Sağ Kalmanın Sırları

DOĞAL ANTİFRİZ

İnsanlar yıllardan beri, birini dondurup saklayarak gelecekte tekrar hayata döndürebilecekleri zamanı hayal etmişlerdir. Oysa bazı kurbağalar için bu mesele bir hayal değildir; bunu her yıl yaparlar.

Diğer hayvanlar gibi kurbağalar da kışın, kalorifer veya ocak ateşi olmadan hayatta kalma sorunuyla karşılaşırlar. Acaba nasıl bir çözüm buldular? The Toronto Star gazetesinde çıkan bir habere göre, onlar, “sadece açıkta çömelip tamamen donmalarını beklerler.” Bahar geldiği zaman, ısınarak canlanıp kendilerine özgü sesler çıkarmaya başlarlar.

Donmaları sonucunda acaba neden ölmüyorlar? Biyolog Kenneth Storey şöyle açıklar: “Kurbağaların, tahmin etmediğimiz bir antifriz molekülünü ürettiklerini bulduk: Glükozu. Bu maddenin antifriz olarak kullanılmasının imkânsız olduğunu söyleyenler oldu, ama kurbağalar böyle yapıyorlar.” Anlaşıldığı üzere, glükoz sayesinde kurbağa donduğu zaman, doku sıvıları genişleyip hücreyi çatlatan buz kristallerine dönüşmektense bir şurup halini alır.

ANTİ - ANTİFRİZ

Science Digest dergisinin bir haberine göre, Antartika’da yaşayan bazı canlıların soğuk havada hareket etmelerine yardımcı olan doğal bir antifrizleri vardır. Ancak, ısı fazla düşerse, donup ölürler. İsmi kendisinden çok daha büyük olan Belgica Antartica adlı küçük kanatsız bir sinek de olağan soğuk havalarda hareket etmeye devam edebilmek için bu doğal antifrizi kulanır. Ama çok soğuk havaların geleceğini anlarsa, bu sinek, hayatta kalmak için bir anti-antifriz kimyasal maddeyi kullanır. Isı tehlike oluşturacak oranda düşmeden çok önce, “anti-antifriz” maddesi antifrizin etkisini durdurur. Neden mi?

Biyolog John Baust bunu şöyle açıklar: “Böceğin nispeten düşük ısıda donmasını sağlamakla, bu özel anti-antifriz bileşimi, buzun çok yavaş oluşmasını temin eder. Daha düşük ısıdaki çabuk donma eylemi, onun hücrelerindeki suyu çok çabuk çıkaracaktı ve sonuç olarak hayvan ölecekti.” Oysa Belgica Antartica sineği yavaş yavaş donduğundan, sağ kalır ve ısılar yükseldiği zaman sadece erir.

AKILLI BİR PATATES TÜRÜ VAR!

Çiftçilerin ezeli bir derdi, yeşil sinek gibi yaprak bitlerinin istilasını kontrol etmektir. Daily Mail gazetesinde çıkan bir habere göre, bir patates türünün bu sorunu tek başına çözmüş olduğu anlaşılıyor.

İngiltere’nin Hertfordshire ilçesindeki bilginler, Solanum berthaultii adlı patates türünün, ölen bir yaprak bitinin başka yaprak bitlerini uyarmak için çıkardığı kimyasal maddenin aynısını ürettiğini buldular. Böylece bitler bitkiye dokunmazlar, çünkü kimyasal madde yüzünden alarma geçen yaprak bitleri ondan uzak kalırlar.