January

Leswi makumu ma tshinelaka vubihi byi “hluka ku fana ni ximila.” (Ps. 92:7) A swi hlamarisi leswi namuntlha mahanyelo ya vanhu ma hohlokaka. Emisaveni leyi, xana hi nga va “swihlangi evubihini” ni ku va “lava kuleke hi ku helela ematimbeni ya ku twisisa” hi ndlela yihi? (1 Kor. 14:20) Nhlamulo hi yi kuma eka tsalwa ra hina ra nhlokomhaka leri nge: “Lava va lavaka Yehovha va nga swi twisisa hinkwaswo.” Hi kuma mongo lowu fanaka eka Swivuriso 2:7, 9, leyi nge “lavo lulama [Yehovha] u ta va hlengeletela vutlhari lebyi pfunaka.” Hikwalaho, lavo lulama va “twisisa ku tshembeka, vuavanyisi ni vunene [ni] ndlela hinkwayo ya leswinene.” Nowa, Daniyele na Yobo va byi kumile vutlhari byebyo. (Ezek. 14:14) Namuntlha vanhu va Xikwembu na vona va na byona. Wena ke? Xana u “twisisa hinkwaswo” leswi lavekaka leswaku u kota ku tsakisa Yehovha? Xa nkoka i ku va ni vutivi lebyi kongomeke ha yena. w18.02 8 ¶1-3

Entiyisweni, munhu a nga fanelanga a khuvuriwa hileswi a sindzisiweke hi vatswari, mudyondzisi wakwe wa Bibele kumbe hi munhu un’wana evandlheni. Sweswo a swi n’wi tsakisi Yehovha. (1 Yoh. 4:8) Ku ri na sweswo, loko hi ri karhi hi va dyondzisa, hi fanele hi kandziyisa nkoka wa ku va ni vuxaka na Xikwembu. Leswaku xichudeni xi khuvuriwa xi fanele xi susumetiwa hi leswi xi rhandzaka ntiyiso ni hi leswi xi navelaka ku rhwala joko ra ku va mudyondzisiwa la nga Mukreste. (2 Kor. 5:14, 15) A ku vekiwanga mpimo wo karhi wa malembe lawa munhu a faneleke a khuvuriwa a ri na wona. A yi fani ndlela leyi swichudeni swa Bibele swi kulaka ni ku endla nhluvuko ha yona. Siku leri munhu a khuvuriwaka ha rona, i siku ro tsakisa swinene. I nkarhi wo anakanyisisa hi leswi ku tinyiketela ni ku khuvuriwa ka wena swi vulaka swona. Leswaku munhu a hanya hi ku pfumelelana ni ku tinyiketela kakwe, swi lava ku tirha hi matimba. Hi yona mhaka leyi Yesu a faniseke ku va mudyondzisiwa wa Mukreste ni joko. Vadyondzisiwa va Yesu va fanele “va nga ha tihanyeli, kambe va hanyela loyi a feke a tlhela a pfuxiwa eku feni hikwalaho ka vona.”—2 Kor. 5:15; Mat. 16:24. w18.03 6-7 ¶14-17

Xana u tshame u kanakana ku kombisa malwandla? Loko swi ri tano, u ti tsone lunghelo ro va ni mabulo lama tsakisaka ni ku aka vunghana lebyi tiyeke. Ku kombisa malwandla swi nga tlhela swi ku pfuna leswaku u nga vi na xivundza. Kambe u nga ha tivutisa leswaku, ‘Ha yini van’wana va chava ku kombisa malwandla?’ Xiya swivangelo swin’wana. Malandza ya Yehovha ma tshama ma khomekile naswona hakanyingi ma ni vutihlamuleri byo tala. Van’wana va twa va nga ri na wona nkarhi ni matimba yo kombisa malwandla. Loko u ri eka xiyimo xo tano, swi nga va swinene leswaku u kambisisa xiyimiso xa wena. Xana u nga endla ku cinca ko karhi leswaku u ta va ni nkarhi ni matimba yo amukela xirhambo kumbe yo kombisa van’wana malwandla? Matsalwa ma khutaza Vakreste leswaku va kombisa malwandla. A swi hoxanga ku tinyika nkarhi wo kombisa malwandla; kahlekahle, i swinene ku endla tano. Kumbexana u nga ha tsakela ku hunguta swin’wana eka xiyimiso xa wena. w18.03 16 ¶13-14

Kambe eka vanhu vo tala lava hanyeke emisaveni, i mani munhu loyi a veke xikombiso lexinene ngopfu xa munhu wa moya? I Yesu. Loko a ri entirhweni wakwe laha misaveni u kombise leswaku u lava ku tekelela Tata wakwe, Yehovha. A anakanya ni ku endla swilo ku fana na Yehovha ni ku hanya hi ku pfumelelana ni xikongomelo xa yena ni milawu yakwe. (Yoh. 8:29; 14:9; 15:10) Hi xikombiso xiya ndlela leyi muprofeta Esaya a hlamuseleke ndlela leyi Yehovha a nga na ntwelavusiwana ha yona kutani u tlhela u xiya na ndlela leyi mutsari wa Evhangeli ya Marka a hlamuseleke ndlela leyi Yesu a ri ni ntwelavusiwana ha yona. (Esa. 63:9; Mar. 6:34) Xana na hina hi tiyimisele ku kombisa ntwelavusiwana eka vanhu lava lavaka mpfuno hilaha Yesu a endleke hakona? Nakambe Yesu a tiyimisele ku chumayela ni ku dyondzisa mahungu lamanene. Sweswo hinkwaswo swi kombisa leswaku Yesu a ri munhu wa moya. w18.02 21 ¶12

Ku kurisa vana a hi matlangwana, ngopfungopfu eminkarhini ya hina. (2 Tim. 3:1-5) I ntiyiso leswaku vana va tswariwa va nga swi koti ku hambanisa leswinene ni leswi hoxeke. Va tswariwa va ri ni nyiko ya ripfalo kambe ri fanele ri leteriwa kumbe ri tshinyiwa. (Rhom. 2:14, 15) Buku yin’wana ya tinhlamuselo ta Bibele yi vula leswaku rito ra Xigriki leri hundzuluxeriweke ri va ku “tshinya” ri nga ha vula ku “kurisa n’wana leswaku a va ni vutihlamuleri.” Hakanyingi vana lava tshinyiwaka hi rirhandzu va titwa va sirhelelekile. Va dyondza leswaku ntshunxeko wu ni swipimelo ni leswaku swiboho ni ndlela leyi u tikhomaka ha yona swi na vuyelo lebyinene kumbe byo biha. Kutani i swa nkoka swinene leswaku vatswari lava nga Vakreste va lava nkongomiso eka Yehovha. U nga rivali leswaku tindlela to dyondzisa ta hambana hi ku ya hi mindhavuko naswona ta cinca hi ku famba ka nkarhi. Loko vatswari va yingisa Xikwembu, a swi kali swi lava va mbambela hikuva ku kurisa vana hi ndlela leyi humelelaka a swi titsheganga hi ntokoto wa munhu kumbe mianakanyo ya munhu. w18.03 30 ¶8-9

Tanihi Mukreste la khuvuriweke, hambiloko wa ha tshama ni vatswari va wena u fanele u tirhela ku ponisiwa ka wena n’wini. Ha yini swi ri swa nkoka ku tsundzuka sweswo? Hikuva loko u khuvuriwe wa ha ri ntsongo ndlela leyi u titwaka ha yona ni mintlhontlho leyi u hlanganaka na yona swi nga ha cinca loko u kula. Muntshwa un’wana wa xisati u ri: “N’wana a nge tshiki ku va Mbhoni ya Yehovha hileswi a nga fanelangiki a dya khekhe ra masiku yo velekiwa exikolweni. Kambe hi ku famba ka nkarhi loko se a navela ku endla timhaka ta masangu swi ta lava leswaku a kholwa hi ku helela leswaku ku yingisa milawu ya Yehovha i swinene mikarhi hinkwayo.” Hambi lava khuvuriwaka se va ri vakulu na vona va hlangana ni miringo leyi a va nga yi langutelanga. Kumbexana miringo ya kona yi nga ha katsa timhaka ta vukati, rihanyo kumbe ntirho wa ku tihanyisa. Entiyisweni, un’wana ni un’wana ku nga khathariseki malembe yakwe u ta langutana ni swiyimo leswi nga ta ringa ku tshembeka ka yena eka Yehovha.—Yak. 1:12-14. w17.12 24 ¶4-5

A hi vanhu vo tala lava tshameke va khomiwa ku biha ku fana na Davhida. Hambiswiritano, Davhida a nga vanga na xikhomela. Ematshan’weni ya sweswo u tsale a ku: “Tshika ku hlundzuka, siya vukarhi; u nga kariheli ku endla swo biha.” (Ps. 37:8) Xivangelo xa nkoka xo “tshika” ku hlundzuka hileswi hi lavaka ku tekelela Yehovha, loyi ‘a nga hi khomangiki hi ku ya hi swidyoho swa hina.’ (Ps. 103:10) Nakambe hi ta va ni rihanyo lerinene loko hi “tshika” ku hlundzuka. Ku hlundzuka ku nga hi vangela mavabyi yo tala yo tanihi high blood ni vuvabyi byo heleriwa hi moya. Swi nga tlhela swi hi vangela mavabyi ya xivindzi, ya rivengwana ni swiphiqo leswi fambisanaka ni ku gayela swakudya. Loko hi hlundzukile hakanyingi a hi swi koti ku tirhisa miehleketo ya hina kahle. Nakambe ku hlundzuka ngopfu swi nga hi vangela ntshikilelo lowukulu. Kambe Bibele yi ri: “Mbilu yo rhula i vutomi bya xivumbiwa xa nyama lexi hanyaka.” (Swiv. 14:30) Loko hi khunguvanyisiwe hi makwerhu, hi nga endla yini leswaku hi kondletela ku rhula? Hi nga tirhisa switsundzuxo leswi kumekaka eBibeleni. w18.01 10 ¶14-15

Davhida a nga vuli swona leswaku a nga ta fa kumbe ku ya esirheni. Rito ra Xikwembu ri swi veka erivaleni leswaku Davhida a dyuharile. Endzhaku ka rifu rakwe, a “etlela ni vatata wakwe, kutani a lahliwa eMutini wa Davhida.” (1 Tih. 2:1, 10) Kutani i yini leswi Pisalema 16:10 yi swi vulaka? Endzhaku ka mavhiki Yesu a file ni ku tlhela a pfuxiwa eku feni, Petro u vulavule ni ntshungu wa Vayuda ni vaproselita hi Pisalema 16:10. (Mint. 2:29-32) U vule leswaku Davhida u file a tlhela a lahliwa esirheni. Lava a va yingisele Petro a va swi tiva sweswo. Naswona rungula rero a ri vuli leswaku ku ni loyi a kaneteke marito ya Petro ya leswaku Davhida, “u swi vone ka ha ri emahlweni a tlhela a vulavula hi ku pfuxiwa” ka Mesiya la taka. Petro u kandziyise leswi a vulavula hi swona hi ku tshaha marito ya Davhida lama nga eka Pisalema 110:1. (Mint. 2:33-36) Ndlela leyi Petro a hlamuseleke Matsalwa ha yona yi n’wi pfune leswaku a pfuna ntshungu wolowo wu tshemba leswaku Yesu i “Hosi ni Kreste.” Ntshungu wolowo wu pfumerile leswaku Pisalema 16:10 yi hetiseke loko Yesu a pfuxiwa eku feni. w17.12 10 ¶10-12

Huvo leyi fumaka yi khongelela ku tirhisa minyikelo ya nhlengeletano hi vutlhari ni hi ku tshembeka. (Mat. 24:45) Mali ya nhlengeletano yi hleriwa kahle ni ku tirhisiwa hi ndlela leyinene. (Luka 14:28) Muapostola Pawulo u hlengelete minyikelo leyi a yi ta pfuna vamakwerhu va le Yudiya lava a va ri exiyin’weni xo tika. U tiyisekile leswaku lava a va ta yisa minyikelo yoleyo va “endla lunghiselelo ro tshembeka, ku nga ri ntsena emahlweni ka Yehovha, kambe ni le mahlweni ka vanhu.” (2 Kor. 8:18-21) Namuntlha nhlengeletano yi tekelela xikombiso xa Ezra na Pawulo hi ku landzela magoza yo karhi loko swi ta eku hlayiseni ni le ku tirhiseni ka mali ya minyikelo. (Ezra 8:24-33) Emalembeni ya sweswinyana, ku ve ni mitirho yo tala leyi nhlengeletano yi yi endleke. Nhlengeletano yi lave tindlela to hunguta ndlela leyi yi tirhisaka mali ha yona ni ku endla mitirho yo olova leswaku yi kota ku endla swo tala hi mali leyi u yi nyikelaka. w18.01 19-20 ¶12-13

Rirhandzu ni musa swi nga hi pfuna leswaku hi rivalelana. Hi xikombiso, loko hi vavisiwile hi marito kumbe hi swiendlo swa makwerhu hi nga ha tsundzuka mikarhi leyi hina hi tshameke hi vavisa van’wana hi marito kumbe hi swiendlo. Xana a hi tsaki loko vamakwerhu van’wana va honisa swihoxo swa hina? (Ekl. 7:21, 22) Ha swi tlangela leswi hi musa Kreste a hlengeleteke vagandzeri va ntiyiso hi vun’we. Hi rhandza Xikwembu xin’we, hi chumayela rungula rin’we naswona hi langutana ni mintlhontlho leyi fanaka. Loko hi rhandzana, hi va ni musa hi tlhela hi rivalelana hi ta endla leswaku vandlha ri va ni vun’we ni ku tshama hi langutele hakelo ya vutomi. Swikombiso leswi nga kona eBibeleni swi hi tsundzuxa leswaku ku va ni mavondzo swi nga endla leswaku hi nga yi kumi hakelo. Hi xikombiso, Kayini u sungule ku vondzoka makwavo Avele kutani a n’wi dlaya. Kora, Dathani na Abirama va vondzoke Muxe kutani va sungula ku lwisana na yena. Hilaha ku fanaka loko Davhida swi sungula ku n’wi fambela kahle Hosi Sawulo u sungule ku n’wi vondzoka kutani a ringeta ku n’wi dlaya. w17.11 27 ¶9-10

Loko vakulu va ri eka komiti ya vuavanyisi va fanele va va ni vuxiyaxiya leswaku va vona loko mudyohi a hundzukile hakunene. A hi mikarhi hinkwayo swi olovaka ku vona loko munhu a hundzukile kumbe a nga hundzukanga. Ku hundzuka swi katsa ndlela leyi mudyohi a langutaka xidyoho xakwe ha yona ni leswi nga embilwini yakwe. (Nhlav. 3:3) Mudyohi u fanele a hundzuka leswaku a kombisiwa tintswalo. Ku hambana na Yehovha na Yesu vakulu a vange swi koti ku vona leswi nga embilwini ya munhu. Loko u ri nkulu, i yini lexi nga ku pfunaka leswaku u vona loko mudyohi a hundzukile hakunene? Xo sungula khongela u kombela ku twisisa ni vutlhari. (1 Tih. 3:9) Xa vumbirhi, hlaya Rito ra Xikwembu ni minkandziyiso leyi humaka eka hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha leswaku swi ku pfuka u kota ku hambanisa loko munhu a hundzukile kumbe a nga hundzukanga. (2 Kor. 7:10, 11) Vona ndlela leyi Matsalwa ma va hlamuselaka ha yona lava hundzukeke ni lava nga hundzukangiki. Xana Bibele yi yi hlamusela njhani ndlela leyi va ti twaka ha yona, langutelo ra vona ni mahanyelo ya vona? w17.11 17 ¶16-17

Nkarhi wun’wana tibuku, tifilimi ni minongonoko ya thelevhixini swa wu amukela swi tlhela swi wu khutaza mukhuva lowu, kambe mukhuva wa ku nga yingisi hi wona wu hahlulaka mindyangu leyi mahanyelo a ma fanele ma dyondziwa eka yona. I khale nsinya lowu wa nawu wu tiviwa. Etikweni ra khale ra Grikiya, loko n’wana a ba vatswari a caciwa etikweni; hi nawu wa Varhoma, ku ba tatana a ku ri nandzu lowu chavisaka ku fana ni wa ku dlaya munhu. Matsalwa hinkwawo ya Xiheveru ni ya Xigriki ma laya vana leswaku va xixima vatswari. (Eks. 20:12; Efe. 6:1-3) Loko vana va anakanyisisa hileswi vatswari va vona va nga va endlela swona va nga papalata ku ngheniwa hi moya wa ku delela. Moya wa ku tlangela wu hi pfuna ku twisisa leswaku Tata wa hina Yehovha u lava leswaku hi yingisa. Loko vantshwa va vulavula kahle hi vatswari va vona sweswo swi nga pfuna ni vantshwa van’wana leswaku na vona va xixima vatswari va vona. w18.01 29 ¶8-9

Ninamuntlha, Mukreste loyi a endleke xidyoho lexikulu, u fanele a ya eka vakulu leswaku va n’wi pfuna. Ha yini leswi swi ri swa nkoka? Xo sungula, lunghiselelo ra leswaku vakulu va pfuna munhu loyi a endleke xidyoho lexikulu ri huma eka Yehovha hilaha Bibele yi vulaka hakona. (Yak. 5:14-16) Xa vumbirhi, lunghiselelo leri ri endla leswaku mudyohi la hundzukeke a kuma nkhathalelo wa Xikwembu ni ku papalata ku tshamela ku endla xidyoho lexi fanaka. (Gal. 6:1; Hev. 12:11) Xa vunharhu, ntirho lowu vakulu va leteriweke ku wu endla i ku pfuna mudyohi la hundzukeke leswaku a nga twi ku vava ngopfu ni leswaku a nga tivoni nandzu ku tlula mpimo. Yehovha u vula leswaku vakulu i “vutumbelo exidzedzeni.” (Esa. 32:2) Hakunene lunghiselelo leri i xikombiso xa rirhandzu ra Xikwembu! Malandza yo tala ya Xikwembu ma vone swi pfuna ku kombela mpfuno eka vakulu. w17.11 10 ¶8-9

Ku nga khathariseki ku vava loku hi ku twaka, hi fanele hi papalata ku vulavurisana ni xirho xa ndyangu lexi susiweke, ku nga va hi riqingho, ku xi rhumelela marungula hi selfoni, ku xi tsalela papila, ku xi rhumela imeyili kumbe ku vulavurisana na xona eka ti-website to endla xinghana. Vana ni ntshembo. Rirhandzu ri tshemba “swilo hinkwaswo,” ku katsa ni leswaku lava tshikeke ku tirhela Yehovha va ta tlhelela eka yena. (1 Kor. 13:7) Loko u vona onge xirho xa ndyangu lexi susiweke se xa yi tshika mikhuva ya xona leyo biha, xi katse exikhongelweni u kombela leswaku xi yingisa xikombelo xa Yehovha lexi nge: “Vuya eka mina.” (Esa. 44:22) Yesu u vule leswaku loko hi rhandza munhu wo karhi ku tlula yena, a hi faneleki ku va vadyondzisiwa va yena. Hambiswiritano, a a tiyiseka leswaku vadyondzisiwa vakwe va ta swi kota ku tshama va tshembekile hambiloko va kanetiwa hi swirho swa mindyangu ya vona. Loko ku ri leswaku ku va mulandzeri wa Yesu swi tise “banga” endyangwini wa ka n’wina, kombela Yehovha a ku pfuna u kota ku langutana ni xiyimo xexo. (Esa. 41:10, 13) Tiyiseka leswaku Yehovha na Yesu va tsaka loko va ku vona u tshama u tshembekile naswona va ta ku katekisa. w17.10 16 ¶19-21

Loko hi vona van’wana va kayakayisiwa hi vuyelo bya xidyoho xa Adamu, hi susumeteleka ku va kombisa ntwelavusiwana. Hi wu langutele hi mahlongati nkarhi lowu mavabyi ni ku dyuhala swi nga ta herisiwa. Hikwalaho hi khongelela leswaku Mfumo wa Xikwembu wu ta. Sweswi hi endla leswi hi nga swi kotaka leswaku hi pfuna van’wana. Xiya leswi mutsari un’wana a swi tsaleke hi mana wakwe loyi se a dyuharile, loyi a a karhatiwa hi vuvabyi bya Alzheimer. Siku rin’wana u tionherile. Loko a ri karhi a ringeta ku basisa, ku twakale ku gongondza enyangweni. A ku ri Timbhoni timbirhi leti a ti tolovele ku endzela mukhegula loyi. Vamakwerhu lava va xisati va vutisile loko ku ri ni lexi va nga n’wi pfunaka ha xona. U hlamule a ku: “Swi ndzi khomisa tingana kambe swona swi kona.” Vamakwerhu volavo va n’wi pfune ku hlantswa swiambalo swakwe. Kutani va n’wi endlele tiya va tshama ehansi va bula na yena. N’wana wakwe a tsake swinene. U tsale a ku: “Ndza va xixima swinene vasesi lava vambirhi va Timbhoni ta Yehovha. Mintirho ya vona ya vulavula.” Xana ntwelavusiwana wu ku susumetela ku endla hinkwaswo leswi u nga swi kotaka leswaku u pfuna lava vabyaka ni lava dyuhaleke?—Filp. 2:3, 4. w17.09 9 ¶5; 12 ¶14

A hi tiyimiseleni ku endlela vamakwerhu leswinene “exihundleni” loko swi koteka. (Mat. 6:1-4) Hi fanele hi tlhela hi va vo rhanga eku xiximeni ka van’wana. (Rhom. 12:10) Yesu u hi vekele xikombiso lexinene xo xixima van’wana hi ku endla mitirho leyi a yi languteriwa ehansi. (Yoh. 13:3-5, 12-15) Swi nga ha lava hi tirha hi matimba leswaku hi kota ku va ni mfanelo ya ku titsongahata leyi nga ta hi pfuna leswaku hi xixima van’wana. Vaapostola a va nga swi twisisi leswi Yesu a swi endla kukondza loko va kuma moya lowo kwetsima. (Yoh. 13:7) Hi nga kombisa van’wana leswaku ha va xixima hi ku nga titeki hi antswa ku va tlula hikwalaho ka dyondzo, rifuwo ni vutihlamuleri lebyi hi nga na byona enhlengeletanweni ya Yehovha. (Rhom. 12:3) Ematshan’weni yo vondzoka van’wana lava bumabumeriwaka hikwalaho ka ntirho wo karhi, hi fanele hi tsaka na vona hambiloko hi vona onge na hina a hi fanele hi bumabumeriwa hikwalaho ka leswi hi hoxeke xandla. w17.10 9 ¶9-10

Vanhu vo tala va xiye leswaku ku tirhisa Rito ra Xikwembu ensin’wini swi ni vuyelo lebyinene. Hi xikombiso, makwerhu un’wana u endle riendzo ro vuyela eka mukhalabye loyi a ri ni malembe yo tala a ri karhi a hlaya timagazini ta hina. Ematshan’weni yo n’wi nyika Xihondzo xo Rindza lexa ha ku humesiwaka, makwerhu yoloye u n’wi hlayele tsalwa leri kumekaka eka magazini wolowo. U n’wi hlayele 2 Vakorinto 1:3, 4, leyi nge: “Tatana la nga ni tintswalo letikulu tlhelo Xikwembu xa nchavelelo hinkwawo, lexi hi chavelelaka enhlomulweni wa hina hinkwawo.” N’wini wa muti u khumbiwe swinene hi marito wolawo lerova a kombela makwerhu leswaku a hlaya tsalwa rolero nakambe. Mukhalabye yoloye u vule leswaku i khale yena ni nsati wakwe va lava ku chaveleriwa kutani u lave ku tiva swo tala hi Bibele. Hakunene Rito ra Xikwembu ri ni matimba entirhweni wa hina wa nsimu.—Mint. 19:20. w17.09 26 ¶9-10

A swi kanakanisi leswaku ku xandzuka ka Sathana ku hlundzukise tintsumi to tshembeka ta Xikwembu. Hambiswiritano, Yehovha a nga hatliselanga ku teka goza emhakeni yoleyo. U yi tamele hi ndlela leyinene ngopfu mhaka yoleyo. A nga hatliselanga ku hlundzuka naswona u kombise vululami emhakeni ya ku xandzuka ka Sathana. (Eks. 34:6; Yobo 2:2-6) Ha yini? Yehovha u pfumelele leswaku ku hundza nkarhi wo karhi hikuva a nga lavi ni un’we wa hina a lova kambe “u navela leswaku [hinkwerhu hi] hundzuka.” (2 Pet. 3:9) Ndlela leyi Yehovha a yi tirhiseke ha yona mfanelo ya ku tikhoma yi hi dyondzisa leswaku i swinene ku rhanga hi anakanyisisa hi nga si vulavula kumbe ku endla swo karhi. Loko u langutane ni xiyimo lexi tikaka tinyike nkarhi wo anakanyisisa u nga si teka goza. Khongelela vutlhari lebyi nga ku pfunaka ku tiva leswi u nga swi vulaka kumbe ku endla swilo hi ndlela leyinene. (Ps. 141:3) Loko hi hlundzukile hi nga ha tikuma hi endle swilo leswi hi nga tisolaka ha swona endzhaku. Vo tala va hina hi tshame hi vulavula kumbe hi endla swilo leswi hi tisolaka ha swona!—Swiv. 14:29; 15:28; 19:2. w17.09 4 ¶6-7

Leswi Muprista Lonkulu Yoxuwa a ambarisiweke harhi ya vuhosi, xana swi n’wi endle a va hosi? A swi tano, Yoxuwa a nga ri wa rixaka ra Davhida xisweswo a nga faneleki ku va hosi. Ku ambarisiwa kakwe harhi ya vuhosi, a ku ri vuprofeta lebyi a byi kombetela eka Hluke, loyi a ta va hosi ni muprista hilaha ku nga heriki enkarhini lowu taka. Matsalwa ma swi veka erivaleni leswaku Hluke i Yesu Kreste. (Esa. 11:1; Mat. 2:23.) Leswi Yesu a nga Hosi ni Muprista Lonkulu, i murhangeri wa vuthu ra Yehovha ra le tilweni. Sweswi u tirha hi matimba leswaku a sirhelela vanhu va Xikwembu hambileswi va hanyaka emisaveni leyi yo homboloka. (Yer. 23:5, 6) Ku nga ri khale, Kreste u ta rhangela mavuthu ya tintsumi leswaku va hlula matiko lama lwisanaka ni vuhosi bya Yehovha ni ku sirhelela vanhu vakwe. (Nhlav. 17:12-14; 19:11, 14, 15) Kambe loko a nga si sungula ntirho wo avanyisa, Hluke u ni ntirho lowukulu lowu a faneleke a wu endla. w17.10 29 ¶12-14

Xana a wu ta endla yini loko u xiya leswaku swiambalo leswi u swi ambaleke swi thyakile naswona swi ni risema? A swi kanakanisi leswaku a wu ta swi hluvula hi xihatla swiambalo sweswo. Hilaha ku fanaka hi fanele hi hatlisela ku yingisa xileriso xa ku tshika mikhuva leyi lwisanaka ni ku rhandza ka Xikwembu. Hi lava ku yingisa xileriso lexi Pawulo a xi nyikeke Vakreste va le nkarhini wakwe lexi nge: “Cukumetani hinkwaswo ekule na n’wina.” Xin’wana xa swiendlo swo biha leswi Pawulo a swi boxeke, i vumbhisa. (Kol. 3:5-9) Rito ro sungula leri hundzuluxeriweke eBibeleni ri va “vumbhisa” ri katsa ku va vanhu lava nga tekanangiki hi nawu va endla timhaka ta masangu ni vusodoma. Pawulo u byele Vakrestekulobye leswaku va ‘dlaya swirho swa miri wa vona,’ leswi vulaka ku papalata ku navela hinkwako “malunghana ni vumbhisa.” Marito ya Pawulo ma swi kombisa kahle leswaku swi lava hi tirha hi matimba leswaku hi papalata ku navela hinkwako ko biha. Hi nga swi kota ku hlula ku navela ko tano ko biha. w17.08 18 ¶5-6

Swiyimo leswi hi langutanaka na swona namuntlha swa fana ni swa le nkarhini wa muprofeta Mikiya. U hanye hi nkarhi wa ku fuma ka Hosi Akazi, laha a ku endleka vubihi bya mixaka hinkwayo. Entiyisweni, vanhu hi nkarhi wolowo a va tolovele ‘ku endla leswo biha.’ (Mik. 7:1-3) Mikiya u swi xiyile leswaku a nge swi koti ku cinca vanhu va le nkarhini wakwe. Loko hi ri ni ripfumelo ro fana ni ra Mikiya hi ta rindzela Yehovha hi ku swi rhandza. Xiyimo xa hina a xi fani ni xa mukhotsiwa loyi a gweviweke rifu. U boheka ku rindza kambe a nga swi lavi leswaku siku ra ku dlayiwa kakwe ri fika. Kambe a swi tano hi hina! Hi rindzela Yehovha hi ku swi rhandza hikuva ha swi tiva leswaku u ta hetisisa xitshembiso xakwe xo hi nyika vutomi lebyi nga heriki hi nkarhi lowu faneleke! Kutani hi “tiyisela hi ku helela ni ku va ni mbilu yo leha hi ntsako.” (Kol. 1:11, 12) Yehovha a nge tsaki nikatsongo loko hi rindza hi ri karhi hi gungula hileswi hi vonaka onge wa hlwela.—Kol. 3:12. w17.08 4 ¶6-7

Hi nga vuyeriwa njhani hi leswi Yehovha a lunghekeleke ku hi pfuna? Hi fanele hi va ni vuxaka lebyinene na yena. Leswaku hi va ni vuxaka byo tano na yena, hi fanele hi hlakulela ku va lava rhuleke. (Sof. 2:3) Vanhu vo rhula va titshega hi Xikwembu leswaku xi lulamisa swilo swo biha ni ku herisa ku xaniseka ka vona. Vanhu vo tano va amukeleka eka Yehovha. Hi hala tlhelo, Xikwembu xi ‘va celela emisaveni lavo homboloka.’ (Ps. 147:6b) Marito lawa ma chavisa! Leswaku hi vuyeriwa eka rirhandzu ra Yehovha ni leswaku a nga hi kariheli, hi fanele hi venga leswi a swi vengaka. (Ps. 97:10) Hi xikombiso, hi fanele hi venga ku tikhoma loko biha hi timhaka ta masangu. Leswi swi vula leswaku hi fanele hi fambela ekule ni nchumu wihi ni wihi lowu nga endlaka hi dyoha hi ndlela yoleyo, ku katsa ni ku hlalela swifaniso swo navetisa timhaka ta masangu. (Ps. 119:37; Mat. 5:28) Swi nga ha tika ku endla tano, kambe swi ta hi vuyerisa hikuva swi ta endla leswaku Yehovha a hi katekisa. A hi nge swi koti ku lwa nyimpi leyi hi ri hexe, hi fanele hi titshega hi Yehovha. Hi fanele hi kombela mpfuno eka Yehovha. w17.07 19-20 ¶11-13

Ku seketela ntirho wo chumayela hi rifuwo ra hina swi endla leswaku hi pfuna van’wana. Malandza ya Xikwembu lama fuweke kambe ma nga swi kotiki ku nghenela ntirho wa nkarhi hinkwawo kumbe ku rhurhela laha ku nga ni xilaveko, swa ma tsakisa ku tiva leswaku minyikelo ya wona yi seketela lava nga eka ntirho wa nkarhi hinkwawo. Minyikelo ya hina yi endla leswaku hi kuma mikandziyiso ni ku seketela ntirho wo chumayela ematikweni lama nga evuswetini kambe laha vanhu va kona va tsakelaka ntiyiso. Ku ringana malembe yo tala, ematikweni man’wana yo tanihi Congo, Madagascar na Rwanda, vamakwerhu a va fanele va hlawula eka ku kuma swakudya swo wundla mindyangu ya vona ni ku kuma Tibibele leti mikarhi yin’wana a ti durha ku ringana muholo wa vhiki kumbe wa n’hweti. Ndlela leyi malandza ya Xikwembu ma tirhisaka rifuwo ra wona hi ku “ringanisela” ni minyikelo leyi ma yi humesaka swi endla leswaku nhlengeletano ya Yehovha yi kota ku seketela ntirho wa vuhundzuluxeri ni ku endla leswaku xirho ha xin’we xa ndyangu xi kuma Bibele ku katsa ni swichudeni swa Bibele leswi tsakelaka.—2 Kor. 8:13-15. w17.07 9 ¶11

Ha yini swi chavelela ku anakanyisisa hi vuyelo lebyi vaka kona loko hi tshembeka? Hikuva miringo yi hetisisa xikongomelo xo karhi. Ematshan’weni yo kombisa leswaku Yehovha a nga khathali ha hina, yi hi nyika nkarhi wo kombisa leswaku hi seketela vuhosi bya Xikwembu. Ku tiyisela ka hina ku endla leswaku hi va lava ‘amukelekaka’ naswona ku tiyisa ntshembo wa hina. (Rhom. 5:3-5) Rungula ra Yobo ri kombisa leswaku “Yehovha u ni xinakulobye lexikulu swinene ni tintswalo.” (Yak. 5:11) Kutani hi nga tiyiseka leswaku u ta hi hakela swin’we ni hinkwavo lava seketelaka vuhosi byakwe. Ku tiva sweswo swi endla leswaku hi kota ku “tiyisela hi ku helela ni ku va ni mbilu yo leha hi ntsako.” (Kol. 1:11) Ku tshama hi ri karhi hi anakanya hi ku seketela vuhosi bya Yehovha swi nga va ntlhontlho. Hikwalaho, hi endla kahle loko mikarhi hinkwayo hi titsundzuxa nkoka wo seketela vuhosi bya Yehovha hambiloko hi langutana ni swiyimo swo tika. w17.06 26 ¶15-16

Vanhu vo tala namuntlha va rhandza ku va ni swiambalo leswi nga efexenini, switirhisiwa swo durha swa elektroniki ni swilo swin’wana. Hikokwalaho, Mukreste un’wana ni un’wana u fanele a tikambisisa hi ku va a tivutisa swivutiso swo tanihi leswi: ‘Xana ndlela leyi ndzi navelaka rifuwo ha yona yi endla leswaku ndzi heta nkarhi wo tala ndzi ri karhi ndzi endla ndzavisiso ni ku ehleketa ngopfu hi timovha leta ha ku humaka kumbe fexeni lerova a ndza ha wu kumi ni nkarhi wo lunghiselela mihlangano ya vandlha? Xana ndzi tshama ndzi khomekile hi mitirho ya siku ni siku lerova a ndza ha kumi ni nkarhi wa ku khongela kumbe wa ku hlaya Bibele?’ Loko hi xiya leswaku hi rhandza rifuwo ku tlula ndlela leyi hi rhandzaka Kreste ha yona, swi nga va swinene ku anakanyisisa hi marito ya Yesu lama kumekaka eka ndzimana ya siku ya namuntlha. Yesu u vule leswaku “ku hava loyi a nga vaka hlonga ra tihosi timbirhi.” U ye emahlweni a ku: “A mi nge vi hlonga ra Xikwembu ni ra Rifuwo.” Hikuva “tihosi” leti hatimbirhi ti lava ku tinyiketela loku hlawulekeke. (Mat. 6:24) Leswi hi nga hetisekangiki, swi lava leswaku hinkwerhu hi tikarhatela ku lwisana ni ku “navela ka nyama” swin’we ni ku hlongorisa rifuwo.—Efe. 2:3. w17.05 25-26 ¶15-16

Hambileswi hi nga swibya swa vumba leswi nga hetisekangiki, rungula leri hi ri chumayelaka ri nga endla leswaku hina swin’we ni vanhu lava hi yingisaka hi kuma vutomi lebyi nga heriki. Muapostola Pawulo a a rhandza ntirho wo chumayela, swi endle leswaku a hisekela ku endla vadyondzisiwa. (Rhom. 1:14, 15; 2 Tim. 4:2) Sweswo swi endle leswaku a kota ku tiyisela loko a kanetiwa. (1 Tes. 2:2) Hi nga swi kombisa njhani leswaku na hina hi rhandza ntirho wo chumayela? Ndlela yin’wana leyi Pawulo a kombiseke ha yona leswaku wa wu tlangela ntirho wo chumayela i ku tshama a lunghekele ku chumayela van’wana. Ku fana ni vaapostola ni Vakreste vo sungula na hina hi chumayela hi xitshuketa, etindhawini ta mani na mani ni hi yindlu ni yindlu. (Mint. 5:42; 20:20) Loko swiyimo swi hi pfumelela hi endla leswi hi nga swi kotaka leswaku hi engetela nkarhi lowu hi wu hetaka hi ri ensin’wini, hi endla tano hi ku teka vuphayona bya nkarhinyana kumbe bya nkarhi hinkwawo. Hi nga tlhela hi dyondza ririmi rin’wana kumbe hi rhurhela endhawini yin’wana kumbe hi rhurhela etikweni rin’wana.—Mint. 16:9, 10. w17.06 10-11 ¶8-9

Vubihi byo tala lebyi nga kona hakanyingi byi endliwa hi tinhlengeletano ku nga ri hi vanhu vo karhi. Anakanya hi tinhlengeletano ta vukhongeri leti kanganyisaka vanhu va timiliyoni mayelana ni ntumbuluko wa Xikwembu, ntiyiso lowu nga eBibeleni, vumundzuku bya vanhu ku katsa ni timhaka tin’wana to tala. Ku vuriwa yini hi mimfumo leyi hlohlotelaka nyimpi ni madzolonga, yi tshikilelaka swisiwana ni ku koxa swifumbarheriso naswona yi nga ni xihlawuhlawu? Nakambe ku vuriwa yini hi minhlangano ya makwanga leyi thyakisaka mbango, leyi onhaka ntumbuluko ni leyi kanganyisaka vaxavi leswaku yi kota ku kuma mali yo tala, loko hi hala tlhelo vanhu van’wana va ri swisiwana? Rito ra Xikwembu ri profete leswaku mifumo swin’we ni minhlangano hinkwayo leyi yi yi seketelaka swi ta herisiwa swin’we ni lava lwisanaka ni Mfumo wa Xikwembu.—Yer. 25:31-33. w17.04 11 ¶7-8

Yehovha “mukambisisi wa timbilu” u kombise Akabu musa. (Swiv. 17:3) Xana xiboho lexi Yehovha a xi tekeke xi va khumbe njhani vanhu lava voneke vubihi lebyi Akabu a byi endleke? Leswi swi nga ha va swi ringe ripfumelo ra ndyangu ni vanghana va Naboti. Loko swi ri tano, ku titsongahata swi nga va swi va sirhelerile, swi endla leswaku va ya emahlweni va gandzela Yehovha ni ku tshemba leswaku Yehovha a nge tsandzeki ku kombisa vululami. (Det. 32:3, 4) Naboti, vana vakwe ni mindyangu ya vona va ta vona vululami bya Yehovha loko a pfuxa vanhu vo lulama. (Yobo 14:14, 15; Yoh. 5:28, 29) Nakambe munhu loyi a titsongahataka wa tsundzuka leswaku “Xikwembu xa ntiyiso xi ta tisa ntirho wa muxaka wun’wana ni wun’wana eku avanyisiweni malunghana ni nchumu wun’wana ni wun’wana lowu fihliweke, hambi wu ri wunene kumbe wu ri wo biha.” (Ekl. 12:14) I ntiyiso leswaku loko Yehovha a avanyisa u languta ni swilo leswi hina hi nga swi tiviki. Kutani loko vanhu lava nga riki na nandzu va titsongahata swi ta sirhelela vuxaka bya vona na Yehovha. w17.04 24 ¶8-9

Hikwalaho ka xiyimo xa misava leyi, vamakwerhu va hina vo tala va boheke ku rhurhela ematikweni man’wana. Ku cinca koloko ku nga va tikela swinene. A swi olovi ku dyondza ririmi lerintshwa ni ku tolovela milawu leyintshwa, mikhuva, nkarhi wa tiko rero, ku hakela swibalo, ku hakela swikoxo eka masipala, ku ya exikolweni ni ku kurisa vana hi nkarhi wun’we! Loko u pfuna vamakwerhu lava nga exiyin’weni xo fana ni lexi, va lehisele mbilu u tlhela u va pfuna hi rirhandzu. (Filp. 2:3, 4) Mikarhi yin’wana valawuri va endla leswaku vamakwerhu lava swi va tikela ku ya emihlanganweni ya vandlha. Valawuri van’wana va xungeta vamakwerhu lava leswaku va nge va pfuni loko va ala ku amukela mitirho leyi nga ta va sivela ku ya emihlanganweni ya Vukreste. Hikwalaho ka ku chava ni ku nga tivi leswaku va ta endla yini, vamakwerhu van’wana va yi amukerile mitirho yoleyo. Kutani, i swa nkoka leswaku hi ku hatlisa hi tihlanganisa ni vamakwerhu lava ha ku fikaka etikweni ra ka hina. Va fanele va swi vona leswaku ha khathala ha vona. Loko hi va komba tintswalo hi tlhela hi va pfuna, ripfumelo ra vona ri ta tiya.—Swiv. 12:25. w17.05 5 ¶9-10

Xin’wana xa swikombiso leswi Yesu a swi vuleke malunghana ni “makumu ya mafambiselo ya swilo” hileswaku “rirhandzu ra vo tala [a] ri ta hola.” (Mat. 24:3) Enkarhini wa vaapostola, Vayuda lava a va titeka va ri vanhu va Xikwembu, va pfumelele leswaku ndlela leyi a va rhandza Xikwembu ha yona yi tsana. Nakambe, enkarhini wolowo Vakreste vo tala a va ya mahlweni va “vula mahungu lamanene hi ta Kreste” ni ku kombisa leswaku va rhandza Xikwembu, Vakreste kulobye ni vanhu lava nga riki Vakreste. (Mint. 2:44-47; 5:42) Hambiswiritano, valandzeri van’wana va Yesu va le nkarhini wakwe va tshike rirhandzu ra vona ri tsana. Endzhaku ka loko Yesu Kreste a pfuxiwile, u byele vandlha ra Efesa a ku: “Ndzi ni mhaka na wena, ya leswaku u lahle rirhandzu leri a wu ri na rona eku sunguleni.” (Nhlav. 2:4) I yini lexi nga ha vaka xi endle leswaku va lahla rirhandzu rero? Swi nga ha endleka leswaku valandzeri volavo va Kreste, a va kuceteriwa hi vanhu lava a va tikhome hi ndlela yo biha hi nkarhi wolowo.—Efe. 2:2, 3. w17.05 17 ¶1-3

Yefta a a ri murhangeri loyi a nga ni xivindzi, kasi Hana a ri wansati loyi a titsongahataka. Nakambe Yefta a a ri nhenha ya nyimpi kasi Hana a khathalela ndyangu wakwe. Hambileswi a va gandzela Xikwembu xin’we, i yini lexi Muavanyisi Yefta na Hana nsati wa Elkana a va fana ha xona? Hinkwavo ka vona a va endle xihlambanyo eka Xikwembu naswona va xi hetisisile. Yefta na Hana i swikombiso leswinene eka hinkwavo lava endlaka swihlambanyo eka Yehovha. Hilaha swi nga hakona eBibeleni, ku hlambanya i ku endla xitshembiso eka Xikwembu. Munhu u tshembisa ku endla nchumu wo karhi, ku nyikela nyiko, ku endla ntirho wo karhi kumbe ku tshika nchumu wo karhi. Munhu u endla xihlambanyo hi ku tirhandzela. Nilokoswiritano, swihlambanyo swa kwetsima eka Xikwembu naswona swa boha leswaku munhu a swi hetisisa hikuva u tiyisekisile leswaku u ta endla nchumu wo karhi.—Gen. 14:22, 23; Hev. 6:16, 17. w17.04 3 ¶1-2