OL STORI BILONG BIPO | THE REQUIREMENT
Long Nem Bilong God Ol i Mekim Tokaut i Pretim Man
“Sapos yu no mekim olsem, . . . God bai givim pawa long mi na bai mi kam long ples bilong yupela, na pait long yupela long olgeta kain rot mi inap mekim, na mekim yupela stap aninit na bihainim tok bilong Pop na king bilong Spen; bai mi kisim ol meri na ol pikinini bilong yupela na mekim ol i kamap wokboi nating, . . . bai mi kisim olgeta samting bilong yupela na mekim nogut long yupela. . . . Ol man i dai na ol bagarap i kamap, em bai asua bilong yupela, na em i no asua bilong king, o bilong mipela.”
LONG olgeta kain tokaut ol man i save mekim, dispela em i wanpela narakain tokaut. Em i hap bilong wanpela tokaut nem bilong en the Requirement o el Requerimiento long tok Spen, na long yia 1500 samting ol soldia bilong Spen i mas ritim strong dispela tokaut taim ol i kamap long Not na Sentral na Saut Amerika bilong pait na kisim graun long dispela hap.
Ol soldia bilong Spen i tok wanem long ol asples man, na bilong wanem ol i tok olsem?
Fosim Ol Man Long Kamap Katolik
Bihain tasol long Columbus i go kamap long Not na Sentral na Saut Amerika long 1492, Spen yet na Potugal yet i tok ol i gat rait long bosim dispela nupela graun. Tupela kantri wantaim i tingim Pop olsem mausman bilong Krais long graun, olsem na ol i askim Pop long stretim hevi bilong ol. Pop i tok na Misin i brukim graun na givim long Spen na Potugal, na i tok long dispela tupela kantri i mas salim ol misineri i go kirapim ol asples long tanim bel na kamap Katolik.
Taim ol man i wok long pait bilong kisim graun, gavman bilong Spen i tok olsem i stret ol soldia i mekim nogut long ol asples. Gavman bilong Spen i tok olsem Pop i makim maus bilong God na givim graun long ol, olsem na ol soldia i stap fri long rausim ol asples wantaim ol samting bilong ol na pasim sampela raits bilong ol long stap fri long mekim ol samting.
Gavman bilong Spen i raitim wanpela pas bilong tokim ol asples long disisen Pop i mekim. Ol asples i mas tanim bel na kamap Kristen na stap aninit long king bilong Spen. Sapos ol i no laik mekim olsem, orait ol Spen i pilim olsem long nem bilong God ol i gat rait long mekim “stretpela” pait long ol asples.
“Ol man i tok i stret long ol i mekim pait bilong kamapim gutpela samting. Olsem na ol Spen i kamapim ol risen bilong tok olsem pait ol i mekim i stret.”—Francis Sullivan, Jesuit professor of theology.
“I No Stret, i No Soim Rispek Long God, i Daunim Ol Man”
King bilong Spen i tok na ol i ritim the Requirement bilong mekim isi maus bilong bel bilong em na bilong tok olsem i stret ol i pait long ol asples lain na kisim graun bilong ol. Planti taim ol soldia bilong Spen i save ritim dispela tokaut antap long sip paslain long ol i go pait o long taim ol i lusim sip na i go daun, ol i ritim long ol asples em ol i no save long ol tokples bilong Yurop. Sampela taim ol i save ritim dispela pas long ol haus i no gat man em ol asples i bin lusim na ranawe.
Dispela pasin bilong fosim ol man long tanim bel na kamap Katolik i mekim na planti man i bin dai. Olsem, long yia 1550 ol i bin kilim i dai 2,000 man bilong lain Araukania long wanpela pait i bin kamap long Sili. Long ol hap lain i stap yet wanpela soldia em Pedro de Valdivia, i tokim king olsem: “Ol i bin katim han na nus bilong 200 man, long wanem, ol i bin bikhet long gavman, maski mi salim ol misineri i go long ol na mi mekim ol tokaut [the Requirement] long ol olsem King i bin tok.”a
Taim ol i ritim the Requirement, ating dispela i mekim gut maus bilong bel bilong ol man bilong pait. Tasol dispela i no mekim wanpela samting bilong helpim lotu bilong Spen. Wanpela misineri Bartolomé de las Casas i bin stap long yia 1500 samting em i aiwitnes bilong ol samting nogut dispela tokaut i bin kamapim, em i tok: “Dispela tokaut i no stret, i no soim rispek long God, i daunim ol man, i no bihainim savetingting na i narakain tru! Em i givim nem nogut long lotu Kristen.” Wanpela man bilong raitim stori Gonzalo Fernández de Oviedo i tok, ol samting nogut tru ol i mekim long ol asples lain bilong Not na Sentral na Saut Amerika i mekim na ol man bilong dispela ples i tingting nogut long lotu Kristen.
Olsem wanem? God i as bilong ol dispela samting nogut em ol lain politik na ol king i mekim long nem bilong Em? Baibel i tok: “God I Gat Olgeta Strong i no inap mekim pasin nogut. Nogat tru.”—Jop 34:10.
a Sampela man i tok ol i pinisim dispela tokaut the Requirement long 1573.