Olsem Wanem God i Kamapim Ol Tok Bilong Baibel?
LONG nau i gat ol narapela kain pasin bilong salim tok i go, winim olgeta pasin bilong bipo. I gat ol telefon, ol masin faks, ol kompyuta—sampela yia i go pinis husat inap ting olsem wanpela taim bai kamap na ol man inap salim ol tok i go long olgeta hap bilong graun wantu tasol?
Tasol wanpela pasin bilong salim tok i go em i narapela kain moa yet na ol man i no inap mekim. Dispela pasin i olsem: God yet i salim sampela tok long ol man. Spirit bilong Jehova i givim tingting long 40 man long raitim Tok bilong em, em Baibel Holi. Ol man i gat kain kain pasin bilong salim tok i go, na Jehova tu i bin mekim wok long kain kain pasin bilong givim tok long ol man bilong raitim Baibel.
Kolim Ol Tok na Ol Man i Raitim. God i bin kolim sampela tok na bihain ol man i raitim long Baibel.a Yumi ken tingim ol tok bilong kontrak bilong Lo. Jehova i bin tokim Moses: “Yu mas raitim ol dispela tok long wanpela buk, long wanem, olgeta dispela tok i as bilong dispela kontrak mi mekim wantaim yu na ol Israel.” (Kisim Bek 34:27) God i bin givim ol dispela “tok” long Moses “long han bilong ol ensel” na Moses i raitim, na nau yumi inap painim ol dispela tok long ol buk bilong Baibel olsem Kisim Bek, Wok Pris, Namba, na Lo.—Aposel 7:53.
Planti profet i bin kisim tok bilong God long rot bilong ol ensel, olsem Aisaia, Jeremaia, Esekiel, Amos, Nahum na Maika. Sampela taim ol dispela man i kirapim tok bilong ol olsem: “Bikpela i tok.” (Aisaia 37:6; Jeremaia 2:1; Esekiel 11:5; Amos 1:3; Maika 2:3; Nahum 1:12) Bihain ol i raitim ol tok God i bin givim long ol.
Olkain Samting Olsem Driman na Piksa. Samting olsem driman em wanpela samting man i lukim long tingting bilong em taim ai bilong em i op, o em i kisim wanpela tok taim ai bilong em i op, na planti taim em i kisim long narapela kain rot. Olsem: Pita na Jems na Jon, pastaim ai bilong ol i hevi na ol i laik slip, tasol “taim ol i kirap gen” ol i lukim long driman samting bodi bilong Jisas i kamap narapela kain. (Luk 9:28-36; 2 Pita 1:16-21) Sampela taim ol man i kisim ol tok long rot bilong driman, o man i slip long nait na lukim ol samting olsem driman, na ol samting em i lukim i pas strong long tingting bilong em. Olsem na Daniel i tok, “taim mi slip, mi bin driman”—na Ronald A. Knox i bin tanim dispela hap tok bilong Baibel olsem, “taim mi slip na mi lukim ol samting long driman bilong mi.”—Daniel 4:10.
Sampela taim Jehova i bin givim piksa olsem driman long man taim ai bilong em i op na em i no slip, na nau man i tingting strong tru long dispela samting tasol. (Skelim wantaim Aposel 10:9-16.) Long Baibel, wanpela tok Grik ol i tanim olsem “wanpela samting olsem driman” (ekʹsta·sis), insait bilong en i olsem ‘lusim o mekim i kamap narapela kain.’ I olsem tingting bilong man i kamap narapela kain. Olsem na taim man i kisim piksa bilong wanpela samting, sampela taim em i no inap tingim ples em i stap long en o wanem samting i stap klostu long em, tasol em inap putim gut long tingting olgeta samting em i lukim long dispela piksa olsem driman. Ating kain samting olsem i bin painim aposel Pol, em “God i kisim dispela man i go long [paradais, NW] . . . na . . . em i harim kain tok ol man i no inap autim, na i tambu tu long man i autim.”—2 Korin 12:2-4.
Taim ol man bilong raitim Baibel i kisim tok long God, ol i raitim stret olgeta tok olsem God i givim long ol. Tasol ol man i bin kisim piksa o driman samting, o tingting bilong ol i kamap narapela kain na ol i lukim ol samting olsem piksa na ol i kirap raitim ol tok bilong en, sampela taim God i larim ol i kolim long tok bilong ol yet ol samting ol i bin lukim. God i bin tokim Habakuk olsem: “Yu raitim gut dispela tok long wanpela hap ston na wanem man i laik ritim, em i ken lukim gut.”—Habakuk 2:2.
Olsem wanem? Yumi ken ting God i no bin kamapim tru ol dispela hap tok bilong Baibel olsem ol narapela tok ol i raitim stret olsem em i bin kolim? Nogat tru. Yumi no ken ting olsem. Long rot bilong spirit bilong em, God i bin putim tok bilong em i go strong olgeta long tingting bilong ol man bilong raitim Baibel na bai ol i kamapim tingting bilong God tasol—ol i no kamapim tingting bilong man. Tru, Jehova i larim man i tingim wanem tok em bai raitim, tasol God i stiaim tingting na bel bilong dispela man bambai em i no ken lusim wanpela bikpela tok God i bin givim long em, na nau ol man inap tingim ol dispela tok i olsem tok bilong God yet.—1 Tesalonaika 2:13.
Ol Tok God i Kamapim Long Ples Klia. Baibel i gat ol tok profet long en—em ol tok ol i bin kisim na raitim pastaim long ol samting i kamap tru bihain—em samting ol man yet i no inap mekim. Wanpela tok profet olsem i toktok long “king bilong ol Grik,” em Bikpela King Aleksander, em bai kamap strong na bihain narapela kantri bai daunim em; ol i bin mekim dispela tok profet inap 200 yia paslain long taim dispela samting i kamap! (Daniel 8:1-8, 20-22) Na Baibel i tokaut tu long sampela samting ol man i no bin lukim long ai bilong ol. Olsem: Baibel i stori long taim God i bin wokim heven na graun. (Stat 1:1-27; 2:7, 8) Na i gat sampela toktok i bin kamap long heven, olsem yumi lukim long Buk Jop.—Jop 1:6-12; 2:1-6.
Sampela taim God i no kamapim ol dispela samting long man bilong raitim dispela tok long Baibel—em i kamapim long sampela man na ol i raitim stori bilong ol dispela samting i bin kamap bipo o ol i tokim ol nupela lain i kamap na bihain ol dispela lain tu i mekim olsem i go i go, na bihain ol i putim ol dispela tok long Baibel. (Lukim blok long pes 7.) Tasol yumi inap bilip tru olsem Jehova i As bilong ol dispela tok, na em i bin stiaim tingting bilong ol man bilong raitim Baibel bambai ol dispela stori ol i raitim i no popaia o paul liklik, na ol i no abusim wantaim ol stori nating bilong ol tumbuna. Pita i stori long ol tok profet olsem: “Holi Spirit yet i kirapim ol man na ol i autim tok God i givim long ol.”b—2 Pita 1:21.
Ol i Mekim Bikpela Wok Tru
Tru, ‘spirit holi yet i kirapim ol man’ na ol i raitim ol tok bilong Baibel, tasol ol i mas tingim gut ol tok ol i raitim. Olsem: Solomon “i skelim gut olkain gutpela tok na tok piksa, na sapos em i ting ol dispela tok i tru, orait em i raitim long buk. Em i hatwok long painim tok i swit long yau bilong ol man, na em i raitim gut ol dispela trupela tok.”—Saveman 12:9, 10.
Sampela man bilong raitim Baibel ol i mas mekim bikpela wok tru bilong skelim skelim ol tok bambai ol i ken raitim long Baibel. Olsem: Luk i stori long taim em i raitim Gutnius bilong em na em i tok: “Mi bin wok longpela taim long askim gut long as bilong dispela olgeta samting. Nau mi raitim stret tasol, olsem ol dispela samting i bin kamap.” Tru, yumi save spirit bilong God i bin blesim dispela hatwok bilong Luk na i kirapim em long painim ol rait i kamapim trupela stori bilong ol samting i bin kamap bipo na long askim ol man em ol inap tokaut stret long ol samting ol i bin lukim, olsem ol disaipel i stap laip yet, na ating mama bilong Jisas, em Maria. Orait nau spirit bilong God i stiaim Luk long raitim stret ol dispela tok long Baibel.—Luk 1:1-4.
Luk i no bin lukim ol samting em i raitim long Gutnius bilong em, tasol ol samting Jon i bin raitim long Gutnius bilong em, em yet i lukim long ai bilong em, na em i raitim olsem 65 yia samting bihain long taim Jisas i dai. Yumi save, spirit bilong Jehova i mekim na tingting bilong Jon i sap tru, na maski planti yia i go pinis, em inap tingim yet ol samting i bin kamap. Dispela i stret wantaim tok promis Jisas i bin givim long ol disaipel bilong em, olsem: “Helpim tru bilong strongim yupela em i Holi Spirit. Na long nem bilong mi, Papa bai i salim em i kam. Em bai i skulim yupela long olgeta samting. Na bai em i kirapim tingting bilong yupela na bai yupela i tingim gen olgeta tok mi bin givim long yupela.”—Jon 14:26.
Sampela taim ol man bilong raitim Baibel ol i kisim ol tok long ol buk samting ol narapela man i bin raitim bipo i stori long ol samting ol i bin lukim long ai bilong ol yet, tasol God i no bin stiaim tingting bilong sampela long taim ol i raitim ol dispela stori. Jeremaia i bihainim dispela pasin taim em i raitim Namba Wan na Namba 2 King. (2 King 1:18) Taim Esra i raitim Namba Wan na Namba 2 Stori, em i kamapim sampela tok bilong 14 rait samting em God i no bin stiaim ol man long raitim, na wanpela em “dispela buk i stori long ol samting King Devit i bin mekim” na “Buk Bilong Ol King Bilong Juda Na Israel.” (1 Stori 27:24; 2 Stori 16:11) Na Moses i bin kamapim sampela tok bilong “buk i stori long ol pait bilong Bikpela”—yumi ken ting em i trupela stori bilong ol pait em lain bilong God i bin mekim.—Namba 21:14, 15.
Taim ol i kisim ol tok long ol kain buk samting olsem, yumi save spirit holi i mekim wok na i kirapim ol man bilong raitim Baibel na bai ol i kisim ol tok i stret tasol na ol i raitim ol dispela tok, na em i kamap olsem hap bilong Baibel, em spirit bilong God yet i kamapim.
Ol Tok Bilong Helpim Yumi—I Kam Long Husat?
Baibel i gat planti gutpela tok bilong helpim yumi, na as bilong en em ol samting ol man yet i lukim na ol i skelim gut long tingting. Yumi ken tingim wanpela tok Solomon i raitim, olsem: “Yumi save kaikai na dring, na amamas long wok bilong yumi. Dispela i no samting bilong yumi man tasol. Nogat. God yet i as bilong en.” (Saveman 2:24) Na taim Pol i givim tok long ol Kristen long ol samting bilong marit, em i tok, “mi yet mi ting olsem.” Tasol em i tok moa olsem: “Mi ting Spirit bilong God i stap long mi, na mi autim ol dispela tok.” (1 Korin 7:25, 39, 40) Tru tumas, spirit bilong God i bin stap long Pol, long wanem, Pita i tok, ‘God i bin givim gutpela save long Pol’ na em i raitim ol tok bilong em. (2 Pita 3:15, 16) Olsem na spirit bilong God i stiaim Pol na em i kamapim tingting bilong em.
Taim ol man bilong raitim Baibel i kamapim sampela tingting bilong ol yet, pastaim ol i bin stadi gut na mekim wok long ol tok bilong Baibel ol i bin holim long dispela taim. Yumi inap bilip tru olsem ol tok ol i raitim i stret wantaim tingting bilong God. Ol tok ol i raitim i kamap olsem hap bilong Baibel, em Tok Bilong God.
Tru, Baibel i kamapim sampela tok bilong ol man i gat tingting kranki. (Skelim Jop 15:15 wantaim 42:7.) Na Baibel i kolim sampela tok i kamapim bel hevi bilong ol wokman bilong God, tasol Baibel i no kamapim olgeta liklik liklik tok na bai yumi ken save i gat wanem as na ol i bin bel hevi olsem.c Tru, man bilong raitim Baibel i kamapim tingting bilong em yet, tasol spirit bilong God i bin stiaim em na bai em i ken raitim stret ol tok, na dispela i kamapim long ples klia ol tingting kranki bilong ol man. Tasol taim man bilong stretpela tingting i kaunim ol dispela hap tok long Baibel, ol narapela tok i stap klostu long dispela tok ol inap kamapim klia long em olsem tingting bilong man bilong raitim dispela tok i stret o nogat.
Em nau, yumi ken bilip tru olsem Baibel olgeta em i tok bilong God. Tru tumas, Jehova i mekim na olgeta tok i stap long Baibel i stret wantaim laik bilong em na i kamapim ol tok bilong skulim ol man em ol i laik mekim wok bilong em.—Rom 15:4.
Bilong Wanem Ol Man Yet i Raitim?
Jehova i mekim wok long ol man na ol i raitim ol tok bilong Baibel na dispela i kamapim klia gutpela tingting na save bilong em. Tingim dispela samting: Sapos God i bin givim dispela wok long ol ensel, yu ting planti man bai i gat laik long kaunim? Tru, bai yumi amamas long kaunim tok i kamapim tingting bilong ol ensel long ol gutpela pasin bilong God na ol samting em i bin mekim. Tasol sapos ol man bilong graun i no insait long ol dispela tok, ating bai yumi hatwok long kisim gut ol tok bilong Baibel.
Olsem: Baibel inap stori tasol olsem King Devit i bin mekim pasin pamuk na kilim man i dai na bihain em i tanim bel. Tasol i gutpela tru long yumi ken kaunim ol tok bilong Devit yet taim em i kamapim bikpela bel hevi bilong em long ol dispela rong em i bin mekim, na em i krai long Jehova i ken lusim dispela rong bilong em! Em i tok olsem: “Mi no inap lusim tingting long sin bilong mi. Mi save, yu no givim baksait long man i pilim hevi long sin na i daunim em yet.” (Song 51:3, 17) Olsem na taim ol man i raitim tok bilong Baibel na kamapim ol hevi samting bilong ol, ol man i save pilim tru ol dispela tok na ol i amamas long kaunim.
Yes, Jehova i bihainim gutpela rot tru bilong givim Tok bilong em long yumi. Em i bin mekim wok long ol man bilong graun tasol, em ol i gat sampela pasin kranki na ol i no gat strong long sampela samting, tasol spirit holi i stiaim ol na bai ol i no ken mekim sampela popaia taim ol i raitim ol tok bilong Baibel. Olsem na Baibel em i nambawan samting bilong helpim yumi. Olgeta tok em i givim long yumi bilong helpim yumi, i gat as bilong en, na ol tok profet bilong en long Paradais bai kamap long graun long bihain, yumi inap bilip tru long en.—Song 119:105; 2 Pita 3:13.
I gutpela sapos yu ken kaunim wanpela hap bilong Baibel long olgeta de, a? Pita i tok: “Yupela i mas laikim tumas long kisim gutpela susu i kam long God, na i no gat samting nogut i stap long en. Em dispela kain susu i save helpim spirit bilong yupela i kamap bikpela na strongpela long nupela laip God i givim long yupela.” (1 Pita 2:2) Spirit bilong God i bin kamapim ol tok bilong Baibel, olsem na bai yu lukim olsem olgeta tok bilong Baibel “i gutpela samting tru bilong skulim yumi long tok tru na bilong stretim ol manmeri tingting bilong ol i no stret na bilong stretim wokabaut bilong yumi na bilong skulim yumi long ol pasin i stret long ai bilong God. Olsem na dispela tok i mekim yumi ol manmeri bilong God i kisim tru olgeta gutpela pasin, na em i mekim yumi i redi long mekim olgeta kain gutpela wok.”—2 Timoti 3:16, 17.
[Ol Futnot]
a Ol tok bilong Tenpela Lo, “God yet i bin raitim.” Bihain Moses i raitim ol dispela tok long pepa o kain samting olsem.—Kisim Bek 31:18; Lo 10:1-5.
b Wanpela tok Grik ol i tanim olsem “kirapim,” em pheʹro, na ol i kolim gen dispela tok long Aposel 27:15, 17 i stori long wanpela sip em ol i larim win i sakim o stiaim i go. Na olsem tasol spirit holi i ‘stiaim rot’ bilong ol man i raitim Baibel. Em i kirapim ol long sakim ol tok em God i no as bilong en na raitim ol tok i stret tasol.
c Skelim 1 King 19:4 wantaim ves 14 na 18; Jop 10:1-3; Song 73:12, 13, 21; Jona 4:1-3, 9; Habakuk 1:1-4, 13.
[Blok/Ol Piksa long pes 7]
Moses i Kisim We Ol Tok Em i Raitim?
MOSES i bin raitim Buk Stat long Baibel, tasol olgeta samting em i raitim long dispela buk i bin kamap planti yia paslain long taim mama i karim em. Olsem na em i kisim we ol tok em i raitim? Ating God yet i bin kamapim long em, o sampela tok em i raitim em i kisim save long en long rot bilong ol tumbuna, em ol i bin givim dispela save long ol nupela lain i kamap, na ol tu i mekim olsem i go i go inap long Moses. Long bipo yet ol man i bin stap laip inap longpela taim moa, olsem na planti tok Moses i raitim long Buk Stat em inap kisim long rot bilong 5-pela lain tumbuna tasol, kirap long Adam na i kam inap long Moses, olsem Metusela, Siem, Aisak, Livai, na Amram.
Na ating Moses i bin lukim tok bilong ol rait bilong bipo. Planti taim Moses i mekim tok olsem “dispela em stori bilong,” na bihain em i kolim nem bilong man em i laik stori long em. (Stat 6:9; 10:1; 11:10, 27; 25:12, 19; 36:1, 9; 37:2, NW) Sampela saveman i tok, dispela tok Hibru hia ol i tanim olsem “stori,” em toh·le·dhohthʹ, i makim wanpela buk samting bilong bipo em Moses i bin kisim sampela tok long en na em i raitim. Tasol yumi no ken save tru tru long dispela.
Yumi ken ting olsem ol tok i stap long Buk Stat, Moses i bin kisim long 3-pela rot em yumi stori pinis long en—sampela tok Jehova yet i givim long em, na sampela em i kisim long rot bilong ol tumbuna, na sampela long ol rait bilong bipo. Tasol bikpela samting em olsem: Spirit holi bilong Jehova i bin kirapim Moses long raitim ol tok. Olsem na i stret yumi ken ting ol tok em i raitim em ol tok bilong God.
[Piksa long pes 4]
Long kain kain rot God i kirapim ol man long raitim Baibel