Rot Bilong Famili i Ken Stap Amamas

Skulim na Stretim Ol Pikinini

John:a Paslain long papamama i stretim mi, ol i save traim bes long kliagut long ol samting i bin kamap na i kirapim mi long mekim rong. Mi traim long bihainim pasin bilong ol taim mi stretim ol pikinini meri bilong mi. Meri bilong mi, Alison, i bin kamap bikpela long narapela sindaun. Papamama bilong em i save hariap long stretim pikinini na ol i no skelim gut ol samting. Ol i krosim ol pikinini na ol i no tingting long ol samting i bin kamap na pikinini i mekim rong. Sampela taim mi pilim olsem meri bilong mi i save mekim hatpela pasin olsem taim em i stretim ol pikinini.

Carol: Papa i bin lusim mipela taim mi gat 5-pela krismas tasol. Em i no tingim mi na 3-pela susa bilong mi. Mama i wok hat tru long lukautim mipela, na mi mekim planti wok bilong lukautim ol liklik susa bilong mi. Mi no kisim amamas olsem ol pikinini i save kisim, long wanem, mi mekim ol samting em wok bilong papamama long mekim. Long nau, mi save tingting planti long ol samting. Taim mi gat wok long stretim ol pikinini, mi save lusim bikpela haptaim long tingting planti long rong ol i bin mekim. Mi laik save long as bilong dispela rong, na pikinini i bin i gat wanem tingting taim em i mekim dispela rong. Tasol man bilong mi, Mark, em i no save lusim longpela taim long tingting planti long ol samting i kamap. Papa bilong em i bin strong long stretim ol pikinini, tasol em i mekim long pasin laikim na em i lukautim gut mama bilong Mark. Olsem na man bilong mi i no save lusim bikpela haptaim long stretim hevi. Em i save skelim gut ol samting, na stretim hevi, na lus tingting long en.

TOK bilong John na Carol i soim olsem sindaun em man i kamap bikpela long en, dispela inap stiaim pasin bilong em long skulim na stretim pikinini. Sapos man na meri i bin kamap bikpela long narapela narapela sindaun, ol bai i gat narapela narapela tingting long pasin bilong skulim pikinini. Sampela taim, dispela inap kamapim hevi insait long marit.

Sapos wok papamama i pinisim strong bilong man na meri, dispela inap kamapim planti hevi moa. Taim man na meri i kamapim namba wan pikinini, i no longtaim na ol bai luksave olsem wok bilong skulim pikinini em wanpela wok ol i mas mekim oltaim na ol inap pilim taiet. Joan na man bilong em, Darren, ol i bin mekim bikpela long 2-pela pikinini meri, na Joan i tok: “Mi laikim tru ol pikinini meri bilong mi, tasol ol i no laik i go slip long taim mi makim. Ol i save lusim slip na kirap long taim we i no stret long ol i kirap. Ol i save katim tok taim mi laik toktok. Ol i save larim ol su, ol klos, na ol toi i stap nabaut nabaut, na ol i no save putim kaikai i go bek long ples stret bilong en.”

Jack, meri bilong em i bin kisim sik bilong bikpela bel hevi bihain long em i karim namba 2 pikinini, em i tok: “Mi save taiet tru taim mi pinis wok na kam bek long haus, na long nait mi mas lusim bikpela haptaim long was long nupela bebi bilong mipela. Dispela i mekim na sampela taim mi no save skulim na stretim fesbon pikinini meri bilong mipela. Pikinini i jeles olsem nau mipela i no tingim em tasol, mipela i mas tingim tu liklik susa bilong em.”

Taim papamama i taiet na ol i tok pait long pasin bilong skulim pikinini, ol liklik tok pait inap kamap olsem ol bikpela kros. Sapos man na meri i no stretim tok, dispela inap bagarapim pasin wanbel bilong tupela na pikinini bai luksave olsem em inap yusim wanpela bilong tupela bilong inapim laik bilong em. Wanem ol stiatok bilong Baibel inap helpim tupela marit long pas gut wantaim na mekim gut wok bilong skulim pikinini?

Lusim Taim Bilong Stap Wantaim

Marit i mas i stap strong paslain long pikinini i kamap, na marit i mas i stap strong yet bihain long pikinini i lusim haus. Baibel i tok long marit olsem: “Samting God i pasim pinis, em man i no ken katim.” (Matyu 19:6) Na dispela hap bilong Baibel i kamapim tu olsem em laik bilong God olsem bihain pikinini bai “lusim papamama.” (Matyu 19:5) Wok bilong mekim bikpela long pikinini, dispela tasol i no as na tupela i marit. Tru, ol papamama i mas lusim bikpela haptaim long skulim pikinini, tasol ol i mas tingim olsem sapos marit i stap strong, dispela bai helpim ol long mekim gut wok bilong skulim pikinini.

Tupela marit i ken mekim wanem bambai marit i stap strong taim ol i mekim bikpela long ol pikinini? Sapos inap, oltaim tupela i mas makim sampela haptaim bilong tupela yet, na pikinini, nogat. Dispela bai givim rot long ol i ken toktok long ol bikpela samting bilong famili, na tu, tupela yet i ken amamas long i stap wantaim. Em tru olsem i no isi long tupela marit i gat taim bilong tupela yet i stap wantaim. Alison, em dispela mama yumi bin stori long em long pastaim, em i tok: “Taim mi na man bilong mi i lukim olsem nau mitupela yet bai stap, long dispela taim stret liklik pikinini meri i laik bai mipela i tingim em, na pikinini meri i gat 6-pela krismas em i save bungim ‘hevi,’ olsem em i hatwok long painim kreyon samting.”

Joan na Darren, em yumi bin stori long ol long pastaim, tupela i save lusim haptaim bilong stap wantaim narapela narapela. Bilong mekim olsem, tupela i makim taim stret bilong ol pikinini i mas i go slip. Joan i tok: “Mipela i save makim stret taim bilong ol pikinini i mas i go long bet na mipela i ‘ofim lait.’ Dispela i save givim haptaim long mi na Darren long stap isi na toktok gut wantaim.”

Sapos oltaim tupela marit i tokim pikinini long i go slip long taim stret, tupela bai i gat haptaim bilong tupela yet i ken i stap wantaim, na tu, dispela bai helpim pikinini na em “i no ken ting save na pasin bilong [em] i winim ol arapela.” (Rom 12:3) Bihain, ol pikinini em papamama i bin skulim ol long bihainim taim stret bilong slip, ol bai luksave olsem ol i insait long famili, tasol i no ol tasol i stap insait long famili​—ol i mas bihainim pasin em famili olgeta i bihainim, na ol i no ken ting olsem famili i mas bihainim laik bilong ol.

TRAIM MEKIM OLSEM: Makim wanpela taim stret bilong pikinini long i go slip, na oltaim yu mas strong long em i bihainim dispela taim. Sapos pikinini i givim eskius long stap liklik wantaim yu, olsem em i laik dring wara, orait yu ken larim em i mekim olsem. Tasol no ken larim em i askim askim long ol samting na surikim taim bilong slip. Sapos em i strong long stap 5-pela minit moa na yu laik bai em i mekim olsem, orait stretim alam bilong klok na alam bai krai bihain stret long 5-pela minit. Taim alam i krai, kisim pikinini i go long bet na no ken orait long sampela samting moa em i laik mekim. Yu mas tok “ ‘Yes’ na ‘Nogat’ tasol.”​—Matyu 5:37.

Papamama i Mas Wanbel Taim Ol i Stretim Pikinini

Wanpela saveman i tok: “Pikinini, yu mas harim tok bilong papamama bilong yu na yu no ken sakim tok bilong tupela.” (Sindaun 1:8) Dispela tok bilong Baibel i makim olsem papa na mama wantaim i gat rait long bosim pikinini. Maski sapos sindaun em man na meri i kamap bikpela long en i klostu wankain, ol inap kisim narapela narapela tingting long pasin bilong skulim na stretim pikinini. Na ol inap kisim narapela narapela tingting tu long ol lo em famili i mas bihainim taim hevi i kamap. Olsem wanem ol papamama inap winim dispela hevi?

John, em yumi bin kamapim tok bilong em long pastaim, em i tok, “Mi pilim olsem, long ai bilong ol pikinini em i bikpela samting long mipela i no ken soim olsem mipela i no wanbel.” Tasol em i tok sampela taim i hatwok tru long mekim olsem. John i tok: “Ol pikinini i save skelim gut ol samting. Maski sapos mipela i no tokaut olsem mipela i no wanbel, pikinini meri bilong mipela inap luksave long dispela samting.”

John na Alison i mekim wanem bilong daunim dispela hevi? Alison i tok: “Sapos mi no wanbel wantaim man bilong mi long pasin bilong em long stretim pikinini meri bilong mipela, mi save wet inap long pikinini i stap long hap we em i no inap harim mipela i toktok, na nau mi save kamapim tingting bilong mi. Mi no laik bai pikinini i ting olsem em inap bosim mipela long ol samting mipela i no wanbel long en. Sapos em i luksave olsem mipela i no wanbel, mi save tokim em olsem olgeta insait long famili i mas daun long lo bilong wok bos em Jehova i makim. Na mi save tokim em olsem mi amamas long daun long wok bos bilong papa bilong em, na em tu i mas daun long wok bos bilong mipela olsem papamama.” (1 Korin 11:3; Efesus 6:​1-3) John i tok: “Taim mipela i stap wantaim olsem famili, mi save go pas long stretim ol pikinini meri bilong mipela. Tasol sapos Alison i kliagut moa long hevi i kamap, orait mi save larim em long go pas long stretim ol pikinini na mi save wanbel na helpim em. Sapos mi no wanbel long wanpela samting, orait bihain mi save toktok wantaim em long dispela samting.”

Ol samting yu no wanbel long en long wok bilong skulim pikinini, yu ken mekim wanem bambai dispela i no ken kamapim kros namel long yutupela na daunim pasin bilong pikinini long rispek long yu?

TRAIM MEKIM OLSEM: Makim wanpela taim stret na long olgeta wik yutupela i ken toktok long wok bilong skulim pikinini, na toktok gut wantaim long ol samting yutupela i no wanbel long en. Traim long kisimgut tingting bilong poroman marit, na tingim olsem poroman marit i gat rot bilong em yet long pas gut wantaim pikinini.

Larim Wok Papamama i Mekim Yutupela i Pas Gut

Wok bilong skulim pikinini em i wanpela bikpela wok. Sampela taim, dispela wok inap pulim bikpela strong bilong yu. Tasol i no longtaim na pikinini bai lusim yu, na yu na poroman marit tasol bai i stap. Olsem wanem? Wok bilong mekim bikpela long pikinini bai strongim marit o bagarapim marit bilong yu? Dispela em samting i stap long han bilong yu yet, olsem yu bin bihainim gut o yu no bin bihainim gut stiatok i stap long Saveman 4:​9, 10: “I no gutpela long man i stap wanpis. Sapos tupela man i stap wantaim, em i gutpela. Sapos tupela man i poroman long wok, orait bai wok bilong tupela i kamap gutpela moa. Sapos wanpela i pundaun, orait narapela i ken litimapim em gen.”

Gutpela samting inap kamap sapos papamama i poroman wantaim long mekim wok. Carol, em yumi bin kamapim tok bilong em long pastaim, em i tok: “Mi save olsem man bilong mi i gat planti gutpela pasin, tasol wok bilong mekim bikpela long ol pikinini i helpim mi long luksave long sampela moa gutpela pasin bilong em. Em i bin lukautim gut ol pikinini meri bilong mipela na dispela i strongim pasin bilong mi long laikim em na rispektim em.” John i tok long Alison olsem, “Mi lukim olsem meri bilong mi i kamapim ol pasin bilong gutpela mama, na dispela i strongim pasin bilong mi long laikim em na mi amamas na rispektim em.”

Sapos yu makim sampela haptaim bilong stap wantaim poroman marit na yutupela i wok gut wantaim long mekim bikpela long pikinini, orait taim pikinini i wok long kamap bikpela, marit bilong yutupela bai kamap strong moa. Na yutupela bai stap olsem gutpela piksa ol pikinini bilong yutupela i ken bihainim.

[Futnot]

ASKIM YU YET . . .

▪ Mi save lusim hamas taim long olgeta wik bilong i stap wantaim poroman marit, na pikinini, nogat?

▪ Mi save mekim wanem bilong helpim poroman marit taim em i stretim pikinini?