Leswi Vatswari Va Swi Vulaka

Loko u ri ni n’wana la nghenaka xikolo xa tindzumulo swi nga endleka leswaku u langutana ni swiphiqo. Hi xikombiso, xana u nga langutana njhani ni ku hela mbilu ka n’wana? U nga n’wi dyondzisa njhani n’wana wa wena ku hambanisa leswinene ni leswi hoxeke naswona u n’wi laya hi ndlela leyinene? Xiya ndlela leyi vatswari van’wana va langutaneke ni swiphiqo leswi ha yona.

KU HELA MBILU

“Hi nkarhi lowu ricece ri karhataka swinene ha wona, ri langutele leswaku ri kuma xin’wana ni xin’wana lexi ri xi lavaka. Xifanyatana xa hina a xi ri ni xiphiqo lexi. Loko xi nga nyikiwi leswi xi swi lavaka a xi cukumetela swilo. Leswi a ku ri mativula ya hina, a hi nga ri na ntokoto emhakeni ya ku hela mbilu ka n’wana. A swi hi pfunanga loko vatswari van’wana va hi byela leswaku leswi xifanyatana xa hina xi swi endlaka i swa ntumbuluko.”—Susan wa le Kenya.

“Loko xinhwanyetana xa hina xi ri ni malembe mambirhi, a xi ti lahlela ehansi, xi rila, xi raha-raha . . . a swi dyisa mbitsi! A swi nga pfuni nchumu ku ringeta ku vulavula na xona hi nkarhi wolowo. Mina ni nuna wa mina a hi xi yisa ekamareni ra xona naswona hi xi byela leswaku loko se xi miyerile hi ta bula na xona. Endzhaku ka sweswo, un’we wa hina a a ya eka xona leswaku a xi pfuna xi twisisa leswaku ha yini leswi xi swi endleke swi hoxile. Ku endla hi ndlela yoleyo a swi pfuna. Siku rin’wana hi xi twe xi khongela eka Xikwembu xi kombela ku rivaleriwa. Hi ku famba ka nkarhi, a xi nga ha heli mbilu.”—Yolanda wa le Spain.

“Tincece ti endla swilo hi ku lava ku vona leswaku vatswari va ta angula njhani. Ku pfumelela n’wana leswaku a endla swilo leswi u n’wi byeleke leswaku swi hoxile swa n’wi pfilunganya. Hi xiye leswaku loko hi tiyisa voko hi tlhela hi nga cinca-cinci, hakatsongo-tsongo vana va hina va swi vona leswaku ku rila a swi nge endli leswaku va kuma leswi va swi lavaka.”—Neil wa le Britain.

NDZAYO

“Loko n’wana a ri ehansi ka malembe ya ntlhanu swa tika ku vona leswaku u yingisa ku fikela kwihi. I swa nkoka ku phindha-phindha. U fanele u phindha-phindha ko tala, u kombetela u tlhela u kandziyisa marito.”—Serge wa le France.

“Hambileswi vana va hina va mune hi va kuriseke hi ndlela leyi fanaka, a va endla swilo hi ndlela leyi hambaneke. Un’wana a a rila loko a tiva leswaku u hi hoxerile; un’wana a a endla swo karhi ku vona leswaku hi ta endla yini. Minkarhi yin’wana ku n’wi languta kumbe ku n’wi holovela a swi pfuna kambe minkarhi yin’wana a hi boheka ku n’wi xupula kunene.”—Nathan wa le Canada.

“A hi swinene ku tshamela ku cinca-cinca ndlela leyi u n’wi tshinyaka ha yona n’wana. Kambe mutswari a nga fanelanga a karhata. Minkarhi yin’wana loko n’wana a tisola, hi vona swi antswa ku n’wi anakanyela kutani hi nga tiyisi voko loko hi n’wi xupula.”—Matthieu wa le France.

“Ndzi ringeta ku nga veki milawu yo tala kambe leyi se yi nga kona a ndzi yi cinci. Xifanyetana xa mina xa malembe manharhu xa swi tiva leswaku ku ta endleka yini loko xi nga yingisi naswona sweswo swa xi pfuna leswaku xi tikhoma kahle. Loko ndzi karhele swa olova leswaku swihoxo swa xona ndzi swi ba hi makatla. Kambe leswaku ndzi nga cinca-cinci, ndzi ringeta ku endla swo karhi hambiloko ndzi karhele. Ku nga cinca-cinci swa pfuna!”—Natalie wa le Canada.

KU NGA CINCA-CINCI

“Vana lavatsongo va swi xiya loko mutswari a tshamela ku cinca-cinca.”—Milton wa le Bolivia.

“Minkarhi yin’wana xifanyetana xa mina xi vutisa xivutiso xin’we hi tindlela to hambana ku vona loko hi ta hlamula hi ndlela leyi fanaka. Loko mina ni mana wa xona hi vula swilo leswi hambaneke, xa swi vona leswaku milawu ya hina ya cinca-cinca kutani xi nga ha tiendlela leswi xi swi lavaka.”—Ángel wa le Spain.

“Minkarhi yin’wana loko ndzi tsakile swihoxo swa xifanyetana xa mina a ndzi swi ba hi makatla kambe loko ndzi nga tsakanga a ndzi xi xupula hi ndlela yo vava. Ndzi swi vonile leswaku ku endla tano a swi nyanyisa xiyimo.”—Gyeong-ok wa le Korea.

“I swa nkoka ku va vana va tiva leswaku xihoxo xi ta tshama xi ri xihoxo.”—Antonio wa le Brazil.

“Loko vatswari va tshamela ku cinca-cinca, n’wana u ta swi vona leswaku swiboho leswi vatswari va yena va swi tekaka swi titshege hileswaku va tsakile kumbe a va tsakanga. Kambe loko va nga cinca-cinci, vana va ta swi tiva leswaku xihoxo xi ta tshama xi ri xihoxo. Leyi i ndlela yin’wana leyi va kombisaka ha yona leswaku va n’wi sirhelela naswona va n’wi rhandza.”—Gilmar wa le Brazil.

“Vana va rhandza ku kombela swilo hi nkarhi lowu va vonaka leswaku vatswari va ta boheka ku pfumela—ku nga nkarhi lowu ku nga ni vaendzi. Loko eku sunguleni ndzi nga pfumelanga a ndzi cinci naswona ndza n’wi byela leswaku hambiloko o kombela ko tala a ndzi nge cinci.”—Chang-seok wa le Korea.

“Vatswari havambirhi va fanele va pfumelelana. Loko mina ni nghamu ya mina hi nga pfumelelani hi mhaka yo karhi, hi bula ha yona exihundleni. Vana va hatla va swi vona loko vatswari va nga pfumelelani hi mhaka yo karhi naswona sweswo swi nga endla leswaku va tiendlela ku rhandza.”—Jesús wa le Spain.

“Loko n’wana a swi tiva leswaku vatswari va yena va ni vun’we nileswaku a va hambukisiwi hi ku olova, u titwa a sirhelelekile. Wa swi tiva leswi a nga swi rindzelaka eka vona ku nga khathariseki leswaku wa yingisa kumbe a nga yingisi.”—Damaris wa le Germany.

“Ku nga cinca-cinci i swa nkoka eka mina ni nsati wa mina naswona swi katsa ku va hi hetisisa leswi hi swi tshembiseke xinhwanyetana xa hina. Loko hi endla tano, xa swi vona leswaku xi nga swi tshemba switshembiso swa hina.”—Hendrick wa le Germany.

“Loko muthori wa mina a tshamela ku cinca matirhelo ya mina ndza nyangatseka. Vana na vona va titwa hi ndlela leyi fanaka. Va titwa va sirhelelekile loko va tiva milawu ni ku tiva leswaku milawu yoleyo a yi nge cinci. Va fanele va swi tiva leswi nga ta endleka loko va nga yingisi va tlhela va swi tiva leswaku sweswo a swi nge cinci.”—Glenn wa le Canada.

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 8]

“Ina wa n’wina a a vule Ina, naswona E-e wa n’wina, a va E-e.”—Yakobo 5:12

[Bokisi/Swifaniso leswi nga eka tluka 9]

VUTOMI BYA NDYANGU

Ku Va Ni Khwiri Mi Nga Tiyimiselanga—Ndlela Leyi Hi Langutaneke Ha Yona Ni Xiyimo Lexi

Hi ku vula ka Tom na Yoonhee Han

Tom: Loko nsati wa mina Yoonhee a kuma leswaku u tikile, a hi ri ni tin’hweti ta tsevu hi tekanile. Leswi a ndzi lava ku n’wi chavelela ni ku n’wi tiyisa, a ndzi ti tiyisa hambileswi entiyisweni a ndzi chuhile.

Yoonhee: A ndzi chuhile naswona a ndzi chava! A ndzi tshamela ku rila; a ndzi nga si swi lunghekela ku va manana.

Tom: Na mina a ndzi nga si swi lunghekela ku va tatana! Kambe endzhaku ko bula ni vatswari van’wana, hi swi vonile leswaku ku tika u nga swi langutelanga i nchumu lowu tolovelekeke ku tlula ndlela leyi a hi ehleketa ha yona. Nakambe swi hi pfunile ku twa leswi vatswari van’wana va swi vuleke malunghana ni ntsako wa ku va mutswari. Hakatongo-tsongo, ku chava ka mina ni ku nga tiyiseki swi herile kutani ndzi swi langutela hi mahlo-ngati ku va ni n’wana.

Yoonhee: Endzhaku ka loko n’wana wa hina Amanda a velekiwile, ku sungule swiphiqo swin’wana. A a tshamela ku rila naswona ku hele mavhiki ndzi nga etleli. Swakudya a swi nga ngheni naswona a ndzi ri ni matshimbi. Eku sunguleni a ndzi nga swi rhandzi ku tshama ni vanhu. Kambe ndzi swi vonile leswaku ku tshama ndzexe ekaya a swi nge ndzi pfuni. Kutani ndzi dzumbe ni vamanana lava sungulaka ku va ni vana. Leswi swi ndzi pfune leswaku ndzi bula ni vanhu lava a va ri exiyin’weni lexi fanaka ni xa mina naswona ndzi sungule ku swi xiya leswaku a ndzi swanga.

Tom: A ndzi wa ndzi pfuka leswaku swilo swi nga cinci endyangwini wa hina. Hi xikombiso, leswi mina na Yoonhee hi nga Timbhoni ta Yehovha a hi tiyimisele ku nga xwi ensin’wini ni le minhlanganweni ya Vukreste. Kambe ku va ni n’wana swi endle leswaku hi tirhisa mali yo tala, ku nga leswi a hi nga swi langutelanga. Hi ringete ku hanya hileswi hi nga na swona leswaku hi nga ngheni eswikweletini, hikuva sweswo a swi ta engetela ntshikilelo.

Yoonhee: Eku sunguleni a ndzi ehleketa leswaku a ndzi nge swi koti ku ya ensin’wini hikuva vana va kavanyeta. Kambe entiyisweni vanhu va va rhandza vana. Leswi swi ndzi pfunile leswaku ndzi tshama ndzi ri ensin’wini naswona ndzi va ni langutelo lerinene hi n’wana wa mina.

Tom: Bibele yi vula leswaku vana i “ndzhaka leyi humaka eka Yehovha” naswona i “hakelo.” (Pisalema 127:3) Marito lawa ma ndzi kombe leswaku n’wana i nyiko ya risima. Ku fana ni ndzhaka yin’wana ni yin’wana, u nga tihlawulela leswaku u lava ku yi tirhisa hi vutlhari kumbe hi vusopfa. Ndzi le ku dyondzeni leswaku malembe man’wana ni man’wana ya ku kula ka n’wana ma hambanile naswona ndzi lava ku va ni vuxaka ni xinhwanyetana xa mina eka malembe wolawo hinkwawo, hikuva loko nkarhi lowu wo kala wu hundza, a ndzi nge he pfuki ndzi swi kotile ku aka vuxaka bya le kusuhi ni n’wananga.

Yoonhee: Minkarhi yin’wana swilo a swi endleka hi nga swi langutelanga naswona ku va ni n’wana loyi a hi nga n’wi langutelanga a hi nchumu wo chavisa. Sweswi Amanda u ni malembe ya tsevu naswona ndza swi vona leswaku a ndzi nge swi koti ku hanya handle ka yena.

[Xifaniso]

Tom na Yoonhee ni n’wana wa vona Amanda