Stap Gut Long Narapela Dispela Bai Helpim Yumi
LONG sampela kantri, ol pikinini i save amamas long putim mosong gras long kolsiot bilong ol arapela pikinini. Mosong i save holimpas kolsiot, na maski wanem wanem samting pikinini i mekim—wokabaut, ran, o kalap—mosong i stap yet. I gat wanpela rot tasol bilong rausim. Em i mas holim olgeta wan wan mosong na rausim. Long tingting bilong ol pikinini, dispela em samting bilong amamas tasol.
Tru, i no laik bilong olgeta man long mosong i pas long klos bilong ol, tasol olgeta man i save kirap nogut long pasin bilong mosong long pas strong long samting. Man i stap gut long narapela em i kain olsem dispela mosong. Em i save pas strong long narapela long olgeta taim. Em i pas strong wantaim em, maski sampela hevi i kamap na i hatwok long mekim olsem. Ating yu amamas tru taim narapela i stap gut long yu, tasol olsem wanem? Yu yet i gat strongpela tingting long stap gut long narapela? Sapos olsem, orait yu mas stap gut long husat?
Stap Gut Long Poroman Marit
Marit em wanpela samting we pasin bilong stap gut long narapela i bikpela samting, tasol sori tru, planti taim marit i sot long dispela pasin. Man na meri marit husat i stap gut long ol tok promis ol i bin mekim long de bilong marit—ol i stap wantaim na narapela i helpim narapela—ol i mekim wanpela bikpela samting bilong kisim amamas na bel isi. Bilong wanem yumi tok olsem? Long wanem, taim God i wokim yumi ol man, em i putim laik long bel bilong yumi olsem narapela i mas stap gut long narapela. Taim God i wokim marit bilong Adam na Iv long gaden Iden, em i tok: “Man i save lusim papamama na i pas wantaim meri bilong en.” Na meri tu i mas mekim olsem; em i mas pas wantaim man bilong em. Man na meri marit i mas stap gut long poroman marit na wok gut wantaim.—Stat 2:24; Matyu 19:3-9.
Tru, dispela samting i bin kamap planti tausen yia i go pinis. Tasol yu ting dispela i makim olsem pasin bilong stap gut long poroman marit em i wanpela pasin bilong bipo tasol? Planti man bai tok nogat. Ol man bilong mekim wok painimaut long Jemani ol i bin kisim save olsem 80 pesen ol i save ting olsem pasin bilong stap gut long poroman marit em i bikpela samting tru. Bihain, ol i askim ol man long kolim 5-pela pasin ol i laikim tumas long meri, na ol i askim ol meri long kolim 5-pela pasin ol i laikim tumas long man. Nambawan pasin ol man na meri wantaim ol i laikim, em pasin bilong stap gut long narapela.
Yes, pasin bilong stap gut long narapela i bikpela samting bilong helpim marit long wok gut. Tasol olsem stori i kamap paslain long dispela i kamapim, planti man i save litimapim pasin bilong stap gut long narapela, tasol ol i no bihainim. Olsem: Long planti kantri, planti man i save katim marit, na dispela i kamapim long ples klia olsem planti man i no stap gut long poroman marit bilong ol. Ol marit i ken mekim wanem bilong stap gut long poroman bilong ol na abrusim pasin bilong katim marit?
Pasin Bilong Stap Gut Long Narapela i Save Strongim Marit
Tupela marit i kamapim pasin bilong stap gut long narapela taim narapela i wok long painim rot bilong soim olsem em i givim bel tru long poroman. Olsem: Ating i gutpela sapos ol marit i tok “bilong mipela,” na “bilong mi” nogat—ol i ken mekim ol kain tok olsem “ol pren bilong mipela,” “ol pikinini bilong mipela,” “haus bilong mipela,” na “ol ekspiriens bilong mipela.” Taim ol i mas pasim tok—long ol samting bilong haus, wok mani, mekim bikpela long ol pikinini, ol amamas, ol malolo, o ol samting bilong lotu—i gutpela sapos man na meri marit i tingim laik na tingting bilong poroman bilong ol.—Sindaun 11:14; 15:22.
Na tupela marit i kamapim pasin bilong stap gut long narapela taim narapela i helpim poroman long pilim olsem em i laikim em na amamas long em. Tupela marit i no save stap isi taim poroman i pren tumas wantaim wanpela i no poroman marit bilong em. Baibel i tok ol man i mas pas ‘wantaim meri bilong ol em ol i bin kisim taim ol i yangpela yet.’ Man marit i no ken amamas long wanpela meri, i no poroman marit bilong em, na i gat laik long em. Em i no ken slip wantaim wanpela meri em i no marit long em. Baibel i tok: “Sapos man i slip wantaim meri bilong narapela man, em i kranki olgeta na i longlong tru. Man i mekim dispela pasin em i bagarapim em yet.” Dispela tok i bilong meri marit tu.—Sindaun 5:18, NW; 6:32.
Olsem wanem? Pasin bilong stap gut long narapela insait long marit, dispela i save helpim marit? Tru tumas, em i helpim marit. Marit bai kamap strong moa na i stap longtaim moa, na helpim gut tupela wan wan. Olsem: Taim man marit i tingting strong long helpim meri bilong em, meri i save stap isi na dispela i kirapim meri long mekim gutpela pasin long man. Na i wankain tu long man marit. Strongpela tingting bilong man long stap gut long meri bilong em bai helpim em long kisim pasin bilong bihainim ol stretpela stiatok long olgeta samting long i stap bilong em.
Sapos hevi i painim tupela marit, pasin bilong stap gut long narapela bai helpim tupela long stap isi. Tasol sapos dispela pasin i no stap insait long marit, orait taim hevi i kamap, ating narapela bai lusim narapela o katim marit. Tasol dispela samting i no save stretim ol hevi; planti taim ol nupela hevi i kamap. Long 1980, wanpela saveman bilong wokim ol stail klos, em i lusim meri pikinini bilong em. Yu ting em i kisim amamas long stap singel? Twenti yia bihain, em i tokaut olsem taim em i lusim pinis famili bilong em, “em i pilim olsem em i stap wanpis na long nait em i no save slip gut; em i gat laik long tok gutnait long ol pikinini bilong em.”
Papamama na Ol Pikinini
Taim pasin bilong stap gut long narapela i stap namel long papa na mama, dispela i save lainim ol pikinini long bihainim dispela pasin. Sapos ol pikinini i kamap bikpela insait long wanpela famili we i gat pasin laikim na pasin bilong stap gut long narapela, orait taim ol yet i marit, ating bai ol i no hatwok tumas long mekim gut long poroman marit bilong ol, na long papamama tu taim papamama i kamap lapun.—1 Timoti 5:4, 8.
Tasol i no olsem long olgeta taim skin bilong papamama i lusim strong paslain long ol pikinini bilong ol, nogat. Sampela taim, pikinini i bikpela pinis em i kisim bikpela sik na papamama i mas lukautim em. Herbert na Gertrud—tupela i Witnes Bilong Jehova—i bin mekim olsem, winim 40 yia pinis. Pikinini man bilong ol, Dietmar, i bin kisim wanpela bikpela sik—isi isi ol masol long bodi bilong em i go slek. Inap 7-pela yia paslain long em i dai long Novemba 2002, i mas i gat man bilong lukautim em inap 24 aua long olgeta de. Papamama bilong em i mekim dispela wok. Ol i putim sampela masin insait long haus bilong helpim Dietmar, na ol i kisim sampela medikal trening. Tupela i stap gutpela piksa tru long pasin bilong stap gut long pikinini!
Stap Gut Long Ol Pren
Wanpela meri, Birgit, i tok: “Maski man o meri i no gat poroman marit, em inap amamas, tasol sapos em i no gat wanpela gutpela pren, em i no inap amamas.” Ating yu wanbel long dispela tok. Maski yu marit o singel, sapos yu gat wanpela pren i stap gut long yu, dispela bai mekim gut bel bilong yu na i stap bilong yu bai kamap gutpela moa. Sapos yu marit, poroman marit bilong yu i mas i stap olsem nambawan gutpela pren bilong yu.
Dispela tok pren i no makim tasol ol neiba, ol wanwok, na ol man yumi bungim sampela taim, nogat. Bilong kisim wanpela pren tru, yumi mas lusim bikpela haptaim na strong. Em i gutpela samting tru sapos yumi gat wanpela gutpela pren. Taim narapela i stap pren bilong yumi, dispela i save helpim yumi, tasol i gat sampela wok em yumi mas mekim.
Yumi mas toktok gut wantaim ol pren bilong yumi. Sampela taim, samting i kirapim yumi long toktok gut wantaim wanpela pren, em long taim yumi gat hevi. Birgit i tok: “Sapos mi o gelpren bilong mi i gat hevi, wanpela o tupela taim long wik, mitupela i save toktok wantaim long telefon. Taim mi save olsem em i stap na em i redi long putim gut yau, dispela i save mekim gut bel bilong mi.” Na sapos narapela i stap longwe tru long narapela, dispela i no ken pasim tupela long stap pren. Gerda i stap longwe long Helga inap planti tausen kilomita, tasol tupela i bin stap gutpela pren winim 35 yia pinis. Gerda i tok: “Oltaim mi save salim pas long em na kamapim ol ekspiriens na ol samting i stap long bel na tingting bilong mi, maski em ol samting bilong amamas o ol samting bilong hevi, na em i save mekim olsem long mi tu. Taim mi kisim pas long Helga, dispela i save mekim mi amamas tru. Mitupela i gat wankain tingting long ol samting.”
Yu mas stap gut long ol pren bilong yu, dispela em i bikpela samting. Sapos yu no stap gut long ol pren bilong yu, dispela inap pinisim pasin pren i stap namel long yupela, maski longtaim tru yupela i bin stap pren. Gutpela pren i save kamapim tingting bilong em, long ol bikpela samting tu. Em i save kamapim bel bilong em na em i no pret olsem ol pren bilong em bai daunim em o kamapim ol dispela tingting bilong em long narapela. Baibel i tok: “Pren tru i save laikim yumi long olgeta taim, na em i olsem brata i save sambai long helpim yumi long taim bilong hevi.”—Sindaun 17:17, NW.
Ol pren bilong yumi i save stiaim tingting bilong yumi, na ol samting yumi pilim long bel, na ol pasin yumi mekim, olsem na i bikpela samting yumi kisim ol pren namel long ol man em wokabaut bilong ol i wankain olsem bilong yumi. Olsem: Yu mas kisim ol pren i gat wankain tingting olsem yu long ol samting bilong bilip, na long ol samting bilong stretpela pasin, na long wanem samting i stret na i no stret. Kain pren olsem bai helpim yu long winim ol mak yu bin putim. Ating yu no laik stap gutpela pren wantaim wanpela em tingting na pasin bilong em i no wankain olsem bilong yu, a? Baibel i kamapim klia olsem i bikpela samting yumi poromanim ol gutpela pren, em i tok: “Sapos man i wokabaut wantaim man i gat gutpela tingting, orait em tu bai i kisim gutpela tingting. Tasol sapos man i poroman wantaim ol man i no gat gutpela tingting, orait trabel bai i painim em.”—Sindaun 13:20.
Pasin Bilong Stap Gut Long Narapela Em Samting Yu Inap Lain Long Kisim
Taim pikinini i lain long putim mosong long klos bilong narapela, ating bai em i laik mekim planti planti taim. Na i wankain long man i stap gut long narapela. Bilong wanem i olsem? Long wanem, taim yumi stap gut long narapela planti taim, yumi no save hatwok moa long mekim. Sapos long taim man i yangpela yet em i bin lain long stap gut long narapela insait long famili, bihain bai em i no hatwok long kisim ol pren, em pasin bilong stap gut long narapela i as bilong en. Na bihain, pasin bilong stap gutpela pren bilong narapela inap mekim na em bai stap gut long poroman marit. Na dispela pasin bai helpim em long stap gut long God Jehova, em i nambawan gutpela pren.
Jisas i tok namba wan bikpela lo i olsem: Yumi mas laikim tru God Jehova long bel na tingting na strong bilong yumi. (Mak 12:30) Dispela i makim olsem yumi mas stap gut long God long olgeta samting. Pasin bilong stap gut long God Jehova i gat gutpela pe bilong en. Sapos em i tok long mekim wanpela samting, em bai mekim. Em i no ken lusim yumi, long wanem, em i tok long em yet: “Mi God bilong stap gut long narapela.” (Jeremaia 3:12, NW ) Tru tumas, pasin bilong stap gut long narapela i save kamapim gutpela pe bilong i stap oltaim oltaim.—1 Jon 2:17.
[Rait long pes 6]
Pren i stap gut long yu bai mekim gut bel bilong yu
[Piksa long pes 5]
Insait long famili we i gat pasin bilong stap gut long narapela, narapela i save lukautim gut narapela