Baibel i Save Senisim i Stap Bilong Man
OLSEM WANEM wanpela meri husat i save wok long ba na i save tok swea, dring planti, na kisim drak, i senisim pasin bilong em? Bilong wanem wanpela man bipo em i insait long wok politik na i no laikim lotu, em i kamap wokman bilong lotu? Wanpela tisa bilong ol raiot skwat long Rasia i mas lusim wanem ol pasin bilong kamap wanpela Witnes Bilong Jehova? Ritim tok ol dispela manmeri i mekim.
“Mi na mama bilong mi i pas gut gen wantaim.”—NATALIE HAM
YIA MI BON: 1965
KANTRI: AUSTRALIA
BIPO: MI KISIM OL DRAK
LAIP BILONG MI LONG BIPO: Mi kamap bikpela long liklik taun Robe, long Saut Australia. Long kain ples olsem, hotel em hap we ol man i save kam bung wantaim. Ol papamama i save lusim planti aua long dispela hotel, olsem na ol pikinini bilong ol i go bikpela long hap we ol man i dring planti alkohol, tok swea, na smok sigaret.
Taim mi gat 12-pela krismas, mi smok, mekim planti tok swea, na oltaim mi save tok pait wantaim mama bilong mi. Taim mi gat 15 krismas, papamama bilong mi i seperet, na inap 18 mun bihain mi lusim famili. Mi dring planti alkohol, kisim ol drak, na mekim pasin pamuk. Mi kros na mi paul nabaut. Tasol inap 5-pela yia mi skul long karate samting na mi lain long pait bilong lukautim mi yet, olsem na mi ting mi inap mekim olsem. Maski i olsem, taim mi stap isi na tingim ol samting i bin kamap, mi bel hevi tru na mi beten long God na askim em long helpim mi. Na mi save beten olsem: “Mi ken mekim ol narapela samting, tasol no ken askim mi long go long lotu.”
Bihain liklik, wanpela pren husat i save tingim God, tasol em i no insait long wanpela lain lotu, em i givim wanpela Baibel long mi. Olsem ol narapela pren bilong mipela, em tu i save kisim ol drak. Tasol em i tokaut olsem em i bilip tru long God na em i tokim mi olsem i gutpela long mi kisim baptais. Em i kisim mi i go long wanpela raunwara na baptaisim mi. Kirap long dispela taim, mi pilim olsem mi pas gut wantaim God. Tasol mi no gat taim long ritim Baibel.
BAIBEL I SENISIM I STAP BILONG MI: Long 1988, tupela Witnes i paitim dua bilong mi. Wanpela bilong ol i askim mi, “Yu save long nem bilong God?” Dispela Witnes i ritim Song 83:18 long Baibel New World Translation, ves i tok: “Bai ol manmeri i mas save olsem yu, nem bilong yu Jehova, yu wanpela tasol yu God Antap Tru na yu bosim olgeta hap bilong graun.” Mi kirap nogut tru! Taim ol i lusim mi pinis, mi draiv inap 56 kilomita i go long wanpela Kristen bukstua bilong skelim tok bilong ol narapela Baibel na sekim dispela nem long wanpela dikseneri. Nau mi bilip olsem nem bilong God em Jehova, na mi tingting, wanem sampela samting moa mi no save long en.
Mama bilong mi i tokim mi olsem ol Witnes Bilong Jehova i narapela kain. Mi no save gut long ol, tasol mi ting olsem ol i save pasim ol yet tumas na ol i no save kisim amamas. Mi tingting olsem bai mi giaman na mekim olsem mi no stap long haus taim ol i kam visitim mi. Tasol taim ol i kam kamap, mi senisim tingting bilong mi. Mi singautim ol long kam insait, na wantu mipela i kirap stadi long Baibel.
Bihain long olgeta stadi, mi tokim boipren bilong mi, Craig, long ol samting mi lainim. Em i kros na em i kisim buk long han bilong mi na em i kirap long ritim. Insait long 3-pela wik, em i tok olsem em i painim pinis tok i tru bilong God. Mitupela Craig i lusim pasin bilong kisim ol drak na dring planti alkohol, na mi lusim wok bilong mi long ba. Mitupela Craig i laik bihainim ol lo bilong Baibel long i stap bilong mipela, olsem na mipela i stretim marit.
GUTPELA SAMTING I PAINIM MI: Taim mipela i kirap stadi long Baibel wantaim ol Witnes Bilong Jehova, klostu mitupela Craig i laik seperet. Long nau, Craig em i wanpela gutpela man marit na mipela i gat tupela naispela pikinini. Na tu, mipela i gat ol gutpela pren wanbilip bilong mipela.
Pastaim, mama bilong mi i kros taim em i harim olsem mi save bung wantaim ol Witnes Bilong Jehova. Tasol ol tingting kranki i as bilong dispela. Nau mi na mama bilong mi i pas gut gen wantaim. Mi no bel hevi moa. Nau mi gat ol samting i soim rot long mi na laip bilong mi i gat as bilong en, na mi pilim olsem mi inapim dispela laik bilong mi long kisim save long God.—Matyu 5:3.
“Mi kisim save long planti gutpela tok long Baibel.”—ISAKALA PAENIU
YIA MI BON: 1939
KANTRI: TUVALU
BIPO: POLITISEN
LAIP BILONG MI LONG BIPO: Mama i karim mi long Nukulaelae, wanpela naispela ailan Pasifik nau em i hap bilong Tuvalu. Ol pasto husat i bin kisim skul long kolis bilong lotu long Samoa, ol i bosim strong i stap bilong ol man long ailan. Em wok bilong ol manmeri long ailan long givim kaikai long ol pasto na famili bilong ol long olgeta de, na givim haus long ol, na ol i mas givim ol nambawan gutpela samting long ol. Maski ol manmeri i no gat kaikai inap long famili bilong ol yet, ol i mas givim kaikai long ol pasto.
Pasto husat i stap long ailan bilong mi, em i het bilong skul bilong ples na em i skulim ol sumatin long lotu, matematiks, na jiografi. Mi bin lukim pasto i paitim nogut tru ol sumatin na blut i kapsait. Tasol i no gat wanpela man i toktok long dispela samting, na ol papamama tu i no mekim wanpela tok. Ol i rispektim tru pasto, i olsem em i wanpela god.
Taim mi gat 10-pela krismas, mi lusim famili na go long wanpela skul bilong gavman i stap long narapela ailan. Taim mi pinisim skul, mi kirap wok long gavman. Long dispela taim, Briten i bosim ol dispela ailan em ol i kolim ol ailan Gilbert na ol ailan Ellice. Mi bin wok long ol narapela narapela dipatmen na bihain mi kamap edita bilong niuspepa bilong gavman em ol i prinim long olgeta wik. Wok i ron gut i go inap long taim mi prinim pas i kam long wanpela man i sutim tok long mani ol i bin tromoi bilong redim ol samting long visit bilong Prince of Wales. Man i raitim pas i bin yusim giaman nem, na ol bos bilong mi i strong long mi mas kamapim nem tru bilong dispela man. Mi no mekim na planti man i kisim save long dispela samting.
I no longtaim bihain, mi lusim wok long gavman na mi go insait long wok politik. Mi winim ileksen long Nukulaelae na ol i makim mi long kamap Minista Bilong Komes na Natural Risos. Bihain, taim ol lain long ol ailan Kiribati (bipo em Gilbert) na ol ailan Tuvalu (bipo em Ellice) i kisim indipendens long Briten, gavena i laik makim mi long wok olsem het bilong edministresen bilong Briten long Tuvalu. Tasol mi no laik bai ol man i ting olsem mi mekim wok bilong Briten. Olsem na mi no orait long kisim dispela wok na mi insait long ileksen bilong kisim wok olsem nambawan man i go pas long gavman. Mi lus long ileksen. Bihain long en, mi na meri bilong mi i go bek na sindaun long ailan bilong mi na stap olsem lain bilong ples.
BAIBEL I SENISIM I STAP BILONG MI: Sande long ailan em de Sabat na olgeta man i tingim olsem em i de holi, tasol mi, nogat. Em i de bilong mi long go raun long solwara na painim pis. Mi no laik ol man i ting olsem mi man bilong lotu. Papa bilong mi i tokim mi olsem em yet na sampela narapela i bel hevi tru long pasin bilong mi. Tasol mi no laik tru long lotu i stiaim ol samting mi mekim.
Mi save raun i go long Funafuti—em ailan we biktaun bilong Tuvalu i stap long en—na wanpela taim liklik brata bilong mi i singautim mi long go wantaim em long wanpela miting bilong ol Witnes Bilong Jehova. Bihain, wanpela misineri bilong ol Witnes i givim mi sampela Wastaua na Kirap! long ritim. Na tu, em i givim mi wanpela buk i kamapim klia olsem ol haiden ol i as tru bilong ol bilip giaman bilong ol lotu i tok ol i Kristen. Mi ritim dispela buk olgeta inap 2-pela o 3-pela taim. Mi kisim save long planti gutpela tok long Baibel, na mi lain tu olsem ol Kristen i no gat wok long tingim de Sabat long olgeta wik.a Mi autim dispela tok long meri bilong mi na wantu em i lusim pasin bilong i go long lotu.
Tasol mi bin tok tru antap olsem mi no inap insait liklik long ol samting bilong lotu. Klostu 2-pela yia i go pinis, tasol mi no inap lusim tingting long ol samting mi kisim save long en. Bihain mi raitim pas i go long dispela misineri i stap long Funafuti, na mi tokim em olsem mi redi long mekim senis long i stap bilong mi. Wantu em i kalap long bot na i kam bilong helpim mi long kisim sampela save moa long Baibel. Papa bilong mi i belhat stret taim em i kisim save olsem mi laik kamap wanpela Witnes Bilong Jehova. Tasol mi tokim em olsem mi lainim planti samting long Baibel long ol Witnes na mi wokim disisen pinis.
GUTPELA SAMTING I PAINIM MI: Long 1986, mi kisim baptais olsem wanpela Witnes Bilong Jehova, na meri bilong mi i kisim baptais wanpela yia bihain. Tupela pikinini meri bilong mipela, ol tu i kisim save long ol tok bilong Baibel na ol i kamap Witnes Bilong Jehova.
Nau mi amamas long i stap insait long wanpela lain lotu husat i save bihainim pasin bilong ol Kristen bilong pastaim, na ol i no bruk i go long tupela lain olsem lain pris na lain nating. (Matyu 23:8-12) Na tu, long pasin daun ol i save bihainim gutpela pasin bilong Jisas na autim tok long ol narapela long Kingdom gavman bilong God. (Matyu 4:17) Mi tenkyu tru long God Jehova long mi inap kisim stretpela save long em na stap insait long lain bilong em!
“Ol Witnes i no tokim mi long ol samting mi mas bilip long en.”—ALEXANDER SOSKOV
YIA MI BON: 1971
KANTRI: RASIA
BIPO: TISA BILONG RAIOT SKWAT
LAIP BILONG MI LONG BIPO: Mama i karim mi long Moscow, long dispela taim em nambawan biktaun bilong Soviet Yunion. Famili bilong mi i stap long wanpela bikpela haus i gat planti flet, na planti neiba bilong mipela i save wok long wankain faktori. Mi tingim yet olsem ol man i bin komplein olsem mi no save stap isi liklik na ol i tok olsem mi bai dai hariap o mi bai kalabus. Na tru tumas, taim mi gat 10-pela krismas mi gat nem nogut pinis long fail bilong polis.
Taim mi gat 18 krismas, mi joinim ami na mi mekim wok olsem wanpela gad bilong boda. Bihain long 2-pela yia, mi kam bek long famili na wok long wanpela faktori, tasol mi les long mekim dispela wok. Olsem na mi joinim raiot skwat bilong polis bilong Moscow, na mi skulim ol dispela lain polis long pasin bilong pait long han. Mi helpim wok bilong holimpas ol raskol long Moscow, na mi go long sampela narapela ples insait long kantri we i gat ol kros na pait. Bel bilong mi i no stap isi na i olsem wanpela spring i laik sut i go. Taim mi pinis long ol dispela raun na mi kam bek, sampela taim mi mas slip long narapela bet—mi pret olsem nogut mi paitim meri bilong mi taim mi slip.
BAIBEL I SENISIM I STAP BILONG MI: Taim mi kirap stadi long Baibel wantaim ol Witnes Bilong Jehova, mi kisim save olsem pasin bilong mi long pait i no stret wantaim ol lo bilong Baibel. Na tu, mi kisim save olsem mi mas lusim smok na pasin bilong dring planti alkohol. Tasol mi ting olsem mi no inap senisim wok bilong mi, long wanem, mi no gat save long mekim narapela wok bilong helpim mi long lukautim famili. Na mi ting olsem mi no inap go autim tok olsem ol Witnes i save mekim.
Tasol bihain mi bilip olsem ol tok bilong Baibel i tru. Tok bilong Esekiel 18:21, 22 i mekim gut bel bilong mi. Em i tok: “Sapos wanpela man nogut i lusim sin bilong en, na em i bihainim ol lo bilong mi na mekim stretpela pasin tasol, . . . mi no ken tingim moa ol sin em i bin mekim bipo.”
Mi amamas olsem ol Witnes i no tokim mi long ol samting mi mas bilip long en, tasol ol i helpim mi long skelim gut ol samting mi bin lainim. Mi kisim inap olsem 40 nius bilong ol na ritim insait long 3-pela wik. Ol tok mi kisim save long en i mekim na mi bilip tru olsem mi painim pinis lotu i tru.
GUTPELA SAMTING I PAINIM MI: Paslain long mi stadi wantaim ol Witnes Bilong Jehova, klostu mi na meri bilong mi i laik katim marit. Tasol nau marit bilong mipela i kamap gutpela. Mitupela meri bilong mi i kirap stadi long Baibel wantaim, na mipela i pasim tok long mekim wok bilong Jehova. Nau famili bilong mipela i stap amamas moa. Na tu, mi painim wanpela wok i stret wantaim ol stiatok bilong Baibel.
Bipo, paslain long mi go raunim ol raskol, bel bilong mi i no save stap isi, na mi pilim wankain samting long nambawan taim mi bin insait long wok autim tok. Nau mi save olsem mi inap stap bel isi, maski sapos wanpela i traim long sikirapim bel bilong mi. Insait long ol yia i go pinis, mi lain long mekim pasin isi long ol man. Mi bel hevi olsem mi bin westim nating bikpela haptaim long laip bilong mi, tasol nau mi pilim olsem laip bilong mi i gat as tru bilong en. Mi amamas olsem mi givim strong bilong mi long mekim wok bilong God Jehova na helpim ol narapela.
[Futnot]
a Bilong kisim sampela save moa, lukim atikol “Yu Ting Yu Mas Bihainim Sabat Long Olgeta Wik?” long Wastaua bilong Februeri 1, 2010, pes 11-15.