Tok Bilong Jehova i Gat Laip
Sampela Bikpela Tok Bilong Buk Joel na Amos
“JOEL, pikinini bilong Petuel,” em dispela tok tasol Joel i mekim long em yet. (Joel 1:1) Long buk i gat nem bilong em, Joel i stori long tok profet bilong em na em i no stori tumas long ol narapela samting, olsem na dispela i mekim na i hatwok long save wanem taim stret em i bin raitim dispela buk. Ol i ting em i raitim long yia 820 B.C.E. samting, 9-pela yia bihain long Usia i kamap king bilong Juda. Bilong wanem Joel i no laik stori tumas long em yet? Ating tok profet em i laik kamapim i bikpela samting moa long em, man bilong raitim dispela tok profet, nogat.
Na tu, long taim bilong Usia, Amos, em wanpela man i save stap long Juda, na em i ‘wanpela wasman bilong ol sipsip na man i save lukautim ol diwai fik,’ em tu i kirap mekim wok profet. (Amos 7:14) Joel i mekim wok profet long Juda, tasol God i salim Amos i go long 10-pela lain bilong Israel i stap long hap not. Amos i pinis long raitim buk bilong em long 804 B.C.E., taim em i kam bek long Juda. Em i raitim ol tok i kirapim tingting bilong man na i no hatwok long kisim gut.
“SORI TUMAS”—BILONG WANEM?
Long wanpela driman Joel i lukim planti lain grasopa i kam. Baibel i tok dispela lain grasopa i makim “ol bikpela lain soldia” na “ol man bilong pait.” (Joel 1:4; 2:2-7) Joel i tok: “Klostu bai taim nogut i kamap, em De bilong Bikpela. Em i taim bilong Bikpela i mekim save long olgeta lain pipel. Long dispela taim God I Gat Olgeta Strong bai i salim bikpela bagarap i kam long yumi. Sori tumas, dispela De bai i nogut tru.” (Joel 1:15) Jehova i tokim lain manmeri bilong Saion: “Yupela i mas tanim bel tru na kam bek long mi.” Sapos ol i mekim olsem, Jehova bai “marimari long ol manmeri bilong en,” na em bai rausim “ol dispela grasopa bilong hap not.” Tasol paslain long bikpela de bilong Jehova, em bai “kapsaitim spirit bilong [em] long olgeta manmeri” na “mekim ol narakain samting i kamap long graun na long skai.”—Joel 2:12, 18-20, 28-31.
God i tokim ol lain manmeri olsem: “Paitim ol bikpela ain bilong brukim graun bai ol i kamap olsem bainat, na paitim ol bikpela naip bai ol i kamap olsem spia” na redi long pait. God i tokim ol long “kam long dispela ples daun, ol i kolim God Em I Jas,” na God bai givim strafe long ol na ol bai bagarap olgeta. “Tasol ol manmeri bai i stap oltaim long . . . Juda.”—Joel 3:10, 12, 20.
Bekim Bilong Ol Askim Bilong Baibel:
1:15; 2:1, 11, 31; 3:14—“De bilong Bikpela” em wanem samting? De bilong Bikpela em taim bilong em long givim strafe long ol birua bilong em, ol bai bagarap tasol ol man i lotu tru long Jehova em bai kisim bek ol. Kain bagarap olsem i bin painim Babilon bilong bipo long 539 B.C.E. taim lain Midia na Persia i daunim em. (Aisaia 13:1, 6) Narapela “de bilong Jehova” i kam klostu, em long dispela taim em bai givim strafe long ‘Bikpela Babilon’—em olgeta lotu giaman.—KTH 18:1-4, 21.
2:1-10, 28—Truim bilong tok profet bilong lain grasopa i kamap tru olsem wanem? I no gat wanpela stori long Baibel i stori long bikpela lain grasopa i kam long graun bilong Kenan olsem Buk Joel i bin stori long en. Olsem na dispela samting Joel i stori long en em i tok piksa tasol na i makim samting i bin kamap long yia 33 C.E. taim Jehova i kapsaitim holi spirit bilong em long ol disaipel bilong Krais na ol i kirap autim tok i sutim bel bilong ol bikman bilong lotu. (Aposel 2:1, 14-21; 5:27-33) Yumi amamas long insait long wankain wok olsem long nau.
2:32—Wanem mining bilong dispela tok ‘olgeta manmeri i askim Bikpela long helpim ol [“singaut long nem bilong Jehova,” NW]’? Bilong singaut long nem bilong God i makim olsem yumi save long dispela nem, na rispek tru long en, na bilip long dispela man i holim dispela nem.—Rom 10:13, 14.
3:14—Dispela “ples daun bilong mekim kot” em wanem samting? Em i makim kot bilong God. Long taim bilong King Jehosafat bilong Juda, em mining bilong nem bilong em, “God Em I Jas,” God i kisim bek lain Juda long ol narapela kantri i stap klostu long Juda taim em i paulim tingting bilong ol soldia bilong ol. Olsem na ol i kolim dispela ples “God Em I Jas.” (Joel 3:2, 12) Long taim bilong yumi, em i makim dispela taim we God bai bagarapim na krungutim ol lain man wankain olsem ol man i save krungutim ol pikinini wain.—KTH 19:15.
Skul Yumi Kisim:
1:13, 14. Bilong man inap abrusim bagarap, em i bikpela samting long em i mas tanim bel tru na luksave olsem Jehova wanpela tasol em i God tru.
2:12, 13. Pasin bilong tanim bel tru i olsem man i mas pilim tru long bel na tanim bel. Dispela i makim olsem ‘long bel bilong em yet em i mas sori tru long sin bilong em’ na em i no ken ‘brukim nating ol klos bilong em bilong makim sori bilong em.’
2:28-32. Man i kolim nem bilong Jehova bai abrusim bagarap long taim “De bilong Bikpela i kamap.” Yumi amamas tru olsem Jehova i givim holi spirit bilong em long olgeta kain man, ol yangpela, ol lapun, man na meri, na olgeta i autim tok profet, olsem ol i tokaut long “ol strongpela wok bilong God.” (Aposel 2:11) De bilong Jehova i wok long i kam klostu, olsem na yumi mas “wokabaut long pasin holi na bihainim olgeta pasin bilong God.”—2 Pita 3:10-12.
3:4-8, 19. Joel i tok profet olsem ol kantri i stap klostu long Juda bai kisim bagarap, long wanem, ol i bin mekim nogut long lain bilong God. Olsem dispela tok profet i makim, King Nebukatnesar bilong Babilon i bagarapim taun bilong Tair i stap long bikples. Bihain King Aleksander i go pait long taun bilong Tair long ailan, na ol i kilim i dai olgeta ami na ol bikman na ol i salim 30,000 manmeri bilong Tair olsem wokboi nating. Lain Filistia tu i kisim bagarap long han bilong King Aleksander na ol king i kamap bihain long em. Long yia 400 B.C.E., Idom i bagarap pinis na i no gat man i stap moa long dispela ples. (Malakai 1:3) Ol dispela tok profet i kamap tru na dispela i strongim bilip bilong yumi long Jehova olsem em i Man Bilong Truim ol tok promis bilong em. Ol dispela tok profet i kamapim klia tu samting Jehova bai mekim long ol lain man i mekim nogut long ol man i lotuim em.
3:16-21. “Graun wantaim skai i guria” na Jehova bai mekim save long ol lain man long kot bilong em. “Tasol Bikpela bai i lukautim olgeta manmeri bilong en,” na ol bai stap long ples i kamap gutpela. Yumi tu i mas wok strong long i stap klostu long Jehova taim de bilong em long kotim ol man nogut i kam klostu.
‘REDI LONG KAMAP LONG KOT BILONG GOD’
Amos i gat tok bilong autim long ol kantri i stap klostu long Israel na em i gat tok tu bilong lain Juda na lain Israel. Bagarap bai painim Siria, Filistia, Taia, Idom, na Moap, long wanem, ol i bin mekim nogut long lain bilong God. Bagarap bai painim tu ol manmeri long Juda, long wanem, “ol i no bihainim lo” bilong Jehova. (Amos 2:4) Olsem wanem long ol 10-pela lain bilong Israel long hap not? Ol i save mekim nogut long ol man i stap rabis, mekim pasin pamuk, na mekim nogut long ol profet bilong God. Amos i tok Jehova bai “bagarapim ol alta bilong taun Betel” na em bai “bagarapim ol gutpela haus ol man i bin wokim bilong taim bilong kol, na ol naispela haus win ol i bin wokim bilong taim bilong san.”—Amos 3:14, 15.
Maski ol i bin kisim sampela strafe, ol Israel i lotuim yet ol god giaman na ol i no tanim bel. Amos i tokim ol: ‘Yupela i mas redi long kamap long kot bilong God.’ (Amos 4:11, 12) Taim de bilong Jehova i kamap, ol Israel bai i “go kalabus long wanpela kantri i stap long hapsait bilong taun Damaskus,” em Asiria. (Amos 5:26, 27) Wanpela pris bilong Betel i birua long Amos tasol Amos i no pret. Jehova i tokim Amos: “Taim bilong mi bagarapim ol manmeri bilong mi Israel, em i kamap pinis olsem taim i kamap bilong ol man i kaikai ol dispela kaikai i mau pinis. Nau bai mi mekim save long ol. Mi no inap senisim tingting bilong mi gen.” (Amos 8:2) Maski ol i ranawe i go daun long ples bilong ol man i dai pinis o ol i go hait antap long maunten, strafe bilong God bai painim ol. (Amos 9:2, 3) Tasol i gat tok promis long ol Israel bai i go bek long ples bilong ol. Jehova i tok: “Bai mi bringim ol manmeri bilong mi i go bek long as ples bilong ol. Na bai ol i wokim gen ol taun i bagarap pinis na bai ol i sindaun gen long ol. Na bai ol i planim gen ol diwai wain na wokim wain bilong dring. Na bai ol i wokim ol gaden na kisim kaikai long ol.”—Amos 9:14.
Bekim Bilong Ol Askim Bilong Baibel:
5:5—Bilong wanem ol Israel i no ken go “painim” God long Betel? Jeroboam i kamapim pasin bilong lotuim bulmakau long Betel. Kirap long dispela taim, dispela taun i kamap ples bilong lotu giaman. Ating Gilgal na Berseba ol tu i ples bilong mekim lotu giaman. Bilong ol i ken abrusim bagarap i laik kamap, ol Israel i no ken i go moa long ol dispela ples na ol i mas kirap painim Jehova.
7:1—“Gras” ol wokman bilong king i katim i makim wanem samting? Ating dispela i makim takis em king i makim long ol man i mas baim na bai dispela i ken lukautim ol wokman bilong em i raun long hos na ol animal. Ol i mas baim dispela takis long taim “nupela gras i kamap gen.” Bihain ol manmeri i ken kisim ol kaikai i redi long gaden. Tasol paslain long ol i mekim olsem, wanpela lain grasopa i kam na bagarapim olgeta kaikai na gras.
8:1, 2—“Kaikai i mau pinis” i stap long basket i makim wanem samting? Dispela i makim olsem de bilong Jehova i kam klostu pinis. Ol i save kisim kaikai i mau klostu long pinis bilong taim bilong kisim kaikai long gaden. Taim Jehova i mekim na Amos i lukim “kaikai i mau pinis” i stap long basket, dispela i makim olsem klostu nau bai bagarap i painim lain Israel. Olsem na God i tokim Amos: “Taim bilong mi bagarapim ol manmeri bilong mi Israel, em i kamap pinis. . . . Mi no inap senisim tingting bilong mi gen.”
Skul Yumi Kisim:
1:3,6, 9, 11, 13; 2:1, 4, 6. Jehova i belhat long lain Israel na Juda na 6-pela kantri i stap klostu long ol, olsem na em i tok: “Bai mi mekim save tru long ol.” Strafe bilong Jehova bai painim ol na ol i no inap abrusim.—Amos 9:2-5.
2:12. Yumi no ken kirapim ol painia, wasman raun, misineri, o ol bratasista i wok long Betel long lusim wok ol i mekim na kisim wankain sindaun olsem ol arapela, nogat. Yumi mas strongim ol long mekim yet gutpela wok bilong ol.
3:8. Taim man i harim laion i singaut em i save pret, na olsem tasol, taim Amos i harim Jehova i tokim em olsem, “Yu go na autim tok bilong mi long ol manmeri bilong mi,” em i pilim olsem em i mas autim tok bilong Jehova. (Amos 7:15) Pasin bilong pret long God i mas kirapim yumi long givim bel moa yet long autim tok bilong Kingdom.
3:13-15; 5:11. Jehova i helpim Amos, em wasman bilong ol sipsip, na bai Amos inap givim “toksave” long ol man em ol i gat gutpela sindaun na ol i no wari long wanpela samting. Olsem tasol Jehova inap helpim yumi long autim tok bilong Kingdom maski ol man long teritori i no laik harim tok.
4:6-11; 5:4, 6, 14. Maski planti taim ol Israel i no “tanim bel” na kam bek long Jehova, em i tokim ol long ‘kam long em, na bai ol i kisim laip.’ Taim Jehova i larim ol samting nogut bilong dispela graun i stap yet, yumi mas wok strong long tokim ol man long tanim bel na kam bek long God.
5:18, 19. Ol man i “laikim tumas bai De bilong Bikpela” i kamap, tasol ol i no redi, dispela em i longlong pasin. Man i gat kain tingting olsem em i wankain olsem wanpela man i laik ranawe long laion na em i go bungim wanpela bikpela bea, na em i ranawe long bea tasol snek i kaikaim em. Yumi bihainim savepasin sapos yumi “was” na redi i stap.—Luk 21:36.
7:12-17. Yumi no ken pret long autim tok bilong God.
9:7-10. Ol Israel i tumbuna pikinini bilong ol gutpela wokman bilong Jehova na bilong ol manmeri em God i bin kisim ol bek long Isip, tasol taim ol i no stap gut long em, God i no orait long ol olsem em i no orait long ol Itiopia. Bilong God i ken orait long man, em i mas ‘aninit long God na mekim stretpela pasin,’ i no olsem em i mas kamap long wanpela lain na bai God i ken orait long em, nogat.—Aposel 10:34, 35.
Samting Yumi Mas Mekim
Taim bilong strafe bai painim lain bilong Satan i kam klostu pinis. God i givim holi spirit bilong em long ol man i lotuim em, na ol inap givim tok lukaut long ol man long de bilong God i laik i kam. Yumi mas givim bel long helpim ol arapela long kisim save long Jehova na singaut long nem bilong em.—Joel 2:31, 32.
Amos i tok: “Lusim pasin nogut, na bihainim gutpela pasin tasol. Yupela i mas mekim stretpela kot tasol.” (Amos 5:15) De bilong Jehova i wok long kam klostu, olsem na yumi bihainim savetingting sapos yumi pas gut wantaim God na stap longwe long ol man nogut bilong dispela graun. Bilong mekim olsem, yumi inap lainim planti samting i stap long Buk Joel na Buk Amos bilong Baibel em ol i stret long taim bilong yumi!—Hibru 4:12.
[Piksa long pes 12]
Joel i tok profet olsem: ‘Klostu bai De bilong Bikpela i kamap’
[Ol Piksa long pes 15]
Olsem Amos, yumi tu mas strongim bel na autim tok bilong God