man i gat dispela bilip, em olsem: Bihain bihain ol bai lusim dispela pasin bilong kamap nupela gen long narapela bodi na ol bai pas wantaim Braman—em pasin i nambawan olgeta na i samting tru. Bilong kamap long dispela mak, ol i ting nau ol i mas wok strong long mekim ol pasin em ol man long hap bilong ol i orait long en na wok strong long kisim narapela kain save bilong ol Hindu.
Olsem na dispela bilip olsem taim yumi dai yumi save kamap nupela gen long narapela bodi, as bilong en em dispela bilip olsem yumi gat wanpela tewel i no inap i dai, na ol i skruim lo bilong kama long en tu. Orait nau yumi ken skelim sampela tok bilong Baibel, em i tok wanem long ol dispela samting.
Yumi Gat Wanpela Tewel i No Inap Dai?
Bilong bekim dispela askim, yumi mas lukim Baibel, em Tok bilong Man bilong wokim olgeta samting. Long namba wan buk bilong Baibel, em Stat, yumi inap kisim stretpela save long dispela tok olsem yumi gat wanpela tewel i no inap i dai. Baibel i stori long taim God i bin wokim namba wan man na i tok: “God Jehova i kisim graun na em i wokim man long en, na em i winim win bilong laip i go insait long nus bilong man, na man i kamap wanpela man i gat laip.” (Stat 2:7, NW) Long tok Hibru, dispela tok neʹphesh i makim man; em i no makim tewel. Em i kamap olsem 700 taim long Baibel, na i no gat wanpela taim dispela tok i makim olsem yumi gat wanpela samting i stap insait long yumi i no bilong dispela graun, olsem wanpela spirit o tewel samting, nogat. Neʹphesh em wanpela samting yumi inap lukim na holim.—Jop 6:7, NW; Song 35:13; 107:9; 119:28, NW.
Taim man i dai, wanem samting i save painim em? Tingim samting i bin painim Adam taim em i dai. Taim em i mekim sin, God i tokim em: “Bai yu . . . dai na yu go bek long graun. Long wanem, mi bin wokim yu long graun, na bai yu go bek gen long graun.” (Stat 3:19) Tingim gut dispela samting. Taim God i no wokim Adam yet long graun, Adam i no stap. Na taim em i dai pinis, em i kamap wankain gen—em i no stap.
Em nau, Baibel i skulim yumi olsem dai i narapela kain long laip. Saveman 9:5, 10 i tok: “Ol man i gat laip . . . ol i save bai ol i dai. Tasol ol man i dai pinis, ol i no inap save long wanpela samting. Bai ol i no kisim gutpela samting moa. Ol man i lusim tingting pinis long ol. Sapos yu mekim wanpela wok, orait taitim bun na mekim save tru. Long wanem, bai yu no inap mekim wok o tingting o kisim gutpela tingting na save long ples bilong ol man i dai pinis, dispela ples bai yu go long en.”
Olsem na ol man i dai pinis ol i no inap mekim o pilim wanpela samting. Ol i no gat tingting moa, na ol i no inap tingim wanpela samting. Man bilong raitim Song i tok: “Ol king na ol man bilong graun i no inap kisim bek yu. Olsem na nogut yu bilip long ol. Taim ol i dai ol i tanim i kamap graun gen. Na long dispela taim ol i no inap mekim olgeta samting ol i bin tok long mekim.”—Song 146:3, 4.
Baibel i kamapim klia olsem taim man i dai, em i no save go insait long narapela bodi—em i dai tasol. Baibel i tokaut strong olsem: “Man i mekim sin, dispela man tasol i mas i dai.” (Esekiel 18:4, 20; Aposel 3:23; KTH 16:3) Olsem na dispela bilip olsem yumi gat wanpela tewel i no save dai—em as bilong dispela bilip olsem taim yumi dai yumi save kamap nupela gen long narapela bodi—i no gat wanpela tok bilong Baibel i helpim dispela bilip. Em nau, dispela bilip i no gat as bilong en. Orait, i gat wanem as bilong ol pen na hevi yumi lukim long graun?
Bilong Wanem Pen na Hevi i Painim Ol Man?
As tru bilong ol pen na hevi i save painim yumi man, em yumi olgeta i bin kisim sin long dispela sinman Adam. Baibel i tok: “Wanpela man i bin mekim sin, na long dispela pasin sin i kamap long graun. Na sin i bringim dai i kam. Na dai i kisim olgeta man, long wanem, olgeta man i bin mekim sin.” (Rom 5:12) Adam i bin kamapim yumi, olsem na sik i save painim yumi olgeta, na yumi save go lapun, na yumi dai.—Song 41:1, 3; Filipai 2:25-27.
Na tu, lo bilong God long stretpela pasin i tok: “Nogut yupela i giamanim yupela yet na yupela i ting yupela inap long trikim God. Yupela bai i no inap tru. Yu planim pikinini bilong wanem kain kaikai, em dispela kain kaikai tasol bai i kamap long gaden bilong yu. Sapos wanpela man i bihainim ol laik bilong olpela bel bilong em yet, orait dispela pasin bilong olpela bel bai i kamapim kaikai nogut na em bai i bagarap olgeta.” (Galesia 6:7, 8) Olsem na sapos man o meri i bihainim pasin bilong pamuk, dispela inap kamapim bikpela bel hevi, na meri i gat bel nating, na ol sik nogut em pasin pamuk i save kamapim. Wanpela nius (Scientific American) i tok: “Yumi inap tok, long olgeta manmeri i bin dai long sik kensa [long Yunaitet Stets], pasin bilong smok i as na 30 pesen bilong ol i bin kisim dispela sik, na 30 pesen moa, as bilong en em pasin ol i bihainim long i stap bilong ol, olsem ol i no save kisim gutpela kaikai, na ol i no save eksasais, na ol narapela samting.” Na sampela bagarap i bin kamapim bikpela pen na hevi, ol i bin kamap long pasin bilong ol man long mekim nabaut long ol samting long graun.—Skelim wantaim Kamapim Tok Hait 11:18.
Tru tumas, ol man i gat asua long planti hevi i painim ol. Tasol yumi man i no gat tewel, olsem na dispela lo olsem ‘kain kaikai yu planim, dispela kain kaikai tasol bai yu kamautim,’ yumi no inap mekim wok long en bilong helpim dispela tingting olsem as bilong ol pen na hevi yumi kisim em ol pasin yumi bin mekim long narapela laip yumi bin stap long en bipo. Baibel i tok: “Man i dai pinis, em i no pas moa long sin.” (Rom 6:7, 23) Olsem na taim man i dai, samting nogut em sin bilong em i kamapim, em i no save holim yet na karim i go wantaim em long narapela laip, nogat.
Na Satan tu i save kamapim planti pen na hevi. Dispela graun i stap aninit long strong bilong Satan. (1 Jon 5:19) Na olsem Krais Jisas i tok profet long en, olgeta man bai i bel nogut long ol disaipel bilong Em, long wanem, nem bilong em i stap long ol. (Matyu 10:22) Dispela samting i mekim na planti taim ol stretpela man i save kisim planti hevi, winim ol man nogut.
Long dispela graun sampela samting i save kamap na yumi no save long as bilong en. Man i save ran strong tru long resis, ating em bai pundaun liklik na nau em i no winim resis. Wanpela strongpela ami bai mekim pait long wanpela ami i no gat strong olsem, tasol em bai lus long pait. Wanpela man i gat gutpela tingting na save, tasol em i no inap painim wanpela gutpela wok, olsem na em bai stap hangre. Sampela man i gat bikpela save long bosim wok bisnis, tasol sampela samting i mekim na ol i no inap mekim wok long dispela save bilong ol, olsem na ol bai kamap rabisman. Man i gat bikpela save long ol samting em inap mekim na ol man i gat wok long bosim em ol i belhat long em na i no laikim em moa. Bilong wanem i olsem? Saveman King Solomon i tok: “Taim nogut i save painim yumi olgeta.”—Saveman 9:11.
Pen na hevi i bin painim ol man long bipo yet, paslain tru long taim ol saveman bilong lotu Hindu i bin wok strong long kamapim as bilong ol dispela hevi. Tasol olsem wanem? Yumi inap wetim gutpela samting i kamap bihain? Baibel i gat wanem tok promis long ol man i dai pinis?
Bihain Ol Man Bai Stap Bel Isi
Man bilong wokim olgeta samting em i tok pinis olsem liklik taim em bai pinisim ol lain bilong nau em Satan i bosim ol. (Sindaun 2:21, 22; Daniel 2:44) Wanpela stretpela nupela lain long graun—olsem “nupela graun”—em bai stap. (2 Pita 3:13) Long dispela taim bihain “i no gat man . . . bai i tok olsem, ‘Mi gat sik.’ ” (Aisaia 33:24) Na bikpela hevi bilong i dai em tu bai pinis olgeta, long wanem, God “bai i mekim drai wara i stap long ai bilong olgeta bilong ol. Na ol manmeri bai i no i dai moa, na ol bai i no bel hevi moa na krai moa, na ol bai i no inap kisim pen gen. Ol dispela samting bilong bipo ol i pinis olgeta.”—KTH 21:4.
Man bilong raitim Song i tok profet long ol manmeri i stap long nupela taim God i tok promis long en: “Ol stretpela man bai i kisim graun God i givim ol, na bai ol i stap oltaim long en.” (Song 37:29) Na tu, ol manmeri i gat pasin daun “bai ol i sindaun gutpela tumas na amamas i stap.”—Song 37:11.
Mukundbhai, em yumi bin kamapim stori bilong em paslain long dispela stori, em i dai pinis na em i no bin save long ol gutpela tok promis bilong God. Tasol planti milion manmeri em ol i dai pinis na ol i no bin save long God, ol inap kirap bek long kain nupela taim olsem i gat bel isi long en, long wanem, Baibel i tok promis olsem: “God bai i kirapim bek ol man i dai pinis, em ol stretpela man na ol man nogut wantaim.”—Aposel 24:15; Luk 23:43.
Wanpela tok Grik, a·naʹsta·sis, yumi tanim olsem “kirap bek.” insait bilong en i olsem “kirap sanap gen.” Olsem na bilong kirapim bek man long matmat, God i mas kirapim gen olgeta tingting na pasin bilong dispela man.
Man bilong wokim heven na graun i gat gutpela tingting na save i bikpela moa yet. (Jop 12:13) Em i no hatwok long tingim pasin na tingting bilong ol man i dai pinis. (Skelim wantaim Aisaia 40:26.) Na God Jehova i gat bikpela pasin sori moa yet. (1 Jon 4:8) Olsem na dispela strong bilong em olsem em i no save lusim tingting long wanpela samting, em inap mekim wok long en, tasol i no bilong givim strafe long ol man i dai pinis ol i bin mekim pasin nogut—em bai mekim wok long en bilong kirapim bek ol na ol i ken i stap long graun i olsem paradais, na ol bai holim yet pasin na tingting i bin i stap long ol taim ol i no dai yet.
Planti milion man olsem Mukundbhai, taim ol i kirap bek ol inap bung gen wantaim famili bilong ol. Tasol tingim gutpela samting inap painim ol manmeri ol i stap laip long nau. Yumi ken tingim pikinini man bilong Mukundbhai, em i kisim save pinis long gutpela tok i tru bilong God na ol samting em i laik mekim. Dispela save em i kisim i mekim gut bel bilong em, long wanem, em i save pinis, papa bilong em i no stap kalabus long pasin bilong kamap nupela gen long narapela bodi i go i go inap long olgeta taim bihain na em i mas i stap namel long pasin nogut na pen na hevi! Em i dai pinis na i olsem em i slip i stap na i wetim taim bilong kirap bek. Pikinini bilong em i amamas tru long tingim samting em inap mekim bihain—em inap skulim papa bilong em long ol tok bilong Baibel em yet i lainim pinis!
Em laik bilong God long “kisim bek olgeta manmeri, bai ol i ken save long as bilong tok tru.” (1 Timoti 2:3, 4) Nau em i taim bilong kisim save long olsem wanem yu wantaim planti milion manmeri ol i mekim laik bilong God i ken i stap oltaim oltaim long Paradais long graun.—Jon 17:3.
[Rait long pes 7]
“Taim nogut i save painim yumi olgeta.”—Saveman 9:11
[Blok long pes 6]
Pasin Bilong God na Lo Bilong Kama
Mohandas K. Gandhi i bin tok: “Lo bilong Kama em i wanpela lo i no inap tekewe na yumi no inap abrusim. Olsem na God i no gat wok long mekim wanpela samting long en. Em i putim dispela lo, na i olsem em i no gat sampela wok moa long en.” Gandhi i tingting planti long dispela samting.
Tasol ol tok promis bilong God long kirapim bek ol man i dai pinis i kamapim klia olsem God i save tingim tru ol samting em i bin wokim. Bilong kirapim bek wanpela man i dai pinis na bai em i ken i stap laip gen long Paradais long graun, God i mas save na tingim olgeta samting bilong dispela man na i no inap lusim tingting long wanpela liklik samting. Tru tumas, God i save tingim yumi olgeta wan wan.—1 Pita 5:6, 7.
[Piksa long pes 5]
Wil bilong ol Hindu i makim laip bilong man
[Piksa long pes 8]
Baibel i tok, ol man i dai pinis bai kirap bek