28. BÖLÜM
Sohbet Tarzında Konuşma
İNSANLAR dostlarıyla sohbet ederken genellikle rahattırlar. O anda içlerinden geldiği şekilde konuşurlar. Bazı kişiler coşkuludur; bazıları ise duygularını fazla açığa vurmaz. Ne olursa olsun, bu tür bir konuşmanın doğallığı insana çekici gelir.
Yine de, bir yabancıya hitap ederken aşırı samimi ya da teklifsiz konuşmamız uygun olmaz. Aslında bazı kültürlerde yabancılarla yapılan her tür sohbet oldukça resmi bir tarzda başlar. Uygun bir saygı ifadesinden sonra, ayırt etme yeteneği kullanarak resmiyeti azaltıp daha çok sohbet tarzında konuşmak uygun olabilir.
Kürsüden konuşurken de dikkatli olmalısınız. Fazla teklifsiz bir tarz ibadetin saygınlığını ve söylenenlerin ciddiyetini azaltır. Bazı dillerde yaşça büyük birine, bir öğretmene, görevliye, anne ya da babaya hitap ederken belirli ifadeler kullanmak gerekir. (Resullerin İşleri 7:2 ve 13:16’daki ifadelere dikkat edin.) Kişinin eşine ya da yakın bir dostuna hitap ederken kullandığı ifadeler de farklıdır. Kürsüdeki konuşma tarzımızın aşırı resmi olması gerekmemekle birlikte saygılı olması şarttır.
Bununla birlikte, sunuşun dinleyicilere gereğinden fazla mesafeli ya da resmi gelmesine yol açan bazı etkenler olabilir. Bunlardan biri cümle yapısı ya da ifade tarzıdır. Konuşmacı yazılı ifadeleri olduğu gibi tekrarlamaya çalıştığında bu sorun ortaya çıkar. Yazı dili genellikle konuşma dilinden oldukça farklıdır. Gerçi, konuşmanın hazırlanması sırasında yapılan araştırmalarda genellikle yazılı malzemeden yararlanılır. Ve muhtemelen yazılı bir plan konuşmanın temelini oluşturur. Eğer düşünceleri yazılı olduğu gibi dile getirirseniz ya da konuşma sırasında doğrudan yazılı konuşma planından okursanız konuşmanızın sohbet niteliği taşıması pek olası değildir. Sohbet tarzını korumak için düşünceleri kendi sözlerinizle dile getirin ve karmaşık bir cümle yapısından kaçının.
Başka bir etken tempodaki değişikliktir. Dinleyenlere biraz tutuk ve resmi gelen bir konuşmada sözcüklerin akışı genellikle fazla düzgün aralıklı ve sabit hızdadır. Normal sohbetlerde ise hız değişiklikleri ve sık sık farklı uzunluklarda duraklar vardır.
Elbette, büyük bir dinleyici kitlesine hitap ederken, dikkati konu üzerinde tutmak için sohbet tarzında konuşmanın yanı sıra, sesinizin kuvvetini artırarak, daha yoğun bir tonla ve coşkulu da konuşmalısınız.
Hizmette uygun bir sohbet tarzı kullanabilmek için her gün düzgün konuşmayı alışkanlık edinmelisiniz. Bunun için yüksek düzeyde bir eğitim görmüş olmanız şart değildir. Fakat insanların söylediklerinizi saygıyla dinlemesine yol açacak bir üslup geliştirmek iyidir. Bunu aklınızda tutarak, günlük sohbetlerinizde aşağıdaki noktalar üzerinde çalışmaya ihtiyacınız olup olmadığını düşünün.
Dilbilgisi kurallarına aykırı ya da Tanrısal standartları hiçe sayan bir yaşam tarzı benimsemiş insanlarla bir tutulmanıza yol açacak ifadelerden kaçının. Koloseliler 3:8’deki öğütle uyumlu olarak kaba ve bayağı bir dil kullanmaktan kaçının. Öte yandan, günlük konuşma dilinin kullanılması sakıncalı değildir. Günlük ifadeler, resmi olmamakla birlikte, kabul edilmiş konuşma standartlarına uyarlar.
Farklı düşünceleri aktarırken her seferinde aynı ifadeleri ya da cümleleri tekrarlamaktan kaçının. Anlatmak istediğinizi net olarak ifade eden sözcükler kullanmayı öğrenin.
Ne söylemek istediğinizi zihninizde netleştirdikten sonra konuşmaya başlayın; böylece gereksiz tekrarlardan kaçınmış olursunuz.
Güzel düşünceleri söz kalabalığına boğmayın. Hatırlanması gereken noktayı basit bir cümleyle net olarak belirtmeyi alışkanlık edinin.
Konuşma tarzınız insanlara duyduğunuz saygıyı yansıtsın.