Stretim Stretim Bel Bilong Pikinini Bilong Yupela!

LIKLIK hip graun malumalum i stap long han bilong wanpela man bilong wokim sospen graun inap kamap wanpela gutpela sospen tru. Long ol lain i save gut long wokim ol samting long han, wan wan tasol i save yusim samting i luk olsem samting nating bilong wokim planti gutpela na naispela samting. Inap planti tausen yia, ol man i lukluk long ol man bilong wokim sospen graun long wokim ol kap, plet, sospen bilong kukim kaikai, sospen bilong pulimapim ol samting, na sospen bilong bilasim haus.

Ol papamama i helpim sindaun bilong komiuniti taim ol i stretim stretim pasin bilong ol pikinini bilong ol. Baibel i tok yumi wan wan i olsem graun malumalum, na God i makim ol papamama long stretim stretim dispela “graun”​—⁠olsem bel bilong ol pikinini bilong ol. (Jop 33:6; Stat 18:19) Wok bilong stretim stretim pikinini na em i kamap wanpela man bilong mekim gutpela wok na holim stretpela tingting i gat bikpela hatwok bilong en, olsem man i laik wokim wanpela naispela sospen graun. Dispela i no save kamap nating.

Planti samting inap mekim na ol pikinini i kisim ol narapela narapela pasin. Sampela bilong ol dispela samting inap bagarapim tru ol. Olsem na ol papamama i gat gutpela tingting i no inap larim pikinini i stap nating na ol i no skulim bel bilong em, nogat, ol bai skulim em “long bihainim gutpela pasin” na ol i save “em bai i wokabaut long dispela rot inap long em i lapun tru.”​​—⁠Sindaun 22:⁠6.

Insait long dispela longpela hap taim bilong mekim bikpela long pikinini, ol papamama Kristen i gat gutpela tingting bai lusim sampela hap taim moa long rausim ol samting nogut i laik bagarapim bel bilong pikinini. Dispela bai traim pasin sori bilong ol taim ol i no les kwik long “stretim gut ol pikinini . . . na skulim ol long tok bilong Bikpela.” (Efesus 6:⁠4) Wok bilong ol papamama bai isi liklik sapos ol i kirap skulim ol pikinini taim ol i liklik yet.

Taim Ol i Liklik Yet

Ol man bilong wokim sospen graun i save laikim kain graun we em i isi long wokim samting, taim em i wokim pinis dispela samting, graun bai stap strong. Taim ol i sipim na klinim graun pinis, ol laik mekim wok long en insait long 6-pela mun. Olsem tasol, taim bel bilong ol pikinini i malumalum yet na i no hatwok long stretim stretim, em i gutpela taim bilong ol papamama long kirap skulim ol.

Ol dokta bilong ol pikinini i tok taim pikinini i gat 8-pela mun, pikinini i save pinis long nek bilong tok ples bilong papamama, na em i pas gut wantaim papamama, na em inap wokim tingting, na kirap luksave long ol samting i stap klostu long em. Gutpela taim bilong kirap skulim bel bilong pikinini em taim em i liklik yet. Pikinini bilong yu bai kisim gutpela samting, sapos olsem Timoti, em i kirap long ‘taim em i stap liklik pikinini yet, em i stat long kisim save long ol buk i gat tok bilong God’!​—⁠2 Timoti 3:15.a

Ol bebi i save bihainim pasin bilong papamama olsem: Ol i traim bihainim nek bilong ol samting, mekim wok long pes taim ol i amamas o kros samting, wokim han, na tu ol i lain long laikim ol narapela, mekim gutpela pasin long narapela, na marimari long narapela taim ol i lukim papamama bilong ol i kamapim ol dispela pasin. Sapos yumi laik skulim pikinini long ol lo bilong Jehova, pastaim yumi mas putim ol lo bilong God long bel bilong yumi yet. Pasin bilong laikim ol lo bilong God bai kirapim ol papamama long toktok oltaim wantaim ol pikinini bilong ol long Jehova na tok bilong em i stap long Baibel. Baibel i tok: “Tokim ol long taim yupela i stap long haus na long taim yupela i wokabaut long rot, na long taim yupela i malolo na long taim yupela i wok.” (Lo 6:​6, 7) Francisco na Rosa i stori long olsem wanem ol i bin mekim olsem long tupela yangpela pikinini bilong tupela.b

“Long olgeta de mipela famili i save toktok wantaim, tasol i no dispela tasol, nogat, mitupela i save traim long toktok tu wantaim wan wan pikinini inap 15 minit samting long wan wan de. Taim mipela i lukim olsem i gat wanpela hevi, mitupela i save lusim sampela haptaim moa​—⁠na tru tumas sampela hevi i save kamap. Olsem, i no longtaim i go pinis pikinini man bilong mipela i gat 5-pela krismas i kam long haus bihain long skul na em i tokim mipela olsem em i no bilip long Jehova. Ating wanpela wanklas bilong em i tok bilas long em na tok i no gat God.”

Ol dispela papamama i luksave olsem ol pikinini i mas kisim pasin bilong bilip long Man bilong wokim ol. Ol pikinini i ken kisim dispela bilip taim ol i amamas long kisim save long ol samting God i wokim. Ol pikinini i save laik holim animal, kisim ol plaua bilong bus, o pilai long wesan long nambis! Ol papamama i ken helpim ol pikinini long save i gat Man i wokim ol dispela samting. (Song 100:3; 104:​24, 25) Pasin ol i kisim bilong tingim gut ol samting Jehova i wokim, ol bai holim dispela tingting long laip olgeta bilong ol. (Song 111:​2, 10) Long dispela save em i kisim long ol samting God i wokim, pikinini inap kisim laik long mekim God i amamas na pret long mekim Em i bel hevi. Dispela bai kirapim em long “abrusim pasin bilong sin.”​—⁠Sindaun 16:⁠6.

Tru planti pikinini i gat laik long save long ol samting na ol inap kisim save hariap, tasol i hatwok long ol long bihainim tok. (Song 51:⁠5) Long sampela taim, ating bai ol i strong long yu mas bihainim tingting bilong ol o ol i strong long kisim samting ol i laikim. Ol papamama i mas strong long pasin i stret, no ken les kwik, na wok long stretim ol bambai dispela pasin i no ken kamap pasin bilong ol. (Efesus 6:⁠4) Dispela samting i bin kamap long Phyllis na Paul, ol i bin mekim bikpela long 5-pela pikinini na ol i kamap gut.

Phyllis i tok: “Tru pasin bilong wan wan pikinini i narapela narapela, tasol olgeta i strong long mekim ol samting olsem ol i laikim. Em i hatwok, tasol ol i lain long insait bilong dispela tok ‘nogat.’ ” Man bilong em, Paul i tok: “Planti taim mipela i tokim ol long as bilong ol samting mipela mekim sapos krismas bilong ol i bikpela liklik na ol inap save. Tru, mipela save traim long mekim olsem long gutpela pasin, tasol mipela i bin skulim ol long aninit long wok bos God i givim long mipela.”

Taim pikinini i liklik em bai bungim sampela hevi, tasol planti papamama i luksave olsem taim ol pikinini i kisim 13-19 krismas em i hatwok moa, long wanem, ol pikinini i bungim planti nupela samting i traim bel bilong ol.

Putim Tok i Go Daun Long Bel Bilong Yangpela

Man bilong wokim sospen graun i mas mekim wok bilong em paslain long graun malumalum i drai. Bilong kisim sampela taim moa long stretim stretim sospen, ating em bai putim wara na graun malumalum i no ken drai na i isi long em i stretim stretim. Olsem tasol ol papamama i mas wok hat long lukautim bel bilong yangpela bilong ol na bel i no ken kamap strong. Nambawan tul bilong ol long ‘stretim tingting bilong ol pikinini i no stret na mekim ol i redi long mekim olgeta kain gutpela wok,’ em Baibel.​—⁠2 Timoti 3:​15-17.

Tasol ating yangpela bai i no laik bihainim tok bilong papamama olsem em i bin mekim taim em i liklik. Ating ol yangpela bai kirap long harim tok bilong ol wankrismas bilong ol, olsem na pasin bilong toktok gut wantaim papamama bai i wok long lus. Wok bilong ol papamama na sindaun bilong ol pikinini i senis​—⁠em taim bilong save gut long pasin bilong helpim ol na no ken les kwik. Pikinini i mas lain long ol senis i kamap long skin na tingting bilong em. Em i mas kirap makim ol samting em i laik mekim na putim ol mak em i laik winim, em ol samting bai mekim sampela samting long sindaun bilong em long bihain bihain. (2 Timoti 2:​22) Long dispela taim i olsem em i mas pait wantaim wanpela strong em inap nogutim bel bilong em​—⁠em pasin bilong bihainim ol wankrismas.

Klostu olgeta taim kain hevi olsem i no save kamap ples klia long wanpela bung samting em i isi tru long luksave long en, nogat. Em i kamap long ol narapela narapela taim na ol tok ol narapela i mekim i daunim em na em i nogat strong long sakim ol. Long planti yangpela dispela samting i painim ol na ol i no gat strong bilong sakim​—⁠ol i pret nogut ol narapela yangpela bai givim baksait long ol. Ating em i tingting long ol narapela i ting olsem wanem long em na em i laik ol i mas laikim em, olsem na em i kirap laikim “pasin bilong graun na olgeta samting bilong graun” em ol narapela yangpela i save strong long bihainim.​​—⁠1 Jon 2:​15-​17; Rom 12:⁠2.

Samting i mekim na i hatwok moa i olsem, tingting nogut i save stap long bel bilong yumi ol sinman inap strongim ol tok ol wanlain i mekim. Ating ol tok olsem, “Kisim amamas” na “Mekim laik bilong yu” i swit long yau bilong ol yangpela. María i stori long samting i bin kamap long em: “Mi save harim tok bilong ol poroman bilong mi, ol i ting ol yangpela i gat rait long inapim laik bilong ol long amamas maski wanem samting inap kamap long dispela. Mi laik mekim ol samting em ol wanskul i save mekim, na klostu mi mekim ol samting em bikpela hevi inap kamap long en.” Yupela papamama, yupela i laik helpim yangpela pikinini bilong yupela long winim dispela hevi, tasol yupela i ken mekim olsem wanem?

Long ol tok na pasin bilong yu, tokim em planti taim olsem yu laikim em. Wok strong long painimaut em i gat wanem tingting long ol samting, na traim long pilim ol hevi bilong em, ating ol dispela hevi i winim ol hevi em yu bin bungim long skul. Long kain taim olsem, pikinini i mas lukim yu olsem wanpela man we em inap kamapim ol hevi bilong em long en. (Sindaun 20:⁠5) Long ol pasin bilong em, yu inap luksave long ol samting em i belhevi long en o em i paul long en. Kirap helpim em maski em i no kamapim hevi bilong em long yu, na ‘strongim bel bilong em.’​—⁠Kolosi 2:⁠2.

Em i bikpela samting long strong long bihainim pasin i stret. Planti papamama i luksave olsem, sampela taim laik bilong pikinini i pait wantaim laik bilong ol papamama, tasol ol i no ken les na bihainim laik bilong pikinini sapos tok ol i pasim i gat as bilong en. Paslain long makim samting yu bai mekim bilong stretim pikinini long pasin sori, yu mas save gut long ol samting i bin kamap.​—⁠Sindaun 18:⁠13.

Ol Traim Inap Kamap Insait Long Kongrigesen Tu

Ating wanpela sospen graun i luk olsem em i redi pinis, tasol sapos ol i no kukim em long paia, bai em i no kamap strong na wara inap bagarapim em maski ol i wokim sospen bilong holim wara. Baibel i tok ol traim na hevi i olsem paia, long wanem ol i kamapim olsem yumi wanem kain man tru. Tru, Baibel i stori long ol samting i traim bilip bilong yumi, tasol dispela i stret long ol narapela traim tu. (Jems 1:​2-4) Bai yu kirap nogut olsem sampela traim i hatwok long ol yangpela long winim, inap kamap insait long kongrigesen.

Tru, ating i luk olsem yangpela pikinini bilong yu i stap gut long ol samting bilong spirit, tasol long bel, em i gat pait, long wanem, em i gat tupela tingting long ol samting. (1 King 18:21) Olsem, Megan i wok long kisim ol tingting bilong graun long sampela yangpela husat i save kam long Haus Kingdom:

“Mi kisim tingting bilong sampela yangpela em ol i ting pasin Kristen i no samting bilong amamas, em samting i pasim rot bilong painim amamas. Ol i mekim ol kain tok olsem: ‘Long taim mi gat 18 krismas, bai mi lusim tok i tru,’ o ‘Mi dai stret long lusim tok i tru.’ Ol i abrusim ol narapela yangpela em ol i no wanbel wantaim tingting bilong ol, na ol i kolim ol ol man holi.”

Wanpela o tupela yangpela tasol i gat pasin nogut inap kirapim ol narapela yangpela long bihainim ol. Planti taim ol wan wan insait long wanpela grup bai mekim ol samting olgeta narapela i save mekim. Longlong pasin na pasin bilong i no pret long wanpela samting inap daunim gutpela tingting na gutpela pasin. Sori tru, long planti kantri planti yangpela Kristen i bungim hevi, long wanem, ol i bihainim ol narapela yangpela.

Tru, ol yangpela i mas i gat taim bilong bung wantaim ol narapela bilong kisim amamas. Ol papamama, yupela i ken mekim wanem na ol i gat taim bilong amamas wantaim? Tingting gut long ol samting ol i ken mekim bilong amamas, na pasim tok long kisim amamas wantaim famili o amamas wantaim ol narapela yangpela na ol man i bikpela pinis. Yu mas save long ol pren bilong pikinini bilong yu. Singautim ol long kam kaikai wantaim yupela, o bung wantaim ol long wanpela apinun samting. (Rom 12:13) Kirapim pikinini long painim gutpela amamas, olsem lain long mekim musik, olsem paitim gita samting o lainim wanpela tok ples o lain long wokim wanpela samting. Ating em bai mekim olsem long haus na long dispela hap ol hevi i no inap bungim em.

Skul Inap Lukautim Yangpela

Skul inap helpim yangpela long bihainim stretpela tingting taim em i laik kisim amamas. Loli, em wanpela meri i bosim ol bikpela skul inap 20 yia, i tok: “Mi bin lukim planti yangpela Witnes i skul. Planti bilong ol i kisim gutpela nem long pasin bilong ol, tasol sampela i wankain long ol narapela sumatin. Ol yangpela i stap gutpela piksa em ol yangpela husat i givim bel long ol skul wok bilong ol. Mi laik tok strong long ol papamama long ol i mas kisim save long ol skul wok bilong ol pikinini na helpim ol, na kisim save long ol tisa bilong ol, na kirapim ol pikinini long save olsem em i bikpela samting long kisim ol gutpela mak long skul. Sampela bai kisim ol gutpela gutpela mak, tasol olgeta inap mekim gut skul wok bilong ol na ol tisa bai rispek tu long ol.”

Kain skul olsem bai helpim ol yangpela long kamap strong long ol samting bilong spirit. Em i ken lainim ol long pasin bilong stadi gut, bosim tingting, na tingting long mekim gut wok. Pasin bilong ol long ritim gut na tingim ol tok bai helpim ol long kamap gutpela sumatin na tisa bilong Tok Bilong God. (Nehemia 8:⁠8) Ol samting bilong skul wok na ol samting bilong spirit ol i mas stadi long en inap helpim ol long bihainim stretpela tingting long pasin bilong painim amamas.

Biknem i Go Long Ol Papamama na Long Jehova

Long kantri Grik long bipo, long planti sospen graun ol i bin raitim nem bilong man i wokim sospen na nem bilong man i bilasim sospen. I wankain tu insait long famili, i gat tupela man i insait long wok bilong stretim stretim ol pikinini. Papa na mama wantaim i wok bung long skulim bel bilong pikinini, na i olsem pikinini i gat “nem” bilong yutupela papamama i stap long en. Olsem man bilong wokim gut sospen graun na man bilong bilasim sospen graun, yu ken amamas long wok bilong yu long stretim stretim wanpela yangpela long kamap gutpela na naispela tru.​​—⁠Sindaun 23:​24, 25.

Bikpela samting bilong dispela wok i ken kamap gutpela em pasin bilong yu long stretim stretim bel bilong pikinini, yu wok strong long mekim o nogat. Yu bai amamas sapos yu inap tok olsem: “Lo bilong God i stap long bel bilong en, na em i save bihainim God, na i no save lusim dispela lo.” (Song 37:31) Tingting i stap long bel bilong pikinini bilong yu em i bikpela samting tru, olsem na yupela i mas stretim stretim tingting bilong bel bilong ol pikinini bilong yupela.

[Ol Futnot]