Soruların Etkili Kullanılışı

SORULAR, zihinsel ya da sözlü bir karşılık gerektirdiğinden, dinleyicilerinizin konuya dahil olmalarına yardım eder. Sorular, sohbetler başlatmanıza ve canlandırıcı bir düşünce alışverişinde bulunmanıza da yardım edebilir. Bir konuşmacı ve öğretmen olarak soruları, ilgi uyandırmak, kişinin bir konuda akıl yürütmesine yardımcı olmak ya da sözlerinize vurgu katmak amacıyla kullanabilirsiniz. Soruları iyi kullandığınızda, insanları pasif şekilde dinlemek yerine aktif şekilde düşünmeye teşvik edersiniz. Zihninizde bir hedefiniz olsun ve sorularınızı bu hedefe erişmenize yardım edecek tarzda sorun.

Sohbete İsteklendirmek. Tarla hizmetine katıldığınızda, insanlar istekliyse onları düşünce ve duygularını ifade etmeye davet etme fırsatları konusunda uyanık olun.

Birçok Şahit, yalnızca “Hiç merak ettiniz mi?” diye sorarak ilginç sohbetler başlatır. Gerçekten birçok insanın aklına takılan bir soru seçildiğinde tarla hizmeti büyük ihtimalle güzel geçecektir. Soru karşımızdaki kişiye düşünüş tarzı açısından farklı gelse de, merakını uyandırabilir. “Sizin görüşünüz nedir?”, “Bu konuda ne hissediyorsunuz?”, “Buna inanıyor musunuz?” gibi ifadelerle çok çeşitli konulara girilebilir.

İncil vaizi Filipus, İşaya’nın peygamberliğini yüksek sesle okumakta olan Habeşistanlı saray memuruna yaklaştığında şu basit soruyu sordu: “Acaba okuduğunu anlıyor musun?” (Res. İşl. 8:30) Bu soru, Filipus’a İsa Mesih hakkındaki hakikatleri açıklama yolunu açtı. Bugün bazı Şahitler benzer sorular sorarak, Mukaddes Kitap hakikatine ilişkin net anlayış konusunda gerçek bir açlık duyan insanları bulmaktadırlar.

Birçok insan, kendi görüşlerini dile getirme fırsatı verdiğinizde sizi dinlemeye daha eğilimli olur. Bir soru sorduktan sonra dikkatle dinleyin. Kişinin verdiği yanıtı eleştirici bir tutumla değil, nezaketle karşılayın. Samimiyetle yapabiliyorsanız övgüde bulunun. Bir keresinde, İsa, bir yazıcının kendisine “akıllıca cevap” vermesi üzerine onu “Allahın melekûtundan uzak değilsin” diyerek övmüştü. (Mar. 12:34) Karşınızdaki kişiyle aynı görüşü paylaşmıyor olsanız da, düşüncelerini dile getirdiği için ona teşekkür edebilirsiniz. Söyledikleri, kendisiyle Mukaddes Kitap hakikatini paylaşırken hesaba katmanız gereken bir tutumu fark etmenizi sağlamış olabilir.

Önemli Düşüncelere Geçmek. Bir grupla sohbet ederken ya da bir kişiyle konuşurken önemli düşünceler için basamak olabilecek sorular sorun. Sorularınızın dinleyicilerinizin gerçekten ilgilendiği konularla ilgili olmasına dikkat edin. Yanıtı hemen belli olmadığından merak uyandıran sorular da kullanabilirsiniz. Bir soru sorduktan sonra kısaca duraklarsanız, dinleyicileriniz büyük olasılıkla sonraki sözlerinizi daha büyük bir ilgiyle dinlerler.

Bir keresinde Mika peygamber birtakım sorular sordu. Tanrı’nın Kendisine tapınanlardan ne istediğini sorduktan sonra, her biri olası bir cevabı içeren dört soru daha sordu. Tüm bu sorular sayesinde, Mika, okuyanların zihnini müzakeresinin o kısmını bitirirken verdiği derin anlayış yansıtan yanıta hazırlayabildi. (Mika 6:6-8) Siz de öğretirken benzer bir şey yapabilir misiniz? Deneyin.

Bir Konu Üzerinde Akıl Yürütmek. Sorular başkalarının bir kanıtlamanın mantığını izlemelerine yardım etmek üzere kullanılabilir. Yehova, Malaki 1:2-10’da gösterildiği gibi, İsrailoğullarına ciddi bir bildiride bulunurken bunu yaptı. Önce onlara şöyle dedi: “Sizi sevdim.” Onlar bu sevgiyi takdir etmediler, bu yüzden şunu sordu: “Esav Yakubun kardeşi değil mi idi?” Sonra Yehova, Edom’un ıssız bir ülke durumuna gelmesini, kötülükleri yüzünden o ulusu sevmediğinin kanıtı olarak gösterdi. Ardından da, İsrailoğullarının Kendisinin sevgisine gereken karşılığı vermekteki ihmallerini vurgulamak amacıyla, arasına sorular serpiştirdiği örnekler kullandı. Bu sorulardan bazıları sanki sadakatsiz kâhinlerin ağzından soruluyordu. Bazıları da Yehova’nın kâhinlere sorduğu sorulardı. Bu diyalog, duygularımızı harekete geçirip dikkatimizi konu üzerinde tutar, mantığı çürütülemeyecek sağlamlıkta ve mesajı unutulmaz niteliktedir.

Bazı konuşmacılar benzer yollarla soruları etkili biçimde kullanır. Sözlü bir yanıt beklenmemekle birlikte, dinleyenler bir diyaloğa katılıyormuşçasına, zihinsel olarak konuya dahil olurlar.

Mukaddes Kitap tetkikleri idare ederken tetkik edenin katılımını gerektiren bir yöntem kullanıyoruz. Kuşkusuz, tetkik edenin cevaplarını yalnızca yayından okuyarak vermemesi çok daha yararlı olur. Sevecen bir ses tonuyla, onun düşünmesine yardım edecek ek sorular kullanın. Ana düşüncelerle ilgili yanıt verirken temel olarak Mukaddes Kitabı kullanmaya onu teşvik edin. Şöyle de sorabilirsiniz: “Şimdi ele aldığımız nokta daha önce incelediğimiz noktayla nasıl bağdaşıyor? Bu neden önemli? Yaşamımızı nasıl etkilemeli?” Böyle bir yöntem kendi kanaatlerinizi dile getirmenizden ya da bizzat sizin kapsamlı bir açıklama yapmanızdan daha etkilidir. Bu yolla, tetkik edenin Tanrı’ya tapınırken kendi akıl yetisini kullanmasına yardım etmiş olursunuz.—Rom. 12:1.

Tetkik eden belirli bir düşünceyi kavramazsa sabırlı olun. Belki söylediklerinizi yıllardır inandığı şeylerle karşılaştırmaya çalışıyor olabilir. Konuya farklı bir açıdan yaklaşmanın yararını görebilirsiniz. Ancak, bazen gereken şey çok temel bir akıl yürütme olabilir. Kutsal Yazıları bol bol kullanın. Örneklemeler yapın. Bunların yanı sıra, kişiyi kanıtlar üzerinde akıl yürütmeye davet eden basit sorular kullanın.

En İçteki Duyguları Ortaya Çıkarmak. İnsanlar soruları yanıtlarken her zaman gerçek duygularını açığa vurmazlar. Onlar yalnızca sizin duymak istediğinizi düşündükleri yanıtları verebilirler. Bu durumda ayırt etme yetisi gereklidir. (Sül. Mes. 20:5) İsa’nın yaptığı gibi, şöyle sorabilirsiniz: “Buna iman ediyor musun?”—Yuhn. 11:26.

İsa’nın öğrencilerinden birçoğu söylediklerinden rahatsız olup onu terk ettiklerinde İsa resullerini neler hissettiklerini söylemeye davet etti. Şöyle sordu: “Yoksa siz de mi gitmek istiyorsunuz?” Petrus duygularını şu sözlerle dile getirdi: “Ya Rab, biz kime gideceğiz? ebedî hayatın sözleri sendedir. Biz de iman ettik, ve biliyoruz ki, Allahın Kuddûsu sensin.” (Yuhn. 6:67-69) Başka bir vesilede İsa öğrencilerine şunu sordu: “Halkın dediğine göre İnsanoğlu kimdir?” Ardından onları yüreklerinde olanı söylemeye davet eden bir soru geldi. “Ya siz, ben kimim dersiniz?” Karşılık olarak Petrus şöyle söyledi: “Sen hay olan Allahın Oğlu, Mesihsin.”—Mat. 16:13-16.

Bir Mukaddes Kitap tetkiki idare ederken bazı konularda benzer bir yaklaşımı yararlı bulabilirsiniz. Şöyle sorabilirsiniz: “Bu konuda sınıf arkadaşlarınız (ya da iş arkadaşlarınız) ne düşünüyor?” Sonra şöyle sorabilirsiniz: “Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz?” Kişinin gerçek duygularını bilmeniz, bir öğretmen olarak ona en iyi şekilde yararlı olmanızı mümkün kılar.

Vurgu Katmak. Sorular düşüncelere vurgu katmak için de kullanılabilir. Resul Pavlus, Romalılar 8:31, 32’de kaydedildiği gibi bunu yaptı: “Eğer Allah bizimle ise, bize karşı kim vardır? Kendi Oğlunu esirgemiyen, fakat hepimiz için onu teslim eden, onunla beraber de bütün şeyleri bize nasıl ihsan etmiyecektir?” İkinci sorunun kendisinden hemen önce gelen cümleyi temel alarak onu geliştirdiğine dikkat edin.

İşaya peygamber Yehova’nın Babil kralına karşı hükmünü kaydettikten sonra şunları ekleyerek güçlü inancını dile getirdi: “Orduların RABBİ tasarladı, ve kim bozar? ve onun eli uzanmıştır, ve onu kim geri çevirir?” (İş. 14:27) Bu tür sorular, içerikleriyle, dile getirilen düşüncenin inkâr edilemez doğrulukta olduğunu gösterirler. Bunlar yanıtı beklenmeyen sorulardır.

Yanlış Düşünüşü Ortaya Koymak. Dikkatle düşünülmüş sorular aynı zamanda yanlış düşünüşü ortaya koymak için de etkili araçlardır. İsa, bir adamı iyileştirmeden önce Ferisilere ve Musa Kanunu konusunda uzman olan bazı kişilere şunları sordu: “Sebt günü şifa vermek caiz midir, yahut değil midir?” İyileştirme işini yaptıktan sonra başka bir soru daha sordu: “Sizden kimin bir eşeği yahut bir öküzü kuyuya düşse, Sebt gününde onu hemen dışarı çıkarmaz?” (Luka 14:1-6) Yanıt beklenmiyordu, verilmedi de. Soru onların yanlış düşünüşünü ortaya koymuştu.

İsa’nın gerçek takipçileri de zaman zaman yanlış bir düşünüş tarzına kapılabilirler. İlk yüzyılda Korintos’ta bazıları kendi aralarında çözebilmeleri gereken sorunlar için kardeşlerini mahkemeye verdiler. Pavlus bu meseleyi nasıl ele aldı? Düşünüş tarzlarını düzeltmeleri için bir dizi anlamlı soru sordu.—I. Kor. 6:1-8.

Alıştırma yaparak soruları etkili kullanmayı öğrenebilirsiniz. Ancak, özellikle yaşça büyük olanlarla, şahsen tanımadığınız kişilerle veya yetkili konumda bulunanlarla konuşurken saygılı olmayı unutmayın. Soruları Mukaddes Kitaptaki hakikati çekici şekilde sunmak üzere kullanın.