Xiyimo Xa Yesu Sweswi
HAMBILESWI ndlela leyi Yesu a a languteka ha yona yi tsakisaka, i swa nkoka swinene ku kambisisa xiyimo xa yena sweswi ni laha a nga kona sweswi. Hi xihi xiphemu lexi a nga na xona exikongomelweni xa Xikwembu malunghana ni ndyangu wa vanhu?
Matimu ya misava a ma nge hi nyiki tinhlamulo. Ti nga kumiwa ntsena eka tsalwa leri Xikwembu xi ri tsaleke leswaku ku vuyeriwa vanhu lava lavaka ntiyiso. Tsalwa ra kona i Bibele yo Kwetsima, kumbe Matsalwa yo Kwetsima, buku leyi hangalasiweke swinene ematin’wini ya misava.
Bibele a hi buku yin’wana leyi humaka evanhwini. Hambileswi vanhu va tirhisiweke ku yi tsala, Xikwembu hi xona mutsari wa yona wa xiviri: “Matsalwa hinkwawo ma huhuteriwe hi Xikwembu naswona ma pfuna ku dyondzisa, ku tshinya, ku lulamisa swilo, ku laya eku lulameni, leswaku munhu wa Xikwembu a faneleka hi ku helela, a hlomisiwa hi ku helela eka ntirho wun’wana ni wun’wana lowunene.”—2 Timotiya 3:16, 17.
Muapostola Pawulo u xiye leswi Matsalwa a ma ri swona, hikuva u tsarile a ku: “Loko mi amukela rito ra Xikwembu, leri mi ri tweke eka hina, mi ri amukerile, ku nga ri kukotisa rito ra vanhu, kambe, mi ri amukele hilaha ri nga hakona hakunene rito ra Xikwembu.”—1 Vatesalonika 2:13.
Xikwembu i Muvumbi wa matimba hinkwawo wa vuako, swin’we ni swirimele swa byona swa magidi ya timiliyoni ni magidi ya timiliyoni ta tinyeleti eka xirimele xin’wana ni xin’wana. Xi ni matimba lama chavisaka yo kota ku vumba swilo swoleswo hinkwaswo! Hakunene Wa Matimba Hinkwawo, loyi a endleke vuako lebyi hlamarisaka, a nga tsala buku leyi nga vaka nkongomiso lowu tshembekaka eka un’wana ni un’wana la lavaka ntiyiso.
Leswi Bibele Yi Swi Vulaka
Rito ra Xikwembu ri bakanya tidyondzo ni ku ehleketelela loku nga heriki ha Yesu. Xiya vuxokoxoko byin’wana lebyi ri hi nyikaka byona malunghana na yena:
• Yesu u ve xivumbiwa xi ri xoxe xo sungula lexi endliweke hi Xikwembu hi ku kongoma etilweni khale swinene, emahlweni ka ku va ku vumbiwa tintsumi ni vuako. Hikokwalaho a vitaniwaka “N’wana [wa Xikwembu] la tswariweke a ri swakwe.” Swivumbiwa leswin’wana hinkwaswo swi endliwe hi ku tirhisa N’wana loyi, ‘mutirhi la nga ni vuswikoti’ wa Xikwembu, eka vukona bya yena emahlweni ka ku va munhu wa nyama.—Yohane 3:16; 6:38; 8:58; Swivuriso 8:30; Vakolosa 1:16.
• Kwalomu ka malembe ya 2000 lama hundzeke, Xikwembu xi hundzisele vutomi bya Yesu embelekweni ya wanhwana wa Muyuda, leswaku a velekiwa a ri munhu wa nyama. Hambi ku ri sweswi, hi ku tirhisa endlelo ra ku nghenisiwa ka mbewu ya wanuna embelekweni wa wansati handle ka vuxaka bya rimbewu, vanhu va nga endla nchumu wo karhi lowu wu fanaka hi tindlela to karhi.—Matewu 1:18; Yohane 1:14.
• Yesu a nga ri munhu lonene ntsena. Loko a kurile u byi kombise hilaha ku heleleke vumunhu bya rirhandzu, bya ntwela-vusiwana, bya ku lulama bya Tata wa yena wa le tilweni, Yehovha Xikwembu.—Yohane 14:9, 10; Vaheveru 1:3; 1 Yohane 4:7-11, 20, 21.
• Tanihi muvulavuleri wa Xikwembu emisaveni, Yesu u khathalele swilaveko swa swisiwana ni lava tshikileriweke, naswona a a nga va tekelanga ehansi vanhu lava fuweke. Hi ku tiyisiwa hi moya lowo kwetsima wa Xikwembu lowu nga ni matimba, Yesu hi hlori u hanyise lava vabyaka a pfuxa ni vafi. Hi ku endla mintirho yo tano leyi hlamarisaka, u kombise hi mpimo wutsongo leswi a nga ta swi endla emisaveni hinkwayo endzhaku ka loko a pfuxiwile eku feni a ya hanya etilweni naswona a va Hosi ya Mfumo wa Xikwembu wa le tilweni.—Matewu 11:4-6; Luka 7:11-17; Yohane 11:5-45.
• Mfumo wolowo wa le tilweni wa Xikwembu hi wona lowu Yesu a wu dyondziseke valandzeri va yena ku wu khongelela ni ku wu rhangisa evuton’wini bya vona. Loko wu ta va wu tlhomiwe hilaha ku heleleke, “[wu] ta seletela ni ku herisa ku fuma kuloku hikwako [loku nga kona namuntlha], kambe [wona wu] ta v̌a kona hi laha ku nga riki na makumu.” Kutani, Mfumo wu ta va hulumendhe yi ri yoxe ya misava. Hi wona ntsena ntshembo wa vanhu lava tshikilelekeke.—Daniyele 2:44; Matewu 6:9, 10.
• Xikwembu i Tata wa Yesu, naswona Yesu a a tshembekile eka Xikwembu. Xisweswo, loko Yesu a dlayiwa, a ri munhu la hetisekeke. U nyikele vutomi bya yena lebyi hetisekeke eka Xikwembu hi ku swi rhandza tanihi gandzelo ra nkutsulo leswaku ri endla leswaku ku tlhela ku kumiwa leswi lahlekeleke Adamu loko a xandzukela Xikwembu. Hi ku endla tano, Yesu u pfule ndlela yo ya evuton’wini lebyi nga heriki eka hinkwavo lava kombisaka ripfumelo eka yena.—Yohane 3:16; Varhoma 3:23, 24; 1 Yohane 2:2.
• Tanihi Hosi ya le tilweni leyi vekiweke hi Xikwembu, Yesu u ta hetisisa xikongomelo xa Xikwembu xo susa vubihi emisaveni ni ku endla leswaku vanhu lava yingisaka va va lava hetisekeke emianakanyweni ni le mirini. Hi nkarhi wolowo vanhu va ta hanya hi ku rhula ni ntsako emisaveni leyi nga paradeyisi, hinkwavo va ri ni tiyindlu letinene ni swakudya swo tala. Vuvabyi, nhlomulo ni rifu swi ta va swi heriseriwe makumu. Ni vafi va ta pfuxiwa naswona va va ni lunghelo ro hanya hilaha ku nga heriki emisaveni.—Genesa 1:26-28; 2:8; Pisalema 37:10, 11, 29; Swivuriso 2:21, 22; Esaya 25:6; 65:21-23; Luka 23:43; Mintirho 24:15; Nhlavutelo 21:3, 4.
Xisweswo, Bibele yi hi byela kahle leswaku Yesu i wa nkoka exikongomelweni xa Xikwembu xo simeka misava leyintshwa yo lulama laha emisaveni. Hikwalaho ka ntirho wa nkoka lowu a wu tirhaka, hilaha ku faneleke Yesu u te: “Hi mina ndlela ni ntiyiso ni vutomi. A nga kona loyi a taka eka Tatana handle ko ta ha mina.”—Yohane 14:6; 2 Petro 3:13.
Mufumi La Nga Ni Ntwela-vusiwana
Vanhu lava titsongahataka va lava leswaku Yesu a va mufumi wa vona emisaveni leyintshwa, naswona u ta va mufumi la hambaneke, la rhandzekaka hakunene! Ndlela yin’wana leyi a kombiseke leswi ha yona a ku ri hi mintirho leyi hlamarisaka ya ku hanyisa leyi a yi endleke loko a ha ri emisaveni. (Matewu 15:30, 31) Nakambe, xiya muxaka wa mufumi loyi a nga ta va yena.
Xo sungula xiya rhekhodo ya vafumi va misava leyi. Matimu ma kombisa leswaku hi malembe yo tala, hakanyingi va ve ni tihanyi va nga vi na ntwela-vusiwana, va endla leswaku vanhu va vona va lwa tinyimpi ta ntsandza-vahlayi, va endla swiendlo swa nsele, minkonaniso ni ku yayarhela van’wana. Eka lembe-xidzana leri ra vu-20 ntsena, vanhu vo tlula 100 wa timiliyoni va dlayiwile etinyimpini.
Teka langutelo ni matimu ya vafumi va misava leyi u swi ringanisa ni langutelo ni matimu ya Yesu eku hanyisaneni ka yena ni swisiwana, lava tshikileriweke, lava nga riki na matimba: “Loko a vona mintshungu a yi twela vusiwana, hikuva a yi vavisiwile ni ku tsalangana ku fana ni tinyimpfu leti nga riki na murisi.” Kutani a ku eka vona: “Tanani eka mina, n’wina hinkwenu lava tirhaka hi matimba ni lava tikeriwaka hi mpingu, kutani ndzi ta mi phyuphyisa. Tlhandlekani joko ra mina ehenhla ka n’wina mi tlhela mi dyondza eka mina, hikuva ndzi ni moya wo rhula ni mbilu yo titsongahata, kutani mi ta kumela mimoya-xiviri ya n’wina ku phyuphya. Hikuva joko ra mina ra olova ni mpingu wa mina wa vevuka.”—Matewu 9:36; 11:28-30.
Wa nga vona ndlela leyi Yesu a ri ni ntwela-vusiwana ha yona evanhwini! Eka swiendlo leswi u tekelele Tata wa yena wa le tilweni. Yesu a ri munhu wa rirhandzu, naswona u dyondzise vadyondzisiwa vakwe ku va ni rirhandzu ra xiviri ni leri susumetiwaka hi misinya ya milawu eka van’wana. Xisweswo a va nga ta pfumelela rixaka, vutiko, xiyimo xa ikhonomi, vukhongeri bya khale, kumbe nchumu wihi na wihi wu nghenelela eka vun’we bya vona bya misava hinkwayo. (Yohane 13:34, 35; Mintirho 10:34, 35) Hakunene, Yesu a a rhandza vanhu swinene lerova u nyikele vutomi bya yena hikwalaho ka vona. (Vaefesa 5:25) I muxaka wa mufumi loyi misava leyi yi n’wi lavaka naswona yi nga ta n’wi kuma.
Yesu Sweswi I Hosi Yo “Saseka”
Rito ra vuprofeta ra Xikwembu ri hi pfuna ku twisisa leswaku Yesu sweswi i Hosi ya matimba ya le tilweni. Mupisalema u profete ha yena a ku: “U tlula hi ku saseka e v̌ana v̌a v̌anhu. . . . Khanḍiya golonyi ya wena u ya hlula, u ya lwela ntiyiso, ni ku lulama, ni musa . . . U ranḍa ku lulama, u v̌enga ŝo biha, hikwalaho Šikwembu, Šikwembu ša wena ši ku tšhele[k]e hi mafura ya ku ṭaka.”—Pisalema 45:2, 4, 7.
Tanihi Hosi ya le tilweni leyi totiweke hi Xikwembu, Yesu u lerisiwe ku teka goza ro kombisa ku rhandza ka yena vululami ni ku venga ka yena vubihi. Xisweswo, eBibeleni u hlamuseriwa tanihi muhluri la nga fiki, “Hosi ya tihosi,” leyi ku nga ri khale yi nga ta herisa valala hinkwavo va Xikwembu. Ku tlula kwalaho, u ta vuyetela misava yi va exiyin’weni xa paradeyisi ivi a endla leswaku vanhu lava poneke va va lava hetisekeke.—Nhlavutelo 19:11-16.
Xiyimo lexintshwa xa Yesu a xi nge vi xa ‘Mesiya la xanisiwaka’ loyi a rhukaniwaka, a biwa ni ku dlayiwa hi vakaneti. Ku ri na sweswo, xiyimo xa yena lexintshwa i xa “Šikwembu ša matimba,” mufumi wa misava. (Esaya 9:6) Mahungu lawa a ma amukeleki eka vafumi vo tala lava nga vanhu va nyama, hikuva mimfumo ya vona yi ta herisiwa yi nga ha vi kona ku nga ri khale, hilaha Daniyele 2:44 yi vhumbhaka hakona. Hi ku tirhisa Kreste tanihi mudlayi la vekiweke hi xona, Xikwembu “[xi ta heta] tihosi hi siku ra v̌ukari bya [xona]. [Xi] ta rihisa e šikari ka matiko.”—Pisalema 110:5, 6.
Esaya u vhumbhe leswaku hi ku endla leswi, Kreste u ta “[hlamarisa] ngopfu e matiko ya ku tala; tihosi ti ta pfala milomu ya tona.” Ha yini? “Hikuv̌a ti ta v̌ona leŝi ti nga siki tiv̌isiwaka ŝona [hi vanghana va tona va vukhongeri], ti ta dyonḍa leŝi ti nga siki yingisaka ŝona.”—Esaya 52:15.
‘Ku Tshovela Xihuhuri’
Esaya a profeta hi ku honisiwa ka ntirho hi varhangeri va vukhongeri. Hi xikombiso, a va dyondzisi ntiyiso wa Bibele kambe va dyondzisa mintlhambi ya vona tidyondzo leti nga riki ta Matsalwa malunghana ni ku xanisiwa hilaha ku nga heriki etiheleni leti pfurhaka, vunharhu-un’we bya swikwembu swinharhu eka xin’we ni ku nga fi ka moya-xiviri—leti hinkwato ti sunguleke evuhedenini. Naswona vafundhisi va seketele tinyimpi hinkwato ta matiko ya vona, hambiloko ku fanele ku dlayiwa vanhu va vukhongeri bya vona. Leswi i ku tlula swileriso swa Xikwembu hi ku kongoma.—1 Yohane 2:3, 4; 3:10-12; 4:8, 20, 21.
Nakambe, vafundhisi va nyika mintlhambi ya vona swifaniso swa vukhongeri, swiambalo swa vufundhisi, tikereke leti durhaka ni swifaniso leswi nga ni tidyondzo ta vuhedeni, ku katsa ni ku vonakala ka xikwembu xa dyambu, leswi tsakisaka vanhu kambe swi nga vuli nchumu eka Xikwembu. Leswi va swi endla ku nga khathariseki xileriso xa Xikwembu lexi yaka eka malandza ya xona lexi nge: “Sukani! sukani! humani kona! mi nga khumbi ntšhumu wa le’ŝi yilaka . . . , ṅwina lav̌a mi rwalaka timbita ta Yehova.”—Esaya 52:11; 2 Vakorinto 6:14-18.
Lava va tivulaka lava yimelaka Xikwembu kambe va tlula swileriso swa xona va tlhela va dyondzisa van’wana ku endla leswi fanaka va ta tshovela leswi va swi byaleke. Va ta avanyisiwa hi ndlela leyi nga tsakisiki naswona va ta hakela loko mafambiselo lawa ya swilo ma herisiwa. Hilaha muprofeta Hosiya a vuleke hakona, “va byale mheho, kutani va ta tshovela xihuhuri.”—Hosiya 8:7, King James Version; nakambe vona Nhlavutelo 17:1-3, 15, 16.
Vanhu Va Timbilu Letinene Va Dyondza Ntiyiso
Ndlela leyi hoxeke leyi vafundhisi va hlamuselaka Xikwembu na Yesu ha yona a yi nge siveli vanhu va timbilu to tshembeka ku dyondza ntiyiso ha Yesu. Hi lembe-xidzana ro sungula, a swi va sivelanga, hikuva, hilaha Paul Barnett a tsaleke hakona eka The Two Faces of Jesus, “Kreste a nga lo tshana hi le tilweni ivi a nghenisiwa ematin’wini, swi nga tivisiwanga.” Ina, le ndzhaku vuprofeta bya Bibele byi ‘twarise’ Mesiya hilaha ku kongomeke, byi nyika vadyondzisiwa va yena lava tshembekaka xitiyisekiso xa ku ta ka yena. Namuntlha ku ni vumbhoni byo tala lebyi twarisaka mhaka ya leswaku Yesu u nyikiwe matimba hi Xikwembu leswaku a fuma tanihi “Hosi ya tihosi” leyi kwetsimaka ya le tilweni.—Matewu 24:3-13; 2 Timotiya 3:1-5, 13.
Hakunene, “mahungu lamanene lawa ya mfumo [wa Xikwembu laha Kreste a nga mufumi eka wona] ma ta chumayeriwa emisaveni hinkwayo leyi akiweke leswaku byi va vumbhoni ematikweni hinkwawo; kutani hi kona makumu ma nga ta fika.” (Matewu 24:14) Sweswo swi endliwa hi Timbhoni ta Yehovha, leti ti tlulaka ntlhanu wa timiliyoni hi nhlayo emisaveni hinkwayo. Kutani lava va lavaka ku tiva Yesu wa xiviri va nga n’wi tiva hakunene. (Yohane 10:14; 1 Yohane 5:20) Naswona ku n’wi tiva ni ku n’wi yingisa i swa nkoka leswaku hi pona ‘nhlomulo lowukulu’ lowu wu nga ta herisa misava ku nga ri khale.—Nhlavutelo 7:9-14; Yohane 17:3; 2 Vatesalonika 1:6-10.
Hikwalaho, Timbhoni ta Yehovha ti ta tsakela ku ku pfuna ku kambisisa nhlamuselo ya le Bibeleni leyi tsakisaka malunghana na N’wana wa Xikwembu.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 27]
Kreste a ri ematimbeni ya Mfumo u ta herisa vubihi
[Xifaniso lexi nga eka tluka 28]
Ehansi ka vulawuri bya rirhandzu bya Kreste, misava leyi yi ta va paradeyisi