January

Hi xivindzi, Yesu u paluxe vukanganyisi lebyi a byi endliwa hi vafundhisi va le nkarhini wakwe. Hi xikombiso, u paluxe vukanganyisi bya Vafarisi lava a va teka ku hlamba mavoko swi ri swa nkoka ku tlula ku hlayisa vatswari va vona. (Mat. 15:1-11) Yesu a nga ku pfumelelanga ku hlundzuka ka vafundhisi va le nkarhini wakwe ku n’wi tshikisa ku vulavula ntiyiso. Yesu u tlhele a paluxa tidyondzo ta mavunwa ta vukhongeri. A nga vulanga leswaku tidyondzo hinkwato ta vukhongeri ta amukeleka eka Xikwembu. Ku ri na sweswo, u vule leswaku vo tala a va ta famba hi ndlela leyi pfulekeke leyi yisaka eku lovisiweni, kasi va nga ri vangani a va ta famba hi ndlela yo lala leyi yisaka evuton’wini. (Mat. 7:13, 14) U swi veke erivaleni leswaku van’wana a va ta vonaka onge va tirhela Xikwembu kambe va nga ri eku tirheleni ka xona. U te: “Tivoneleni eka vaprofeta va mavunwa lava taka eka n’wina va ambale voya bya nyimpfu, kambe endzeni va ri timhisi leti phatlulelaka. Mi ta va vona hi mitirho ya vona.”—Mat. 7:15-20. w21.05 9 ¶7-8

Hana a a tekane ni Mulevhi loyi a vuriwaka Elkana, loyi a a n’wi rhandza swinene. Kambe Elkana a ri na nsati un’wana ku nga Penina. A a rhandza ngopfu Hana ku tlula Penina; hambiswiritano “Penina a a ri ni vana, kambe Hana a a nga ri na vana.” Hikwalaho ka sweswo “Penina a a tshamela ku n’wi dyisa mbitsi leswaku a n’wi hlundzukisa.” Hana u hlundzuke ngopfu. Naswona a a “rila a tlhela a ala ni ku dya.” Kambe a ku kona laha Bibele yi vuleke leswaku Hana u ringete ku tirihisela. Kurinasweswo, u tiphofule eka Yehovha naswona a a tshemba leswaku Yehovha u ta swi lulamisa. (1 Sam. 1:2, 6, 7, 10) Hi dyondza yini eka Hana? Loko munhu a ringeta ku phikizana na wena hi ndlela yo karhi, tsundzuka leswaku u nga swi kota ku lawula xiyimo xexo. A wu fanelanga u pfumela ku ngheniwa hi moya wa ku phikizana. Ematshan’weni yo rihisela, ringeta ku endla ku rhula ni munhu yoloye. (Rhom. 12:17-21) Hambiloko a nga cinci, u ta va ni ku rhula ni ntsako. w21.07 17 ¶13-14

Leswi Yudasi a a ri ni makwanga, u xavise Yesu. Kambe eku sunguleni a ri munhu wa kahle. (Luka 6:13, 16) Yesu a a n’wi tshemba hikuva a a khoma bokisi ra mali. Hambileswi a tweke Yesu mikarhi yo tala a lemukisa vanhu hi khombo leri vangiwaka hi makwanga, kambe hi ku famba ka nkarhi Yudasi u sungule ku yiva mali yoleyo. (Mar. 7:22, 23; Luka 11:39) Leswaku Yudasi u ni makwanga, swi vonake loko Yesu a ri ekusuhi ni ku dlayiwa. Yesu ni vadyondzisiwa vakwe, ku katsa na Mariya ni makwavo wakwe, Marta a va endzele Simoni loyi a a ri ni nhlokonho. Loko va ri eku dyeni, Mariya u ye eka Yesu a fika a n’wi chela hi mafurha yo nun’hwela enhlokweni lama durhaka swinene. Sweswo swi hlundzukise Yudasi ni vaapostola lavan’wana. Kumbexana vadyondzisiwa lavan’wana a va ehleketa leswaku mali leyi a va ta yi kuma loko va ma xavisa a yi ta va pfuna entirhweni wo chumayela. Kambe Yudasi a a nga ehleketi tano. Leswi “a a ri khamba,” a lava ku yiva mali yoleyo ebokisini.—Yoh. 12:2-6; Mat. 26:6-16; Luka 22:3-6. w21.06 18 ¶12-13

Xana mikarhi yin’wana u pfa u vona onge u ni mitirho yo tala lerova a wu nge swi koti ku yi endla hinkwayo? Loko swi ri tano, u ta swi twisisa kahle leswi Pawulo a a langutane na swona. A a karhateka swinene hi vamakwavo ‘emavandlheni hinkwawo.’ (2 Kor. 11:23-28) Xana u ni vuvabyi lebyi nga tshungulekiki lebyi byi ku dyisaka mbitsi? Pawulo a a ri ni “mutwa enyameni” lowu a wu n’wi karhata, lowu swi nga endlekaka leswaku a ku ri vuvabyi byo karhi lebyi a a lava leswaku byi hola kambe a a byi nga holi. (2 Kor. 12:7-10) Xana u pfa u hela matimba hikwalaho ka swihoxo swa wena? Pawulo a a pfa a titwa tano. U kale a tivula “munhu wa maxangu” hileswi a wa a pfuka leswaku a endla swilo leswinene. (Rhom. 7:21-24) Pawulo a nga tshikanga ku tirhela Yehovha hambileswi a a langutane ni swiphiqo swo hambanahambana. U pfuniwe hi yini? Hambileswi a a swi tiva leswaku u velekiwe a ri mudyohi, a a ri ni ripfumelo eka nkutsulo. w21.04 22 ¶7-8

Loko Adamu a dyoha, u lahlekeriwe hi nkateko wo hanya hilaha ku nga heriki naswona xidyoho xakwe a xi ta tlulela ni vana lava a ta va veleka. Leswi a swi endleke, a swi nga rivaleleki hikuva u dyohe hi vomu. Ku vuriwa yini hi vana vakwe? A va hoxanga xandla eku dyoheni ka yena. (Rhom. 5:12, 14) Xana a swi ta koteka leswaku va kutsuriwa eka rifu leri a va vangeleke rona? Ina! Endzhakunyana ka loko Adamu a dyohile, Yehovha u vule ndlela leyi a a ta va kutsula hayona vana va Adamu va timiliyoni eka xidyoho ni rifu. (Gen. 3:15) Nkutsulo wu hi endla hi va ni vuxaka lebyinene na Yehovha hambileswi hi velekiweke ni xidyoho. Wu ta tlhela wu herisa mitirho hinkwayo ya Diyavulosi. (1 Yoh. 3:8) Nakambe wu ta endla swi koteka leswaku Yehovha a hundzula misava hinkwayo yi va paradeyisi hilaha a tshembiseke hakona eku sunguleni. w21.04 14 ¶1; 19 ¶17

Ntshungu lowukulu lowu katsaka vavanuna ni vavasati lowu humaka ematikweni yo hambanahambana naswona wu vulavulaka tindzimi leti nga faniki, a wu hlengeletanile. Hi siku rero ku endleke nchumu wo hlamarisa. Ntlawa wa Vayuda wu sungule ku vulavula hi tindzimi to hambanahambana! Ntshungu wolowo wu hlamale ngopfu loko wu twa leswi a swi vuriwa hi Vayuda volavo ni leswi a swi vuriwa hi muapostola Petro. Wu byeriwe leswaku wu ta ponisiwa loko wu kombisa ripfumelo eka Yesu Kreste. Ntshungu wolowo wu khumbiwe swinene hi marito wolawo. Wu kale wu vutisa leswi: “Xana hi fanele hi endla yini?” Petro u te: “Un’wana ni un’wana wa n’wina a a khuvuriwe.” (Mit. 2:37, 38) Endzhaku ka sweswo ku endleke swilo swo hlamarisa. Hi siku rero ku khuvuriwe vanhu va kwalomu ka 3 000, va va vadyondzisiwa va Kreste. Wolawo a ku ri masungulo ya ntirho lowukulu lowu Yesu a leriseke valandzeri vakwe leswaku va wu endla. Ntirho wolowo wa ha ya emahlweni ninamuntlha. w21.06 2 ¶1-2

Hi nga ha va hi tshama endhawini leyi swi tikaka ku sungula ku dyondza ni vanhu Bibele. Van’wana va nga ha ala ku amukela leswi hi va chumayelaka swona kumbe va hi kaneta. I yini lexi nga hi pfunaka hi va ni ntshembo wa leswaku siku rin’wana va ta hi yingisa? Tsundzuka leswaku swiyimo swa vanhu swi nga ha cinca hi ku tsopeta ka tihlo naswona lava a va nga lavi ku twa nchumu hi hina va nga ha tsakela ku dyondza Bibele. (Mat. 5:3) Van’wana lava khale a va nga swi lavi ku teka tibuku ta hina, hi ku famba ka nkarhi va pfumele ku dyondzeriwa Bibele. Hikwalaho, ha swi tiva leswaku Yehovha hi yena N’wini wa ntshovelo. (Mat. 9:38) U lava hi ya emahlweni hi byala ni ku cheleta kambe Yena u ta swi kurisa. Swa khutaza ku tiva leswaku Yehovha a nga languti nhlayo ya vanhu lava hi dyondzaka na vona Bibele kambe u languta ku tikarhata ka hina naswona u ta hi hakela! w21.07 6 ¶14

Yehovha u vumbe vanhu leswaku va kota ku tswala vana ni ku va nyika vutihlamuleri byo va dyondzisa ku n’wi rhandza ni ku n’wi tirhela. Hambileswi Yehovha a nyikeke tintsumi vuswikoti byo tala byo hlamarisa kambe a nga ti nyikanga vuswikoti byo va ni vana. Hikwalaho loko u ri mutswari, tiphine hi vutihlamuleri lebyi u nga na byona byo kurisa vana. Vatswari va nyikiwe vutihlamuleri byo kurisa vana va vona hi ku va “tshinya ni hi swileriso swa Yehovha.” (Efe. 6:4; Det. 6:5-7) Nhlangano wa Yehovha wu humese tibuku, tivhidiyo ni vuyimbeleri leswi kumekaka eka website ya hina leswi nga pfunaka vatswari leswaku va kurisa vana va vona. Swi le rivaleni leswaku Tata wa hina wa le tilweni ni N’wana wakwe va va rhandza vana. (Luka 18:15-17) Yehovha wa tsaka loko vatswari va titshega ha yena ni ku tirha hi matimba leswaku va khathalela vana va vona. Loko va endla tano, va pfuna vana va vona leswaku va tsakela ku va endyangwini wa Yehovha hilaha ku nga heriki! w21.08 5 ¶9

Van’wana va ehleketa leswaku ku va ni ripfumelo i ku tshemba swilo swo karhi handle ka vumbhoni. Kambe hi ku ya hi Bibele swoleswo a hi ku va ni ripfumelo. Tsundzuka leswaku ku va ni ripfumelo eka leswi nga vonakiki swo tanihi Yehovha, Yesu ni Mfumo wa matilo swi lava vumbhoni lebyi khomekaka. (Hev. 11:3) Makwerhu wun’wana loyi a nga biochemist u ri: “Timbhoni ta Yehovha ti ni vumbhoni bya leswi ti swi tshembaka naswona a ti swi bi hi makatla leswi nga ntiyiso hi sayense.” Hi nga ha tivutisa leswi, ‘Loko ku ri ni vumbhoni lebyi khomekaka bya leswaku ku ni Muvumbi, hikwalahokayini vanhu vo tala va nga tshembi leswaku Xikwembu hi xona xi tumbuluxeke swilo hinkwaswo?’ Van’wana a va si tshama va tilavela vumbhoni byebyo. Robert loyi sweswi a nga Mbhoni ya Yehovha u ri: “Leswi exikolweni a ndzi nga si tshama ndzi twa nchumu hi leswaku ku ni Muvumbi, a ndzi nga tshembi leswaku u kona. Ndzi sungule ku tshemba leswaku Xikwembu hi xona xi tumbuluxeke swilo hinkwaswo loko ndzi ri ni malembe ya kwalomu ka 20.” w21.08 15 ¶4-5

Hi nga dyondza leswaku Yehovha hi lonene hi ku hlaya Bibele ni ku yingisela van’wana loko va vulavula hi mikateko leyi va yi kumeke. Kambe leswaku hi vona ku Yehovha hi lonene, hi fanele hi ‘nantswa’ hi hexe. A hi nge u lava ku nghenela ntirho wa nkarhi hinkwawo, swi nga ha lava u titsona swo karhi leswaku u kota ku swi fikelela. Hi xi tiva kahle xitshembiso xa Yesu lexi vulaka leswaku loko u rhangisa Mfumo ku sungula, leswin’wana Yehovha u ta ku engetelela swona kambe a wu si swi vona swi hetiseka eka wena. (Mat. 6:33) Hambiswiritano, leswi hi nga ni ripfumelo eka xitshembiso xa Yesu, hi hunguta leswi hi swi xavaka, hi hunguta nkarhi lowu hi wu hetaka entirhweni wo tihanyisa ivi hi tirha hi matimba entirhweni wo chumayela. Loko hi endla tano, hi tivonela hi ya hina leswaku hakunene Yehovha wa hi khathalela. Sweswo swi hi endla hi ‘nantswa’ hi hexe hi vona leswaku Yehovha hi lonene. w21.08 26 ¶2

Xana ninamuntlha vanhu va ha ri tano? Ina. Vafundhisi vo tala a va tikoti hi ku tsaka loko etikerekeni ta vona ku joyina vanhu lava dumeke, swigwili ni lava tekiwaka va ri va n’wantlhadyana. Va tsaka hambiloko mahanyelo ya vanhu volavo ma nga fambisani ni milawu ya Xikwembu. Hi hala tlhelo, vafundhisi volavo va teka malandza ya Yehovha lama tikhomeke kahle ma ri lama nga pfuniki nchumu ni lama nga riki ya nkoka loko ma pimanisiwa ni vanhu van’wana. Hilaha Pawulo a vuleke hakona, Xikwembu xi hlawule vanhu lava “languteriwaka ehansi.” (1 Kor. 1:26-29) Hambiswiritano, Yehovha u ma teka ma ri ya risima malandza yakwe hinkwawo yo tshembeka. I yini lexi nga hi pfunaka hi papalata langutelo ra vanhu va misava leyi? (Mat. 11:25, 26) Tivonele leswaku u nga ngheniwi hi langutelo ro biha leri vanhu va nga na rona hi vanhu va Xikwembu. Tsundzuka, Yehovha u tirhisa vanhu lava titsongahataka leswaku va endla ku rhandza ka yena. (Ps. 138:6) Nakambe, ehleketa hi swilo swo tala leswi a swi endleke hi ku tirhisa vanhu lava va tekiwaka va nga pfuni nchumu kumbe va nga tlharihanga. w21.05 8 ¶1; 9 ¶5-6

Muapostola Pawulo a a wu tlangela swinene mpfuno lowu a a wu kuma. A a titsongahata naswona a wu amukela mpfuno lowu humaka eka vamakwerhu. (Filp. 2:19-22) Vamakwerhu lava dyuhaleke, mi nga kombisa leswaku mi tlangela vantshwa va le vandlheni ra ka n’wina hi tindlela to tala. Loko va lava ku mi pfuna hi xo famba, hi ku ya mi xavela swo karhi exitolo kumbe ku mi pfuna hi swin’wana, amukelani mpfuno wa vona hi mandla mambirhi. Tekani mpfuno wolowo tanihi rirhandzu leri humaka eka Yehovha. Swi ta mi tsakisa ku xiya leswaku se mi vanghana lavakulu na vona. Mikarhi hinkwayo pfunani vanghana va n’wina lava ha riki vantshwa leswaku va va ni vuxaka lebyinene na Yehovha ni ku va byela ndlela leyi swi mi tsakisaka hayona ku va vona va endla mitirho yo tala evandlheni. Xavani nkarhi wo bula hi mitokoto leyi mi veke na yona evuton’wini bya n’wina. Sweswo swi ta endla leswaku mi ‘khensa Yehovha mikarhi hinkwayo’ hileswi a kokeleke vantshwa evandlheni rakwe.—Kol. 3:15; Yoh. 6:44; 1 Tes. 5:18. w21.09 11-12 ¶12-13

Yehovha wa va rhandza vamakwerhu. Kambe swi nga ha hi tikela ku va kombisa rirhandzu. Mikarhi yin’wana swi tikisiwa hileswi hi humaka eka mindhavuko ni le tindhawini leti nga faniki. Nakambe hinkwerhu hi endla swihoxo leswi nga khunguvanyisaka van’wana ni ku va heta matimba. Kambe hi fanele hi tirha hi matimba leswaku hi tiyisa vamakwerhu ni ku va kombisa rirhandzu. Njhani? Hi ku tekelela Tata wa hina eka ndlela leyi a va kombaka hayona leswaku wa va rhandza. (Efe. 5:1, 2; 1 Yoh. 4:19) Munhu loyi a nga ni ntwelavusiwana u lava tindlela to pfuna ni ku chavelela van’wana. Ndlela leyi Yesu a va khomeke hayona vanhu a yi kombisa ndlela leyi Yehovha a va rhandzaka hayona. (Yoh. 5:19) Loko siku rin’wana Yesu a vona mintshungu u ‘yi twele vusiwana, hikuva a yi tshikileriwa yi nga khathaleriwi ku fana ni tinyimpfu leti nga riki na murisi.’ (Mat. 9:36) Kambe Yesu a nga lo yi twela vusiwana ntsena, u tlhele a teka goza ro yi pfuna. U hanyise vavabyi ni ku phyuphyisa “lava karhaleke ni lava tikeriwaka.”—Mat. 11:28-30; 14:14. w21.09 22 ¶10-11

Yehovha wa swi rhandza ku kombisa tintswalo. Muapostola Pawulo u tsale leswaku Xikwembu xi ni “tintswalo letikulu.” Emhakeni leyi, a a vula leswaku xi ni tintswalo hileswi xi nyikeke vahlawuriwa lava velekiweke ni xidyoho ntshembo wo ya hanya etilweni. (Efe. 2:4-7) Kambe Yehovha a nga kombisi tintswalo eka vahlawuriwa ntsena. Mupisalema Davhida u tsale a ku: “Yehovha u endlela hinkwavo leswinene, mitirho yakwe hinkwayo yi kombisa tintswalo takwe.” (Ps. 145:9) Leswi Yehovha a rhandzaka vanhu, mikarhi hinkwayo u va kombisa tintswalo hi nkarhi lowu va ti lavaka ha wona. A nga kona munhu loyi a yi tivaka kahle ndlela leyi Yehovha a swi rhandzaka hayona ku komba vanhu tintswalo ku fana na Yesu. Loko a nga se ta laha misaveni, u tshame nkarhi wo leha ni Tata wakwe ematilweni. (Swiv. 8:30, 31) U N’wi vone hi tindlela to tala loko a kombisa tintswalo eka vanhu lava velekiweke ni xidyoho. (Ps. 78:37-42) Loko Yesu a ri laha misaveni, u dyondzise ngopfu hi tintswalo leti Tata wakwe a nga na tona. w21.10 8-9 ¶4-5

Yehovha u hlamule xikhongelo xexo hi rito lerikulu leri humaka etilweni, a tshembisa leswaku u ta ri vangamisa. Eka ntirho wakwe hinkwawo wa laha misaveni, Yesu u vangamise vito ra Tata wakwe. (Yoh. 17:26) Hikwalaho, swa twala ku vula leswaku Vakreste hinkwavo va ntiyiso va fanele va tirhisa vito ra Xikwembu ni ku ri tivisa vanhu van’wana. Loko vandlha ra Vukreste ra ha ku simekiwa enkarhini wa vaapostola, Yehovha u ‘tsundzuke vamatiko kutani a tihlawulela vanhu va vito rakwe exikarhi ka vona.’ (Mit. 15:14) Vakreste volavo a va tinyungubyisa hileswi a va tirhisa vito ra Xikwembu ni ku kota ku ri byela van’wana. Va ri tirhise ngopfu loko va ri karhi va chumayela niloko va tsala Bibele. Hi ndlela yoleyo, va kombise leswaku hi vona ntsena lava a va dyondzisa ni ku yimela vito ra Xikwembu. (Mit. 2:14, 21) Hilaha ku fanaka namuntlha, Timbhoni ta Yehovha hi tona ti yimelaka vito ra Xikwembu. w21.10 20-21 ¶8-10

Rirhandzu lerikulu ra Yehovha i ra hilaha ku nga heriki. Rirhandzu leri ri boxiwa mikarhi ya 26 eka Pisalema 136. Eka ndzimana yo sungula, hi hlaya leswi: “Khensani Yehovha, hikuva hi lonene; rirhandzu rakwe lerikulu a ri heli.” (Ps. 136:1) Eka tindzimana 2 ku ya eka 26, ku vuriwa hi ku phindhaphindha leswaku “rirhandzu rakwe lerikulu a ri heli.” Loko hi hlaya tindzimana letin’wana eka pisalema leyi, hi tsakisiwa hi ku vona tindlela leti Yehovha a hi kombisaka hatona rirhandzu rakwe lerikulu handle ko karhala. Marito lama vuriweke hi ku phindhaphindha lama nge, “rirhandzu rakwe lerikulu a ri heli” ma hi tiyisekisa leswaku rirhandzu ra Xikwembu eka malandza ya xona a ri cinci. Swa hi tsakisa ku tiva leswaku Yehovha a nga hatliseli ku ma hlambela mavoko malandza yakwe! Ku ri na sweswo u ma kombisa rirhandzu, ngopfungopfu loko ma ri emaxangwini. Ku tiva leswaku Yehovha wa hi rhandza, swi hi nyika ntsako naswona swi hi nyika matimba lawa hi ma lavaka leswaku hi langutana ni maxangu ni ku ya emahlweni hi n’wi tirhela.—Ps. 31:7. w21.11 4 ¶9-10

Xana mikarhi yin’wana wa vilela loko u ehleketa hileswi swi nga ta endleka ku nga ri khale swo tanihi ku herisiwa ka vukhongeri bya mavunwa, nhlaselo wa Gogo wa Magogo ni nyimpi ya Armagedoni? Xana wa tivutisa leswaku loko nkarhi wolowo wu fika u ta swi kota ku hlula swiendlakalo sweswo swo chavisa hi ku tshembeka? Loko u tivutisa sweswo, marito ya Yesu lama nga eka ndzimana ya namuntlha ma ta ku pfuna. Yesu u byele vadyondzisiwa vakwe a ku: “Mi nga karhateki. Vanani ni ripfumelo.” Ripfumelo leri tiyeke ri ta endla leswaku hi nga chavi leswi nga ta endleka enkarhini lowu taka. Ku langutana ni miringo sweswi swi ta hi pfuna hi kota ku tiyisa ripfumelo ra hina ni ku tlhela hi tiyisela enkarhini lowu taka. Kutani hi ta vona laha hi faneleke hi antswisa kona leswaku hi va ni ripfumelo leri tiyeke. Mikarhi hinkwayo loko hi hlula miringo ripfumelo ra hina ra tiya. Naswona sweswo swi ta hi pfuna ku tiyisela enkarhini lowu taka. w21.11 20 ¶1-2

Muapostola Pawulo u khutaze Timotiya, ku katsa ni Vakreste hinkwavo leswaku va endla ntirho wa Xikwembu hi tinghitsi. (2 Tim. 4:5) Kambe, ku ni mitlhontlho leyi hi langutanaka na yona. Hi xikombiso, ehleketa hi vamakwerhu lava tshamaka ematikweni lama yiriseke ntirho wa hina. Vanhu va Yehovha va langutana ni mitlhontlho yo hambanahambana leyi nga va hetaka matimba. Hi xikombiso, vo tala va boheka ku tirha tiawara to tala leswaku va ta kota ku wundla mindyangu ya vona. Va swi lava ku ya ensin’wini kambe loko vhiki ri hela va va va karhele. Van’wana va karhatiwa hi mavabyi lama nga tshungulekiki kumbe hi ku dyuhala, kasi van’wanyana a va ha swi koti ni ku huma emakaya hikwalaho ka mavabyi. Van’wana va tivona va nga pfuni nchumu eka Yehovha. Swi nga ri na mhaka leswaku hi langutana ni mitlhontlho ya njhani, Yehovha u ta hi nyika matimba yo kota ku tiyisela leswaku hi ya emahlweni hi n’wi tirhela hilaha hi nga kotaka hakona. w21.05 20 ¶1-3

Mikarhi yin’wana van’wana va nga ha hi kucetela ku hanya hi ndlela leyi nga hi sivelaka ku gandzela Yehovha hilaha A lavaka hakona. Loko swi va tano, hi fanele hi teka xiboho xa nkoka. Xiya nawu wun’wana lowu kumekaka eka Levhitika 19:19, yi ri: “Mi nga tshuki mi ambala xiambalo lexi endliweke hi mixaka yimbirhi ya tiharhani leti pfanganisiweke.” Nawu wolowo a wu hambanisa Vaisrayele eka matiko lawa a va akelane na wona. Leswi hi nga riki ehansi ka Nawu wa Muxe, a swi bihanga ku ambala swiambalo leswi endliweke hi voya kumbe mixaka yin’wana ya swiambalo. Kambe a hi lavi ku fana ni lava hanyaka hi ndlela leyi lwisanaka ni milawu ya Bibele. I ntiyiso leswaku ha ma rhandza maxaka ya hina ni vanhu van’wana. Kambe loko swi ta eka vuxaka bya hina na Yehovha, hi tiyimisele ku yingisa Yena hambiloko sweswo swi ta hi hambanisa ni vanhu van’wana. I swa nkoka leswaku hi kwetsima.—2 Kor. 6:14-16; 1 Pet. 4:3, 4. w21.12 5 ¶14; 6 ¶16

U nga yi kuma ndlela leyi yisaka evuton’wini. Yesu u te: “Loko mi yingisa leswi ndzi swi vulaka, mi vadyondzisiwa va mina, mi ta tiva ntiyiso kutani ntiyiso wu ta mi tshunxa.” (Yoh. 8:31, 32) Ha ku bumabumela hileswi u nga landzelangiki ntshungu kambe u tikarhateleke ku lavisisa ntiyiso. U dyondze Rito ra Xikwembu hi vurhon’wana leswaku u tiva leswi Xikwembu xi swi languteleke eka hina ni ku tlhela u yingisa tidyondzo ta Yesu. U dyondze leswaku Yehovha u lava u bakanya tidyondzo ta mavunwa ni ku tshika ku tlangela tiholideyi leti humaka eka vukhongeri byebyo. U tlhele u dyondza leswaku a swi olovi ku endla leswi Yehovha a swi tsakelaka ni ku bakanya mikhuva leyi a yi vengaka. (Mat. 10:34-36) Kumbexana a swi nga ku oloveli ku cinca mahanyelo ya wena. Hambiswiritano, u we u pfuka hileswi u rhandzaka Tata wa wena wa le matilweni. Hakunene Yehovha wa tinyungubyisa hi wena!—Swiv. 27:11. w21.12 22 ¶3; 23 ¶5

Muxe u hi vekele xikombiso lexinene xo amukela ku lulamisiwa endzhaku ka loko a endle xihoxo lexikulu. Siku rin’wana hikwalaho ko hlundzuka, u tsandzeke ku yisa ku dzuneka eka Yehovha. Hikwalaho ka sweswo, Muxe u lahlekeriwe hi nkateko wo nghena etikweni leri tshembisiweke. (Tinhl. 20:1-13) Loko Muxe a kombela Yehovha leswaku a cinca xiboho xakwe, Yehovha u te: “U nga ha pfuki u vulavule na mina hi mhaka leyi.” (Det. 3:23-27) Muxe a nga hlundzukanga. Ku ri na sweswo, u amukele xiboho xa Yehovha naswona Yehovha a nga n’wi tshikisanga ku va murhangeri wa Vaisrayele. (Det. 4:1) Muxe i xikombiso lexinene eka hina loko swi ta emhakeni yo amukela ndzayo. Muxe u kombise leswaku u amukele ndzayo ya Yehovha hi ku tshama a tshembekile hambiloko a lahlekeriwe hi nkateko lowu a wu ri wa risima eka yena. Ha vuyeriwa loko hi tekelela vavanuna vo tshembeka vo fana na Muxe. (Swiv. 4:11-13) Vamakwerhu vo tala na vona va endle tano. w22.02 11 ¶9-10

Hi xixika xa 32 C.E., munghana wa Yesu Lazaro, u sungule ku vabya kutani a fa. (Yoh. 11:3, 14) Lazaro a a ri ni vamakwavo vambirhi ku nga Mariya na Marta naswona Yesu a va rhandza swinene. Loko Marta a twa leswaku Yesu u le ku teni, u hume hi rivilo a n’wi hlanganisa. Ehleketa ndlela leyi a titweke hayona loko a ku: “Hosi, loko a wu ri kona, makwerhu a a ta va a nga fanga.” (Yoh. 11:21, 32, 33) Yesu u ririle loko a vona ndlela leyi Mariya na Marta va khumbekeke hayona hikwalaho ka rifu ra buti wa vona. Loko u loveriwe hi munhu loyi u n’wi rhandzaka, Yehovha wa yi twisisa ndlela leyi u titwaka hayona. Yesu i “xifaniso” xa “xiviri” xa Tata wakwe. (Hev. 1:3) Loko Yesu a rila, a a kombisa leswi Tata wakwe a titwisaka xiswona loko hi loveriwa. (Yoh. 14:9) Loko u ri karhi u tiyisela gome ro feriwa, u nga tiyiseka leswaku Yehovha a ngo vona gome ra wena ntsena kambe ni ndlela leyi u titwaka hayona. U lava ku horisa mbilu ya wena leyi tshovekeke.—Ps. 34:18; 147:3. w22.01 15 ¶5-7

Loko u tinyika nkarhi wo vulavula na Yehovha, u n’wi yingisela ni ku anakanyisisa hi yena u ta vuyeriwa swinene. Xo sungula, u ta teka swiboho swa vutlhari. Bibele yi hi tsundzuxa leswaku “loyi a fambaka ni lavo tlhariha u ta tlhariha.” (Swiv. 13:20) Xa vumbirhi, u ta va mudyondzisi loyi a nga ni vuswikoti. Loko hi dyondza ni xichudeni xa hina xa Bibele, xikongomelo xa hina i ku xi pfuna xi tshinela eka Yehovha. Loko hi tshama hi ri karhi hi vulavula ni Tata wa hina wa le matilweni, ndlela leyi hi n’wi rhandzaka hayona yi ta kula naswona hi ta dyondzisa xichudeni xa hina ku endla tano. Yesu na yena u endle tano. Ndlela leyinene leyi a vulavuleke hi Tata wakwe hayona yi koke rinoko ra vadyondzisiwa vakwe lerova swi endle va rhandza Yehovha. (Yoh. 17:25, 26) Xa vunharhu, ripfumelo ra wena ri ta tiya. Xiya leswi endlekaka loko u kombela nkongomiso, nchavelelo ni nseketelo wa Xikwembu. Mikarhi hinkwayo loko Yehovha a hlamula swikhongelo swa wena, ripfumelo ra wena ri ya ri tiya swinene.—1 Yoh. 5:15. w22.01 30 ¶15-17

Yehovha u lava leswaku hi tshika ku endla swilo swo biha ni ku ehleketa hi swona hikuva wa hi rhandza swinene naswona u lava hi tiphina hi vutomi. (Esa. 48:17, 18) Wa swi tiva leswaku lava pfumelelaka ku lawuriwa hi ku navela ko biha va tivavisa va tlhela va vavisa ni van’wana. Swi n’wi twisa ku vava loko a vona hi tivavisa hi tlhela hi vavisa ni van’wana. Van’wana va vanghana ni mindyangu ya hina va nga hi hleka loko hi cinca mahanyelo ya hina. (1 Pet. 4:3, 4) Va nga hi byela leswaku hi fanele hi tihlawulela ndlela leyi hi lavaka ku hanya hayona hi nga pfumeleli van’wana va hi hlawulela. Kambe entiyisweni lava nga hanyiki hi milawu ya Yehovha va va va lawuriwa hi misava ya Sathana. (Rhom. 12:1, 2) Hi nga ha hlawula ku nga byi tshiki vumunhu bya hina bya khale lebyi lawuriwaka hi xidyoho ni misava ya Sathana kumbe hi hlawula ku pfumelela Yehovha a hi cinca hi va vanhu lavanene.—Esa. 64:8. w22.03 3 ¶6-7

Loko hi anakanyisisa hi leswi hi swi hlayaka eBibeleni, swi ta endla leswaku hi va ni langutelo lerinene loko hi langutana ni swiphiqo. Twana leswaku Bibele yi n’wi pfune njhani makwerhu un’wana wa xisati loyi a a ri ni gome hikwalaho ko loveriwa hi nuna. Nkulu un’wana u n’wi tsundzuxe leswaku a ya hlaya buku ya Yobo yi ta n’wi pfuna. Loko a ri karhi a yi hlaya, u xiye leswaku Yobo a a ri ni langutelo leri hoxeke kutani u n’wi sorile. Hi miehleketo u tikume se a tsundzuxa Yobo a ku: “Wena Yobo! Tshika ku tiehleketelela ngopfu hikwalaho ka swiphiqo swa wena!” Endzhaku, u swi xiyile leswaku langutelo rakwe a ri yelana ni ra Yobo. Leswi swi n’wi pfunile leswaku a lulamisa langutelo rakwe leri hoxeke, a tlhela a kuma matimba yo kota ku tiyisela ku loveriwa hi nuna. Yehovha wa hi tiyisa hi ku tirhisa vamakwerhu. Pawulo u tsale leswaku a a navela ku vona vamakwavo leswaku va ta “khutazana.”—Rhom. 1:11, 12. w21.05 22 ¶10-11; 24 ¶12

Vaisrayele va khale a va byeriwe leswi: “Vaxinuna hinkwavo va wena va fanele va ya emahlweni ka Yehovha Xikwembu xa wena kanharhu hi lembe, endhawini leyi a nga ta yi hlawula.” (Det. 16:16) A va fanele va siya makaya ni masimu ya vona swi ri swoxe. Kambe Yehovha u va tshembise a ku: “A ku na munhu loyi a nga ta navela tiko ra wena loko wa ha ye eka Yehovha Xikwembu xa wena.” (Eks. 34:24) Leswi Vaisrayele a va tshemba Yehovha hi ku helela a va nga xwi emikhubyeni ya lembe ni lembe. A va vuyeriwa hi tindlela to tala, a va dyondza swo tala eka Nawu wa Xikwembu, va anakanyisisa hi vunene bya xona ni ku khutazeka hi ku va swin’we ni vapfumerikulobye. Na hina ha vuyeriwa loko hi tikarhatela ku va kona etinhlengeletanweni ta vandlha. Ehleketa ndlela leyi Yehovha a tsakaka hayona loko hi lunghiselele nhlamulo yo koma leyi khutazaka. w22.03 22 ¶9

Yehovha a a ri eku leteleni ka Yesu leswaku a ta va Muprista Lonkulu enkarhini lowu taka. Yesu u swi vonile leswaku swa tika ku yingisa Xikwembu loko munhu a langutane ni swiyimo swo tika swinene. A a twa ku vava ngopfu lerova u kale a khongela hi “swirilo swa matimba ni mihloti.” Leswi Yesu a langutaneke ni swiyimo swo tika hi ndlela yo tano, wa swi twisisa swiyimo swa hina naswona u ta swi kota ku hi “pfuna” loko hi “ringiwa.” Hi ba mandla hi vuyelela eka Yehovha leswi a hi vekeleke Muprista Lonkulu, loyi a nga ni tintswalo naswona a nga ta hi “twela vusiwana eku tsaneni ka hina”! (Hev. 2:17; 4:14-16; 5:7-10) Yehovha u tshike Yesu a xanisiwa hi ndlela ya tihanyi leswaku a ta hlamula xivutiso lexi xa nkoka: Xana vanhu va nga swi kota ku tshama va tshembekile eka Xikwembu loko va xanisiwa hi ndlela ya tihanyi? Sathana wa ala! U vula leswaku vanhu va tirhela Xikwembu hi xikongomelo xo vuyeriwa naswona a va n’wi rhandzi Yehovha. (Yobo 1:9-11; 2:4, 5) Hambiswiritano, Yesu a nga tshikanga ku tshembeka eka Xikwembu, u kombise leswaku Sathana i muhembi. w21.04 16-17 ¶7-8

Loko xichudeni xa Bibele xi nga si khuvuriwa xi fanele xi tirhisa leswi xi swi dyondzaka eBibeleni. Loko xi endla tano, xi ta fana ni “wanuna wo tlhariha” wa le xifanisweni xa Yesu loyi a celeke a ya ehansi swinene leswaku a aka yindlu yakwe eribyeni. (Mat. 7:24, 25; Luka 6:47, 48) Pfuna xichudeni xi cinca mahanyelo ya xona. (Mar. 10:17-22) Yesu a a swi tiva leswaku munhu la fuweke a swi ta n’wi tikela ku xavisa swilo swakwe hinkwaswo. (Mar. 10:23) Kambe, Yesu u byele wanuna loyi leswaku a titsona swo karhi. Hikwalahokayini? Hikuva a a n’wi rhandza. Mikarhi yin’wana hi chava ku khutaza xichudeni ku tirhisa leswi xi swi dyondzaka hileswi hi vonaka onge a xi se swi lunghekela ku cinca. (Kol. 3:9, 10) Kambe loko u bula na xona u ta xi pfuna xi tsuvula mikhuva yoleyo to ho suka. Sweswo swi ta kombisa leswaku wa khathala hi xona.—Ps. 141:5; Swiv. 27:17. w21.06 3 ¶3, 5

Muapostola Petro u vulavule hi xikombiso lexinene lexi Yesu a hi vekeleke xona loko swi ta emhakeni ya ku tiyisela maxangu; kambe ku ni tindlela tin’wana to tala leti hi nga n’wi tekelelaka ha tona. (1 Pet. 2:18-25) Ku vula ntiyiso, Yesu u hi vekele xikombiso lexinene hi marito ni hi swiendlo. Leswi hi velekiweke hi ri ni xidyoho, xana hi nga swi kota hakunene ku tekelela Yesu? Ina. Tsundzuka, Petro a nga vulanga leswaku hi landzelerisisa mikondzo ya Yesu hi ku helela kambe u te hi ‘landzelerisisa mikondzo ya [Yesu].’ Hambileswi hi velekiweke hi ri ni xidyoho, loko hi tikarhatela ku landzelerisisa mikondzo ya Yesu, hi ta va hi yingisa marito ya muapostola Yohane lama nge: ‘Fambani hi ndlela leyi Yesu a fambeke hayona.’ (1 Yoh. 2:6) Ku landzelerisisa mikondzo ya Yesu swi ta endla hi va ni vuxaka lebyinene na Yehovha. Hikwalahokayini hi vula tano? Yesu u hi vekele xikombiso lexinene loko swi ta emhakeni yo hanya hi ndlela leyi tsakisaka Xikwembu. (Yoh. 8:29) Hikwalaho, loko hi landzelerisisa mikondzo ya Yesu hi ta tsakisa Yehovha. Hi ta swi vona leswaku Tata wa hina wa le tilweni u tshinela eka vanhu lava lavaka ku va vanghana vakwe.—Yak. 4:8. w21.04 3 ¶4-6

Loko Yehovha a hi languta, u vona swilo leswinene eka hina; leswi hi nga kotaka ku swi endla naswona u hi kokela eka yena leswaku hi va vanghana va yena. Loko hi tshama hi tshembekile eka yena, vuxaka bya hina na yena a byi nge heli. (Yoh. 6:44) Loko hi tshemba leswaku Yehovha wa hi rhandza ni ku hi seketela, hi ta lava ku n’wi tirhela hi timbilu ta hina hinkwato hambiloko hi hlangavetana ni mitlhontlho. Kambe loko hi nga tshembi leswaku Xikwembu xa hi rhandza, “matimba ya [hina] ma ta va matsongo.” (Swiv. 24:10) Loko hi hela matimba naswona hi nga xi tshembi Xikwembu, Sathana u ta hi hlasela hi ku olova. (Efe. 6:16) Ripfumelo ra Vakreste van’wana, ri sungule ku tsana hileswi a va nga tshembi leswaku Yehovha wa va rhandza. Hi fanele hi endla yini loko hi sungula ku nga tshembi leswaku Xikwembu xa hi rhandza? Hi fanele hi bakanya miehleketo yoleyo hi ku hatlisa! Kombela Yehovha a ku pfuna u susa ‘miehleketo yoleyo leyi karhatekeke,’ u yi siva hi ‘ku rhula ka Xikwembu loku nga ta rindza mbilu ya wena ni mianakanyo ya wena.’ (Ps. 139:23; Filp. 4:6, 7) Tsundzuka, a hi wena ntsena. w21.04 20 ¶1; 21 ¶4-6

I yini lexi ku endleke u va Mbhoni ya Yehovha? Swi nga endleka u twe “mahungu lamanene” ro sungula eka vatswari va wena, vatirhikuloni, vadyondzikuloni kumbe loko u chumayeriwa hi yindlu ni yindlu. (Mar. 13:10) Endzhaku, makwerhu un’wana u hete nkarhi wo tala a ri karhi a ku dyondzisa Bibele. Loko mi ri karhi mi dyondza, u sungule ku rhandza Yehovha ni ku tiva leswaku wa ku rhandza. Yehovha u ku kokele eka yena naswona leswi se u nga mudyondzisiwa wa Yesu Kreste u ni ntshembo wo hanya hilaha ku nga heriki. (Yoh. 6:44) A wu kanakani leswaku Yehovha u tirhise munhu un’wana leswaku a ku dyondzisa Bibele naswona wa N’wi khensa hikwalaho ka sweswo ni hileswi A ku amukeleke tanihi nandza Wakwe. Leswi sweswi se hi tivaka ntiyiso, hi ni vutihlamuleri byo pfuna van’wana leswaku va famba egondzweni leri yisaka evuton’wini. Swi nga endleka swi hi olovela ku chumayela hi yindlu ni yindlu kambe swi hi tikela ku dyondza ni vanhu Bibele. w21.07 2 ¶1-2