Olsem Wanem? Tok Profet Bilong Baibel i Makim Kantri Israel Long Nau?
LONG nau ol manmeri bilong olgeta hap i tingting planti taim ol i lukim ol samting i wok long kamap long Midel Is. Planti taim ol man i tromoi ol roket bom, ol ami i pait, na ol teroris i bomim ol ples. Na wanpela samting i mekim hevi i go bikpela moa, ol i pret long ol man bai yusim ol nuklia bom. Dispela em i as na ol man long olgeta hap i wari tru!
Ol man i bin tingting planti tu long ol samting i bin kamap long Midel Is long Me 1948. Long dispela taim, em 62 yia i go pinis, wok bos bilong Briten long lukautim Palestain i pinis, na klostu woa i laik kirap. Long yia paslain long dispela, Yunaitet Nesen i tok orait long kamapim wanpela gavman bilong ol Juda yet long ol hap Briten i bin bosim. Ol lain Arap i sindaun klostu, ol i tokaut strong olsem ol bai mekim olgeta samting ol inap mekim bilong pasim dispela samting. Lain Arab League i tok: “Dispela boda bai ples bilong pait na indai.”
Em Fraide apinun bilong Me 14, 1948, long 4 klok. Klostu nau Briten bai i no bosim moa dispela hap. Long Tel Aviv Museum, wanpela liklik lain inap olsem 350 manmeri, ol i kisim invatesen long pasin hait bilong kam bung long harim wanpela tokaut—em tokaut olsem kantri Israel i kisim independens. Ol sekiuriti i was strong tru, nogut ol birua bilong dispela nupela kantri bai kirapim pait.
David Ben-Gurion, lida bilong lain Israel’s National Council, em i ritim tokaut The Declaration of the Establishment of the State of Israel. Hap bilong dispela dekleresen i tokaut olsem: “Mipela, ol memba bilong lain People’s Council, mipela i makim maus bilong ol manmeri Juda i sindaun long Eretz-Israel . . . mipela i gat rait na aninit long strong bilong Tokaut Bilong United Nations General Assembly, mipela i tokaut olsem mipela i kamapim wanpela gavman bilong lain Juda i stap long Eretz-Israel, na nem bilong en Israel.”
Yu Ting Dispela i Truim Tok Profet Bilong Baibel?
Sampela Evanjelikal Protestan ol i ting olsem ol samting i painim kantri Israel long nau i truim tok profet bilong Baibel. Olsem: Long buk Jerusalem Countdown, pasto John Hagee, i tok: “Dispela bikpela samting i kamap long nau i truim tok bilong profet Aisaia, em i tok ‘wanpela kantri inap kamap long wanpela de tasol.’ (Lukim Aisaia 66:8.) . . . Em nambawan bikpela truim bilong tok profet bilong Baibel long taim bilong yumi. Em wanpela samting i kamapim klia long olgeta man olsem God bilong Israel i stap laip yet.”
Yu ting dispela tok em i tru? Yu ting Aisaia 66:8 i tok profet long Israel bilong nau bai kamap wanpela kantri? Olsem wanem? Ol samting i kamap long Me 14, 1948, em i “nambawan bikpela truim long tok bilong Baibel long taim bilong yumi”? Sapos kantri Israel long nau i stap yet olsem lain bilong God na em i yusim dispela kantri bilong truim tok profet bilong Baibel, orait ol sumatin bilong Baibel long olgeta hap bai i gat laik long save long dispela samting.
Aisaia i tok profet olsem: “Ating yupela i bin lukim na harim tok bilong dispela kain samting bipo, a? Ating wanpela kantri inap kamap long wanpela de tasol, a? Ating wanpela bikpela lain manmeri inap kamap wantu tasol, a? Tasol taim Saion i stat tasol long pilim pen bilong karim pikinini, wantu tasol em bai i karim ol pikinini bilong en.” (Aisaia 66:8) Dispela ves i tokaut klia olsem wanpela lain bai kamap wantu tasol, i olsem insait long wanpela de. Tasol husat i as bilong dispela samting? Ves i kamap bihain long dispela i tok: “Mi God, Bikpela mi bin mekim em i pilim pen bilong karim pikinini, na olsem wanem bai mi pasim bel bilong en na mi no larim ol pikinini bilong en i kamap?” God Jehova i kamapim klia olsem em bai kamapim dispela lain.
Kantri Israel long nau i wanpela gavman demokratik na ol i no tok olsem God bilong Baibel i bosim ol. Olsem wanem? Ol Israel long 1948 i bin tingim God Jehova olsem Man bilong kamapim kantri bilong ol? Nogat, ol i no ting olsem. Dispela dekleresen i no kolim nem bilong God o kolim dispela tok “God” insait long ol tok bilong en. Buk Great Moments in Jewish History i tokaut long laspela tok bilong dispela dekleresen olsem: “Maski em 1 klok apinun pinis taim National Council i bung, ol memba bilong en i no wanbel long ol tok bilong dispela dekleresen bilong kamapim kantri. . . . Sampela Juda i laik tokaut long ‘God bilong Israel.’ Tasol ol man bilong gavman i no orait long dispela. Olsem na Ben-Gurion i yusim tok ‘Ston’ olsem senis bilong tok ‘God.’”
I kam inap long nau, ol Israel i ting tokaut bilong Yunaitet Nesen, na rait bilong ol olsem ol i man bilong dispela ples i mekim na ol i kamap wanpela kantri. Yu ting i stret long ting olsem God bilong Baibel bai truim nambawan bikpela tok profet long taim bilong yumi bilong helpim ol manmeri husat i no laik givim biknem long em?
Wanem Samting i Narapela Kain Long Israel Bilong Nau?
Tingting bilong ol Israel bilong nau i narapela kain tru long samting i kamap long 537 B.C.E. Long dispela taim bipo, i olsem lain Israel i kamap nupela gen long wanpela de tasol bihain long ol Babilon i bagarapim kantri bilong ol na kisim ol i go kalabus inap 70 yia. Long dispela taim, tok profet bilong Aisaia 66:8 i kamap tru taim King Sairus bilong Persia i daunim Babilon, na i larim ol Juda i go bek long kantri bilong ol.—Esra 1:2.
King Sairus bilong Persia i luksave olsem Jehova i stiaim ol samting i kamap long 537 B.C.E., na ol manmeri husat i go bek long Jerusalem, ol i mekim olsem bilong kamapim bek lotu bilong God Jehova na wokim gen tempel bilong Em. Kantri Israel long nau i no tokaut liklik olsem ol i gat tingting na laik long mekim olsem.
Ol i Stap Yet Olsem Lain Bilong God?
Long yia 33 C.E., lain Israel i no stap moa olsem lain bilong God, long wanem, ol i sakim Mesaia, em Pikinini bilong Jehova. Mesaia yet i tok olsem: “Jerusalem, Jerusalem, yu save kilim ol profet i dai, na yu save kisim ol man God i salim i kam long yu na tromoi ston long ol bilong kilim ol i dai. . . . Harim. Nau ples bilong yupela bai i bagarap na i stap nating.” (Matyu 23:37, 38) Tok bilong Jisas i kamap tru long 70 C.E., taim ami bilong Rom i bagarapim Jerusalem wantaim tempel bilong en na ol lain pris. Tasol olsem wanem long laik bilong God long em i gat wanpela ‘lain manmeri bilong em stret, na bai ol i stap lain manmeri i save mekim wok bilong em olsem ol pris, na bai ol i stap lain manmeri tru bilong em’?—Kisim Bek 19:5, 6.
Aposel Pita, em yet i wanpela man Juda, em i bekim dispela askim long pas em i bin raitim long ol Kristen—em ol man bilong narapela lain na ol Juda wantaim. Em i tok: “God i makim yupela pinis, na yupela i stap lain manmeri bilong em stret. Yupela i stap ol pris bilong lain bilong king. Yupela i stap lain manmeri i holi, em ol lain manmeri tru bilong God. . . . Bipo yupela i stap ol manmeri nating. Tasol nau yupela i stap lain manmeri bilong God. Bipo yupela i no kisim marimari bilong God, tasol nau yupela i kisim marimari bilong en pinis.”—1 Pita 2:7-10.
Olsem na ol Kristen em God i makim long holi spirit ol i insait long wanpela lain bilong spirit. Mama i karim ol we o ol i sindaun long wanem hap, dispela i no inap makim olsem ol bai i insait long dispela lain, nogat. Aposel Pol i tok long dispela samting olsem: “Pasin bilong katim skin em i samting nating, na pasin bilong man i no katim skin, em tu i samting nating. God i mekim yumi i kamap nupela manmeri, na dispela tasol em i samting tru. God i ken marimari long olgeta manmeri i save holim dispela tingting na bihainim, na em i ken mekim bel bilong ol i stap isi. Ol dispela manmeri ol i lain Israel tru bilong God.”—Galesia 6:15, 16.
Olgeta man Juda na ol man i bihainim lotu Juda ol inap kamap sitisen bilong kantri Israel long nau, tasol ol man insait long lain em Baibel i kolim olsem “lain Israel tru bilong God” em ol man i ‘bihainim gut tok bilong Jisas Krais. Na blut bilong Jisas i wasim ol na mekim ol i kamap klin long ai bilong God.’ (1 Pita 1:1, 2) Aposel Pol i stori long ol dispela manmeri bilong lain Israel tru bilong God, olsem ol Juda bilong spirit, na em i tok: “Man i stap Juda long nem tasol, em i no Juda tru. Na pasin bilong katim skin, em i no samting bilong bodi tasol. Nogat. Man i stap Juda long bel na tingting bilong en, em i Juda tru. Na pasin tru bilong katim skin, em tu i mas kamap insait long bel na tingting bilong man. Em i no save kamap long pasin bilong bihainim ol tok ol i bin raitim long lo. Nogat. Em i samting Spirit bilong God i save kamapim. Dispela kain man i no save kisim biknem long ai bilong ol man. Nogat. Tasol em i gat biknem long ai bilong God.”—Rom 2:28, 29.
Dispela ves i helpim yumi long save gut long wanpela tok bilong aposel Pol. Long pas em i raitim long ol Rom, Pol i tok ol Juda i no bilip ol i olsem ol han bilong wanpela diwai oliv em God i bin brukim na rausim bambai God i ken skruim “ol han bilong diwai oliv nating bilong bus” long en—em ol manmeri bilong ol narapela lain. (Rom 11:17-21) Bilong pinisim dispela tok piksa, Pol i tok: “Bel na tingting bilong hap lain bilong ol Israel i pas pinis, na ol bai i stap olsem i go inap long dispela taim ol manmeri bilong ol arapela lain ol inapim dispela namba God i bin makim pinis long hamas bilong ol bai i stap insait long lain manmeri bilong en. Na long dispela rot God bai i kisim bek olgeta Israel.” (Rom 11:25, 26) Olsem wanem? Pol i tok profet long planti Juda bai senis wantu tasol na kamap Kristen? Yumi save, dispela samting i no bin kamap.
Taim Pol i tok “olgeta Israel,” yumi ken save olsem em i tingim lain Israel bilong spirit—em ol Kristen God i bin makim long holi spirit. Em i tok, pasin bilong ol Juda long sakim Mesaia, dispela i no senisim tingting bilong God long kamapim wanpela “diwai oliv” bilong spirit em ol han bilong en i kamapim planti kaikai. Dispela i stret wantaim tok piksa bilong Jisas olsem em yet i wanpela diwai wain, na ol han i no kamapim kaikai em bai katim na rausim. Jisas i tok: “Mi yet mi diwai wain tru. Na Papa bilong mi em i papa bilong gaden wain. Olgeta han bilong mi i no save karim kaikai, em Papa i save rausim. Na olgeta han i save karim kaikai, em Papa i save rausim ol lip samting bilong en i nogut, na mekim em i kamap klin, bai em i ken karim planti kaikai.”—Jon 15:1, 2.
Tru Baibel i no tok profet long kantri Israel bilong nau bai kamap, tasol Baibel i bin tok profet long lain Israel bilong spirit bai kamap! Sapos yu luksave long dispela lain Israel bilong spirit na bung wantaim ol, yu inap kisim ol blesing bilong i stap oltaim.—Stat 22:15-18; Galesia 3:8, 9.
[Rait long pes 29]
Wanem mining bilong tok piksa bilong Pol long diwai oliv?
[Piksa long pes 27]
David Ben-Gurion, Me 14, 1948
[Kredit Lain]
Todd Bolen/Bible Places.com
[Piksa Kredit Lain long pes 27]
Israel Government Press Office, Photographer: Kluger Zoltan