June

Noni leyi yi hanya hi rikoko ra xilondza. Hambiswiritano, yi kongoma emabokisini ya minyikelo kutani yi fika yi hoxa tisente timbirhi, ni leswaku ku hoxiwe yini emabokisini a swi twalanga. Yesu wa yi tiva mali leyi noni yoleyo yi yi hoxeke, i tilepta timbirhi, ku nga tisente leti nga nyawuriki. Tisente toleto a ti xavi ni xindzingiri, lexi nga chipa swinene ku tlula swinyenyana hinkwaswo. Yesu u tsake ngopfu hileswi endliweke hi noni leyi. Hikwalaho, u vitana vadyondzisiwa vakwe a va hlamusela leswi endliweke hi noni leyi, a ku: “Noni leyi, leyi nga xisiwana yi nyikele ku tlula hinkwavo.” U ya emahlweni a ku: “Hinkwavo [ngopfungopfu lava fuweke] va nyikele hi leswi va swi pambuleke eka leswi va taleleke, kambe yona yi nyikele hinkwaswo leswi a yi ri na swona, leswi a yi ta tihanyisa ha swona.” (Mar. 12:43, 44) Loko noni leyi yi nyikela hi swimalana swa yona swo hetelela, a yi kombisa ndlela leyi yi n’wi tshembaka hayona Yehovha leswaku u ta yi khathalela.—Ps. 26:3. w21.04 6 ¶17-18

Yesu a a endla ntirho wakwe wo chumayela a tsakile naswona u lava leswaku valandzeri vakwe na vona va wu endla va tsakile. (Yoh. 4:35, 36) Loko Yesu a ha ri laha misaveni ni vadyondzisiwa vakwe, a va chivirika swinene entirhweni wo chumayela. (Luka 10:1, 5-11, 17) Kambe endzhaku ka loko Yesu a khomiwile a tlhela a dlayiwa, vadyondzisiwa vakwe va sungule ku koka milenge entirhweni wo chumayela. (Yoh. 16:32) Loko Yesu a pfuxiwile, u va khutazile leswaku va chumayela hi tinghitsi. Endzhaku ka loko Yesu a tlhandlukele etilweni, vadyondzisiwa vakwe va chumayele hi tinghitsi lerova valala va vona va kala va vilela hilaha ndzimana ya namuntlha yi vulaka hakona. Yesu u kongomise ntirho wo chumayela lowu a wu endliwa hi Vakreste va le nkarhini wa vaapostola naswona Yehovha u va katekisile hi ku endla leswaku vo tala va amukela mahungu lamanene. Hi xikombiso, hi Pentekosta ya 33 C.E., ku khuvuriwe vanhu va kwalomu ka 3 000. (Mit. 2:41) Vadyondzisiwa va ye emahlweni va andza swinene. (Mit. 6:7) Yesu u profete leswaku emasikwini ya makumu, vanhu vo tala a va ta amukela mahungu lamanene.—Yoh. 14:12; Mit. 1:8. w21.05 14 ¶1-2

Xana wa ha ri tsundzuka siku leri u sunguleke ku swi xiya ha rona leswaku u kume ntiyiso? A wu ehleketa leswaku vanhu hinkwavo va ta swi tsakela ku tiva ntiyiso lowu se u wu tivaka. A wu tiyiseka leswaku ku dyondza Bibele a swi ta endla leswaku vanhu va hanya vutomi lebyi nga ni xikongomelo ni ku va ni ntshembo hi vumundzuku. (Ps. 119:105) Hikwalaho, u nambe u sungula ku tsongolela vanghana ni maxaka ya wena ntiyiso lowu u wu kumeke. Kambe lexi hlamarisaka, vo tala va sungule ku ku kaneta! A hi fanelanga hi hlamala loko vanhu va hi kaneta loko hi va chumayela. Hambi ku ri Yesu na yena u kanetiwile hambileswi a endleke masingita yo tala ku kombisa leswaku a a rhumiwe hi Xikwembu. Hi xikombiso, u pfuxe Lazaro eku feni, ku nga singita leri voniweke ni hi vanhu lava a va n’wi kaneta. Hambiswiritano, varhangeri va Vayuda a va n’wi amukelanga Yesu tanihi Mesiya. A va lava ni ku n’wi dlaya swin’we na Lazaro!—Yoh. 11:47, 48, 53; 12:9-11. w21.05 2 ¶1-2

Vana kona etinhlengeletanweni ta vandlha nkarhi ni nkarhi. Leswi u nga ta swi dyondza swi ta ku khutaza naswona u ta tolovelana ni vamakwerhu. Hlawula vanghana lava u nga dyondzaka swo karhi eka vona, hambiloko va ri vakulu, va ri vatsongo kumbe va huma eka mindhavuko yin’wana. Bibele yi vula leswaku vutlhari “byi na lava kuleke.” (Yobo 12:12) Vamakwerhu lava kuleke va nga dyondza swo tala eka vantshwa vo tshembeka. Davhida a a ri ntsongo eka Yonathani kambe sweswo a swi va sivelanga leswaku va va vanghana. (1 Sam. 18:1) Davhida na Yonathani va pfunanile leswaku va tirhela Yehovha hambiloko va langutana ni mitlhontlho. (1 Sam. 23:16-18) Irina, makwerhu wa xisati loyi a nga Mbhoni a ri yexe ekaya ka vona u ri: “Vamakwerhu va nga va vatswari kumbe vamakwenu. Yehovha a nga va tirhisa leswaku va hi pfuna.” Leswaku vanghana va wena va ku khutaza ni ku ku pfuna, swi lava u tiphofula eka vona. w21.06 10-11 ¶9-11

Yesu u va nyike xikombiso lexi vulavulaka hi hosi ni nandza wa yona. Hosi yi herise xikweleti lexikulu lexi nandza wa yona a a nga ta pfuka a swi kotile ku xi hakela. Endzhakunyana, nandza yoloye u tsandzeke ku herisa xikweleti xitsongo lexi a a kolotiwa xona hi nandzakuloni. Eku heteleleni, hosi yi pfalele nandza loyi a nga riki na tintswalo ekhotsweni. Leswi nandza a swi endleke a swi vavisanga yena ntsena kambe ni van’wana. Xo sungula, u n’wi twise ku vava nandzakuloni hi ku lerisa leswaku “a hoxiwa ekhotsweni a kala a hakela mali leyi a a n’wi kolota yona.” Xa vumbirhi, u vavise ni malandza laman’wana lama voneke leswi a swi endleke. Loko “ma vona leswi endlekeke, ma karhateka swinene.” (Mat. 18:30, 31) Hilaha ku fanaka, swiendlo swa hina swa va khumba van’wana. Loko un’wana a hi dyoherile ivi hi ala ku n’wi rivalela, xana ku ta endleka yini? Xo sungula, hi n’wi twisa ku vava loko hi ala ku n’wi rivalela, hi n’wi fularhela ni ku nga n’wi kombisi rirhandzu. Xa vumbirhi, hi endla leswaku vamakwerhu evandlheni va nga ntshunxeki loko va tiva leswaku a hi n’wi rivalelanga makwerhu loyi hi nga tlulana milenge na yena. w21.06 22 ¶11-12

Sathana u lava leswaku vanhu hinkwavo lava endliweke hi xifaniso xa Xikwembu va tikhoma ku biha. Loko Yehovha a ‘vona leswaku vubihi bya vanhu a byi ya byi nyanya’ enkarhini wa Nowa, “a tisola hileswi a endleke vanhu emisaveni, mbilu yakwe yi vava.” (Gen. 6:5, 6, 11) Xana xiyimo xi cincile? Nikatsongo. Sathana u ba nkulungwana loko a vona vanhu va tikhoma ku biha hi mixaka hinkwawo ya swa masangu, ku katsa ni loku endliwaka hi lava nga tekanangiki ni va rimbewu leri fanaka! (Efe. 4:18, 19) Nakambe Sathana u tsaka ngopfu loko a hambukisa malandza ya Yehovha leswaku ma wela exidyohweni. Ehansi ka mfumo wa Sathana vanhu a va ‘fumi vanhu van’wana ku va endla swo biha’ ntsena kambe va tlhela va onha misava ni swiharhi leswi Yehovha a swi vekeke emavokweni ya vona leswaku va swi khathalela. (Ekl. 8:9; Gen. 1:28) Se ku endleke yini? Vativi va sayense va vula leswaku swiharhi swa kwalomu ka miliyoni ku nga ri khale swi ta va swi nga ha ri kona hikwalaho ka swiendlo swa vanhu. w21.07 12 ¶13-14

Malandza man’wana ya Xikwembu a ma tshiki ku titwa nandzu hikwalaho ka swidyoho leswi ma swi endleke khale. Ma vona onge Yehovha a nge pfuki a ma rivalerile hambiloko ma hundzuke hi timbilu ta wona hinkwato. Loko na wena u titwa tano, ku dyondza hi ndlela leyi Yehovha a tiyimiseleke hayona ku komba malandza yakwe rirhandzu lerikulu swi nga ku pfuna leswaku u kota ku tirhela Xikwembu u tsakile naswona u ri ni ripfalo leri baseke. Leswi swa koteka hikuva “ngati ya Yesu N’wana wa xona ya hi basisa eka swidyoho hinkwaswo.” (1 Yoh. 1:7) Loko ku ri ni swihoxo leswi u swi endleke leswi ku hetaka matimba, tsundzuka leswaku Yehovha u tiyimisele ku rivalela mudyohi loyi a hundzukaka. Xiya leswi mupisalema Davhida a swi vuleke hi ku yelana loku nga kona exikarhi ka rirhandzu ni ku rivalela. U te: “Tanihi leswi matilo ma tlakukeke ku tlula misava, rirhandzu rakwe eka lava n’wi chavaka i rikulu swinene. Tanihi leswi vuxa byi nga ekule ni vupeladyambu, ni swidyoho swa hina u swi veke ekule na hina.”—Ps. 103:11, 12. w21.11 5-6 ¶12-13

Wanuna la nga Mukreste u fanele a xixima nsati wakwe. (1 Pet. 3:7) Ku xixima swi vula ku teka van’wana va ri va nkoka. Hi xikombiso, wanuna u kombisa leswaku nsati wakwe i wa nkoka hi ku n’wi xixima. A nga langutelanga swo tala eka yena. Naswona a nga n’wi ringanisi ni vavasati van’wana. Xana ku ta endleka yini loko o n’wi ringanisa ni van’wana? Nuna wa makwerhu waxisati Rosa, loyi a nga riki Mbhoni a a tala ku n’wi pimanisa ni vavasati van’wana. Marito yakwe lama tlhavaka a ma endla Rosa a titwa a nga rhandziwi. U ri: “A ndzi lava ku tshamela ku tsundzuxiwa leswaku Yehovha u ndzi teka ndzi ri wa nkoka.” Ku hambana ni sweswo, wanuna la nga Mukreste u xixima nsati wakwe. Wa swi tiva leswaku ku endla tano swi khumba vuxaka lebyi a nga na byona ni nsati wakwe swin’we na Yehovha. Wanuna u kombisa leswaku u xixima nsati wakwe hi ku vulavula kahle ha yena, hi ku n’wi byela leswaku wa n’wi rhandza naswona i wa nkoka. w21.07 22 ¶7-8

Xana u twa ku vava loko u rindzela nchumu wo karhi ivi wu nga fiki hi nkarhi? Kambe loko u tiva leswaku ku ni swivangelo leswi twalaka, ku tiva sweswo swi ta ku endla u lehisa mbilu. Xivangelo lexi hi endlaka hi lehisa mbilu xi kumeka eka Swivuriso 13:11. Yi ri: “Rifuwo leri kumiweke hi ku hatlisa ri ta hunguteka, kambe rifuwo ra loyi a ri hlengeletaka hakatsongotsongo ri ta andza.” Hi dyondza yini eka tsalwa leri? Munhu wo tlhariha a nga jahi loko a endla swilo. Swivuriso 4:18 yi ri: “Ndlela ya lavo lulama yi fana ni ku vonakala loku vangamaka ka nimixo loku yaka ku vonakala kukondza ri xa.” Marito lawa ma hi pfuna ku vona leswaku Yehovha u pfuna vanhu vakwe va twisisa xikongomelo xakwe hakatsongotsongo. Ma tlhela ma hi pfuna ku vona ndlela leyi Mukreste a cincaka vutomi byakwe hayona leswaku a tshinela eka Yehovha. Ku va ni vuxaka lebyi tiyeke na Yehovha a swi endleki hi ku tsopeta ka tihlo. Swi teka nkarhi. w21.08 8 ¶1, 3-4

Leswi makumu ya misava leyi ma nga kwala nyongeni, hi ni ntirho wo tala wo wu endla. (Mat. 24:14; Luka 10:2; 1 Pet. 5:2) Hi lava ku tirhela Yehovha hilaha hi nga kotaka hakona. Vo tala va engetela ntirho wa vona wa nsimu. Van’wana va navela ku va maphayona. Van’wana va navela ku tirha eBethele kumbe ku pfuneta eku akeni ka miako ya nhlangano. Nakambe vamakwerhu vo tala va tikarhatela ku va malandza ya vutirheli kumbe vakulu. (1 Tim. 3:1, 8) Yehovha wa tsaka swinene loko a vona leswaku vamakwerhu lava, va swi lava hi timbilu ta vona hinkwato ku n’wi tirhela. (Ps. 110:3) Xana u hele matimba hileswi u nga si fikelelaka leswi u navelaka ku swi endla entirhweni wa Yehovha? Loko swi ri tano byela Yehovha ndlela leyi u titwaka hayona. (Ps. 37:5-7) Nakambe, kombela vamakwerhu lava wupfeke va ku byela laha u nga antswisaka kona kutani u tikarhatela ku tirhisa xitsundzuxo xa vona. Loko u endla tano, u nga kuma vutihlamuleri evandlheni kumbe u fikelela ku navela ka wena. w21.08 20 ¶1; 21 ¶4

Muprofeta waxisati Ana loyi a a ri noni, a a ri ni malembe ya 84 kambe “a a nga kali etempeleni.” Leswi nkarhi ni nkarhi a a ya etempeleni, Yehovha u n’wi katekisile hi ku vona Yesu loko a ha ri ricece. (Luka 2:36-38) Namuntlha, vadyuhari vo tala vo tshembeka i swikombiso leswinene eka vantshwa. Swi ta hi khutaza swinene loko hi va vutisa swivutiso kutani hi rhiya ndleve loko va hi byela ntsako lowu va tiphineke ha wona entirhweni wa Yehovha. Vamakwerhu lava dyuhaleke i va nkoka swinene eka Yehovha ni le ka nhlangano wakwe. Va swi vone hi tindlela to tala loko Yehovha a va katekisa ni ku katekisa nhlangano wakwe. Va dyondze swilo swo tala eka swihoxo leswi va swi endleke. U fanele u va teka tanihi “xihlovo xa vutlhari” ni ku dyondza eka vona. (Swiv. 18:4) Loko u tinyika nkarhi wo va tiva, ripfumelo ra wena ri ta tiya. w21.09 3 ¶4; 4 ¶7-8; 5 ¶11, 13

Hilaha Esaya a vuleke hakona, “ntswamba wa matiko” wa kumeka eka vanhu va Yehovha namuntlha. (Esa. 60:5, 16) Hi vuswikoti byo hambanahambana ni matimba ya vamakwerhu lava va nkoka, mahungu lamanene ma chumayeriwa ematikweni lama tlulaka 240 naswona ku humesiwa tibuku hi tindzimi leti tlulaka 1 000. Emikarhini leyi ya makumu, ku ninginisiwa ka matiko swi susumetela vanhu ku endla swiboho. Xana va ta endla swiboho swo seketela Mfumo wa Xikwembu kumbe va ta titshega hi mifumo ya misava leyi? Lexi i xiboho lexi munhu un’wana ni un’wana a faneleke a ti endlela xona. Hambileswi malandza ya Yehovha ma yingisaka milawu ya mifumo leyi ma tshamaka eka yona kambe a ma katseki nikatsongo eka tipolitiki ta misava leyi. (Rhom. 13:1-7) Va swi tiva leswaku Mfumo wa Xikwembu hi wona ntsena lowu nga ta tlhantlha swiphiqo swa vanhu. Mfumo wolowo a hi xiphemu xa misava leyi.—Yoh. 18:36, 37. w21.09 17-18 ¶13-14

Loko ku ri ni loyi a tshikeke ku tirhela Yehovha, i swa nkoka leswaku u tshama u ri karhi u tiyisa ripfumelo ra wena ni ra lavan’wana endyangwini. U nga swi endla njhani sweswo? Tiyisa ripfumelo ra wena eka Yehovha hi ku tshama u ri karhi u hlaya Rito ra Xikwembu ni ku anakanyisisa hi leswi u swi dyondzeke ni ku va kona etinhlengeletanweni ta vandlha. Joanna loyi papa wakwe ni sesi wakwe va tshikeke ntiyiso u ri: “Ndzi titwa ndzi antswa loko ndzi hlaya hi vanhu va le Bibeleni vo tanihi hi Abigayele, Estere, Yobo, Yosefa na Yesu. Swikombiso swa vona swi endla leswaku ndzi ehleketa hi leswinene naswona swi ndzi thova mbilu.” Loko u karhateka u nga tshiki ku khongela eka Yehovha. Kombela Yehovha a ku pfuna u vona xiyimo xexo hilaha yena a xi vonaka hakona “ni ku ku dyondzisa ndlela leyi u faneleke u famba ha yona.” (Ps. 32:6-8) Swi nga ha tika ku byela Yehovha ndlela leyi u titwaka hayona. Kambe Yehovha wa ku twisisa ku vava loku u ku twaka. U lava u tiphofula eka yena.—Eks. 34:6; Ps. 62:7, 8. w21.09 28 ¶9-10

Endzhaku ka Paseka ya 32 C.E., muapostola Petro, Yakobo na Yohane va vone xivono xo hlamarisa. Loko va ri entshaveni leyi kumbexana a yi ri xiphemu xa Herimoni, xivumbeko xa Yesu xi cinciwile emahlweni ka vona. “Xikandza xakwe xi vangama kukota dyambu, swiambalo swakwe swa le handle swi basa swi ku paa!” (Mat. 17:1-4) Vaapostola va twe rito ra Xikwembu ri ku: “Loyi i N’wananga, loyi ndzi n’wi rhandzaka, loyi ndzi n’wi amukeleke. N’wi yingiseni.” Vaapostola va swi kombise hi ndlela leyi a va hanya hayona leswaku a va n’wi yingisa Yesu. Hi lava ku va tekelela. Hi ba mandla hi vuyelela hileswi Yehovha a hi kongomisaka hi rirhandzu hi ku tirhisa “nhloko ya vandlha,” ku nga Yesu Kreste. (Efe. 5:23) Ku fana na muapostola Petro, Yakobo na Yohane, hi fanele hi tiyimisela ku ‘n’wi yingisa.’ Loko hi tirhisa leswi hi swi dyondzeke, hi ta tshama endleleni leyi yisaka evuton’wini lebyi nga heriki naswona hi ta fuwa swinene hi mikateko ni ku tlhela hi khapakhapa hi ntsako enkarhini lowu taka. w21.12 22 ¶1; 27 ¶19

Mukreste un’wana eKorinto a a tikhoma ku biha hi swa masangu ni nsati wa bava wakwe. Muapostola Pawulo u lerise vandlha rero leswaku ri n’wi susa. Ku tikhoma kakwe ko biha se a ku kucetela va’wana evandlheni leswaku na vona va tikhoma tano lerova a va swi teka ku nga ha ri xidyoho lexikulu. (1 Kor. 5:1, 2, 13) Hi ku famba ka nkarhi, Pawulo u xiye leswaku wanuna yoloye se a a hundzukile! Pawulo u byele vakulukumba a ku: “Mi fanele mi n’wi rivalela hi musa mi tlhela mi n’wi chavelela.” Xiya xivangelo xa kona: “Leswaku a nga hluriwi hi gome lerikulu.” Pawulo a a n’wi twela vusiwana wanuna loyi a hundzukeke. A  a nga swi lavi leswaku a titwa a tshikilelekile kumbe ku titwa nandzu lerova a nga ha swi lavi ku kombela ku rivaleriwa. (2 Kor. 2:5-8, 11) Leswi va tekelelaka Yehovha, vakulu va swi rhandza ku va ni tintswalo. Va tiyisa voko loko va vona swi fanerile ku endla tano ni ku kombisa tintswalo laha swi faneleke. Loko va nga endli tano, swi nga ha kombisa leswaku va swi pfumelela leswi mudyohi a swi endleke. w21.10 11-12 ¶12-15

Loko munhu a twisiwe ku vava hi nga swi fanisa ni xilondza. Swilondza swin’wana swi ni timbanga letikulu kasi swin’wana letitsongo. Hi xikombiso, loko hi pfula mvhilopho hi nga ha tsemiwa hi xiphephana lexi tontsweke. Hi ta twa ku vava kambe endzhaku ka siku kumbe mambirhi, a hi nge he tsundzuki ni laha a hi vaviseke kona. Hilaha ku fanaka, loko van’wana va nga hi khomi kahle swi nga hi twisa ku vava swa xinkarhana. Hi xikombiso, swa hi olovela ku rivalela munghana wa hina hi ku hatlisa loko a vule kumbe ku endla swilo leswi hi twisaka ku vava. Kambe loko hi ri ni mbanga leyi kuleke, dokodela a nga ha boheka ku hlantswa xilondza xexo ivi a xi bandicha. Loko ho tshamela ku pfatlanya xilondza xexo, hi ta twa ku vava naswona hi ta hlwela ku hola. Hilaha ku fanaka, xilondza xi vava munwayi. A nga ha tshamela ku ehleketa hi ndlela leyi a twisiweke ku vava hayona. Kambe xikhomela xi endla leswaku ku vaviseka wena n’wini. Hikwalaho, i swa nkoka ku yingisa xitsundzuxo lexi nga eka ndzimana ya namuntlha. w21.12 12 ¶15

A hi nge nkulu wa karhateka hi ndlela leyi makwerhu a ambalaka kumbe a tisasekisaka ha yona. Nkulu yoloye a nga ha tivutisa leswi: ‘Xana ku ni xivangelo xa le Matsalweni xo vula swo karhi hi mhaka leyi?’ Leswi a nga laviki ku nyikela vonelo ra yena n’wini, a nga ha kombela vonelo ra nkulu un’wana kumbe makwerhu loyi a nga ni vuxaka lebyinene na Yehovha. A nga ha kambisisa na vona xitsundzuxo xa Pawulo loko swi ta emhakeni ya maambalelo ni ku tisasekisa. (1 Tim. 2:9, 10) Pawulo u vulavule hi misinya ya milawu leyi anameke leyi swi vekaka erivaleni leswaku Mukreste u fanele a tiyiseka leswaku swiambalo leswi a swi hlawulaka swa xiximeka naswona a swi yisi xisandzu evitweni ra Yehovha. Kambe Pawulo a nga xaxametanga swiambalo leswi makwerhu a faneleke a swi ambala ni leswi a nga fanelangiki a swi ambala. A a swi tiva leswaku vamakwerhu va fanele va tihlawulela leswi va lavaka ku swi ambala kambe ntsena loko swi nga lwisani ni milawu ya Bibele. Kutani vakulu va fanele va kambisisa loko swiambalo swa makwerhu swi kombisa leswaku wa titsongahata naswona swa xiximeka. I swa nkoka ku tsundzuka leswaku vamakwerhu vambirhi lava nga ni ntokoto va nga ha endla swiboho leswi nga faniki kambe swi ri swinene. A hi fanelanga hi sindzisa vamakwerhu leswaku va endla leswi hina hi vonaka onge i swinene. w22.02 16 ¶9-10

Hi ni swivangelo swo tala leswi hi endlaka hi kombisana rirhandzu. Hi swihi swin’wana swa swona? Swivuriso leswi landzelaka swa le Bibeleni swi hi pfuna ku hlamula xivutiso lexi: “U nga pfumeleli rirhandzu ni ku tshembeka swi ku sukela. . . . Kutani u ta kuma tintswalo ni ku twisisa lokukulu ematihlweni ya Xikwembu ni ya vanhu.” “Loyi a nga ni rirhandzu wa tsaka.” “Loyi a endlaka leswinene ni ku kombisa rirhandzu u ta kuma vutomi.” (Swiv. 3:3, 4; 11:17, nhlamuselo ya le hansi.; 21:21) Swivuriso leswi, swi hi byela swivangelo swinharhu leswi endlaka hi kombisana rirhandzu lerikulu. Xo sungula, swi ta hi endla hi va va nkoka eka Xikwembu. Xa vumbirhi, ha vuyeriwa loko hi kombisana rirhandzu lerikulu. Hi xikombiso, hi ta va ni vunghana lebyi nga heriki ni van’wana. Xa vunharhu, swi ta hi tisela mikateko enkarhini lowu taka, leyi katsaka ni vutomi lebyi nga heriki. Hakunene hi ni swivangelo leswi twalaka swo yingisa xitsundzuxo xa Yehovha lexi nge: “Rhandzanani mi kombana tintswalo.” w21.11 8 ¶1-2

Loko miringo leyi u langutaneke na yona yi kombisa leswaku ripfumelo ra wena ku ni laha ri nga tsana kona, u nga wi mapa. Swi teke tanihi nkarhi lowunene wo tiyisa ripfumelo ra wena. Khongela hi mbilu hinkwayo loko u langutane ni maxangu. Tsundzuka leswaku Yehovha u ta ku pfuna hi ku tirhisa vandyangu ni vamakwerhu. Loko u pfumelela Yehovha a ku pfuna u tiyisela miringo sweswi, swi ta ku pfuna u n’wi tshemba hi ku helela leswaku enkarhini lowu taka u ta ku pfuna u yi hlula. Yesu a nga banga mariri kambe u swi boxe hi ku kongoma swiyimo leswi vadyondzisiwa vakwe a va pfumala ripfumelo eka swona naswona a a nga kanakani leswaku Yehovha u ta va pfuna va kota ku tiyisela miringo enkarhini lowu taka. (Yoh. 14:1; 16:33) A a tshemba leswaku ripfumelo leri tiyeke ri ta pfuna ntshungu lowukulu leswaku wu pona nhlomulo lowukulu enkarhini lowu taka. (Nhlav. 7:9, 14) U ta va un’wana wa lava nga ta pona loko u pfumelela miringo leyi u langutanaka na yona sweswi yi tiyisa ripfumelo ra wena!—Hev. 10:39. w21.11 25 ¶18-19

A hi langutelanga ku ponisiwa hi ndlela ya singita namuntlha. Kambe ha swi tiva leswaku ku xaniseka ka lava tshembaka Yehovha ku ta kuma ndzhuti ku yima. Ku nga ri khale, ndlela leyi hi tshembaka Yehovha hayona yi ta ringiwa. Loko Gogo wa Magogo, ku nga matiko lama hlanganeke, a hlasela vanhu va Xikwembu, swi ta languteka onge hi le khombyeni. Swi ta lava hi tiyiseka leswaku Yehovha u ta hi ponisa. Eka valala va hina, hi ta va hi fana ni tinyimpfu leti nga kotiki ku ti lwela. (Ezek. 38:10-12) Phela hi ta va hi nga hlomanga kumbe ku lunghekela nyimpi. Valala va hina va ta vona onge swi ta olova ku hi hlasela. A va nge swi koti ku vona leswi hina hi nga ta swi vona hi mahlo ya ripfumelo, ku nga vuthu ra tintsumi leti dzimeke nxaxa eka vanhu va Xikwembu naswona ti lunghekele ku va sirhelela. A va na ripfumelo eka Xikwembu. Ri ta va ri va xele kambirhi loko va vona vuthu ra le tilweni ri ta hi lwela!—Nhlav. 19:11, 14, 15. w22.01 6 ¶12-13

Vamakwerhu hinkwavo i va nkoka eka Yehovha, na hina hi fanele hi va teka va ri va nkoka. Hi fanele hi tiyimisela ku va sirhelela ni ku va khathalela. Loko hi vona onge hi khunguvanyise makwerhu kumbe ku n’wi twisa ku vava, a hi fanelanga hi tiyimelela hi ku vula leswaku a nga hlweli ku hlundzuka naswona u fanele a swi hundzisa. I yini lexi endlaka van’wana va khunguvanyeka? Kumbexana van’wana va titwa va nga pfuni nchumu hikwalaho ka ndlela leyi va kurisiweke ha yona. Nakambe van’wana va ha ri vantshwa entiyisweni naswona a va se dyondza ndlela yo rivalela lava endlaka swihoxo. Swi nga ri na mhaka leswaku i xivangelo xihi, hi fanele hi lulamisa timhaka hi ku hatlisa. Loko munhu a tshamela ku khunguvanyisiwa hi swihoxo swa van’wana, u fanele a swi xiya leswaku u ni mukhuva wo biha lowu a faneleke a hatla a wu tsuvula. U fanele a endla tano leswaku a ta tshama a tsakile ni ku va ni vuxaka lebyinene ni van’wana. w21.06 21 ¶7

Yesu wa yi twisisa ndlela leyi u titwaka hayona. Loko hi karhatekile, ha chaveleleka loko munghana wa hina a hi twela vusiwana ngopfungopfu loyi a tshameke a langutana ni xiyimo lexi fanaka. Yesu u fana ni munghana yoloye. Wa yi tiva ndlela leyi hi titwaka hayona loko hi karhatekile niloko hi lava mpfuno. Wa yi twisisa ndlela leyi hi vumbiweke hayona naswona u ta hi seketela “loko hi lava mpfuno.” (Hev. 4:15, 16) Hilaha Yesu a amukeleke ku pfuniwa hi ntsumi entangeni wa Getsemani, na hina hi fanele hi tiyimisela ku amukela mpfuno wa Yehovha, ku nga ha va hi tibuku leti humesiwaka hi nhlangano, tivhidiyo, mivulavulo, ku endzeriwa hi nkulu kumbe munghana. (Luka 22:39-44) Yehovha u ta ku nyika “ku rhula” kakwe ni ku tlhela a ku tiyisa. Loko hi khongela, hi ta kuma “ku rhula ka Xikwembu loku tlulaka ku twisisa hinkwako.”—Filp. 4:6, 7. w22.01 18-19 ¶17-19

Mikarhi hinkwayo Yehovha u endla leswinene. Kambe swi nga ha va ntlhontlho ku yingisa lava a va hlawuleke ku rhangela. Hi nga ha tivutisa loko lava rhangelaka va landzela nkongomiso wa Yehovha kumbe loko va tiendlela ku rhandza. Ntiyiso wa mhaka hileswaku a hi nge vuli ku hi tshemba Yehovha loko hi hluleka ku tshemba lava a va vekeke leswaku va rhangela naswona a va tshembaka. Namuntlha Yehovha u kongomisa nhlangano wakwe wa laha misaveni hi ku tirhisa “nandza wo tshembeka ni wo tlhariha.” (Mat. 24:45) Ku fana ni huvo leyi fumaka ya le nkarhini wa vaapostola, nandza loyi u rhangela vanhu va Xikwembu emisaveni hinkwayo ni ku nyika vakulu nkongomiso. Vakulu va yingisa nkongomiso wolowo. Hikwalaho, hi kombisa leswaku hi tshemba Yehovha hi ku yingisa nkongomiso lowu humaka eka nhlangano wakwe ni le ka vakulu. w22.02 4 ¶7-8

Ha tsaka ni ku tinyungubyisa hileswi hi nga Timbhoni ta Yehovha! Ha tsaka swinene loko hi pfuna vanhu lava ‘kombisaka leswaku va lava ku kuma vutomi lebyi nga heriki’ hi ku va vapfumeri. (Mit. 13:48) Hi titwa hilaha Yesu a ti tweke hakona loko “moya lowo kwetsima wu n’wi endla a tsaka” hileswi vadyondzisiwa vakwe va n’wi byeleke mbuyelo wo tsakisa lowu va wu kumeke loko va ri karhi va chumayela. (Luka 10:1, 17, 21) Muapostola Pawulo u khutaze Timotiya a ku: “Tikarhatele ku va xikombiso lexinene ni ku va mudyondzisi lonene.” U engete a ku: “Loko u endla tano u ta tiponisa u tlhela u ponisa ni lava ku yingisaka.” (1 Tim. 4:16) Ntirho wo chumayela wu ponisa vutomi bya vanhu. Leswi hi nga vaakatiko eMfun’weni wa Xikwembu, hi tikarhatela ku va xikombiso lexinene. Nakambe hi tikarhatela ku hanya hi ndlela leyi yisaka ku dzuneka eka Yehovha ni leyi fambisanaka nileswi hi swi chumayelaka. (Filp. 1:27) Hi tlhela hi kombisa leswaku hi ‘tikarhatela ku va vadyondzisi lavanene’ hi ku lunghiselela ni ku khongela eka Yehovha loko hi nga se ya chumayela van’wana. w21.10 24 ¶1-2

Loko munhu a ambala “vumunhu lebyintshwa” u sungula ku ehleketa ni ku endla swilo hilaha Yehovha a endlaka hakona. Munhu u ambala vumunhu lebyintshwa hi ku va a kombisa mihandzu ya moya lowo kwetsima wa Xikwembu naswona wa wu pfumelela leswaku wu lawula miehleketo, swiendlo ni ndlela leyi a titwaka hayona. Hi xikombiso, u rhandza Yehovha ni vanhu Vakwe. (Mat. 22:36-39) Munhu wo tano u tshama a tsakile hambiloko a ri ni swiphiqo. (Yak. 1:2-4) U kondletela ku rhula. (Mat. 5:9) U lehisela vanhu mbilu naswona u ni musa. (Kol. 3:13) U rhandza ku endla leswinene. (Luka 6:35) Swiendlo swakwe swi kombisa leswaku u ni ripfumelo leri tiyeke eka Tata wakwe wa le tilweni. (Yak. 2:18) Wa tikhoma loko a kwatisiwa ni loko a ringiwa. (1 Kor. 9:25, 27; Tito 3:2) Leswaku hi ambala vumunhu lebyintshwa, hi fanele hi va ni vumunhu lebyi boxiweke eka Vagalatiya 5:22, 23 ni le ka tindzimana tin’wana ta Bibele. w22.03 8-9 ¶3-4

Vakulu va nga tekelela muapostola Pawulo hi ku chumayela hi yindlu ni yindlu ni ku tlhela va tshama va vambe ngoma leswaku va chumayela loko va pfulekeriwa hi nkarhi. (Efe. 6:14, 15) Ku fana na Pawulo, vakulu va nga tinyika nkarhi wa ku letela van’wana loko va ri eku chumayeleni, ku katsa ni malandza ya vutirheli. (1 Pet. 5:1, 2) Kambe vakulu a va fanelanga va va bizi ngopfu hi swiavelo swa vona lerova va nga ha wu kumi nkarhi wo chumayela. (Mat. 28:19, 20) Leswaku va kota ku yi endla hinkwayo mitirho ya vona, mikarhi yin’wana swi nga lava leswaku va ala swiavelo swin’wana. Endzhaku ko khongela eka Yehovha ha swona, va nga ha xiya leswaku loko vo amukela xiavelo lexi, leswin’wana swi ta salela endzhaku swilo swa kona swi nga ha katsa ku khoma vugandzeri bya ndyangu, ku chumayela hi xitalo ni ku pfuna vana va vona leswaku va kota ku chumayela. Va nga tiyiseka leswaku Yehovha wa swi twisisa leswaku a vo ala kambe va lava ku ringanisela. w22.03 27 ¶4, 7; 28 ¶8

Xana wa ha wu tsundzuka nkarhi lowu a wu chava ku va Mbhoni ya Yehovha? Kumbexana a wu tibyela leswaku a wu nge swi koti ku famba hi muti ni muti u chumayela. Kumbexana a wu chava leswaku maxaka ni vanghana va wena va ta ku kaneta. Loko swi ri tano, u xi twisisa kahle xiyimo xa xichudeni xa wena. Yesu u swi vurile leswaku van’wana a va ta chava. Hambiswiritano, u khutaze valandzeri vakwe leswaku va nga pfumeleli ku chava ku va tshikisa ku tirhela Yehovha. (Mat. 10:16, 17, 27) Pfuna xichudeni xa wena xa Bibele leswaku xi chumayela van’wana. Swi nga endleka vadyondzisiwa va Yesu a va chava loko a va rhuma ku ya chumayela. Kambe Yesu u va pfunile va tiva laha va nga chumayelaka kona ni leswi va nga swi vulaka. (Mat. 10:5-7) U nga n’wi tekelela njhani Yesu? Pfuna xichudeni xa wena xi tiva laha xi faneleke xi chumayela kona. Hi xikombiso, xi vutise loko xi tiva un’wana loyi a tsakelaka ku dyondza Bibele. Xi dyondzise ndlela yo olova yo chumayela. w21.06 6 ¶15-16

“Hi ku copeta ka tihlo, mavhengele ni miako ya khale swi sungule ku wa.” “Vanhu hinkwavo a va chuhile . . . Vo tala va vule leswaku ku tsekatseka koloko ku teke kwalomu ka timinete timbirhi. Kambe eka mina a swi vonaka onge ku teke nkarhi wo leha.” Sweswo swi vuriwe hi lava poneke ku tsekatseka ka misava loku veke kona eNepal hi 2015. Hilaha ku fanaka, na hina hi langutana ni ku ninginika loku hambaneke loku katsaka misava hinkwayo naswona ku ni malembe yo tala ku ri eku endlekeni. Muprofeta Hagayi u tsale a ku: “Yehovha wa mavuthu u ri, ‘Hi nkarhi lowu nga hetiki mbilu, ndzi ta tlhela ndzi tsekatsekisa matilo ni misava.’” (Hag. 2:6) Ku tsekatseka loku Hagayi a ku hlamuselaka a ku fani ni ku tsekatseka ka misava, loku onhaka swilo swo tala. Kambe ku ni mbuyelo lowunene. Yehovha u ri: “Ndzi ta ninginisa matiko hinkwawo, kutani swilo swa risima swa matiko hinkwawo swi ta nghena; ndzi ta tata yindlu leyi hi ku vangama.” w21.09 14 ¶1-3

Leswaku vunghana bya wena ni munhu un’wana byi tiya, mi fanele mi vulavurisana nkarhi ni nkarhi. Swi tano ni hi vunghana bya wena na Yehovha. Loko hi khongela hi n’wi byela ndlela leyi hi titwaka hayona ni ku n’wi phofulela leswi nga etimbilwini ta hina, hi kombisa leswaku ha n’wi tshemba naswona ha swi tiva leswaku wa hi rhandza. (Ps. 94:17-19; 1 Yoh. 5:14, 15) Tihlanganise ni vamakwerhu; vamakwerhu i nyiko leyi humaka eka Yehovha. (Yak. 1:17) Yehovha u kombisa leswaku wa hi rhandza hi ku hi nyika vamakwerhu lava hi kombaka “rirhandzu mikarhi hinkwayo.” (Swiv. 17:17) Loko Pawulo a tsalela Vakolosa papila, u boxe mavito ya Vakreste vo karhi, lava a vuleke leswaku va n’wi “chavelerile swinene.” (Kol. 4:10, 11) Hambi ku ri Kreste Yesu a a lava ku seketeriwa naswona u swi tlangerile swinene loko vanghana vakwe ni tintsumi va n’wi seketela. (Luka 22:43) Loko u byela makwerhu loyi a wupfeke swiphiqo swa wena, a swi vuli swona leswaku u tsanile kambe swi ta ku sirhelela. w21.04 24-25 ¶14-16

U nga endla yini loko makwerhu a endle swilo leswi nga ku khomangiki kahle? Endla hilaha u nga kotaka hakona leswaku u kondletela ku rhula. Khongela eka Yehovha u n’wi byela ndlela leyi u titwaka hayona. N’wi kombele a pfuna loyi a ku twiseke ku vava ni ku ku pfuna u vona vumunhu bya yena lebyi Yehovha a byi rhandzaka. (Luka 6:28) Loko swi ku tikela ku rivala leswi makwerhu a ku endleleke swona, vulavula na yena. Swa pfuna ku tibyela leswaku makwerhu a nge pfuki a ku twise ku vava hi vomu. (Mat. 5:23, 24) Loko u vulavula na yena, twisisa ndlela leyi a tiphofulaka hayona. U fanele u endla yini loko a nga swi lavi ku kondletela ku rhula? ‘Yana emahlweni u n’wi lehisela mbilu.’ U nga n’wi heleli mbilu. (Kol. 3:13) Xa nkoka swinene, u nga tshami na mahlundzu lama nga ta dlaya vuxaka bya wena na Yehovha. U nga pfumeleli nchumu wu onha vuxaka bya wena na Yehovha. Loko u endla tano swi kombisa leswaku u rhandza Yehovha ku tlula swilo hinkwaswo.—Ps. 119:165. w21.06 23 ¶15