Yu Ting Jehova i Laik Bai Yumi Mas Mekim Bikpela Wok Tumas?
“Bikpela . . . i laik bai yumi mekim pasin olsem tasol. Yumi mas bihainim stretpela pasin, na laikim tru ol arapela man, na daunim tingting bilong yumi yet na i stap wanbel wantaim God bilong yumi, na bihainim em wanpela tasol.”—MAIKA 6:8.
1. I gat wanem as na ating sampela i no mekim wok bilong Jehova?
JEHOVA i laik bai lain bilong em i mas mekim sampela samting. Tasol taim yu kaunim pinis dispela tok em profet Maika i mekim long ves antap, ating bai yu ting olsem i stret God i laik bai yumi mekim ol dispela samting. Tasol planti man i no mekim wok bilong Bikpela Man bilong wokim yumi, na sampela em pastaim ol i bin mekim wok bilong God nau ol i lusim. Bilong wanem i olsem? Long wanem, ol i ting God i laik bai yumi mas mekim bikpela wok tumas. Olsem wanem? I tru God i laik bai yumi mas mekim bikpela wok tumas? O ating sampela man i gat tingting kranki long ol samting God i laik bai yumi mas mekim, a? Wanpela samting i bin kamap long bipo em inap helpim yumi long save long dispela samting.
2. Naman em i husat? Profet bilong Jehova i tokim em long mekim wanem samting?
2 Naman, em hetman bilong ami bilong Siria, em i gat sik lepra, tasol ol i tokim em olsem long Israel i gat wanpela profet bilong Jehova em inap oraitim sik bilong em. Olsem na Naman na lain bilong em ol i go long Israel na bihain ol i kam long haus bilong profet bilong God, em Elisa. Tasol Elisa i no lusim haus na go ausait bilong bungim dispela man i gat namba, nogat. Em i salim wanpela wokboi bilong tokim Naman olsem: “Yu go waswas 7-pela taim long wara Jordan na bai sik bilong yu i pinis na skin bilong yu i kamap gutpela gen.”—2 King 5:10.
3. Bilong wanem pastaim Naman i no laik mekim ol samting Jehova i laik bai em i mas mekim?
3 Sapos Naman i mekim ol samting em profet bilong God i tokaut long en, sik nogut bilong em bai pinis. Olsem na yu ting Jehova i laik bai em i mas mekim bikpela wok tumas? Ating nogat, a? Tasol Naman i no laik mekim ol samting Jehova i laik bai em i mekim. Em i tok: “Wara Abana na wara Farpar long Damaskus i winim olgeta wara bilong Israel. Sapos wara inap oraitim sik bilong mi, ating mi inap i stap long ples bilong mi na waswas long dispela tupela wara na bai mi kamap orait gen.” Naman i tok olsem, na em i belhat na i go.—2 King 5:12.
4, 5. (a) Naman i bihainim tok na em i kisim wanem gutpela samting long en? Em i mekim wanem samting taim em i kamap orait gen? (b) Nau bai yumi stori long wanem samting?
4 Wanem as tru na Naman i mekim dispela tok? I no olsem samting em i mas mekim i hatwok tumas long mekim. Long gutpela pasin ol wokboi bilong Naman i tok: “Sapos profet i bin tokim yu long mekim wanpela samting i hat tumas, mipela i save, bai yu mekim. Tasol em i no mekim kain tok olsem. Nogat. Em i tokim yu long waswas tasol. Olsem na i gutpela sapos yu bihainim tok bilong en.” (2 King 5:13) Tingting bilong Naman i no stret. Em i ting Elisa i no bin givim biknem long em olsem em i mas mekim long man i gat namba, na samting Elisa i tokim em long mekim, em i ting dispela i no inap helpim em na i semim em. Tasol Naman i harim gutpela tok bilong ol wokboi bilong em na em i go waswas long wara Jordan inap 7-pela taim. Tingim bikpela amamas bilong em taim “skin bilong en i kamap gutpela olsem skin bilong nupela pikinini”! Em i tenkyu tru long dispela. Na Naman i tokaut olsem kirap long dispela taim em i no inap lotuim moa ol narapela god, em bai lotuim Jehova tasol.—2 King 5:14-17.
5 Kirap long bipo yet na i kam inap long nau, Jehova i laik bai ol manmeri i bihainim kain kain lo. Mipela i laik bai yu skelim sampela bilong ol. Taim yu mekim olsem, askim yu yet olsem: Sapos Jehova i laik bai mi mekim ol dispela samting, bai mi mekim wanem? Bihain bai yumi stori long ol samting Jehova i laik bai yumi mas mekim long nau.
Long Bipo Jehova i Laik Ol Manmeri i Mas Mekim Wanem Samting?
6. God i laik namba wan man na meri ol i mas mekim wanem samting? Sapos God i laik bai yu mekim ol dispela samting, bai yu mekim wanem?
6 Jehova i bin tokim namba wan man na meri, em Adam na Iv, long kamapim ol pikinini, na bosim graun, na ol animal i mas i stap aninit long ol. Na tu, God i mekim gut long Adam na meri bilong em na givim wanpela gutpela ples paradais long ol. (Stat 1:27, 28; 2:9-15) Tasol God i bin givim wanpela lo long ol. Ol i no ken kaikai long wanpela diwai—em wanpela diwai namel long ol planti diwai i karim pikinini kaikai long gaden Iden. (Stat 2:16, 17) Olsem wanem? God i laik bai ol i mas mekim bikpela wok tumas? Nogat, a? Ating bai yu amamas long mekim dispela wok, na bai yu inap tingting long i stap gutpela oltaim oltaim, no gat sik, a? Maski wanpela man bilong traim yu i kamap long gaden, ating bai yu sakim tok bilong em, a? Na ating bai yu wanbel long tok olsem i stret Jehova i givim dispela wanpela lo i no hatwok long bihainim, a?—Stat 3:1-5.
7. (a) God i givim wanem wok long Noa? Na wanem kain birua i painim em? (b) Yu ting olsem wanem long samting Jehova i laik bai Noa i mekim?
7 Bihain, Jehova i laik bai Noa i wokim wanpela sip na bai famili bilong em i ken abrusim bagarap long bikpela tait i laik kamap long olgeta hap bilong graun. I hatwok long mekim dispela wok, long wanem, em i wanpela traipela sip tru, na ol i mas mekim dispela wok namel long ol man i tok bilas na mekim pasin birua. Tasol em i wanpela gutpela wok tru Noa inap mekim bilong helpim lain bilong em—na ol planti animal tu—na ol i no ken bagarap! (Stat 6:1-8, 14-16; Hibru 11:7; 2 Pita 2:5) Sapos yu kisim wanpela wok olsem, yu ting bai yu wok strong bilong inapim dispela wok? O yu ting God i laik bai yu mas mekim bikpela wok tumas?
8. Jehova i laik bai Abraham i mas mekim wanem? Samting em i mekim i olsem piksa long wanem samting?
8 God i laik bai Abraham i mekim wanpela samting i hatwok long mekim. Em i tokim em: “Yu gat wanpela pikinini tasol, Aisak, na yu laikim em tumas. Yu mas kisim dispela pikinini na yu go long hap bilong Moria, na bai mi soim yu wanpela maunten. Na long dispela maunten yu mas givim Aisak long mi olsem ofa bilong paia i kukim olgeta.” (Stat 22:2) Jehova i bin tok promis long Aisak—long dispela taim em i no gat pikinini yet—em bai kamapim ol pikinini, na dispela i traim bilip bilong Abraham long strong bilong God long kamapim bek Aisak. Taim Abraham i laik kilim i dai Aisak olsem ofa, God i lukautim dispela yangpela man. Dispela samting Abraham i mekim i olsem piksa long God bai givim Pikinini bilong em olsem ofa bilong kisim bek ol manmeri na bihain em bai kirapim em bek.—Stat 17:19; 22:9-18; Jon 3:16; Aposel 2:23, 24, 29-32; Hibru 11:17-19.
9. Bilong wanem yumi ken tok Jehova i no tokim Abraham long mekim wanpela samting i hatwok tumas long em i mekim?
9 Ating sampela bai ting olsem God Jehova i laik bai Abraham i mas mekim bikpela hatwok tumas. Tasol yu ting Jehova i laikim olsem? Man bilong wokim yumi em inap kirapim bek ol man i dai pinis, olsem na yu ting em i no gat pasin sori, long wanem, em i laik bai yumi mas bihainim tok bilong em, maski dispela inap mekim na yumi mas i dai na slip inap liklik taim? Krais Jisas na ol disaipel bilong em bilong pastaim ol i no ting olsem. Ol i redi long kisim bagarap long skin, na ol i redi long i dai tu, bambai ol i ken bihainim laik bilong God. (Jon 10:11, 17, 18; Aposel 5:40-42; 21:13) Sapos dispela samting i kamap long yu, bai yu redi long karim wankain hevi? Tingim sampela samting Jehova i laik bai ol man, em ol i orait long i stap olsem lain bilong em, ol i mas mekim.
Lo Bilong Jehova Long Ol Israel
10. Husat i tok promis olsem ol bai mekim olgeta samting God i laik bai ol i mas mekim? God i givim wanem samting long ol?
10 Ol tumbuna pikinini bilong Abraham i kamap long rot bilong pikinini man Aisak na tumbuna pikinini Jekop, olsem Israel, ol i kamap lain Israel. Jehova i kisim bek ol Israel long kalabus long Isip. (Stat 32:28; 46:1-3; 2 Samuel 7:23, 24) Bihain liklik, ol i tok promis long mekim olgeta samting God i laik bai ol i mas mekim. Ol i tok: “Mipela bai mekim olgeta samting olsem Bikpela i bin tok.” (Kisim Bek 19:8) Ol Israel i laik Jehova i bosim ol, olsem na em i givim 600 lo long ol, na Tenpela Lo i insait long ol. Bihain, ol dispela lo bilong God, em i givim long ol long rot bilong Moses, ol i bin kolim Lo tasol.—Esra 7:6; Luk 10:25-27; Jon 1:17.
11. Wanem wanpela wok bilong Lo? Wanem sampela lo i bin helpim ol Israel long inapim dispela wok bilong Lo?
11 Wanpela wok bilong Lo em bilong lukautim ol Israel long rot bilong ol gutpela lo i bosim ol samting bilong marit, na wok bisnis, na pasin bilong lukautim ol pikinini. (Kisim Bek 20:14; Wok Pris 18:6-18, 22-24; 19:35, 36; Lo 6:6-9) Na God i givim ol lo long pasin ol i mas mekim long ol narapela na long ol animal. (Wok Pris 19:18; Lo 22:4, 10) Ol lo long ol samting bilong ol bikpela de i bin kamap long olgeta yia na long pasin bilong bung wantaim bilong mekim lotu, ol dispela lo i bin helpim ol manmeri long ol samting bilong spirit.—Wok Pris 23:1-43; Lo 31:10-13.
12. Wanem wanpela bikpela wok bilong Lo?
12 Aposel Pol i kamapim wanpela bikpela wok bilong Lo, em i tok: “God i laik bai as bilong sin em i ken kamap ples klia, olsem na bihain long em i givim promis pinis, God i givim lo tu. Na em i laik bai lo i stap inap long taim dispela pikinini [Krais] i kamap.” (Galesia 3:19) Lo i helpim ol Israel long tingim olsem ol i man i gat sin. Ol i mas i gat wanpela gutpela ofa bilong rausim sin bilong ol olgeta. (Hibru 10:1-4) Olsem na God i givim dispela lo bilong redim ol manmeri long bilip long Jisas olsem em i Mesaia, o Krais. Pol i tok: “Lo i stap olsem waspapa bilong yumi, bilong bringim yumi i kam long Krais, bai yumi ken bilip long gutnius na God i ken kolim yumi ol stretpela manmeri.”—Galesia 3:24.
Lo Bilong Jehova i Givim Hevi Long Man?
13. (a) Ol man i gat sin ol i ting olsem wanem long Lo? Bilong wanem ol i ting olsem? (b) Yu ting Lo yet i bin givim hevi long ol manmeri?
13 Tru, Lo em i “samting bilong God yet, na em i stretpela na i gutpela,” tasol planti i ting olsem em i hatwok tumas long bihainim. (Rom 7:12) Lo em i stret olgeta, olsem na ol Israel i no inap winim mak bilong bihainim olgeta gutpela lo bilong en. (Song 19:7) Olsem na aposel Pita i tok, “bipo ol tumbuna bilong yumi na yumi tu i no inap long karim dispela hevi.” (Aposel 15:10) Tasol Lo yet i no bin givim hevi long ol manmeri, na sapos ol i bihainim ol lo bilong en dispela bai helpim ol.
14. Wanem sampela samting i kamapim long ples klia olsem Lo i bin helpim tru ol Israel?
14 Olsem: Aninit long Lo, sapos man i stilim wanpela samting, ol i no kalabusim em, tasol em i mas wok strong bilong bekim tupela o sampela moa bilong inapim dispela samting em i bin stilim. Olsem na dispela man em narapela i bin rongim em, em i no lus long ol samting, na ol man i wok strong ol i no kisim hevi long tromoi mani bilong lukautim ol kalabus. (Kisim Bek 22:1, 3, 4, 7) Lo i tambuim ol kaikai inap givim sik long man. Sapos abus bilong pik i no tan gut, em inap kamapim sik trikinosis, na abus bilong rabit inap kamapim sik tularimia. (Wok Pris 11:4-12) Na tu, Lo i tambuim ol man long holim skin bilong man o animal i dai pinis, na dispela i lukautim ol. Sapos wanpela man i holim skin bilong man o animal i dai pinis, em i mas wasim em yet na ol klos bilong em. (Wok Pris 11:31-36; Namba 19:11-22) Ol i mas kisim graun na karamapim pekpek, na dispela i lukautim ol man na ol binatang jem i no ken kamap planti, em samting ol saientis i bin kisim save long en bipo liklik, inap olsem 200 yia i go pinis.—Lo 23:13.
15. Wanem samting i bin givim hatwok long ol Israel?
15 Lo i no givim hatwok tumas long ol man, nogat. Tasol ol man i ting ol i man bilong kamapim insait bilong Lo, ol i no olsem. Wanpela buk (A Dictionary of the Bible), em James Hastings i bin stretim, i stori long ol lo ol i bin putim, olsem: ‘Ol i putim planti ol liklik liklik lo antap long ol lo bilong Baibel. Olsem na ol i wok long pasim rot bambai Lo i mas bosim strong olgeta liklik liklik samting ol manmeri i mekim, na ol i no save marimari liklik long ol manmeri. Bel bilong ol man i no gat tok moa; dispela i daunim strong bilong tok bilong God, na ol i karamapim long planti planti lo bilong ol yet.’
16. Jisas i tok wanem long ol lo na ol pasin tumbuna bilong ol hetman bilong lotu i bin givim hevi long ol man?
16 Krais Jisas i bin mekim strongpela tok long ol hetman bilong lotu em ol i bin putim planti lo antap long ol man, em i tok: “Ol i save pasim karamap i hevi tumas na putim antap long sol bilong ol man, na ol man i hatwok tru long karim. Tasol ol yet i no laik putim pinga tasol bilong helpim ol man long karim.” (Matyu 23:2, 4) Em i tokaut olsem ol lo na ol pasin tumbuna ol yet i kamapim na i givim hevi long man—ol kain kain lo bilong klinim ol samting tu—ol i “daunim tok bilong God.” (Mak 7:1-13; Matyu 23:13, 24-26) Taim Jisas i no kamap yet long graun, ol tisa bilong lotu long Israel ol i bin mekim tok giaman long ol samting Jehova i laik bai ol manmeri i mas mekim.
Jehova i Laik Yumi Mas Mekim Wanem?
17. Bilong wanem Jehova i no amamas long ol ofa bilong paia em ol Israel i no bilip ol i save mekim?
17 Long rot bilong profet Aisaia, Jehova i tok: “Yupela i ting mi laikim ol kain kain ofa yupela i save mekim long mi, a? Nogat tru. Mi les pinis long ol sipsip yupela i save bringim olsem ofa bilong paia i kukim olgeta, na mi no laikim moa ol gris bilong ol gutpela patpela abus bilong yupela. Mi inap pinis long blut bilong ol bulmakau man na bilong ol pikinini sipsip na bilong ol meme man.” (Aisaia 1:10, 11) Bilong wanem God i no laikim ol ofa em yet i bin tokim ol long mekim aninit long Lo? (Wok Pris 1:1–4:35) Long wanem, ol manmeri i mekim pasin i daunim em. Olsem na em i bin givim tok lukaut long ol olsem: “Mi lukim yupela i nogut tru. Yupela go waswas, na klinim yupela yet na rausim olgeta pasin nogut i pas long yupela. Na no ken mekim sin gen. Kisim save long mekim gutpela na stretpela pasin, na wok strong long mekim dispela kain pasin i win. Givim gutpela tingting long ol man i save daunim ol arapela. Lukautim gut ol pikinini, papa bilong ol i dai pinis, na mekim gut long ol meri, man bilong ol i dai pinis. Na sapos ol man i mekim nogut long ol, orait yupela i mas helpim ol.” (Aisaia 1:16, 17) Dispela i helpim yumi long save long ol samting Jehova i laik bai ol wokman bilong em i mas mekim, a?
18 Jisas i kamapim klia ol samting God i laik bai yumi mas mekim. Em i kamapim dispela taim wanpela man i askim em: “Wanem lo i namba wan na i winim olgeta arapela lo?” Jisas i bekim tok olsem: “ ‘Yupela i mas laikim God, Bikpela bilong yumi. Yupela i mas laikim em tru long bel bilong yupela na long spirit bilong yupela na long tingting bilong yupela.’ Dispela lo em i bikpela, na em i namba wan tru. Na namba 2 lo em i wankain olsem dispela. Em i olsem, ‘Yu mas laikim ol wantok olsem yu laikim yu yet.’ Dispela tupela lo i as bilong olgeta tok bilong lo na bilong ol profet.” (Matyu 22:36-40; Wok Pris 19:18; Lo 6:4-6) Profet Moses i bin mekim wankain tok, olsem: “Wanem ol samting God, Bikpela bilong yumi, i tok yupela i mas mekim. Yupela i mas aninit long God, na bihainim olgeta tok bilong em. Yupela i mas laikim em tru, na amamas tru wantaim bel na tingting bilong yupela long mekim wok bilong em. Na yupela i mas bihainim olgeta lo bilong em, nau mi givim long yupela.”—Lo 10:12, 13; 15:7, 8.
19. Olsem wanem ol Israel i laik mekim olsem ol i holi? Tasol Jehova i tok wanem long ol?
19 Maski ol i mekim rong, ol Israel i laik mekim olsem ol i holi. Lo i tok ol i mas stap tambu long kaikai long Bikpela De Bilong God i Tekewe Sin, em i save kamap long olgeta yia, tasol ol i kirap na stap tambu long kaikai planti taim. (Wok Pris 16:30, 31) Tasol Jehova i krosim ol olsem: “Mi no laikim kain pasin olsem. Mi laikim yupela i tambu tru long mekim ol kain kain pasin nogut na tambu long pasin bilong daunim na mekim nogut long ol arapela manmeri. Tarangu ol dispela manmeri i stap olsem ol kalabus yupela i bin pasim ol long ol rop na sen, na ol i stap olsem ol bulmakau yupela i bin putim plang long nek bilong ol bilong bosim ol long mekim wok bilong yupela. Olsem na yupela i mas mekim gutpela pasin long ol na larim ol i go fri. Pasin mi laikim em i olsem. Mi laik bai yupela i givim kaikai long ol man i hangre. Na taim yupela i lukim ol rabisman i no gat haus long slip long en, mi laik yupela i bringim ol i kam long haus bilong yupela. Na taim yupela i lukim man i no gat laplap bilong karamapim skin bilong en, mi laik bai yupela i givim laplap long ol. Na mi laik bai yupela i no ken givim baksait long ol wanblut long taim ol i gat hevi.”—Aisaia 58:3-7.
20. Ol bikman bilong lotu i gat tupela maus, ol i mekim wanem na Jisas i krosim ol long dispela samting?
20 Ol dispela Israel i tingim ol yet i stretpela man, ol tu i gat wankain pasin olsem ol bikman bilong lotu i gat tupela maus, em Jisas i bin tokim ol: “Olgeta liklik sayor samting bilong gaden em yupela i save tilim long 10-pela hap na givim wanpela hap long God. Tasol yupela i lusim pinis olgeta bikpela hap tok bilong lo, olsem tok bilong stretpela pasin bilong skelim man na pasin bilong marimari na pasin bilong bilip. Mobeta yupela i strong long bihainim ol tok bilong ol dispela bikpela lo, na yupela i no lusim ol arapela lo tu.” (Matyu 23:23; Wok Pris 27:30) Tok bilong Jisas i helpim yumi long save long ol samting Jehova i laik bai yumi mas mekim, a?
21. Profet Maika i tok wanem long ol samting Jehova i laik bai yumi mas mekim na wanem samting em i no laik bai yumi mekim?
21 Bilong kamapim klia wanem samting Jehova i laik bai yumi mas mekim na wanem samting em i no laik bai yumi mekim, profet bilong God, em Maika, em i tok: “Taim mi kam lotu long God, Bikpela bilong heven, bai mi bringim wanem samting i kam? Ating bai mi kisim gutpela pikinini bulmakau tru i kam na kukim olsem ofa bilong paia i kukim olgeta. Sapos mi kisim planti tausen sipsip i kam, o sapos mi bringim planti tausen sospen wel, ating bai Bikpela i amamas, o nogat? Ating bai mi kilim namba wan pikinini bilong mi olsem ofa, bilong God i ken tekewe sin bilong mi? Nogat tru. Bikpela i tokim yumi pinis long ol gutpela pasin, na em i laik bai yumi mekim pasin olsem tasol. Yumi mas bihainim stretpela pasin, na laikim tru ol arapela man, na daunim tingting bilong yumi yet na i stap wanbel wantaim God bilong yumi, na bihainim em wanpela tasol.”—Maika 6:6-8.
22. Jehova i laik ol man i stap aninit long Lo ol i mas mekim wanem samting tru?
22 Olsem na Jehova i laik ol man i stap aninit long Lo ol i mas mekim wanem samting tru? Ol i mas laikim tru God Jehova. Tasol aposel Pol i tok: “Olgeta tok bilong lo i stap insait long dispela wanpela tok tasol, ‘Yu mas laikim ol wantok olsem yu laikim yu yet.’ ” (Galesia 5:14) Na Pol i tokim ol Kristen long Rom: “Man i givim bel bilong em long narapela man em i bihainim tru lo.”—Rom 13:8-10.
Em i No Bikpela Wok Tumas
23, 24. (a) Bilong wanem yumi no ken ting olsem Jehova i laik bai yumi mas mekim bikpela wok tumas? (b) Bihain bai yumi stori long wanem samting?
23 Olsem wanem? Yu pilim tru gutpela pasin sori bilong God Jehova, na pasin bilong em long tingim tru yumi, na pasin marimari bilong em? Dispela wanpela Pikinini bilong em, Krais Jisas, em i kam long graun bilong kamapim long ples klia pasin sori bilong God—em i laik ol man i ken save olsem ol i gutpela samting tru long ai bilong Jehova. Bilong kamapim gutpela pasin sori bilong God, Jisas i tok piksa long ol liklik pisin olsem: “God i no save lusim tingting long wanpela bilong ol dispela liklik pisin.” Na em i tok: “Yupela i no ken pret. Yupela i winim planti lain liklik pisin.” (Luk 12:6, 7) Olsem na yumi mas redi long mekim olgeta samting God i laik yumi mekim—yumi no ken ting em i laik bai yumi mekim bikpela wok tumas!
24 Tasol Jehova i laik bai yumi mas mekim wanem samting long nau? Na bilong wanem sampela i ting God i laik bai yumi mas mekim bikpela wok tumas? Taim yumi skelim ol dispela askim, em i mas helpim yumi long save bilong wanem em i gutpela samting tru long mekim olgeta samting God i laik bai yumi mas mekim.
Yu Inap Bekim?
◻ Bilong wanem sampela i no laik mekim wok bilong Jehova?
◻ Long bipo yet na i kam inap long nau Jehova i bin givim wanem ol narapela narapela lo long ol man?
◻ I gat wanem ol wok bilong Lo?
◻ Bilong wanem yumi no ken ting ol samting Jehova i laik bai yumi mas mekim em i bikpela wok tumas?
18. Jehova i laik ol Israel i mas mekim wanem samting?
[Piksa long pes 18]
Ol lo ol man yet i kamapim, olsem ol kain kain lo bilong wasim skin samting, dispela i mekim na ol man i gat hatwok long lotuim God