Manta Vatozunun Filtreleme Sistemi

Manta vatozları yüzerken ağızlarıyla plankton ve deniz suyundan oluşan bir karışımı toplayarak beslenir. Plankton bakımından zengin su, manta vatozunun ağzındaki bir tür filtreye çarpar. Plankton filtreden sekerek hayvanın boğazına ulaşır ve yutulur. Su filtre boyunca ilerlemeye devam eder ve manta vatozunun solungaçlarından atılır. Ancak manta vatozu filtre aralıklarından çok daha küçük planktonları da filtreleyebilir. Bilim gazetecisi Ed Yong’a göre bu özellik “imkânsız gibi görüneni başarmaktır.”

Şunu düşünün: Vatozun filtreleme sistemi, çift taraflı taraklara benzeyen beş kavis gibidir. Tarakların bazı dişleri ya da lobları öne, bazıları ise arkaya doğru açılır. Bu loblar deniz suyunu ayırarak bir kısmının lobların üzerinden, bir kısmının da lobların arasından akmasına neden olur ve küçük girdaplar oluşturur.

Planktonlar veya diğer besin parçacıkları lobların ön kenarına çarptığında daha hızlı hareket eden akıntıyla geri seker ve vatozun boğazına ulaşarak yutulur. Lobların arasına sığacak kadar küçük planktonlar bile girdaplar sayesinde akıntıya doğru sekerek hızlanır ve vatozun boğazına ulaşır. Bu filtreleme sistemi, manta vatozunun normalde loblar arasındaki boşluktan geçip denize geri dönecek olan parçacıkları tutmasını sağlar.

Ayrıca manta vatozunun filtreleme-beslenme sistemi, vatoz ne kadar hızlı yüzerse yüzsün ya da planktonlar suda ne kadar yoğun olursa olsun tıkanmaya karşı dirençlidir ve kendi kendini temizleme özelliğine sahiptir.

Araştırmacılar manta vatozlarının filtreleme mekanizmasını taklit ederek, atık suları temizleyebilecek ve zararlı mikroplastik parçacıklarını süzebilecek filtreler tasarlamayı amaçlıyor.

Ne dersiniz? Manta vatozunun filtreleme sistemi evrimle mi oluştu? Yoksa tasarlandı mı?