Baibel i Senisim i Stap Bilong Man

WANEM samting i kirapim wanpela pank roka husat i no laik bung wantaim ol narapela long kirap laikim ol manmeri na helpim ol? Wanem samting i kirapim wanpela man long Meksiko long lusim ol pasin doti? Bilong wanem wanpela hapman tru bilong resis long baisikol long Japan i lusim resis na wok strong long mekim wok bilong God? Skelim tok ol dispela man i mekim.

“Mi bin mekim ol hatpela tok, pasin antap, na hariap long kros na pait.”​—DENNIS O’BEIRNE

YIA MI BON: 1958

KANTRI: INGLAN

BIPO: PANK ROKA HUSAT I NO LAIK BUNG WANTAIM OL NARAPELA

LAIP BILONG MI LONG BIPO: Famili bilong papa bilong mi ol i bilong Aialan, na mi kamap bikpela long lotu Katolik. Planti taim mi yet i mas go long lotu, maski mi no gat laik long go. Tasol mi gat bikpela laik long kisim save long God. Mi save kolim Beten Bilong Bikpela long olgeta taim, na long nait mi save slip long bet na tingting long mining bilong en. Mi save brukim dispela beten i go long ol liklik hap na traim long kliagut long mining bilong olgeta wan wan hap.

Taim mi gat 15 krismas samting, mi insait long lain Rastafarian. Na tu, mi gat laik long save long wok bilong lain i birua long ol Natsi. Mi bihainim strong pasin bilong ol pank roka long bikhet na sakim tok. Klostu olgeta de mi kisim ol drak, na moa yet mariwana. Mi kisim pasin olsem “mi no wari long wanpela samting,” mi dring planti tumas, na mi no tingim laip bilong mi yet na ol narapela. Mi no laik bung wantaim ol narapela, na mi no gat laik long toktok wantaim ol narapela; mi laik toktok tasol wantaim ol narapela taim mi ting olsem tok i gat as bilong en. Mi no laik ol man i kisim poto long mi. Taim mi tingim gen ol samting mi bin mekim bipo, mi luksave olsem mi bin mekim ol hatpela tok, pasin antap, na hariap long kros na pait. Mi save mekim gutpela pasin long ol pren bilong mi tasol.

Taim mi gat 20 krismas, mi gat laik long kisim save long Baibel. Wanpela poroman bilong mi, em man i save salim ol drak, em i bin kirap ritim Baibel taim em i stap long kalabus, na mipela i bin toktok longpela taim long ol samting bilong lotu, Misin, na ol wok Satan i mekim long graun. Mi baim wanpela Baibel, na mi yet i kirap stadi long en. Mi na pren bilong mi i bin ritim sampela hap bilong Baibel, toktok wantaim long ol samting mipela i lainim, na wanem save mipela i kisim long en. Mipela i mekim olsem inap sampela mun.

Sampela bilong ol save mipela i kisim em olsem: yumi stap long taim bilong las de; ol Kristen i mas autim gutnius bilong Kingdom Bilong God; ol i no ken insait long ol pasin bilong dispela graun olsem ol wok politik samting; na Baibel i skulim yumi long bihainim stretpela pasin. Mipela i kisim save olsem tok bilong Baibel i tru na i mas i gat wanpela lotu i tru. Tasol wanem lotu i tru? Mipela i tingim ol bikpela misin na ol bilaspasin na ol bikpela bung ol i save mekim, na tu, ol i save insait long wok politik, na mipela i luksave olsem Jisas i no save mekim olsem. Mipela i save olsem God i no mekim wok long ol dispela misin, olsem na mipela i kirap skelim sampela liklik misin bilong save long ol tok ol i skulim ol man long en.

Mipela i bung wantaim ol man i insait long ol dispela misin na givim sampela askim long ol. Mipela i save pinis long bekim bilong Baibel long olgeta askim, olsem na mipela i laik save sapos bekim bilong ol bai i stret wantaim Baibel. Bihain long ol kain bung olsem, mi save beten askim God, ‘Sapos ol dispela man i bilong lotu i tru, plis kirapim laik bilong mi long bung gen wantaim ol.’ Bihain long sampela mun long bung wantaim ol dispela lain, mi no painim wanpela lain we ol inap bekim ol askim bilong mipela long Baibel, na mi no gat laik long bung gen wantaim ol.

Orait, mi na pren bilong mi, mipela i bungim ol Witnes Bilong Jehova. Mipela i givim ol wankain askim long ol olsem mipela i bin mekim long ol narapela, tasol ol i bekim long Baibel. Ol samting ol i toktok long en i stret tru wantaim ol save mipela i bin kisim. Na nau mipela kirap givim ol askim em mipela i no bin save long bekim bilong en long Baibel​—⁠olsem, God i gat wanem tingting long pasin bilong smok na kisim drak. Na ol i bekim dispela askim long rot bilong Baibel. Mipela i orait long i go long wanpela miting long Haus Kingdom.

I hatwok tru long mi long go long wanpela miting, long wanem, mi no gat pasin bilong bung wantaim ol narapela, na mi no laik bai ol dispela manmeri i gat pasin pren na i bilas gut ol i kam toktok wantaim mi. Mi kisim tingting olsem sampela i gat tingting kranki, na mi no laik go moa long ol miting. Tasol olsem mi save mekim long olgeta taim, mi beten long God i ken givim mi dispela laik long bung gen wantaim ol sapos ol i bilong lotu i tru, na mi gat bikpela laik tru long stadi long Baibel wantaim ol Witnes.

BAIBEL I SENISIM I STAP BILONG MI: Mi save olsem mi mas lusim pasin bilong kisim drak, na kwiktaim mi lusim. Tasol mi hatwok tru long lusim smok sigaret. Planti taim mi traim long lusim smok, tasol mi no inap. Taim mi harim olsem sampela i lusim smok wantu tasol na ol i no smok gen, mi beten na toktok wantaim Jehova long dispela samting. Bihain, Jehova i helpim mi, na mi lusim smok. Mi kisim skul olsem em i bikpela samting long tok tru long Jehova taim mi beten na kamapim olgeta samting mi pilim long bel.

Narapela bikpela senis mi mekim em long klos na bilas bilong mi. Long namba wan taim mi go long Haus Kingdom, gras bilong mi i sanap sanap na i gat blupela kala long en. Bihain mi kalarim gras i go orens. Mi werim jin trausis na saket ol i wokim long skin bilong animal na i gat ol rait long en. Mi ting i no gat wok long senisim bilas bilong mi, maski sampela Witnes i bin toktok gut wantaim mi long dispela samting. Bihain mi tingim tok bilong 1 Jon 2:​15-17: “No ken laikim pasin bilong dispela graun na ol samting bilong dispela graun. Sapos man i laikim pasin bilong dispela graun, pasin bilong laikim Papa i no stap long em.” Mi luksave olsem bilas bilong mi i kamapim olsem mi laikim pasin bilong dispela graun, na bilong soim olsem mi laikim God, mi mas senisim dispela pasin. Na mi mekim olsem.

Bihain mi luksave olsem i no ol Witnes tasol i laik mi mas i go long ol miting Kristen, nogat. Hibru 10:​24, 25 i kamapim klia long mi olsem God i laik mi mas mekim olsem. Taim mi go long olgeta miting na mi save gut long ol narapela, mi kamapim dediket bilong mi long rot bilong baptais.

GUTPELA SAMTING I PAINIM MI: Mi pilim tru long bel pasin bilong Jehova long larim yumi long pas gut wantaim em. Pasin bilong em long sori na lukautim gut yumi, dispela i kirapim mi long bihainim pasin bilong em na Pikinini bilong em, Jisas Krais. (1 Pita 2:21) Mi kisim save olsem taim mi wok strong long kisim pasin Kristen, mi inap holim yet ol pasin bilong mi. Mi wok strong long kamapim pasin laikim na pasin bilong tingim gut ol narapela. Mi traim long bihainim pasin bilong Krais long pasin mi mekim long meri na pikinini man bilong mi. Na mi tingim tru ol brata na sista wanbilip bilong mi. Pasin bilong bihainim Krais i helpim mi na ol narapela i givim gutnem long mi, mi rispek long mi yet, na mi kisim pasin bilong laikim ol narapela.

“Ol i mekim pasin rispek long mi.”​—⁠GUADALUPE VILLARREAL

YIA MI BON: 1964

KANTRI: MEKSIKO

BIPO: MEKIM OL PASIN DOTI

LAIP BILONG MI LONG BIPO: Mi wanpela bilong 7-pela pikinini, na mi kamap bikpela long Hermosillo, long Sonora, Meksiko, wanpela hap we planti man i stap rabis. Papa bilong mi i dai taim mi liklik mangi yet, olsem na mama i mas mekim wok mani bilong lukautim mipela. Mi save wokabaut lek nating, long wanem, mipela i no gat mani bilong baim su. Taim mi yangpela yet, mi kirap mekim wok bilong kisim mani na helpim famili. Olsem planti narapela famili, mipela i pas pas long wanpela haus.

Klostu de olgeta, mama i no save stap bilong lukautim mipela ol pikinini. Taim mi gat 6-pela krismas, wanpela mangi i gat 15 krismas i kirap mekim pasin sem long mi. Em i mekim olsem inap planti yia. Dispela pasin nogut i paulim tingting bilong mi. Mi ting i orait long mi laikim ol man. Taim mi go askim helpim long ol dokta na ol pris pasto, ol i tokim mi olsem i no gat rong long dispela na ol filings bilong mi i nomol tasol.

Taim mi gat 14 krismas, mi wokim disisen long mi bai kamapim olsem mi wanpela gei. Mi stap olsem inap 11-pela yia, na insait long dispela haptaim mi stap wantaim ol narapela narapela man. Bihain, mi kisim wanpela kos bilong kamap man bilong mekim kain kain stail long gras na mi kirapim wanpela bisnis bilong katim na stailim gras bilong ol manmeri. Tasol mi no stap amamas. Mi save bel hevi na pilim olsem ol narapela i no stap gut long mi. Mi pilim olsem pasin mi mekim i no stret. Mi askim mi yet olsem ‘I gat sampela gutpela manmeri i stap na mi ken trastim ol?’

Mi tingim bikpela susa bilong mi. Em i kirap stadi long Baibel wantaim ol Witnes Bilong Jehova na bihain em i kisim baptais. Em i save tokim mi long ol save em i kisim, tasol mi no putim yau long ol tok bilong em. Tasol mi amamas long laip na marit bilong em i stap gut. Mi lukim olsem em na man bilong em i laikim tru na i rispek long narapela narapela. Narapela i save mekim gutpela pasin long narapela. Bihain wanpela Witnes Bilong Jehova i kirap stadi long Baibel wantaim mi. Pastaim mi harim tasol​—⁠i no olsem mi givim bel tru long en. Tasol bihain ol samting i senis.

BAIBEL I SENISIM I STAP BILONG MI: Ol Witnes i singautim mi long go long wanpela miting bilong ol, na mi go. Em wanpela nupela samting long mi. Planti manmeri i save mekim pani long mi, tasol ol Witnes i no bin mekim olsem. Ol i toktok gut wantaim mi, na ol i mekim pasin rispek long mi. Mi pilim tru dispela pasin.

Mi pilim moa yet gutpela pasin bilong ol Witnes taim mi go long wanpela kibung bilong ol. Mi lukim olsem maski ol i bikpela lain, pasin bilong ol i wankain olsem bilong susa bilong mi​—⁠ol i mekim gutpela pasin tru. Mi askim mi yet olsem, ating ol i dispela gutpela lain manmeri em mi wok long painim inap longpela taim? Pasin laikim na pasin wanbel i kamap namel long ol i kirapim tru bel bilong mi, na tu, mi laikim tru pasin bilong ol long yusim Baibel bilong bekim olgeta askim bilong mi. Mi kisim save olsem Baibel tasol i helpim ol long mekim gutpela pasin long i stap bilong ol. Na tu, mi luksave olsem mi mas mekim planti senis long laip bilong mi bilong kamap wanpela Witnes.

Tru tumas, mi mas mekim ol bikpela senis, long wanem, mi bin mekim ol pasin olsem wanpela meri. Pasin bilong mi long toktok, ol pasin, ol klos, stail bilong gras, na ol pren mi save bung wantaim, olgeta dispela samting mi mas senisim. Ol pren bilong mi long bipo i tok bilas long mi, na ol i tok: “Bilong wanem yu mekim olsem? Yu stap gut. No ken stadi long Baibel. Yu gat olgeta samting pinis.” Tasol samting i hatwok tru long senisim, em long lusim ol pasin doti mi save mekim.

Tasol mi save olsem mi inap mekim ol bikpela senis, long wanem, ol tok bilong Baibel long 1 Korin 6:​9-11 i sutim tru bel bilong mi: “Ol man i no save bihainim stretpela pasin bai i no inap i go insait long kingdom bilong God. Ating yupela i no save long dispela, a? No ken giamanim yupela yet. Ol man i save mekim pasin pamuk, na lotuim ol imis, na mekim pasin adaltri, na ol man i orait long ol man i mekim pasin sem long ol, na ol man i slip wantaim ol man, . . . olgeta dispela kain man bai i no inap i go insait long kingdom bilong God. Sampela bilong yupela i bin i stap kain man olsem. Tasol God i mekim yupela i kamap klin.” Jehova i bin helpim ol man long bipo long senisim pasin bilong ol, na em i helpim mi tu. Inap sampela yia mi mas wok strong tru long senisim pasin bilong mi, tasol ol tok bilong ol Witnes long stiaim mi na pasin laikim bilong ol i helpim mi tru.

GUTPELA SAMTING I PAINIM MI: Long nau, mi gat nomol laip. Mi marit, na mi na meri bilong mi i wok wantaim long skulim gut pikinini man bilong mipela long bihainim ol stiatok bilong Baibel. Inap planti yia pinis mi lusim ol pasin bilong mi long bipo, na nau mi amamas tru long gutpela samting bilong spirit mi kisim na ol wok mi inap holim. Mi mekim wok olsem wanpela elda long kongrigesen, na mi helpim planti narapela long save long tok i tru bilong Baibel. Mama bilong mi i amamas tru long ol senis i kamap long laip bilong mi na em tu i kirap stadi long Baibel na bihain em i baptais olsem wanpela Kristen. Wanpela susa bilong mi husat i bin insait long olkain pasin nogut, em tu i kamap wanpela Witnes Bilong Jehova.

Sampela manmeri husat i bin save long laip bilong mi long bipo, ol i luksave olsem pasin bilong mi i senis na i kamap gutpela. Na mi yet i save wanem samting i bin helpim mi long mekim olsem. Long bipo mi bin askim helpim long ol man i gat nem, na mi no kisim sampela gutpela tok bilong helpim mi. Tasol Jehova i helpim mi tru. Maski mi pilim olsem mi no gutpela man, em i tingim mi na mekim pasin laikim na pasin isi long mi. Tru tumas, taim mi tingim olsem dispela gutpela God i gat pasin laikim i save tingim mi na em i laik mi mas i gat gutpela laip, dispela i helpim mi tru.

“Mi no amamas, stap wanpis, na laip i no gat as bilong en.”—⁠KAZUHIRO KUNIMOCHI

YIA MI BON: 1951

KANTRI: JAPAN

BIPO: RESIS STRONG LONG BAISIKOL

LAIP BILONG MI LONG BIPO: Mi kamap bikpela long wanpela liklik taun bilong provins Shizuoka, Japan. Mipela 8-pela long famili i sindaun long wanpela liklik haus. Papa bilong mi i gat wanpela stua bilong salim ol baisikol. Taim mi liklik mangi, em save kisim mi i go long ol resis bilong baisikol na mi kirap laikim dispela spot. Orait nau papa bilong mi i kirap stretim ol samting na bai mi ken kamap hapman tru bilong resis. Taim mi stap yet long komiuniti skul, em i kirap trenim mi strong tru. Long haiskul, inap 3-pela taim insait long 3-pela yia mi kamap namba wan man bilong winim nesenel resis ol i save mekim long olgeta yia. Mi winim mak bilong go long yunivesiti, tasol mi go stret long wanpela skul bilong resis. Taim mi gat 19 krismas mi kamap hapman tru bilong resis.

Long dispela taim, mi putim mak bilong kamap nambawan hapman bilong resis long Japan. Mi tingting long kisim planti mani bambai mi ken lukautim gut famili bilong mi long ol samting bilong skin. Mi lusim olgeta taim na strong bilong mi long trening. Taim mi pilim olsem strong i laik pinis olgeta long trening o mi hatwok long mekim wanpela resis, mi save tokim mi yet planti taim olsem mama i karim mi bilong resis long baisikol na mi mas wok strong yet! Na mi save mekim olsem. Hatwok bilong mi i wok long kamapim ol gutpela samting. Long namba wan yia, mi kamap fes long ol nupela lain bilong resis. Long namba tu yia, mi winim mak bilong insait long resis we i makim husat bai stap namba wan man bilong resis long Japan. Sikspela taim mi kamap namba tu long dispela resis.

Taim mi stap yet olsem wanpela bilong ol man i winim resis na kisim prais, planti man i save kolim mi olsem ol strongpela lek bilong Tokai, em wanpela ples long Japan. Mi save resis strong tru. Long dispela taim ol man i pret long mi, long wanem, mi save resis strong tru na mi no save tingim ol narapela. Mi kisim planti mani, na mi inap baim wanem wanem ol samting mi laikim. Mi baim wanpela haus we i gat ol nambawan gutpela masin bilong eksasais, na wanpela kar bilong narapela kantri em pe bilong en i klostu wankain olsem pe bilong wanpela haus. Bilong lukautim mi long bihain, mi baim ol haus na putim mani long stok maket.

Maski i olsem, mi no amamas, mi stap wanpis, na laip i no gat as bilong en. Long dispela taim mi marit na mi gat ol pikinini, tasol planti taim mi save belhat kwik long famili bilong mi. Mi save kros long meri na ol pikinini bilong mi long ol liklik liklik samting. Ol i save pret na lukluk long pes bilong mi bilong save olsem mi kros o nogat.

Tasol bihain meri bilong mi i kirap stadi long Baibel wantaim ol Witnes Bilong Jehova. Dispela i kamapim planti senis tru. Em i tok em i laik go long ol miting bilong ol Witnes, olsem na mi ting i gutpela mipela i go olsem famili. Mi tingim yet dispela nait taim wanpela elda i kam long haus bilong mi na kirap stadi long Baibel wantaim mi. Ol samting mi lainim i kirapim tru bel na tingting bilong mi.

BAIBEL I SENISIM I STAP BILONG MI: Mi no inap lusim tingting, taim mi ritim Efesus 5:​5, mi pilim tru ol tok bilong en. Em i tok: “Ol manmeri bilong mekim pasin pamuk o pasin i no klin o gridi pasin​—⁠dispela i wankain olsem pasin bilong lotuim imis​—⁠ol i no inap i go insait long kingdom bilong Krais na bilong God.” Mi luksave olsem resis long baisikol i insait long pasin bilong pilai laki na dispela spot i strongim tingting bilong gridi pasin. Nau maus bilong bel bilong mi i gat tok. Mi pilim olsem sapos mi laik amamasim God Jehova, mi mas lusim pasin bilong resis long baisikol. Tasol dispela disisen i hatwok tru long mi.

Long dispela yia mi bin winim planti resis tru, na mi laik mekim olsem moa yet. Tasol mi luksave olsem taim mi stadi long Baibel, dispela i mekim bel na tingting bilong mi i stap isi​—⁠dispela i narapela kain tru long tingting mi mas holim bilong winim ol resis! Mi resis 3-pela taim tasol bihain long mi kirap stadi long Baibel, tasol mi no lusim yet strongpela laik long resis. Na tu, mi no save long olsem wanem mi inap lukautim famili bilong mi long ol samting bilong skin. Mi pilim olsem mi no inap mekim wanpela samting, na ol wanblut i kirap givim hevi long mi long nupela bilip bilong mi. Papa bilong mi i kros tru. Tingting bilong mi i bruk na mi gat planti presa, dispela i mekim na mi kisim sua insait long bel.

Samting i helpim mi long karim ol dispela hevi em mi wok yet long stadi long Baibel na go long ol miting bilong ol Witnes Bilong Jehova. Isi isi bilip bilong mi i kamap strong moa. Mi askim Jehova long harim ol beten bilong mi na long helpim mi long bilip strong olsem em i save mekim olsem. Presa bilong mi i go daun moa taim meri bilong mi i tokim mi olsem em i no mas sindaun long bikpela haus bilong i stap amamas. Isi isi mi mekim ol senis long sindaun bilong mi.

GUTPELA SAMTING I PAINIM MI: Mi kisim save olsem tok bilong Jisas long Matyu 6:33 em i tru. Em i tok: “Wok yet long painim Kingdom pastaim na stretpela pasin bilong God na em bai givim olgeta dispela samting long yupela.” Mipela i no sot long “olgeta dispela samting” em Jisas i toktok long en, em ol samting bilong skin yumi mas kisim. Maski pe bilong mi em inap olsem 30 pesen tasol bilong mani mi save kisim long ol resis, i no gat wanpela samting mi na famili bilong mi i sot long en insait long 20 yia i go pinis.

Gutpela samting moa, taim mi mekim wok bilong Jehova o lotu wantaim ol wanbilip, mi kisim bikpela amamas tru, em samting mi no bin kisim bipo. I stap bilong famili bilong mi i kamap gutpela moa. Tripela pikinini man bilong mi wantaim meri bilong ol, olgeta i kamap gutpela wokman bilong Jehova.