January

I yini leswi endleke Yehovha a tirhisa Timotiya? Hileswi a a ri ni vumunhu lebyinene bya Vukreste. (Filp. 2:​19-22) Hi ku ya hi ndlela leyi muapostola Pawulo a n’wi hlamuseleke hayona Timotiya, swa vonaka leswaku a a titsongahata, a a tshembekile, a a tirha hi matimba naswona a a nga jiki kwala na kwala. A a rhandza vamakwerhu ni ku tlhela a khathala ha vona. Sweswo hi swona swi nga endla leswaku Pawulo a rhandza Timotiya naswona a nga kanakananga ku n’wi nyika swiavelo swo tika. Hilaha ku fanaka, loko hi tikarhatela ku va ni vumunhu lebyi Yehovha a byi rhandzaka, u ta ya a hi rhandza naswona hi ta tlhela hi tirhisiwa evandlheni. (Ps. 25:9; 138:6) Khongela u tikambisisa laha u faneleke u antswisa kona eka vumunhu bya wena. Hlawula nchumu wun’we lowu u lavaka ku wu antswisa eka vumunhu bya wena. Xana u nga antswisa ndlela leyi u kombaka van’wana ntwelavusiwana ni ndlela leyi u va pfunaka hayona? Kumbexana u nga tikarhatela ku va ni ku rhula ni van’wana ni ku tlhela u va rivalela. Swi ta ku pfuna ku vutisa munghana loyi u n’wi tshembaka leswaku a ku byela laha u faneleke u antswisa kona.—Swiv. 27:6. w22.04 23 ¶4-5

Yehovha u lava hi tsaka. Ha swi tiva sweswo hikuva yin’wana ya mihandzu ya moya lowo kwetsima i ntsako. (Gal. 5:22) Leswi ku nyika swi tisaka ntsako lowukulu ku tlula ku amukela, ha tsaka loko hi tinyiketela entirhweni wo chumayela ni loko hi pfuna vamakwerhu hi tindlela to hambanahambana. (Mit. 20:35) Hi ku ya hi ndzimana ya siku ra namuntlha, muapostola Pawulo u boxa swilo swimbirhi leswi nga ta hi pfuna leswaku hi tshama hi tsakile. Xo sungula, hi fanele hi nyika Yehovha leswi nga ematimbeni ya hina. Loko hi nyika Yehovha leswi nga ematimbeni ya hina hi ta tsaka. (Mat. 22:​36-38) Xa vumbirhi, hi fanele hi papalata ku tiringanisa ni van’wana. Hi fanele hi khensa Yehovha loko hi kota ku fikelela swo karhi hikwalaho ka rihanyo, ndzetelo ni vuswikoti lebyi hi nga na byona. Loko ku ri ni leswi van’wana va kotaka ku swi endla kahle entirhweni wo chumayela ku hi tlula, hi fanele hi tsaka na vona hileswi va tirhisaka vuswikoti bya vona ku dzunisa Yehovha. w22.04 10 ¶1-2

Vukhongeri bya mavunwa byi ta herisiwa hi ku copeta ka tihlo naswona sweswo swi ta hlamarisa vanhu. (Nhlav. 18:​8-10) Misava yi ta khumbeka swinene loko Babilona Lonkulu a lovisiwa naswona swi nga ha vanga maxangu kambe vanhu va Xikwembu va ta va ni swivangelo swimbirhi swo tsaka. Xo sungula, nala wa Xikwembu loyi ku nga khale a ri kona u ta loviseriwa makumu kasi xa vumbirhi, ku kutsuriwa ka hina emisaveni leyi yo homboloka ku ta va ku ri kwala nyongeni! Daniyele u profete leswaku “vutivi bya ntiyiso” a byi ta “andza.” Hakunene byi andzile! Sweswi ha byi twisisa vuprofeta lebyi vulavulaka hi nkarhi wa hina. (Dan. 12:​4, 9, 10) Leswi vuprofeta lebyi byi endlekaka hilaha byi tsariweke hakona swi hi endla hi n’wi xixima swinene Yehovha ni Rito rakwe leri huhuteriweke. (Esa. 46:10; 55:11) Hikwalaho, yana emahlweni u tiyisa ripfumelo ra wena hi ku dyondza Matsalwa hi vukheta ni ku pfuna van’wana leswaku va va ni vuxaka lebyinene na Yehovha. U ta sirhelela hinkwavo lava titshegaka hi yena naswona u ta va “nyika ku rhula hi masiku.”—Esa. 26:3. w22.07 6-7 ¶16-17

Buku ya Nhlavutelo yi vula leswaku Mfumo wa Xikwembu wa le tilweni wu simekiwile naswona Sathana u hlongoriwile etilweni. (Nhlav. 12:​1-9) Leswi swi endle leswaku ku va ni ku rhula etilweni kambe swi vangele hina maxangu. Hikwalahokayini? Hikuva Sathana u hlundzukile naswona u hlasela lava tirhelaka Yehovha hi ku tshembeka laha misaveni. (Nhlav. 12:​12, 15, 17) I yini lexi nga hi pfunaka leswaku hi tshama hi tshembekile loko Sathana a hi hlasela? (Nhlav. 13:10) Lexi nga hi pfunaka i ku tiva leswi nga ta endleka enkarhini lowu taka. Hi xikombiso, ebukwini ya Nhlavutelo, muapostola Yohane u hlamusela yin’wana ya mikateko leyi hi nga ta tiphina ha yona ku nga ri khale. Yin’wana ya mikateko yoleyo ku ta va ku herisiwa ka valala va Xikwembu. Eka ndzimana yo sungula, buku ya Nhlavutelo yi hi byela leswaku rungula leri hi lavaka ku hlaya ha rona ri hlamuseriwa hi ku tirhisa “swikombiso,” ku nga ririmi ro fanekisela.—Nhlav. 1:1. w22.05 8 ¶1-3

Lava kanetaka Yehovha va ta hlundzukisiwa hi leswi Timbhoni ta Yehovha ti gandzelaka Yehovha ntsena. Hikwalaho ka sweswo, matiko lama hlanganeke ma ta hlasela vanhu va Xikwembu emisaveni hinkwayo. Xiendlo xexo xa nsele wa lunya Bibele yi xi hlamusela tanihi nhlaselo wa Gogo wa Magogo. (Ezek. 38:​14, 15) Yehovha u ta endla yini loko vanhu vakwe va hlaseriwa hi tihanyi? U ri: “Ndzi ta kariha swinene.” (Ezek. 38:​18, 21-23) Nhlavutelo ndzima 19 yi hlamusela leswi nga ta endleka. Yehovha u ta rhumela N’wana Wakwe leswaku a ya sirhelela vanhu Vakwe ni leswaku a hlula valala va vona. Yesu u ta joyiniwa hi “mavuthu ya le tilweni” ku nga tintsumi to tshembeka swin’we ni lava 144000. (Nhlav. 17:14; 19:​11-15) Yi ta hela njhani nyimpi leyi? Ku ta herisiwa vanhu ni mihlangano leyi kanetaka Yehovha.—Nhlav. 19:​19-21. w22.05 17 ¶9-10

Hi ku hatlisa endzhaku ka loko Adamu na Evha va dyohile, Yehovha u nyike vana va vona ntshembo hi ku tirhisa vuprofeta byo hlamarisa. Leswi a swi vuleke swi tsariwe eka Genesa 3:15 leyi nge: “Ndzi ta endla leswaku ku va ni rivengo eka wena ni wansati ni le ka vana va wena ni n’wana wa wansati. N’wana wa wansati u ta ku phyandlasa nhloko kasi wena u ta n’wi luma xirhendze.” Vuprofeta lebyi byi kumeka ebukwini yo sungula ya Bibele. Kambe hi ndlela yo karhi, tibuku letin’wana hinkwato ta Bibele ti fambisana na byona. Ku fana ni leswi glue yi hlanganisaka matluka ya buku, marito lama nga eka Genesa 3:15 ma hlanganisa rungula leri nga eka tibuku hinkwato ta Bibele leswaku ri va nchumu wun’we, ku nga leswaku Mukutsuri a a ta rhumiwa leswaku a lovisa Diyavulosi ni valandzeri vakwe hinkwavo vo homboloka. Wolowo ku ta va nkateko eka lava rhandzaka Yehovha! Ku dyondza Bibele swi ta hi pfuna hi kota ku vona ndlela leyi vuprofeta byi hetisekaka hayona ni ndlela leyi byi nga hi vuyerisaka hayona. w22.07 14 ¶1-3

Kombela Yehovha a ku nyika vutlhari leswaku u kota ku pfuna vana va wena va n’wi rhandza. (Yak. 1:5) Hi yena a nga hi nyikaka switsundzuxo leswinene. Ku ni swivangelo swo hlaya leswi endlaka hi lava switsundzuxo swakwe. Xiya swimbirhi. Xo sungula, Yehovha u ni ntokoto wo tala tanihi mutswari. (Ps. 36:9) Xa vumbirhi, switsundzuxo swakwe swa vutlhari mikarhi hinkwayo swa vuyerisa. (Esa. 48:17) Hi ku tirhisa Rito rakwe ni nhlangano wakwe, Yehovha u hi nyika swakudya swo tala leswi humaka eBibeleni, leswi nga ku pfunaka u kurisa vana va wena va rhandza Yehovha. (Mat. 24:45) Hi xikombiso, u nga kuma switsundzuxo leswi pfunaka swinene eka nxaxamelo wa mikandziyiso lowu nga ni nhlokomhaka leyi nge “Leswi Nga Pfunaka Ndyangu,” ku nga tinhlokomhaka leti khale a ti kumeka eka Xalamuka! kambe sweswi ti kumekaka eka website ya hina. Nakambe, tivhidiyo to tala leti nga eka jw.org ti ni mimbulavurisano ni swikece leswi nga pfunaka vatswari ku tirhisa ndzayo ya Yehovha loko va ri karhi va kurisa vana va vona.—Swiv. 2:​4, 5. w22.05 27 ¶4-5

Yehovha u rivalela hi ndlela leyikulu. Xo sungula, u tshama a lunghekele ku rivalela. Xa vumbirhi, u hi tiva kahle. Wa swi tiva leswaku hi vanhu va njhani naswona u kota ku vona loko hakunene hi hundzukile. Xa vunharhu, loko Yehovha a hi rivalela, u sula swilo hinkwaswo. Sweswo swi endla leswaku hi va ni ripfalo leri baseke ni ku tlhela a hi amukela. I ntiyiso leswaku leswi hi nga na xidyoho, hi ta ya emahlweni hi endla swihoxo. Kambe marito lama nga eka Insight on the Scriptures, Vholumo 2, tluka 771, ma nga hi chavelela, ma ri: “Leswi Yehovha a nga ni tintswalo, wa swi tiva leswaku malandza yakwe ma ni xidyoho lexi ma tswariweke na xona kutani a ma fanelanga ma tshamela ku titwa nandzu hikwalaho ka xidyoho xexo. (Ps 103:​8-14; 130:3) Loko ma tikarhatela ku famba etindleleni ta Xikwembu, ma ta tsaka. (Flp 4:​4-6; 1Yh 3:​19-22).” w22.06 7 ¶18-19

Sathana a nga tirhisi mifumo ntsena leswaku a hi chavisa. Van’wana va yi chava ngopfu mindyangu ya vona leswaku yi ta ku yini hikwalaho ka vukhongeri bya vona lebyintshwa ku tlula ni ndlela leyi va swi chavaka hayona ku xanisiwa. Va ma rhandza ngopfu maxaka ya vona naswona va lava leswaku ma dyondza hi Yehovha ni ku tlhela ma n’wi rhandza. Swi va twisa ku vava swinene loko va twa maxaka ya vona ma delela Xikwembu xa ntiyiso ni vagandzeri va xona. Kambe mikarhi yin’wana maxaka lama a ma nga lavi ku twa nchumu hi ntiyiso hi ku famba ka nkarhi ma ve Timbhoni. Kambe ku vuriwa yini loko maxaka ya hina ma hi hlambela mavoko hileswi hi nga Timbhoni? Hi ta endla yini? Marito yo xonga lama nga eka Pisalema 27:10 ma nga hi chavelela swinene. Loko hi tsundzuka ndlela leyi Yehovha a hi rhandzaka hayona, hi titwa hi sirhelelekile hambiloko hi kanetiwa. Nakambe ha tiyiseka leswaku Yehovha u ta hi katekisa hileswi hi tiyiselaka. Yehovha u ta hi nyika leswi hi swi pfumalaka leswaku hi kota ku hanya, a hi pfuna hi va ni ku rhula naswona hi tsaka ni ku tlhela a hi pfuna hi va ni vuxaka na yena! w22.06 16-17 ¶11-13

Loko Yesu a ri karhi a chumayela a va n’wi hehla va ku i xidakwa, u ni makolo, murhumiwa wa Diyavulosi, loyi a nga xiximiki Savata tlhelo murhukani wa Xikwembu. (Mat. 11:19; 26:65; Luka 11:15; Yoh. 9:16) Yesu a nga tlheriselanga hi marito yo tlhava. Ku fana na Yesu a hi fanelanga hi tlherisela hambiloko hi hlekuriwa. (1 Pet. 2:​22, 23) Kambe ku tikhoma a swi olovi. (Yak. 3:2) I yini lexi nga hi pfunaka? Loko n’wini wa muti a nga ku hlamuli kahle ringeta ku swi ba hi makatla. Makwerhu loyi a vuriwaka Sam u ri: “Ndzi ringeta ku tsundzuka leswaku n’wini wa muti na yena swi lava a wu twa ntiyiso naswona wu nga ha cinca vutomi byakwe.” Mikarhi yin’wana n’wini wa muti a nga ha hlundzuka hi leswi hi n’wi endzeleke hi nkarhi lowu nga riki wunene. Loko hi vulavula ni munhu loyi a hlundzukeke hi nga ha ba xikhongelo xo koma hi kombela Yehovha a hi pfuna hi tikhoma leswaku hi nga n’wi hlamuli hi ndlela yo tlhava kumbe yo delela. w22.04 6 ¶8-9

Ndlela ya nkoka yo pfuna vana va wena va tshinela eka Yehovha i ku dyondza na vona Bibele. (2 Tim. 3:​14-17) Kambe Bibele yi kombisa ndlela yin’wana leyi vana va nga dyondzaka hi Yehovha hayona. EBukwini ya Swivuriso, swi vonaka onge tatana u tsundzuxa n’wana wakwe leswaku a nga rivali hi vumunhu bya Yehovha lebyi vonakaka eka ntumbuluko. (Swiv. 3:​19-21) Vatswari, a swi kanakanisi leswaku ma swi tsakela ku tihumesa ni vana va n’wina. Tirhisani nkarhi wolowo ku pfuna vana va n’wina va vona ndlela leyi vumunhu lebyi hlamarisaka bya Yehovha byi fambisanaka hayona ni “swilo leswi [a] swi tumbuluxeke.” (Rhom. 1:20) Xiya ndlela leyi Yesu a wu tirhiseke hayona ntumbuluko ku dyondzisa. Siku rin’wana u kombele vadyondzisiwa vakwe leswaku va xiyisisa mawukuwuku ni makhon’wa. (Luka 12:​24, 27-30) U dyondzise vadyondzisiwa vakwe dyondzo ya nkoka hi musa ni ku hanana ka Tata wa vona wa le tilweni leyi nge: Yehovha u ta ambexa ni ku phamela malandza yakwe yo tshembeka hilaha a endlaka hakona eka mawukuwuku ni swiluva swa nhova. w23.03 20-21 ¶1-4

Ha n’wi khensa Yehovha hileswi hi kotaka ku khongela eka yena hi ku tirhisa N’wana wakwe. Yehovha u tirhisa Yesu ku hlamula swikombelo swa hina. U yingisa ni ku hlamula swikhongelo loko ku tirhisiwa vito ra Yesu naswona u hi rivalela swidyoho hikwalaho ka gandzelo ra nkutsulo ra Yesu. (Rhom. 5:1) Matsalwa ma hlamusela Yesu tanihi ‘muprista lonkulu loyi a tshameke evokweni ra xinene ra xiluvelo xa Xikwembu ematilweni.’ (Hev. 8:1) Yesu i “mupfuni [wa hina] loyi a nga na Tatana.” (1 Yoh. 2:1) Hi khensa Yehovha hileswi a hi nyikeke Muprista Lonkulu loyi a nga ni ntwelavusiwana naswona a twisisaka ku tsana ka hina ni loyi a “hi kombelela[ka]”! (Rhom. 8:34; Hev. 4:15) Handle ka gandzelo ra Yesu a hi nga ta swi kota ku vulavula na Yehovha hi xikhongelo. A swi kanakanisi ku wa pfumela leswaku a hi nge swi koti ku khensa Yehovha hilaha ku heleleke hikwalaho ka nyiko ya risima leyi a hi nyikeke yona ku nga N’wana wakwe la n’wi rhandzaka! w22.07 23 ¶10-12

Munhu wo tshembeka u ringeta hi matimba leswaku a endla leswi a swi tshembiseke naswona u vulavula ntiyiso. (Ps. 15:4) Vanhu va swi tiva leswaku a nge va khomisi tingana. Hi lava leswaku vamakwerhu va hi tiva hi ndlela yoleyo. A hi nge va sindzisi van’wana leswaku va hi tshemba. Leswaku va hi tshemba swi lava hi tikarhata. Ku vuriwa leswaku ku tshemba munhu swi fana ni ku kuma mali. U fanele u dzuka nyuku leswaku u ta yi kuma kambe yi nga ha lahleka hi ku olova. Yehovha se u swi kombisile leswaku hi nga n’wi tshemba. “Hinkwaswo leswi a swi endlaka u swi endla hi ku tshembeka.” (Ps. 33:4) U lava leswaku hi n’wi tekelela. (Efe. 5:1) Ha khensa swinene leswi Yehovha a hi hlanganiseke ni vamakwerhu lava rhandzanaka ni ku tshembeka! Hi fanele hi tirha hi matimba leswaku vamakwerhu va hi tshemba. Loko ha un’we wa hina hi kombisa rirhandzu, ku titsongahata, ku twisisa, ku tshembeka ni ku tikhoma swi ta endla leswaku hi tshembana evandlheni. Onge hi nga tekelela Yehovha Xikwembu xa hina, hi kombisa leswaku hi tshama hi tshembekile. w22.09 8 ¶1-2; 13 ¶17

Hambileswi hi nga ni vamakwerhu vo tala evandlheni, mikarhi yin’wana hi nga ha titwa hi ri ni xivundza hi karhatiwa hi ntshikilelo, hi tibyela leswaku hi fanele hi tiyisela xiyimo xexo hi ri hexe. Yehovha a nga swi lavi leswaku hi titwa hi ndlela yoleyo. Xiya ndlela leyi Yehovha a pfuneke muprofeta Eliya hayona. Yehovha u n’wi pfune leswaku a kota ku tiphofula. U vutise Eliya kambirhi a ku: “Xana u endla yini laha?” (1 Tih. 19:​9, 13) Mikarhi hinkwayo Yehovha a a rhiye ndleve loko Eliya a tiphofula. U tlhele a tiyisekisa Eliya leswaku u ni vagandzeri van’wana vo tala. (1 Tih. 19:​11, 12, 18) A swi kanakanisi leswaku Eliya u titwe a rhuliwe ndzhwalo endzhaku ka loko a phofulele Yehovha ta le mbilwini ni ku twa nhlamulo Yakwe. Yehovha u nyike Eliya swiavelo swo hlayanyana swa nkoka. U n’wi rhume leswaku a hlawula Hazayele leswaku a va hosi ya Siriya, Yehu a va hosi ya Israyele na Elixa leswaku a va muprofeta. (1 Tih. 19:​15, 16) Swiavelo leswi Yehovha a nyikeke Eliya, swi n’wi pfune leswaku a tshika ku ehleketa hi swiphiqo swakwe. Xikwembu xi n’wi nyike Elixa leswaku a va munghana wakwe. w22.08 8 ¶3; 9 ¶5

Xana vandlha leri u nga eka rona ri tshame ri aka kumbe ku pfuxeta Holo ya Mfumo? Loko swi ri tano, a swi kanakanisi leswaku wa swi tsundzuka loko u ya eka nhlengeletano yo sungula eka Holo yoleyo leyintshwa. U n’wi khense swinene Yehovha. Entiyisweni, swi nga ha endleka leswaku a wu tsake ni swikunwana lerova swi ku tikela ni ku yimbelela risimu ro pfula. Tiholo ta hina ta Mfumo leti akiweke kahle ti dzunisa Yehovha. Kambe hi n’wi dzunisa swinene loko hi katseka eka ntirho wun’wana wo aka. Ntirho wolowo wu katsa swin’wana swa nkoka ku tlula miako ya xiviri. Wu katsa ku aka vanhu lava taka etindhawini toleto to gandzela. Loko muapostola Pawulo a tsala marito lama kumekaka eka ndzimana ya namuntlha, a a vulavula hi muxaka wo karhi wo aka wo fanekisela. Muapostola Pawulo i xikombiso lexinene xa munhu loyi a a kota ku aka vamakwavo. A a va twela vusiwana. Hi nga tekelela Pawulo kutani hi aka vamakwerhu namuntlha.—1 Kor. 11:1. w22.08 20 ¶1-2

Mukreste loyi a lavaka ku tshembeka emahlweni ka Xikwembu, u ta fambisa mabindzu yakwe hinkwawo hi ku tshembeka. Munhu lowo lulama u rhandza vululami, wa swi venga ku vona munhu a khomiwa hi ndlela yo biha. Munhu wo lulama u ehleketisisa hi ndlela leyi Yehovha nga ta swi languta hayona swiboho leswi a swi endlaka leswaku a n’wi “tsakisa hilaha ku heleleke.” Bibele yi hlamusela Yehovha tanihi Xihlovo xa leswo lulama. Hikwalaho, u vuriwa “ndhawu yo tshama eka yona yo lulama.” (Yer. 50:7) Tanihi Muvumbi, Yehovha hi yena ntsena loyi a kotaka ku veka milawu ya leswinene ni leswi nga riki swinene. U swi twisisa kahle leswinene ni leswo biha ku tlula hina, lava hakanyingi hi kuceteriwaka hi ku nga hetiseki ka hina ni xidyoho. (Swiv. 14:12; Esa. 55:​8, 9) Hambiswiritano, leswi hi endliweke hi xifaniso xa Xikwembu, ha swi kota ku hanya hi milawu ya xona ya leswo lulama. (Gen. 1:27) Ha swi rhandza ku endla tano. Leswi hi rhandzaka Tata wa hina, swi hi endla hi lava ku n’wi tekelela hilaha hi nga kotaka hakona.—Efe. 5:1. w22.08 27 ¶5-6

Loko ku ri ni leswi hi karhataka kumbe hi hele matimba hi nga ha titwa hi lava ku beriwa hi moya leswaku hi wisa swiphiqo swa hina. Sweswo swa twisiseka kambe hi fanele hi tivonela leswaku hi nga endli tano hi ku endla swilo leswi Yehovha a swi vengaka. (Efe. 5:​10-12, 15,16) Eka papila leri muapostola Pawulo a ri tsaleleke Vafilipiya u khutaze Vakreste leswaku va ya emahlweni va swi tekela enhlokweni swilo leswi “lulameke, . . . leswi tengeke, . . . leswi rhandzekaka, [ni] leswi nga swinene.” (Filp. 4:8) Loko Pawulo a va tsalela, a a nga vulavuli hi vuhungasi hi ku kongoma kambe leswi a swi tsaleke swi nga hi kongomisa eka vuhungasi lebyi hi byi hlawulaka. Ringeta leswi: Laha ku humelelaka rito “swilo” eka ndzimana leyi, ri sive hi rito “tinsimu,” “tifilimi,” “tibuku,” kumbe “tivhidiyo gemi.” Loko u endla leswi, swi ta ku pfuna u tiva leswi amukelekaka kumbe leswi nga amukelekiki hi ku ya hi langutelo ra Xikwembu. Hi lava leswaku mahanyelo ya hina ma fambisana ni milawu ya Yehovha leyi tlakukeke.—Ps. 119:​1-3. w22.10 9 ¶11-12

Loko va nga si fa, van’wana va “lava nga lulamangiki” a va homboloke ngopfu. Hikwalaho swi ta lava leswaku va dyondzisiwa ndlela yo hanya hi milawu ya Yehovha yo lulama. Leswaku sweswo swi koteka, Mfumo wa Xikwembu wu ta kongomisa tsima lerikulu leri nga si tshamaka ri endliwa ra ku dyondzisa vanhu. I vamani lava nga ta dyondzisa lava nga lulamangiki? I ntshungu lowukulu ni lava lulameke lava ha ku pfuxiwaka. Leswaku lava nga lulamangiki va kota ku tsariwa ebukwini ya vutomi, swi ta lava leswaku va va va ni vuxaka na Yehovha ni ku tlhela va tinyiketela eka yena. Yesu Kreste ni lava a nga ta avanyisa na vona, va ta va veka tihlo lava nga lulamangiki ku vona loko va swi amukela leswi va dyondzisiwaka swona. (Nhlav. 20:4) Lava alaka dyondzo yoleyo, va ta lovisiwa hambiloko vo va va ri ni malembe ya 100. (Esa. 65:20) Yehovha na Yesu va swi kota ku vona timbilu ta vanhu naswona va ta tiyiseka leswaku a ku nge vi ni loyi a nga ta onha emisaveni leyintshwa.—Esa. 11:9; 60:18; 65:25. w22.09 17 ¶11-12

Eka ndzimana leyi, xiga “lava fumaka” xi kombetela eka vafumi lava nga ni matimba naswona va lawulaka van’wana. Vakreste va fanele va yingisa vafumi volavo. Va endla leswaku ku va ni ku rhula ni ku tlhela va endla leswaku milawu yi yingisiwa naswona mikarhi yin’wana va sirhelela vanhu va Yehovha. (Nhlav. 12:16) Hi lerisiwa leswaku hi hakela swibalo, muthelo, hi va komba xichavo ni ku va xixima loko va swi lava. (Rhom. 13:7) Hambiswiritano, vafumi lava va ni matimba hileswi Yehovha a va nyikeke wona. Yesu u yi veke erivaleni mhaka leyi loko a konanisiwa hi Ndhunankulu ya le Rhoma Pontiyo Pilato. Loko Pilato a byela Yesu leswaku u ni matimba ya ku endla leswaku a dlayiwa kumbe a nga dlayiwi, Yesu u n’wi byele a ku: “Loko Xikwembu a xi nga ku nyikanga wona a wu nga ta va ni matimba eka mina.” (Yoh. 19:11) Hilaha a swi ri hakona hi Pilato, vafumi ni van’watipolitiki lava nga kona namuntlha va ni vulawuri lebyi pimiweke. w22.10 14 ¶6

Hosi Davhida u huhuteriwe ku tsala ndlela leyi vutomi byi nga ta va hayona loko hosi yo tlhariha ni yo tshembeka ya le nkarhini lowu taka yi fuma. (Ps. 37:​10, 11, 29) Mikarhi yo tala hi hlayela van’wana Pisalema 37:11 loko hi bula hi Paradeyisi leyi taka. Swa twisiseka hikuva Yesu u tshahe tsalwa rero eka Dyondzo yakwe ya le Ntshaveni ku kombisa leswaku swi ta endleka enkarhini lowu taka. (Mat. 5:5) Kambe marito ya Davhida ma tlhele ma kombisa ndlela leyi vutomi a byi ta va hayona enkarhini wa Hosi Solomoni. Loko Solomoni a fuma tiko ra Israyele, vanhu va Xikwembu va tiphine hi ku rhula ko hlawuleka naswona a va nga pfumali nchumu etikweni leri “khulukaka ntswamba ni vulombe.” Xikwembu xi te: “Loko mi ya emahlweni mi landzela milawu ya mina . . . , ndzi ta endla leswaku ku va ni ku rhula etikweni naswona loko mi etlele a ku nge vi na munhu la nga ta mi chavisa.” (Lev. 20:24; 26:​3, 6) Switshembiso sweswo swi hetisekile hi nkarhi wa ku fuma ka Solomoni. (1 Tikr. 22:9; 29:​26-28) Marito lama kumekaka eka Pisalema 37:​10, 11, 29 ma hetisekile enkarhini lowu nga hundza naswona ma ta tlhela ma hetiseka enkarhini lowu taka. w22.12 10 ¶8

Tanihi Vakreste va ntiyiso, hi fanele hi yingisa nkongomiso. Bibele yi nyikela xitsundzuxo lexi pfunaka lexi nge: “U ta lwa nyimpi ya wena hi nkongomiso wa vutlhari, laha ku nga ni vatsundzuxi vo tala swi famba kahle.” (Swiv. 24:6) Xiya ndlela leyi ku tirhisa ndzimana leyi swi hi pfunaka hayona leswaku hi va vachumayeri ni vadyondzisi lavanene. Ematshan’weni yo chumayela hi ku tirhisa tindlela ta hina, hi yingisa swiringanyeto leswi hi nyikiweke swona. Hi kuma nkongomiso wa vutlhari etinhlengeletanweni ta hina ta Vukreste, laha vatsundzuxi lava nga ni ntokoto va nyikelaka mivulavulo leyi humaka eBibeleni ni ku tlhela va hi letela. Ku engetela kwalaho, nhlangano wa Yehovha wu hi nyika mikandziyiso ni tivhidiyo leti pfunaka vanhu leswaku va twisisa Bibele. Ha swi tlangela leswi Rito ra Xikwembu ri nga ni switsundzuxo leswi pfunaka! A hi ta va vamani handle ka rona? Mikarhi hinkwayo, a hi tiyimiseleni ku endla swilo hi ku kongomisiwa hi vutlhari bya Yehovha.—Swiv. 3:​13-17. w22.10 23 ¶18-19

Tanihi leswi mimiri ya hina yi tiyaka loko hi dya swakudya ivi hi swi gayela, swi tano ni loko hi hlaya Rito ra Xikwembu ivi hi anakanyisisa ha rona, vuxaka bya hina na Xikwembu bya tiya. Loko swi ta eka Rito ra Xikwembu, Yehovha u lava leswaku hi ri twisisa. Hi nga endla sweswo hi ku khongela, ku hlaya ni ku anakanyisisa. Xo sungula, hi khongelela ku amukela mianakanyo ya Xikwembu. Xa vumbirhi, hi hlaya xiphemu xo karhi xa Bibele. Xo hetelela, hi tinyika nkarhi wo anakanyisisa hi leswi hi swi hlayeke. Ku ta humelela yini? Loko hi ya hi anakanyisisa, mbilu ya hina yo fanekisela yi ta ya yi twisisa Rito ra Xikwembu. Hikwalahokayini swi ri swa nkoka ku anakanyisisa hi leswi hi swi hlayaka eBibeleni? Loko hi endla tano, swi hi nyika matimba lama hi ma lavaka leswaku hi chumayela rungula ra Mfumo sweswi, ni rungula ra vuavanyisi leri nga ni matimba leri hi nga ri tivisaka enkarhini lowu taka. Nakambe, loko hi anakanyisisa hi vumunhu bya Xikwembu byo saseka, vuxaka bya hina na xona byi ta ya byi kula. w22.11 6-7 ¶16-17

Yesu u vule leswaku vanhu lava nga n’wi landzeriki na vona a va ta kota ku vona valandzeri vakwe va ntiyiso hikwalaho ka rirhandzu ra ntiyiso leri va kombisanaka rona. Rirhandzu leri vanhu va Yehovha va nga na rona evandlheni ra Vukreste hakunene ra hlamarisa. I ntiyiso leswaku Timbhoni ta Yehovha a hi tintsumi. (1 Yoh. 1:8) Hikwalaho, loko hi ya hi va tiva kahle vamakwerhu evandlheni, hi ya hi vona swihoxo swin’wana leswi va nga na swona. (Rhom. 3:23) Lexi twisaka ku vava, van’wana va tshike ku tirhela Yehovha hikwalaho ka swihoxo swa van’wana. Yesu u va kombise njhani rirhandzu vaapostola vakwe? Nakambe hi nga n’wi tekelela njhani Yesu namuntlha? Timbhoni ti endla kahle ku ehleketisisa hi tinhlamulo ta swivutiso leswi. Ku endla tano swi nga hi pfuna hi ya hi rhandzana swinene ngopfungopfu loko van’wana va hi endlela swihoxo.—Efe. 5:2. w23.03 26-27 ¶2-4

Tanihi leswi makumu ma nga kwala nyongeni, hi nga langutela ku hlangana ni mitlhontlho hambi ku ri evandlheni. Mitlhontlho yoleyo yi nga ringa ndlela leyi hi n’wi tshembaka hayona Yehovha. Hikwalaho hi fanele hi tirhisa mianakanyo ya hina. Loko u twisiwe ku vava hi makwerhu, u nga vi ni xikhomela. Loko u nyikiwe ndzayo, u nga ehleketi ngopfu hi ndlela leyi yi ku endleke u titwa hayona, yi tirhise naswona u endla ku cinca loku lavekaka. Loko nhlangano wa Yehovha wu endla ku cinca loku ku khumbaka, ku amukele hi mbilu hinkwayo naswona u yingisa nkongomiso. Tshama u ri karhi u tshemba Yehovha ni nhlangano wakwe loko ku tshembeka ka wena ku ringiwa. Tikhome, u ehleketa kahle ni ku languta swilo hi ndlela leyi Yehovha a swi langutaka hayona. Khongela eka Yehovha u kombela leswaku a ku pfuna. Nakambe u nga tihambanisi ni vandlha. Hambi ko ba lexi dumaka, Sathana a nge swi koti ku ku hambanisa na Yehovha kumbe nhlangano Wakwe.—Yak. 4:7. w22.11 24-25 ¶14-16

Vakulu, pfunani vamakwerhu leswaku va tshama va vambe ngoma ku nga si va ni mhangu. Va tiyiseka leswaku vamakwerhu va swi tiva leswi va faneleke va swi endla leswaku va sirheleleka ni ku fonela vakulu. Xana wena u nga endla yini? Loko mhangu ya ntumbuluko yi endleke ekusuhi ni laha u tshamaka kona, vutisa vakulu leswaku u nga pfuna njhani. Kumbexana u nga rhurhela vamakwerhu lava teke ku ta pfuneta kumbe lava nga ha riki na makaya. U nga ha yisela vamakwerhu lava weriweke hi mhangu swakudya ni swilo leswi lavekaka. U nga swi kota ku pfuna hambiloko mhangu yi endleke ekule ni laha u tshamaka kona. Njhani? Hi ku va khongelela. (2 Kor. 1:​8-11) Nakambe u nga ha pfuneta eka ntirho wo phalala hi ku nyikela hi macheleni eka ntirho wa misava hinkwayo. (2 Kor. 8:​2-5) Loko u swi kota ku ya endhawini leyi ku veke ni mhangu, vutisa vakulu leswaku u nga pfuneta njhani. Loko u rhambiwile leswaku u ta pfuneta, u ta leteriwa leswaku u ta kota ku pfuna laha ku nga ni xilaveko. w22.12 24 ¶8; 25 ¶11-12

Bibele yin’wana yi hundzuluxele ndzimana ya namuntlha hi ndlela leyi: “A mi si weriwa hi ndzingo loko wu nga ri lowu tolovelekeke evanhwini.” Marito lawa a ma byeriwa Vakreste vaxinuna ni vaxisati lava a va tshama eKorinto. Van’wana khale a va oswa, va rhandzana ni va rimbewu ro fana ni ra vona kasi van’wana a va ri swidakwa. (1 Kor. 6:​9-11) Xana u ehleketa leswaku endzhaku ka loko va khuvuriwile, ku navela ko biha loku a va ri na kona ku nambe ku nyamalala? Nikatsongo. I ntiyiso leswaku hinkwavo a va ri Vakreste lava hlawuriweke kambe a va ha swi endla swihoxo. Swi le rivaleni leswaku mikarhi yin’wana ku navela ko biha a ku pfa ku vuyavuya naswona a va boheka ku lwisana na kona. Sweswo swi fanele swi hi khutaza. Hikwalahokayini? Hikuva swi kombisa leswaku ku navela kun’wana ni kun’wana ko biha loku u lwisanaka na kona, un’wana u tshame a lwisana na kona naswona u ku hlurile. Hakunene, u nga swi kota ku tshama u ri ni “ripfumelo ro tiya, [u] tiva leswaku maxangu lama fanaka ma va wela vamakwenu hinkwavo emisaveni hinkwayo.”—1 Pet. 5:9. w23.01 12 ¶15

Yesu u kombele Yehovha leswaku a sirhelela valandzeri vakwe. (Yoh. 17:11) Hikwalahokayini leswi swi hi tiyisa? Hikuva Yehovha u ni matimba ku tlula valala va hina. (1 Yoh. 4:4) Swilo hinkwaswo swi lo tlangandla eka yena. Ha tiyiseka leswaku na hina loko hi titshega hi Yehovha hi nga hlula ku chava hi tlhela hi va ni xivindzi. Xana swa ku nyumisa mikarhi yin’wana ku titivisa tanihi Mbhoni ya Yehovha exikolweni kumbe entirhweni? Xana u koka milenge ku va muhuweleri kumbe ku khuvuriwa hi ku vilerisiwa hi leswaku van’wana va ta ku yini? U nga swi pfumeleli sweswo swi ku tshikisa ku endla leswinene. Tiphofule eka Yehovha hi xikhongelo. N’wi kombele leswaku a ku nyika xivindzi xo endla ku rhandza kakwe. Loko u vona ndlela leyi Yehovha a hlamulaka swikhongelo swa wena hayona, u ta ya u tiya ni ku va ni xivindzi.—Esa. 41:​10, 13. w23.01 29 ¶12; 30 ¶14

Yesu u vutise Vafarisi xivutiso lexi nge, “Xana a mi hlayanga?” ku kombisa leswaku a va ri ni langutelo leri hoxeke hi Matsalwa. (Mat. 12:​1-7) Eka xiendlakalo xexo, Vafarisi va vule leswaku vadyondzisiwa va Yesu va tlule nawu wa Savata. Yesu u va hlamule hi ku tirhisa swikombiso swimbirhi swa le Matsalweni ni ku tshaha ndzimana ya Hosiya ku kombisa leswaku Vafarisi a va hupe yinhla eka nawu wa Savata naswona va tsandzeke ku kombisa ntwelavusiwana. Hikwalahokayini vavanuna lava va nga kongomisiwanga hi leswi va swi hlayeke eRitweni ra Xikwembu? Hikuva a va hlaya va ri karhi va ri xopaxopa naswona a va ri ni manyunyu. Langutelo leri a va ri na rona ri endle leswaku va nga swi twisisi leswi va swi hlayaka. (Mat. 23:23; Yoh. 5:​39, 40) Tlhela u xiya Matewu 19:​4-6 laha Yesu a vutiseke Vafarisi xivutiso lexi fanaka lexi nge: “Xana a mi hlayanga?” Hambileswi va hlayeke hi timhaka ta ku tumbuluxiwa, va honise leswi Matsalwa ma swi dyondzisaka hi langutelo ra Xikwembu hi vukati. Marito ya Yesu ma hi dyondzisa leswaku swi lava hi va ni langutelo lerinene loko hi hlaya Bibele. Ku hambana ni Vafarisi, hi fanele hi titsongahata hi tlhela hi tiyimisela ku dyondza. w23.02 12 ¶12-13

Nawu lowu Yehovha a a wu nyike tiko ra Israyele a wu katsa swiletelo leswi a swi pfuna ku sivela tinghozi letikulu ekaya ni le ntirhweni. (Eks. 21:​28, 29; Det. 22:8) Loko munhu a dlaya munhu hi xihoxo a ku va ni switandzhaku. (Det. 19:​4, 5) Nawu a wu vula leswaku lava vavisaka n’wana la nga si tswariwaka hi xihoxo a va fanele va xupuriwa. (Eks. 21:​22, 23) Matsalwa ma swi veka erivaleni leswaku Yehovha u lava hi khathala hi vuhlayiseki. Hi kombisa leswaku ha yi tlangela nyiko ya Xikwembu ya vutomi hi ku khathala hi vuhlayiseki loko hi ri ekaya ni le ntirhweni. Hi lahla swilo leswi nga hi tsemaka, tikhemikhali leti nga ni khombo kumbe mirhi hi ndlela leyi hlayisekeke ni ku swi veka laha vana va nga taka va nga swi koti ku swi fikelela. Hi ni vuxiyaxiya loko hi tshivela ndzilo, hi virisa mati ni loko hi tirhisa michini ya gezi naswona a hi swi sukeli swilo leswi ku nga ri na munhu loyi a swi languteke. A hi nge chayeli movha loko hi nwe mirhi, byala kumbe hi karhele kumbe hi kavanyetiwa hi ku tirhisa foni loko hi ri karhi hi chayela. w23.02 21-22 ¶7-9

Yehovha i Mudyondzisi la nga ni musa, a lehisaka mbilu naswona wa twisisa. U languta leswinene eka swichudeni swakwe. (Ps. 130:3) A nga langutelanga leswaku hi endla leswi hi nga kotiki ku swi endla. Tsundzuka leswaku hi yena a endleke byongo bya wena, ku nga nyiko leyinene. (Ps. 139:14) Muvumbi wa hina u lava leswaku hi ya emahlweni hi tiphina hi ku dyondza hilaha ku nga heriki. Kutani sweswi i vutlhari ku “tikarhatel[a] ku navela” ku dyondza ntiyiso wa le Bibeleni. (1 Pet. 2:2) Hlela leswi u nga ta kota ku swi fikelela ni ku tlhela u hlaya ni ku dyondza Bibele nkarhi ni nkarhi. (Yox. 1:8) Yehovha u ta ku pfuna leswaku u ya u tiphina hi ku hlaya ni ku dyondza ha yena. A swi enelanga ku tiva nchumu wo karhi. Xa nkoka swinene i ndlela leyi vutivi byi ku pfunaka hayona u ya u dyondza hi Yehovha, u n’wi rhandza ni ku tlhela u va ni ripfumelo eka yena. (1 Kor. 8:​1-3) Loko u ri karhi u dyondza, kombela Yehovha a ku pfuna u ya u va ni ripfumelo. (Luka 17:5) Wa swi hlamula swikhongelo swo tano. w23.03 10 ¶11, 13

Vadyondzisiwa va Yesu a va nga fanelanga va khondla mavoko loko va ha rindzele leswaku makumu ma fika. Yesu u va nyike ntirho. U va lerise leswaku va chumayela mahungu lamanene “eYerusalema, etikweni hinkwaro ra Yudiya ni le Samariya ni ku ya fika emakumu ka misava.” (Mit. 1:​6-8) Ntirho wolowo a wu ri wukulu! Hi ku va va tinyiketele eka ntirho wolowo, va tirhise nkarhi wa vona kahle. Leswaku hi va ni vuxiyaxiya, swi lava hi kambisisa ndlela leyi hi wu tirhisaka hayona nkarhi wa hina. “Swiendlakalo leswi nga languteriwangiki” swi nga hi wela hinkwerhu. (Ekl. 9:11) Hi nga ha fa swi nga languteriwanga. Hi nga wu tirhisa kahle nkarhi wa hina hi ku endla ku rhandza ka Yehovha ni ku tiyisa vuxaka bya hina na yena. (Yoh. 14:21) Hi fanele hi ‘tiya, hi nga tsekatsekisiwi, hi tshama hi ri na swo tala swo swi endla entirhweni wa Hosi.’ (1 Kor. 15:58) Hambiloko ho fa kumbe makumu ya misava leyi yo homboloka ma fika, a hi nge tisoli.—Mat. 24:13; Rhom. 14:8. w23.02 18 ¶12-14