Lotu Kristen i Mekim Wok—Namel Long Bikpela Hevi
BIKPELA hevi i kamap wantu tasol long Epril 6, 1994. Balus i bagarap na pundaun na tupela presiden, wanpela bilong Barundi na wanpela bilong Ruanda, ol i dai. Sampela aua tasol bihain, pasin pait na bagarapim man i kamap long olgeta hap bilong Ruanda. Insait long 3-pela mun tasol, 500,000 Ruanda—man, meri, pikinini—ol i dai. Sampela i kolim dispela hap taim olsem “taim bilong pinisim wanpela lain olgeta.”
I gat 7 na hap milion manmeri long Ruanda, na klostu 4 milion manmeri i mas ranawe i go. Insait long dispela namba, 2,400,000 manmeri ol i ranawe lusim Ruanda na i go long ol kantri i stap klostu. Long taim bilong yumi i no gat bikpela lain olsem i bin hariap ranawe lusim kantri bilong ol. Long Saier (nau ol i kolim Demokratik Ripablik Bilong Kongo), na Tansania, na Barundi, ol i kamapim hariap sampela kem bilong ol refyuji. Sampela bilong ol dispela kem ol i bikpela tru, winim ol narapela kem long graun, na ol i givim ples hait long 200,000 manmeri.
Namel long ol dispela refyuji i gat planti Witnes Bilong Jehova ol i save bihainim ol lo bilong Baibel long i stap bilong ol na ol i laikim pasin bilong i stap bel isi. Maski ol i sindaun long wanem wanem kantri, ol i no save insait long pait. Ol i bihainim tok bilong Aisaia 2:4: “Bai ol i paitim ol bainat bilong ol i kamap olsem ol ain bilong brukim graun, na bai ol i paitim ol spia bilong ol i kamap olsem ol naip. Na olgeta lain manmeri bai i no ken pait moa, na bai ol i no skul moa long pait.” Long olgeta hap ol Witnes Bilong Jehova i gat nem olsem wanpela lain bilong lotu i no bin insait long dispela pasin bilong bagarapim na pinisim wanpela lain olgeta long Ruanda.
Krais Jisas i tok, ol lain bilong em ol i “no bilong dispela graun.” Tasol ol i “stap long graun,” olsem na ol i no inap abrusim olgeta hevi i kamap long ol lain. (Jon 17:11, 14) Taim dispela samting nogut i kamap long Ruanda na ol i laik pinisim wanpela lain olgeta, 400 Witnes i dai. Inap 2,000 Witnes na ol man i laikim tok bilong Kingdom ol i kamap refyuji.
Ol Witnes Bilong Jehova i no bilong dispela graun, olsem na taim hevi i kamap yu ting ol i no ken mekim wanpela samting? Nogat. Baibel i tok: “Sapos wanpela Kristen brata o susa, em i gat laplap nogut tasol, na em i no gat kaikai, na wanpela bilong yupela i tokim em olsem, ‘Yu ken i stap bel isi. Yu go putim laplap bilong hatim skin bilong yu, na yu go kisim kaikai na pulapim bel bilong yu,’ orait dispela tok bai i helpim em olsem wanem? Yupela yet i mas givim em klos na kaikai bilong helpim bodi bilong em. Pasin bilong bilip, em tu i olsem tasol. Sapos bilip i stap nating, na em i no kamapim gutpela pasin long laip bilong man i bilip, orait dispela bilip em i samting nating.” (Jems 2:15-17) Pasin bilong laikim ol narapela em tu i kirapim ol Witnes long helpim ol man bilong ol narapela lotu.—Matyu 22:37-40.
Ol Witnes Bilong Jehova long olgeta hap ol i gat bikpela laik long helpim ol wanbilip bilong ol long Ruanda em bikpela hevi i bin painim ol, tasol wok bilong stretim ol samting bilong helpim ol i bin go long ol Witnes long Westen Yurop. Long 1994, sampela Witnes long Yurop ol i volantia na hariap i go long Afrika bambai ol inap helpim ol brata sista Kristen bilong ol. Ol i kamapim ol kem na ol haus sik na stretim gut ol samting bilong en bilong helpim ol refyuji bilong Ruanda. Balus na sip samting i karim planti klos, na blanket, na kaikai, na ol buk na nius bilong Baibel i go long ol. Ol dispela samting i bin helpim 7,000 manmeri, winim namba bilong ol Witnes Bilong Jehova long Ruanda inap olsem 3-pela taim. Long Disemba bilong dispela yia 1994, planti tausen refyuji, na planti Witnes Bilong Jehova tu, ol i go bek long Ruanda bilong wokim gen haus bilong ol na bilong stretim gut ol samting long sindaun bilong ol.
Pait Long Kongo
Long 1996, pait i kamap long hap is bilong Demokratik Ripablik Bilong Kongo. Dispela hap i stap long arere bilong boda bilong Ruanda na Barundi. Pasin bilong kilim i dai narapela na reipim meri em i kamap gen. Ol katres i sut i go nabaut na ol haus long ol liklik ples i paia, na taim dispela samting i kamap, planti manmeri ol i ranawe, nogut ol i dai. Sampela Witnes Bilong Jehova i no gat rot long ranawe, na inap olsem 50 i dai. Ol katres i sut nabaut i bin kilim sampela i dai. Na sampela, ol man i bin kilim ol i dai, long wanem, ol i bilong narapela skin, o ol i bin popaia na ting ol i birua bilong ol. Wanpela liklik ples i gat 150 Witnes i sindaun long en, em i paia na bagarap. Long sampela narapela liklik ples ol man i kukim planti haus na sampela Haus Kingdom. Ol Witnes i no gat haus na ol narapela samting ol i ranawe i go long ol narapela hap, na ol wanlotu long ol dispela hap i helpim ol.
Long taim bilong pait, hangre i save kamap, long wanem, ol man i save bagarapim gaden, na stilim kaikai, na pasim rot bilong bringim kaikai samting i kam. Wanem wanem kaikai i stap, pe bilong dispela i go antap. Long Kisangani, long kirap bilong Me 1997, pe bilong wanpela kilogram poteto em 3 dola na klostu olgeta man i no gat mani bilong baim. Ol i sot long mani, olsem na ol inap kaikai wanpela taim tasol long de. Yumi save, taim kaikai i sot, sik i save kamap. Na taim ol man i no gat gutpela kaikai, dispela i mekim na skin i no gat strong moa long sakim sik malaria, pekpek wara, na sik bilong bel. Sik i painim planti pikinini tu na ol i dai.
Skelim Ol Samting Ol i Sot Long En
Wantu ol Witnes Bilong Jehova long Yurop ol i kirap gen na helpim ol brata. Long Epril 1997, sampela Witnes na tupela dokta Witnes, olsem wanpela lain helpim, ol i kalap long balus na bringim marasin na mani i go long dispela hap. Ol Witnes long Goma i bin kamapim sampela komiti bilong skelim ol samting ol man i sot long en na bai kwiktaim ol i ken helpim ol. Dispela lain Witnes i kam long Goma ol i raun na skelim ol samting long taun na ol hap i stap klostu. Ol i salim sampela man i go long ol hap i stap longwe liklik na bai ol i ken save long ol samting i kamap long ol dispela hap. Na tu ol i kisim save long ol samting i kamap long Kisangani, em i stap long hap wes bilong Goma inap 1,000 kilomita. Ol brata long dispela hap ol i mekim sampela samting bilong stretim wok bilong helpim ol man long Goma, em 700 Witnes i stap long dispela taun.
Wanpela elda Kristen long Goma i tok: “Bel bilong mipela i kirap tru taim mipela i lukim ol brata ol i bin kam longwe tru bilong helpim mipela. Taim ol i no kam yet, mipela yet i bin helpim ol brata. Ol brata i stap long hap bilong bus ol i mas ranawe na kam long Goma. Haus bilong sampela i bagarap pinis, na ol i lusim gaden bilong ol i stap. Mipela i kisim ol i kam long haus bilong mipela na givim klos na kaikai long ol. Tasol mipela i no inap helpim ol long planti samting. Sampela bilong mipela i sot long kaikai na ol i sik.
“Tasol ol brata i kam long Yurop ol i bringim mani i kam na dispela i givim rot long mipela long baim kaikai—pe bilong kaikai i bikpela na i no gat planti i stap. Planti i no gat kaikai, olsem na dispela kaikai i kam long taim stret. Mipela i tilim kaikai i go long ol Witnes na ol man i no Witnes tu. Sapos dispela helpim i no bin kam long dispela taim stret, ating planti manmeri moa bai i dai, na planti pikinini tu. Jehova i helpim lain bilong em na ol i no dai. Ol man i no Witnes ol i pilim tru dispela samting. Planti ol i tok pasin wanbel na pasin sori i stap namel long mipela. Sampela i tokaut olsem lotu bilong mipela em i trupela lotu.”
Ol i baim kaikai na kisim marasin, tasol i gat sampela samting moa ol i mas kisim. Ol i sot long ol klos na blanket, na ol i mas kisim planti kaikai na marasin moa. Na ol i mas i gat helpim bilong sanapim gen haus bilong ol i bagarap pinis.
Ol i Givim Planti Samting
Ol brata long Yurop i gat bikpela laik gen long helpim ol. Brens-ofis long Luvia, Frans, i tokim ol kongrigesen long hap bilong Ron Vali na Nomandi, na sampela kongrigesen long Paris, long ol samting ol brata long Afrika i sot long en. I gat narapela tok bilong Baibel yumi ken tingim, olsem: “Man i planim liklik kaikai, em bai i kisim liklik kaikai tasol. Na man i planim planti, em bai i kisim planti. Olsem na yupela olgeta wan wan i mas tingting gut pastaim na save gut long wanem samting yupela i laik givim. Nogut wanpela man i bel hevi long givim samting, na nogut em i ting ol man i strong tumas long em i mas givim. Dispela pasin bilong givim em i no gutpela. God i save laikim man i amamas na i givim samting long laik bilong em yet.”—2 Korin 9:6, 7.
Planti tausen brata sista i amamas ol i gat rot long givim samting. Ol i pulapim klos na su samting insait long ol katon na bek na kisim i go long ol Haus Kingdom, na bihain ol i salim i go long brens-ofis bilong ol Witnes Bilong Jehova long Frans. Long brens-ofis 400 volantia i redi long mekim narapela samting insait long dispela wok ol i kolim “Helpim Saier.” Taim ol klos samting i kamap pinis long brens-ofis, ol i skelim, na stretim, na pulapim insait long ol bokis na hipim i go antap inap olsem 30 30. Ol pikinini i bin tingim ol yangpela brata sista bilong ol long Afrika na ol i salim ol liklik samting ol pikinini i save pilai long en—ol toi-ka na doli na tedi-bea. Ol i putim wantaim ol kaikai samting. Ol dispela samting i pulapim 9-pela traipela bokis ain em longpela bilong olgeta wan wan em 12-pela mita, na salim i go long Kongo.
Ol planti tausen Witnes long Beljam, Frans, na Swiselan, ol i salim pinis hamas samting i go long Sentral Afrika? Inap long Jun 1997, olgeta samting ol i bin salim i go em 500 kilogram marasin, 10 ton bisket i gat planti protin long en, 20 ton ol narapela kain kaikai, 90 ton klos, 18,500 su, na 1,000 blanket. Ol i salim ol buk bilong Baibel tu i go. Ol refyuji i amamas tru long kisim ol dispela samting na em i mekim gut bel bilong ol na i helpim ol long sanap strong na karim ol hevi bilong ol. Pe bilong baim ol dispela samting i olsem wan milion dola. Ol dispela kontribusen i kamapim klia olsem ol man i mekim wok bilong Jehova ol i stap olsem wanpela lain brata em narapela i laikim tru narapela.
Ol i Tilim Ol Samting Long Kongo
Taim ol kaikai samting i wok long kamap long Kongo, tupela brata na wanpela sista i lusim Frans na i kam long Kongo bilong wok wantaim ol komiti i gat wok long helpim ol man i sot. Joseline i tok ol Witnes long Kongo i tenkyu tru long ol dispela helpim, na em i tok: “Mipela i bin kisim planti pas i kamapim tok tenkyu bilong ol. Wanpela sista i stap rabis em i givim wanpela bilas long mi ol i bin wokim long ston malakait. Sampela narapela i givim piksa bilong ol yet long mipela. Taim mipela i laik go, ol sista i givim kis long mi, na holim mi, na ol i krai. Mi tu mi krai. Planti ol i mekim tok olsem, ‘Jehova i gutpela. Jehova i save tingim mipela.’ Dispela i kamapim klia olsem ol i save God em i as bilong ol dispela gutpela samting ol i bin kisim. Taim mipela i tilim kaikai i go long ol brata na sista, ol i mekim singsing bilong Kingdom bilong litimapim nem bilong Jehova. Mipela i pilim tru.”
Wanpela dokta, nem bilong em Loic, em i insait long dispela lain bilong helpim ol. Planti man i pulap insait long Haus Kingdom na long pasin isi ol i wet long dokta i lukim ol. Wanpela sista bilong Kongo em i laik mekim wanpela samting tu, olsem na em i salim 40 donat i kam bilong givim long ol man i wet long lukim dokta. Inap olsem 80 manmeri i wet i stap, olsem na olgeta wan wan i kisim hap donat tasol.
Ol Man i No Witnes i Kisim Helpim
Ol i no givim ol dispela helpim long ol Witnes Bilong Jehova tasol. Ol man i no Witnes ol tu ol i kisim helpim, wankain olsem planti man long 1994 i bin kisim. Dispela i stret wantaim Galesia 6:10, em i tok: “Olsem na wanem taim yumi inap mekim gutpela pasin long ol arapela, yumi mas mekim. Na yumi mas strong tru long mekim gutpela pasin long ol arapela manmeri i bilip long Bikpela.”
Ol Witnes i givim marasin na klos long sampela komyuniti-skul na long wanpela haus bilong ol pikinini i no gat papamama, klostu long Goma. Inap 85 pikinini i sindaun long dispela haus. Bipo, taim dispela lain helpim i go long dispela haus bilong skelim ol samting ol i sot long en, ol i tok promis long bringim ol dispela samting i go long ol—50 bokis bisket i gat planti protin long en, 100 blanket, marasin, na sampela liklik samting bilong pilai. Ol pikinini i sanap long lain insait long banis bilong dispela haus na ol i mekim singsing long ol Witnes i kam lukim ol. Orait nau ol i askim olsem, ol i inap kisim wanpela kikbal bilong ol i ken pilai soka?
Sampela wik bihain, dispela lain i truim promis bilong ol na kisim ol dispela samting i kam. Dairekta bilong dispela haus em i pilim gutpela pasin bilong ol Witnes long salim kaikai samting i kam, na em i laikim ol tok em i bin kaunim long ol buk bilong Baibel ol i bin givim long em, na em i tok, klostu em bai kamap wanpela Witnes Bilong Jehova. Olsem wanem? Ol i givim wanpela kikbal long ol pikinini? Kodineta bilong dispela lain helpim i kam long Frans, em Claude, em i tok: “Nogat. Mipela i givim tupela kikbal long ol.”
Ol Kem Refyuji
Ol i no helpim ol manmeri long Kongo tasol. Planti tausen refyuji i bin ranawe long hap bilong pait na ol i go long wanpela kantri klostu i gat 3-pela kem refyuji em ol i bin kamapim hariap. Ol Witnes tu i go long dispela hap bambai ol i ken save long ol samting ol i ken mekim bilong helpim ol. Taim ol i wokim dispela ripot, 211,000 refyuji, na planti ol i bilong Kongo, ol i stap long ol dispela kem. Insait long dispela namba, inap olsem 800 ol i Witnes wantaim ol pikinini bilong ol na ol man i laik harim ol gutpela tok bilong Kingdom. Wanpela bikpela hevi long ol kem, ol i no gat kaikai. Long wanpela kem ol i gat kaikai inap long 3-pela de tasol—ol olpela bin i bin stap 3-pela yia em i insait long dispela kaikai.
Tasol ol Witnes i amamas. Maski ol i no gat planti buk na nius samting bilong Baibel, ol i save mekim ol miting bilong strongim ol yet long ol samting bilong spirit. Na tu, ol i wok strong long autim gutpela tok bilong Kingdom bilong God long ol narapela long ol kem.—Matyu 24:14; Hibru 10:24, 25.
I gat wanpela dokta insait long dispela lain Witnes i bin kam bilong skelim ol samting ol brata i sot long en. Ol inap lukim ol sikman, maski ol bikman i larim ol i stap sampela de tasol long ol wan wan kem. Ol i givim marasin na mani long ol elda Kristen. Long dispela rot ol brata i abrusim bagarap na i stap laip. Na dispela lain Witnes i laik bai bihain liklik, rot i ken op na ol Witnes long ol kem i ken go bek long kantri bilong ol.
Olsem wanem long bihain? Krais Jisas i tok profet olsem long taim bilong yumi bai planti hevi i kamap, olsem ol bikpela pait na kaikai i sot. (Matyu 24:7) Ol Witnes Bilong Jehova i save olsem Kingdom bilong God tasol bai pinisim ol hevi i stap nau long graun. Taim dispela Kingdom i bosim graun, graun bai kamap wanpela paradais i gat bel isi na planti gutpela samting long en, na ol man i bihainim tok bai ol i stap amamas oltaim oltaim. (Song 72:1, 3, 16) Tasol nau ol Witnes i save autim gutpela tok bilong dispela Kingdom long heven na ol bai wok yet long helpim ol wanlotu na ol narapela tu long taim ol i sot long ol samting.
[Rait long pes 4]
Kirap long 1994 na i kam, ol Witnes Bilong Jehova long Yurop i bin salim 190 ton kaikai, klos, marasin, na sampela narapela samting i go long hap bilong Gret Leks long Afrika.
[Blok long pes 6]
Ol i Mekim Pasin Sori Kristen
Namel long ol man long Frans, em ol i amamas long mekim wok bilong “Helpim Saier,” i gat wanpela meri, em Ruth Danner. Taim em i pikinini em i kalabus long ol kem nogut bilong ol Natsi, long wanem, em i bihainim pasin Kristen. Em i tok: “Mipela i amamas tru olsem mipela inap helpim ol brata sista bilong mipela long Afrika! Tasol i gat narapela samting i mekim na mi kisim bikpela amamas moa yet. Long 1945, taim mipela i lusim Jemani na go bek long ples, mipela i no gat wanpela samting. Ol klos mipela i pasim ol narapela i bin givim long mipela. Tasol i no longtaim na ol brata long spirit long Amerika ol i helpim mipela long ol samting bilong skin. Olsem na dispela wok bilong helpim ol brata sista long Afrika i bin givim rot long mi long bekim gutpela pasin sori ol narapela i bin mekim long mipela planti yia i go pinis. Mi tenkyu olsem mi insait long wanpela bikpela lain brata i save mekim gutpela pasin sori Kristen!”—Jon 13:34, 35.
[Piksa long pes 7]
Klostu nau—wanpela paradais long graun i gat planti samting bilong olgeta manmeri