Watchtower ONLINE KÜTÜPHANE
Watchtower
ONLINE KÜTÜPHANE
Türkçe
  • KUTSAL KİTAP
  • YAYINLAR
  • İBADETLER
  • w85 1/3 s. 18-23
  • Ateşe Dayanır Malzemelerle Bina Etmek

Bu kısım için bir video yok.

Üzgünüz, video yüklenirken bir hata oluştu.

  • Ateşe Dayanır Malzemelerle Bina Etmek
  • Gözcü Kulesi Yehova’nın Gökteki Krallığını Duyurur—1985 (Dinsel Seri 48-60)
  • Altbaşlıklar
  • Benzer Malzeme
  • BİNA EDEN KİMDİR?
  • DOĞRU BİR TEMEL KOYMAK
  • ATEŞE DAYANIR MALZEMELER
  • ONLAR “ATEŞ”E DAYANABİLECEKLER Mİ?
  • İşiniz Ateşe Dayanacak mı?
    Gözcü Kulesi Yehova’nın Gökteki Krallığını Duyurur—1998
  • Çocuklarımızda İsa’nın Takipçilerine Özgü Kişilikler Geliştirmek
    Gözcü Kulesi Yehova’nın Gökteki Krallığını Duyurur—1994
  • İnsanların Yehova’ya Yaklaşmasına Yardım Etmek
    Gözcü Kulesi Yehova’nın Gökteki Krallığını Duyurur—1999
  • Öğretirken Yüreğe Erişmeye Çalış
    Gözcü Kulesi Yehova’nın Gökteki Krallığını Duyurur—1985 (Dinsel Seri 48-60)
Daha Fazla
Gözcü Kulesi Yehova’nın Gökteki Krallığını Duyurur—1985 (Dinsel Seri 48-60)
w85 1/3 s. 18-23

Ateşe Dayanır Malzemelerle Bina Etmek

“Bazıları temel üzerine bina ederken altın veya gümüş veya değerli taşlar, diğerleri ise tahta veya ot veya saman kullanacaklar.”—I. Korintoslular 3:12, “Today’s English Version.”

1, 2. (a) Hangi şey, evinin çatıdan temele kadar yandığını görmekten daha da acı gelir? (b) Bazen İsa’nın takipçilerinin başına buna benzer hangi üzücü tecrübeler gelebilir?

GÜZEL bir ev, çatısından temeline kadar yandığı zaman, muhakkak üzücü bir manzara arz eder. Bu evi sen inşa etmiş olsaydın, bu, özellikle daha da hazin olurdu. Sarfettiğin bütün vakit ve gayretinin boşa gittiğini görmek senin için gerçekten üzücü bir durum olurdu. Oysa, oğlunun veya kızının dünyadaki şeyler için hakikati bıraktığın gören Tanrı’nın hizmetçisi olan bir ana-babanın duyduğu acıyla kıyaslanınca duyduğun bu üzüntü gene de önemsizdir. Hiçbir şey bir evladın ruhi çöküşünü görmek kadar acı vermez.

2 Bu durumda olan ana-babaların yüreklerinde hissettikleri, Tanrı’nın bir hizmetçisi olarak senin duymuş olabileceğin hayal kırıklığına benzetilebilir. Birisiyle Mukaddes Kitap tetkikine başladın ve hakikat bilgisine ulaşması için belki aylarca ve hatta yıllarca ona yardım ettin. Onun ibadet toplantılarına geldiğini hatta tarla hizmetine katıldığını gördün. Fakat şimdi birdenbire ruhen zayıfladığını, faaliyetsiz duruma düştüğünü ve belki de eski kötü alışkanlıklarına döndüğünü görüyorsun. Bu ne kadar üzücü bir durumdur!

3. Bu gibi durumlarla karşılaşıldığı zaman, hangi soruları sormak yerinde olur? Cevaplar ise neye bağlıdır?

3 Maalesef, böyle şeyler arasıra oluyor. O zaman şu soruyu sormak yerinde olur: Acaba bunlar neden oluyor? Bunu önlemek için yapabileceğimiz herhangi bir şey var mı? Bizzat kişinin yürek durumu bir etken olabilirse de, bir dereceye kadar bu soruların cevabı, başka bir soruya verilecek cevaba da bağlıdır: Başkalarına öğrettiğin zaman, sen doğru bir temel üzerine, ateşe dayanır malzemelerle bina ediyor musun? Bunun ne anlama geldiğini ve nasıl yapmamız gerektiğini açık bir şekilde anlamak—Mukaddes Kitabı tetkik edenlere ve çocuklarımıza öğretirken—hakikatte sabit kalmalarına yardım etmek bakımından önemli bir nokta oluşturur.

BİNA EDEN KİMDİR?

4. I. Korintoslular 3:10, 11’de Pavlus, İsa’nın bir takipçisi neye benzetiyor ve nasıl?

4 Bu sorunun cevabını almak için, Pavlus’un İsa’nın her takipçisini bir inşaat ustasına benzettiği I. Korintoslular mektubuna bakabiliriz. Şöyle okuyoruz: “Bana verilen Allahın inayetine göre, hikmetli mimar gibi, temel koydum; başkası da üzerine bina ediyor. Fakat herkes üzerine nasıl bina ettiğine dikkat etsin. Çünkü konulan temelden, yani, İsa Mesih’ten başka, kimse diğer temel koyamaz.”—10, 11 ayetleri.

5. (a) Metne göre, Pavlus ne tür bir işi müzakere ediyor? (b) İsa’nın bir takipçisi hangi anlamda insanları “bina” etmektedir?

5 Acaba Pavlus, hangi tür bina etme işinden söz ediyor? Metne dikkat edelim: “Allahın binasısınız” “Allahın mabedisiniz” demektedir. (I. Korintoslular 3:9, 16) Öyle ise bu, insanları kapsayan mecazi bir bina etme işidir. Bu sözlerden anlaşılacağı gibi, İsa’nın bir takipçisi, ilgi gösteren insanlarda Mesih’e benzer bir kişilik “bina” ederek, onları İsa’nın şakirtleri durumuna getirmeye gayret eder.—Matta 28:19, 20.

6, 7. (a) Pavlus’un, I. Korintoslular 3:9-15’teki sözleri kimin sorumluluğuna dikkati çekiyor? (b) Bu, müşterek bir bina etme işini nasıl kapsıyor? (c) Pavlus’un sözlerini incelemeye devam etmemiz bizim neyi görmemize yardım edecek?

6 Bu, İsa’nın bir takipçisi olan öğretmenin, tetkik edenin gelişmesinde sorumluluğu taşıyan yegâne kişi olduğu anlamına mı gelir? Hayır. Her şeyden önce bizler “Allahın iş arkadaşlarıyız.” Her ne kadar Pavlus’un I. Korintoslular 3:9-15’teki sözleri dikkati, bina eden veya öğreten kişinin üzerine çekiyorsa da, bu, aslında öğrenen kişiyi de kapsayan müşterek bir bina etme işidir. Bunu, bir askerin savaşa hazırlanmasına benzetebiliriz. Farklı kişiler bir askeri talim ve teçhiz edebilir, fakat o askerin öğrenmiş olduğu şeyleri savaşta uygulaması için çaba göstermesi gerekir. Bizzat kendi hayatı bu uğraşa bağlıdır! Aynı şekilde, bina eden şahıs da, o kişinin bu sistemin baskılarına ve iğvalarına karşı koyabilecek bir kişilik bina etmesine, yani İsa’nın gerçek bir takipçisi olmasına yardım etmeye çalışır. Aynı zamanda tetkik eden bizzat kendi hayatında uygulanmalıdır.—Matta 7:24-27; Filipililer 2:012, 13.

7 Bununla birlikte, öğretmenin ağır bir sorumluluk taşıdığı muhakkaktır. Pavlus’un sözlerini incelemeğe devam ederken, başka insanlarda semavi Babaya karşı derin bir takdir duygusunu bina etmek üzere Tanrı’nın Sözünü etkili şekilde öğretmenin önemini göreceğiz.

DOĞRU BİR TEMEL KOYMAK

8. Mecazi bina etme işindeki temel nedir?

8 Bir binayı inşa etmeden önce temelini atmak gerekir. Öyle ise, şakirt etme işindeki temel acaba nedir? Pavlus şöyle cevap verir: “Konulan temelden, yani, İsa Mesihten başka, kimse diğer temel koyamaz.” (I. Korintoslular 3:11) Evet, üzerinde bina etmemiz gereken doğru temel İsa Mesih’tir.—Efesoslular 2:20-22 ve I. Petrus 2:4-6 ile karşılaştır.

9. (a) Başkalarına öğretirken, Mesih’i temel olarak koymak ne demektir? (b) Mukaddes Kitabı tetkik edenlerin İsa hakkındaki tüm hakikati anlamaları neden çok önemlidir?

9 Başka birine öğretirken, Mesih’i acaba nasıl temel olarak koyabiliriz? İlk olarak, İsa hakkındaki hakikati öğretip, başkalarının hayatlarını bu hakikate göre bina etmelerine yardım etmeliyiz. Bunu yaparken, onların, Yardımcımız ve Yehova’nın fidye olarak tedarik ettiği Kişiye yani İsa’ya iman etmelerine yardım etmeliyiz. (Matta 20:28; I. Yuhanna 2:1, 2) Fakat bu da yeterli değildir. İsa Mesih, Tanrı’nın cemaatinin tayin edilen başıdır. (Koloseliler 1:18) O, aynı zamanda yerin meşru Kralı’dır ve bu sıfatla yakında Armagedon’da ‘fethetme işini tamamlayacaktır.’ (Vahiy 6:1, 2) Öyle ise, Mesihi temel olarak kabul etmek, onun hakkındaki tüm hakikati öğrenmek ve başkalarının da Tanrı’nın maksadının yerine gelmesindeki İsa’nın rolünü anlamalarına yardım etmek demektir. Bu bilgi neden bu kadar önemlidir? Tetkik edenler Tanrı’nın hüküm süren Kralı olarak İsa’ya iman ettikleri takdirde cesaretleri, dünyadaki şartlar ve günlük hayat problemleri tarafından kolayca kırılmayacaktır.—İşaya 28:16; I. Petrus 2:6-8.

10. (a) Efesoslular 3:16-19’a göre, Mesihi temel olarak koymak başka neyi de kapsar? (b) Mesih’in “yüreklerimizde oturmasına” nasıl izin verebiliriz?

10 Fakat Mesih’i temel olarak koymak başka şeyleri de kapsar. Resul Pavlus’un hedefi, bizim de hedefimiz olmalıdır. Efesoslular için dua ederken Pavlus şöyle demektedir: “İman vasıtası ile Mesihin yüreklerinizde oturmasını size versin; ki, Allahın bütün kemali ile dolmanız için sevgide köklenmiş ve temellenmiş olarak, bunda enlilik ve uzunluk ve yükseklik ve derinlik ne olduğunu bütün mukaddeslerle beraber anlamağa, ve Mesihin bilgiden çok üstün olan sevgisini bilmeğe muktedir olasınız.” (Efesoslular 3:16-19) Şuna dikkat edelim: “Köklenmiş ve temellenmiş” olmak için ‘Mesihin yüreklerimizde oturması’ gerekiyor. Bu acaba ne demektir? Ancak onun örneğinin ve öğretişinin düşüncelerimize ve hareketlerimize yön vermesine izin verirsek, Mesih ‘yüreklerimizde oturacak’ demektir.

11, 12. (a) ‘Mesih’in yüreklerinde oturmasına’ izin vermeleri için, başkalarına nasıl yardım edebiliriz? (b) İsa hakkında bilgi almakla beraber ne de yapmalıyız?

11 Mesih’in ‘yüreklerinde oturmasına’ izin vermeleri için, öğrettiğimiz kimselere nasıl yardım edebiliriz? Onlara bilgi vermek hayatidir, çünkü onların, Tanrı’nın Sözünün hakikatinin ve özellikle İsa Mesih’in hayatı ve öğretileri ile ilgili hakikatin ‘enliliğini, uzunluğunu, yüksekliğini ve derinliğini’ ‘anlamaları’ gerekir. “Mesihin fikri”ni elde etmek üzere, tetkik edenlerin İsa Mesih’i yaşayan, hisseden bir kişi olarak tam bir şekilde tanımalarını istiyoruz. (I. Korintoslular 2:16) Bu bilgi onların yüreklerini etkileyecektir.

12 Ancak Pavlus’un şunu da söylediğine dikkat edelim: “Mesih’in bilgiden çok üstün olan sevgisini bilmeğe [Yunanca: gnonai, tatbikatta, tecrübe ile bilmek] muktedir olasınız.” Mesih’in “sevgisini”, onun hayatı ve başka insanlara karşı davranışları hakkında Mukaddes Kitabın söylediklerini öğrenmekle bilebiliriz. Biz, İsa Mesih’in duygularını ancak onun kişiliğinde yansıttıklarını örnek almakla gerçekten takdir ettiğimizi gösterebiliriz. Böylece, tecrübe yoluyla “Mesihin bilgiden çok üstün olan sevgisini” bilmeğe başlarız.

13, 14. (a) Tetkik edenlerin İsa’nın niteliklerini örnek almalarına nasıl yardım edebiliriz? (b) Tetkik edenlerin İsa’ya benzemeğe çalışmaları neden Yehova ile iyi bir ilişki kurmalarına yardımcı olabilir? (c) Doğru temel koymaktan başka, hangi şeye de dikkat etmeliyiz?

13 Böylece temel koyarken, İsa’nın niteliklerine, örneğin sevgisine (Yuhanna 15:13, 14), sıcaklığına ve duygulu davranışına (Matta 11:28-30), alçakgönüllülüğüne (Yuhanna 13:1-15) ve acıma duygusuna (Markos 6:30-34) dikkati çek. Bizzat kendi hayatlarında bu niteliklerin de bina edileceği mükemmel bir temel sağlar. Arasıra Mukaddes Kitabın İsa hakkında söylediklerini müzakere ederken, belki üzerinde durup şunu sorabilirsin: ‘İsa burada hangi niteliği belirtiyor? Siz kendi hayatınızda bu niteliği nasıl belirtebilirsiniz?” Mukaddes Kitabı tetkik edenlere İsa’nın kişiliğini örnek almalarının, Yehova ile kuvvetli ve yakın bir ilişki kurmalarına yardımcı olacağını açıkla. Neden yardımcı olacak? Çünkü İsa bizzat Babasının şahsiyetinin mükemmel bir şekilde yansıttı; böylece biz de İsa’yı örnek almaya gayret ettiğimiz zaman, aslında bizzat Yehova’yı örnek almış oluruz!—Yuhanna 14:9.

14 Doğru temele sahip olmak önemlidir. Fakat acaba bu yeterli midir? Pavlus şöyle cevap veriyor: “Fakat herkes üzerine nasıl bina ettiğine dikkat etsin.” Evet, bu temelin üzerine oturacak binayı inşa ederken, kullandığımız malzemeler hakkında da neler söylenebilir?

ATEŞE DAYANIR MALZEMELER

15, 16. (a) I. Korintoslular 3:12’de Pavlus herhalde hangi farklı durumu belirtiyor? (b) Pavlus’un verdiği tasviri uygularken, hangi soru soruluyor?

15 Bu konu bizi, Pavlus’un değişik bina etme malzemelerinden söz ettiği I. Korintoslular 3. babının 12. ayetine götürür: “Eğer bir kimse bu temel üzerine altın, gümüş, kıymetli taşlar, tahta, ot, kamış bina ederse . . . ” Bu malzemeler gerçekten birbirinden ne kadar farklıdır! Acaba Pavlus, tetkik edenleri her cins malzemenin bir kısmıyla mı bina etmemizi teklif ediyor? Anlaşıldığı üzere hayır. Başka çevirilerin bunu nasıl aktardıklarına dikkat edelim: “Bazıları temel üzerine bina ederken altın veya gümüş veya değerli taşlar kullanacaklar; diğerler ise tahta veya ot veya saman kullanacaklar”; (TEV) “Bu temel üzerine altın, gümüş ve mücevherler veya tahta, ot ve samanla bina edebilirsiniz.” (The Jerusalem Bible) Pavlus, burada herhalde birbirine zıt iki farklı yapıdan söz etmektedir. Bunlardan biri, sanki altın, gümüş ve değerli taşlarla süslenmiş görkemli bir saray, diğeri ise tam zıddı olan, çatısı sazlarla örtülü ve duvarları kuru otla karışık çamurdan yapılmış ve çatılarla desteklenmiş bir kulübe.

16 Pavlus’un bu tasvirini uygularken, şu soruyu sormak yerinde olur: Sen öğretirken, “saraylar” mı yoksa “kulübeler” mi inşa ediyorsun? Bazı gençlerin ve yeni gelenleri uzaklaşmalarının nedeni belki de dayanıklı malzemeyle bina edilmedikleri içindir. Acaba fark nedir? Eski Korintos cemaatinin durumu, bir yandan ateşe dayanır malzemelerle ve diğer yandan kolay tutuşabilen malzemelerle bina etmenin farkını gösteren bir örnektir.

17, 18. (a) Eski Korintos cemaatinde hangi ciddi sorun vardı? Pavlus durumu nasıl düzeltti? (b) Böylece, bizim “altın”la veya “saman”la bina edip etmediğimizi belirten önemli etken nedir?

17 Pavlus, uygun bir temel koymakla kendisine düşen payı yerine getirmişti; fakat anlaşıldığına göre, bazı Korintoslular bu temel üzerine tahta, ot veya saman gibi dayanıksız nitelikleri temel eden zayıf malzemelerle bina ediyorlardı. (I. Korintoslular 3:12) Böylece, Pavlus oradaki kardeşlere şöyle yazmak zorundaydı: “Aranızda çekişmeler olduğu bana haber verildi. Ve şunu demek istiyorum ki, sizden her biri: Ben Pavlusun, ve: Ben Apollosun, ve: Ben Kifasın, ve: Ben Mesihinim, diyor Mesih bölündü mü? (I. Korintoslular 1:11-13) Böylece cemaatin üyeleri ihtilaflı gruplara bölünmüşlerdi. Neden acaba? Çünkü onlar bazı kimselere gereğinden fazla önem veriyorlardı. Pavlus durumu düzeltmek için şu açıklamayı yaptı: “İmdi Apollos nedir? ve Pavlus nedir? . . . . vasıtaları ile iman ettiğiniz hizmetçilerdir. Ben diktim, Apollos suladı; fakat Allah büyüttü.”—I. Korintoslular 3:5-7.

18 Sorun kısaca şuydu: Korintos cemaatinin bazı üyeleri insanların ardından gitmeye eğilimli olduklarından, Yehova ile kuvvetli ve yakın bir ilişki kuramamışlardı. Bu, “altın”la veya “saman”la bina edip etmediğimizi, kısaca “saraylar” mı yoksa “kulübeler” mi inşa ettiğimizi belirten önemli bir etkendir.

19. (a) Öğretirken farkında olmadan dikkati nasıl kendimize veya başkası üzerine çekebiliriz? (b) Biz ‘altın, gümüş ve kıymetli taşlarla’ bina etmek istediğimiz takdirde, ne yapmağa gayret etmeliyiz?

19 Bundan değerli bir ders alınabilir. Bazıları şöyle diyebilirler: ‘Fakat ben zaten başkalarına herhangi bir insanı izlemelerini öğretmiyorum.’ Gayemiz bu olmasa da, bunu bilmeyerek yapabiliriz. Örneğin, tetkik eden biri sorular sorduğu zaman, kendisine devamlı olarak ‘Birader (veya hemşire) filan şöyle diyor’ dersek, farkında olmadan dikkati nakâmil bir erkek veya kadın üzerine fazla çekmiş olmuyor muyuz? Veya sorular sorulduğu zaman, ‘Pek emin değilim, fakat ben şunu düşünüyorum” diye cevap veriyorsak, acaba farkında olmadan dikkati bizzat kendi üzerimize çekmiş olmuyor muyuz? Tetkik edenin, kendisine öğreten kişi hakkında yüksek fikirler geliştirmesi çok kolaydır; bunu unutmayalım. (Resullerin İşleri 10:25, 26 ve Vahiy 19:10 ile karşılaştır.) Biz “saraylar” bina etmek istiyorsak, insanların ardınca giden kişiler bina etmemeğe dikkat etmeliyiz. Bunun yerine, tetkik edenlerin, Yehova ile yakın bir ilişki geliştirmelerine yardım etmeliyiz. Bu amaçla ‘altın, gümüş ve kıymetli taşlarla’ bina etmeliyiz. Bunlar acaba neyi temsil eder?

20. ‘Altın, gümüş ve kıymetli taşlar’ neleri temsil eder? (Süleymanın Meselleri 3:13-15)

20 Mezmur 19:7-11, Süleymanın Meselleri 2:1-6 ve I. Petrus 1:6, 7 gibi ayetlerin bir karşılaştırması, altın, gümüş ve kıymetli taşların mecazi olarak bazen kuvvetli imanı, Tanrısal hikmeti, ruhi anlayışı, vefayı, Yehova’ya ve O’nun kanunlarına sevgi dolu takdiri temsil ettiklerini gösterir. Bu gibi nitelikler Yehova ile kuvvetli ve yakın bir ilişki kurmak isteyenler için zorunludur. Bu nitelikler, öğrettiğimiz kişilerde bina etmeye uğraştığımız uygun kişilik yapısını oluştururlar. Acaba sen, bu şekilde bina ediyor musun?

ONLAR “ATEŞ”E DAYANABİLECEKLER Mİ?

21. (a) Öğrettiğimiz kişilerde dayanıklı nitelikler bina etmemiz neden çok önemlidir? (b) “Ateş” neyi temsil etmektedir?

21 Öğrettiğimiz kişilerde böyle dayanıklı nitelikler bina etmeye çalışmamız neden bu kadar önemlidir? Resul Pavlus nedenini şöyle açıklar: “Herkesin işi zahir olacaktır; zira gün onu beyan edecektir, çünkü ateşle keşfolunacaktır; herbirinin işi ne çeşit olduğunu ateş kendisi ispat edecektir.” (I. Korintoslular 3:13) Böylece “ateş”, ne şekilde bina ettiğimizi “ispat edecektir.” Burada “ateş” neyi temsil eder? Şiddetli fiziksel zulmü mü? Herhalde hayır. Çünkü “herkesin işi”nin “ateş”ten geçmesi gerektiğine dikkat edelim. İsa’nın takipçilerinin tümü şiddetli zulüm ile karşılaşmazlar. Böylece “ateş” kişinin ruhi düşünüşünü yok edebilecek herhangi bir baskıyı veya iğvayı temsil eder.

22. Bazıları “ateş”le ilgili hangi değişik denemelere tabi tutulabilirler?

22 Bazıları için bu “ateş”, belki bir tarafsızlık sorunu olabilir. Örneğin, bazıları ya siyasal faaliyetlere katılmak ya da hapse atılmak tehdidiyle karşılaşabilirler. (Yuhanna 15:19) Bazen bu “ateş” sinsi bir deneme olabilir. Belki sinema ve televizyon programlarında seks veya şiddetle ilgili konuları seyretmek iğvası olabilir. Gençler için bu “ateş” cinsel tahriklerle karşılaşmak uyuşturucu kullanmaya davet edilme veya dünyanın yozlaşmış eğlencelerine katılma baskısıyla gelebilir. Başkaları tarafından kabul edilme arzusu da Mesih’in genç takipçileri üzerine, dünyaya uymak yönünden büyük baskılar getirebilir.—I. Yuhanna 2:16

23. (a) Bu gibi denemelerle karşılaşmakla ilgili hangi sorular soruluyor ve bunun cevabı neye bağlıdır? (b) Müteakip makalede hangi konu müzakere edilecek?

23 İsa’nın gerçek takipçilerinin çoğu başarıyla bu tür ateşli denemelere dayanabildiler. Fakat başkaları için, durumun böyle olmadığını söylemek üzücüdür. Dolayısıyla kendimize şunu sormalıyız: Öğrettiğimiz kimseler “ateş” ile karşılaştıkları zaman nasıl davranacaklar? Acaba ateşe dayanıklı altın, gümüş veya değerli taşlarla süslü, görkemli saraylar gibi sağlam olarak sabit duracaklar mı? Yoksa tahta, ot ve samanla yapılan bir kulübe gibi kolayca yanacaklar mı? Tabii, bu büyük çapta tetkik edene bağlıdır. Fakat aynı zamanda öğretmeye çalışan bizlere de bağlıdır. Acaba biz nasıl bina ettik? Böylece şu soru bizi düşündürüyor: Öğrettiğin kişilerde nasıl böyle dayanıklı nitelikler bina edebilirsin? Bu soru müteakip makalede müzakere edilecek.

ŞUNLARI AÇIKLAYABİLİR MİSİN?

Başkalarına öğretirken nasıl müşterek bir bina işi söz konusudur?

Mesih’i nasıl “temel” olarak koyabilirsin?

Eski Korintos cemaatindeki durumlardan ne öğrenilebilir?

“Ateş” nedir, ve bu, insanlarda dayanıklı nitelikler bina etmenin önemini ne şekilde vurgular?

    Türkçe Yayınlar (1974-2025)
    Oturumu Kapat
    Oturum Aç
    • Türkçe
    • Paylaş
    • Tercihler
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of PA
    • Kullanım Şartları
    • Gizlilik İlkesi
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Oturum Aç
    Paylaş