Yu Ting “Olpela Testamen” Inap Helpim Yumi Long Nau?
LONG 1786 wanpela dokta bilong Frans i raitim buk Traité d’anatomie et de physiologie (Ol Hap Bilong Bodi i Wok Olsem Wanem). Ol man i ting ol tok bilong dispela buk i stret tru, winim ol narapela buk olsem long dispela taim bipo. Long nau i gat wan wan tasol bilong dispela buk i stap yet na ol i bin salim wanpela long 75 tausen kina samting! Tasol ating planti sikman long nau ol i no laik bai dokta bilong katim ol i bihainim tok bilong dispela olpela buk. Maski buk i gat gutpela nem, em i no inap helpim tumas ol sikman long nau.
Planti i gat wankain tingting long Olpela Testamen. Ol i ting ol stori bilong lain Israel i gutpela bilong save long en, na ol i laikim ol naispela tok bilong en. Tasol ol i ting i no gutpela long bihainim tok ol i bin raitim inap olsem 2,400 yia i go pinis. Save bilong saiens, wok bisnis, na sindaun bilong famili long nau i narapela kain tru long ol samting i bin i stap long taim ol i bin raitim Baibel. Long buk The Bible Jesus Read, Philip Yancey, bipo em i edita bilong nius Christianity Today, em i tok: “Sampela taim i olsem tok bilong [Olpela Testamen] i kranki na i no klia, na ol hap tok i klia, ol i no stret long yau bilong ol man bilong nau. Long dispela as na sampela narapela as moa, planti man i no save ritim Olpela Testamen, em wanpela bikpela hap bilong Baibel.” Na dispela tingting i no nupela.
Klostu olsem 50 yia bihain long taim aposel Jon i dai long 100 C.E. samting, yangpela maniman, em Marcion, i tokaut olsem ol Kristen i mas sakim Olpela Testamen. Wanpela man Inglan i save raitim stori bilong ol samting bilong bipo, em Robin Lane Fox, em i tok Marcion i bin tok olsem: “ ‘God’ long Olpela Testamen em i ‘man bilong mekim hatpela pasin tru long ol man,’ em i bin laikim ol raskol na ol teroris kain olsem King Devit bilong Israel. Tasol Krais i narapela kain; em i kamapim klia wanpela nupela God i antap moa na i narapela kain olgeta long God bilong Olpela Testamen.” Fox i tok ol dispela bilip “i kamap olsem ‘bilip bilong Marcion’ na i wok long pulim planti man na ol i bihainim em, na moa yet long hap Is i gat tok ples Siria, i go inap 300 yia samting bihain long Krais.” Na sampela man i holim yet ol dispela tingting. Philip Yancey i tok, dispela i mekim na long nau, inap 1,600 yia bihain, “planti Kristen i no gat save long ol tok bilong Olpela Testamen, na ol man i no save tingim moa.”
Orait yu ting Nupela Testamen i kamap senis bilong en? Olsem wanem yumi ken tingim “Jehova komanda bilong lain ami” long Olpela Testamen em dispela “God, em i save givim bel bilong en long [yumi] na givim bel isi long [yumi]”? (Aisaia 13:13, NW; 2 Korin 13:11) Olpela Testamen inap helpim yu long nau o olsem wanem?