Mi Lukim “Lain i Liklik Tru” i Kamap Wanpela Bikpela Lain
Em stori bilong William Dingman
Em yia 1936; ples em Salem, long Origen, Yunaitet Stets. Mi stap long wanpela miting bilong ol Witnes Bilong Jehova. Ol i kamapim wanpela askim olsem: “Dispela lain planti manmeri tru ol i stap we?” (KTH 7:9) Mi wanpela tasol mi nupela man long dispela kongrigesen, olsem na olgeta i makim mi long han na ol i tok, “Em i stap!”
LONG 1936 samting, i gat wan wan tasol namel long ol Witnes Bilong Jehova ol i wet long kisim laip i stap oltaim long Paradais long graun, olsem Baibel i tok promis long en. (Song 37:29; Luk 23:43, Nupela Testamen na Ol Sam, bilong 1978) Bihain long dispela taim, bikpela senis tru i kamap. Tasol mi laik stori long ol samting i bin kamap pastaim na bihain mi stap long dispela miting long Salem, long Origen.
Papa bilong mi i save kisim nius The Golden Age, em nem bilong Kirap! long bipo. Taim mi manki, mi save amamas long kaunim, na mi bilip olsem ol bikpela tok i tru bilong Baibel i stap insait long dispela nius. Olsem na wanpela taim mi lukim toksave i stap long hap pepa long baksait bilong wanpela nius Golden Age na mi brukim na salim i go. Pepa i toksave olsem man inap kisim 20 buklet, wanpela buk, na nem bilong wanpela kongrigesen bilong ol Witnes Bilong Jehova i stap klostu long hap bilong em. Taim mi kisim pinis ol dispela buk samting, mi go long haus bilong ol man na mi tilim olgeta buklet na dispela buk tu.
Long dispela taim i no gat wanpela man i bin stadi wantaim mi long Baibel. Na tu, mi no bin toktok wantaim wanpela Witnes Bilong Jehova. Tasol nau mi holim atres bilong Haus Kingdom i stap klostu liklik long haus bilong mi, olsem na mi draivim ka i go long Salem, Origen, em longwe olsem 40 kilomita, bilong go long wanpela miting. Em long dispela miting yet, taim mi gat 18 krismas tasol, ol i bin makim mi long han olsem wanpela bilong dispela lain “planti manmeri tru.”
Mi no bin lain long pasin bilong autim tok, tasol mi kirap long autim tok wantaim Kongrigesen Salem. Ol i tokim mi long kamapim 3-pela bikpela as tok taim mi autim tok long ol man. Namba wan, Jehova em i God; namba 2, Krais Jisas em King God i bin makim; namba 3, Kingdom tasol em inap pinisim ol hevi bilong graun. Mi wok strong long kamapim dispela tok long olgeta haus.
Mi bung wantaim ol Witnes Bilong Jehova long Salem inap tupela yia, na mi kisim baptais long Epril 3, 1938. Ol Witnes long Salem i amamas long lukim mi na sampela moa bilong dispela lain “planti manmeri tru” i kisim baptais. Long Februeri 1939, mi kamap wanpela painia, olsem man bilong autim tok long olgeta de. Long Disemba bilong dispela yia yet, Sosaiti i singautim mi i go long Arisona, em ol i sot long ol man bilong autim tok bilong Kingdom.
Mi Mekim Wok Painia Long Arisona
Wok bilong ol Witnes Bilong Jehova i nupela long Arisona, na ol man i gat planti tingting kranki long mipela. Olsem na taim Amerika i go insait long Namba 2 Pait, planti man i mekim nogut long mipela. Olsem: Taim mi mekim wok autim tok long Stafot, Arisona, long 1942, mipela harim olsem wanpela lain Momon bai bung na kam pait long mipela. Mi wantaim ol poroman bilong mi long wok painia i save sindaun klostu long haus bilong wanpela bisop bilong lotu Momon na em i save laikim mipela, na em i tok: “Sapos ol misineri Momon i wok strong olsem ol Witnes, orait lain bilong Misin Momon bai go bikpela.” Olsem na long haus lotu em i tokaut olsem: “Mi harim olsem wanpela lain i laik go pait long ol yangpela man Witnes. Mi save sindaun klostu long ol dispela yangpela man, na sapos dispela lain i kam pait long ol, bai mi makim masket bilong mi long banis namel long haus bilong mi na haus bilong ol. Bai mi mekim wok long dispela masket—tasol mi no ken sutim ol Witnes, nogat. Bai mi sutim dispela lain i kam pait long ol. Olsem na sapos yupela i laik bung na kam pait long ol, orait yupela i save long samting bai painim yupela.” Dispela lain i no kam pait long mipela.
Mi stap 3-pela yia long Arisona, na insait long dispela taim ol polis i holim mipela na kalabusim mipela inap 4-pela taim samting. Wanpela taim mi kalabus inap 30 de. Bilong abrusim ol polis i laik holim mipela long taim mipela i autim tok, mipela i kamapim pasin mipela i kolim olsem “ol lain bilong flai i go.” Witnes i bosim dispela wok em i tokim mipela: “Yumi mas mekim pasin olsem nem bilong yumi i makim. Yumi kirap autim tok long 5 klok o 6 klok long moningtaim, na yumi lusim wanpela tanget o buklet long dua bilong olgeta wan wan haus, na nau yumi siksti i go.” Mipela “ol lain bilong flai i go,” mipela i mekim dispela pasin long planti hap bilong Arisona. Tasol bihain mipela i pinisim dispela pasin bilong “flai i go,” long wanem, dispela kain pasin bilong autim tok i no givim rot long mipela long helpim ol man i gat laik long harim tok bilong Baibel.
Skul Gileat na Wok Misineri
Long Disemba 1942, mi wantaim sampela painia long Arisona i kisim wanpela pas i singautim mipela i go long wanpela nupela skul bilong ol misineri em ol Witnes Bilong Jehova i wok long kamapim. Pastaim ol i kolim dispela skul olsem Wastaua Baibel Koles Bilong Gileat. Bihain ol i senisim dispela nem na kolim Wastaua Baibel Skul Bilong Gileat. Dispela skul i stap longwe inap olsem 4,800 kilomita, klostu long biktaun Itaka long hap not bilong Nu Yok.
Mi wantaim sampela painia i go i stap liklik hap taim long Origen, na long Janueri 1943, mipela i kalap long wanpela bas na lusim ples wesan bilong Arisona i hat tru. Sampela de bihain mipela i kamap pinis long kol bilong hap not bilong Nu Yok i gat ais long en. Long Februeri 1, 1943, presiden bilong dispela skul, em Nathan H. Knorr, i opim skul taim em i givim namba wan tok bilong skul long wan handet sumatin. Em i tok: “I NO wok bilong dispela skul koles long inapim yupela long kisim namba olsem wokman bilong God, nogat. Yupela i wokman bilong God pinis na yupela i bin mekim wok bilong autim tok inap planti yia pinis. . . . Kos yupela bai mekim long dispela skul koles em bilong redim yupela bambai yupela inap tru long mekim wok bilong God long ol hap yupela i go long en.”
Bipo mi no bin skul gut, olsem na pastaim bel bilong mi i no stap isi long Gileat. Tasol ol tisa long dispela skul i mekim gutpela pasin long mi, na bihain mi amamas tru long mekim dispela kos. Mipela i stadi strong tru inap 5-pela mun na nau klas bilong mipela i winim skul. Bihain Sosaiti i salim wan wan bilong mipela i go long hetkota bilong ol Witnes Bilong Jehova long Bruklin, Nu Yok, na mipela i kisim sampela skul moa bilong inapim mipela long mekim wok bilong raun olsem wasman sekit. Namba wan hap bilong mi long mekim dispela wok, em Not na Saut Karolaina.
Long dispela taim bipo, ol wasman sekit i save raun long ol narapela narapela hap long olgeta taim, no gat malolo. Mipela i save stap wanpela de wantaim ol liklik kongrigesen o tupela de sapos kongrigesen i bikpela. Klostu olgeta kongrigesen long dispela taim ol i liklik tasol. Olsem na taim mi stap wantaim kongrigesen inap wanpela de olgeta, na planti taim mi wok inap biknait olgeta long bekim askim bilong ol man mi go lukim ol, orait mi save kirap long 5 klok moningtaim bilong go long narapela kongrigesen. Mi mekim wok sekit inap olsem wanpela yia, na bihain mi wok painia inap liklik hap taim long Tenisi na Nu Yok.
Long Kuba na Long Pueto Riko
Long Me 1945, mi go wantaim sampela moa long namba wan hap bilong mi long mekim wok misineri, em Kuba! Long nait stret mipela i kamap long Havana, em nambawan biktaun bilong Kuba, mipela i go mekim wok magasin. Mipela i stap long Havana i go inap long taim mipela inap painim wanpela haus long Santa Klara. Long olgeta mun mipela wan wan i save kisim 25 dola bilong baim ol samting mipela i mas kisim, na mipela i mas baim kaikai tu na baim haus long mun. Mipela i painim sampela plang nabaut na wokim ol bet na tebol samting, na mipela i kisim sampela bokis ol i save pulimapim ol apel long en na mipela i wokim sampela kabot long ol dispela bokis.
Long yia antap Sosaiti i makim mi long mekim wok sekit. Long dispela taim bipo, olgeta hap bilong Kuba em wanpela sekit tasol. Wasman sekit i bin stap paslain long mi, em i gat longpela lek na em i amamas tru long wokabaut long lek, olsem na taim ol brata sista i wokabaut wantaim em, ol i mas ran. Ating ol i ting mi bai wankain olsem em, olsem na ol i tingim gut ol samting ol bai mekim taim mi kam lukim kongrigesen bilong ol. Olgeta i no kam autim tok long wankain de, nogat. Ol i bruk long ol narapela narapela grup na ol grup i senis senis na ol i wok wantaim mi. Long namba wan de, wanpela grup i kisim mi i go long wanpela longwe hap; long de antap, narapela grup i kisim mi i go long narapela longwe hap, olsem. Taim dispela wik i pinis, mi sotwin olgeta, tasol mi amamas long wok wantaim ol. Mi save tingim yet dispela kongrigesen.
Long 1950 i gat 7,000 manmeri i autim tok bilong Kingdom long Kuba, wankain olsem Meksiko. Long Julai bilong dispela yia yet mi go long kibung intenesenel (Theocracy’s Increase) long Yanki Stediam, long Biktaun Nu Yok. Bihain long en ol i salim mi i go long nupela ples wok, long Pueto Riko. Namel long ol nupela misineri bilong namba 12 klas bilong Skul Gileat, em Estelle na Thelma Weakley, em ol i go wantaim mi long Pueto Riko.
Etpela yia bihain mitupela Estelle i marit long Bayamon, Pueto Riko, long taim bilong kibung sekit, na i no gat sampela bilaspasin long dispela de bilong mipela long marit—taim i gat malolo long belo mipela i sanap long pletfom na ol i wokim marit bilong mitupela. Paslain long taim mipela i marit, na bihain long en tu, mi mekim wok sekit. Mitupela Estelle i stap tenpela yia samting long Pueto Riko, na insait long dispela taim mipela i lukim lain bilong autim tok i go bikpela tru—pastaim i gat olsem 500 tasol i autim tok, na bihain dispela lain i go bikpela tru, winim 2,000. Mipela i bin helpim planti long kamap strong inap long ol i ken dediket na kisim baptais, na mitupela i insait long wok bilong kamapim sampela nupela kongrigesen.
Long Disemba 1960, Milton Henschel, em bilong hetkota bilong ol Witnes Bilong Jehova long Bruklin, Nu Yok, em i kam long Pueto Riko na em i toktok wantaim ol misineri. Em i askim mipela, husat i orait long go long narapela hap bilong mekim wok misineri. Mitupela Estelle na sampela moa i orait long mekim olsem.
Mipela i Stap Long Ripablik Dominika
Nupela ples wok bilong mipela em Ripablik Dominika, na mipela i makim Jun 1, 1961, bilong go long dispela hap. Long Me 30, ol birua i kilim i dai gavman dikteta bilong Ripablik Dominika, em Rafael Trujillo, na ol i pasim ol balus long go long dispela kantri. Tasol i no longtaim na ol balus i kirap long go long dispela hap gen, na mipela inap kisim balus na go long Ripablik Dominika long Jun 1 olsem mi bin makim.
Taim mipela i kamap long dispela hap, ol lain i no stap isi, na planti soldia i raun. Ol i ting wanpela pait bai kamap, na ol soldia i wok long sekim olgeta ka i ran long bikrot. I gat ol ples bilong sekim ol ka, na long ol dispela ples ol i pasim mipela na sekim ol switkes samting bilong mipela. Taim ol i mekim olsem, ol i rausim olgeta samting i stap long switkes, na ol liklik liklik samting tu. Em ol hevi i bungim mipela ol lain i kam nupela long Ripablik Dominika.
Pastaim mipela i sindaun long nambawan biktaun Santo Domingo inap sampela wik, na bihain mipela i go long namba wan ples wok bilong mipela long La Romana. Taim Trujillo i bin bosim kantri, em i tokim ol man olsem ol Witnes Bilong Jehova em ol Komyunis na ol i man nogut tru. Olsem na ol man i mekim nogut tru long ol Witnes. Tasol isi isi mipela i wok long daunim dispela pasin bilong ol long bel nogut long mipela.
Mipela i mekim wok inap liklik hap taim long La Romana na bihain mitupela i kirap mekim gen wok sekit. Orait long 1964, Sosaiti i salim mitupela i go mekim wok misineri long biktaun Santiago. Long yia antap i gat pait i kamap long Ripablik Dominika, na hevi i kamap gen long dispela kantri. Long taim bilong dispela pait, Sosaiti i salim mipela i go long San Fransisko de Makoris, em wanpela taun ol man i strong long helpim ol lain politik bilong ol yet na daunim ol narapela lain politik. Tasol mipela inap autim tok na i no gat wanpela samting i pasim mipela. Na mipela i kamapim wanpela nupela kongrigesen tu, maski i gat kros pait long ol samting bilong politik na ol man i no stap isi. Long ol yia bihain long dispela, mitupela i kisim wok bilong autim tok long ol narapela narapela hap, na bihain mipela i kisim wok gen long Santiago, em ples mipela i sindaun long en long nau.
Mitupela i lukim olsem Jehova i bin mekim gut tru long wok bilong autim tok hia long Ripablik Dominika. Taim mipela i kamap long dispela kantri long 1961, i gat olsem 600 Witnes na 20 kongrigesen i stap. Tasol nau i gat klostu 20,000 manmeri ol i autim gutnius bilong Kingdom bilong God long 300 kongrigesen. Na mipela i save, dispela lain inap i go bikpela moa yet, long wanem, long 1996 i gat 69,908 i bin bung long Memorial bilong tingim dai bilong Krais. Dispela namba i winim moa yet namba bilong ol manmeri i save autim tok, inap olsem 3-pela taim samting!
Nau Em i Wanpela Bikpela Lain
Maski ol samting bilong dispela graun i wok long senis, ol tok bilong Baibel em ol Witnes Bilong Jehova i autim i no save senis—ol i wankain yet. (1 Korin 7:31) Jehova i stap God yet, na Krais i stap King yet, na Kingdom tasol inap pinisim ol hevi bilong graun, na dispela samting i wok long kamap ples klia moa yet.
Tasol i gat wanpela gutpela senis tru i kamap namel long lain bilong Jehova long Salem, long Origen, na em i narapela kain long taim mi bin go long miting long dispela hap inap 60 yia bipo. Dispela bikpela lain, olsem planti manmeri tru, em i kamap bikpela moa yet, winim 5 milion. Dispela i stret wantaim tok profet Jehova i bin mekim long lain bilong em: “Ol lain i liklik tru bai ol i kamap planti moa olsem ol manmeri bilong ol bikpela na strongpela kantri. Mi Bikpela, mi tok, ol dispela samting bai i kamap hariap long taim mi makim pinis.”—Aisaia 60:22.
Klostu 60 yia pinis mi mekim wok bilong autim tok long olgeta de, na mi amamas long mekim yet wok bilong autim tok na skulim ol man long dispela hap mi mekim wok misineri long en. Em i gutpela samting tru long mi inap insait long dispela wok na mi lukim “lain i liklik tru” i kamap wanpela bikpela lain!
[Piksa long pes 21]
Mi wantaim meri bilong mi, long Ripablik Dominika