February

Xana ndzimana ya namuntlha yi vula yini? Yesu u ye emahlweni a hlamusela leswaku leri i rirhandzu leri nga laviki leswi vuyerisaka rona ntsena, ku nga rirhandzu leri endlaka leswaku Mukreste a fela hambi ku ri Mukrestekulobye loko swi fanerile. Rito ra Xikwembu ri hi dyondzisa leswaku rirhandzu i ra nkoka swinene. Tindzimana ta le Bibeleni leti vanhu vo tala va ti rhandzaka ti katsa ni leti landzelaka: “Xikwembu i rirhandzu.” (1 Yoh. 4:8) “U fanele u rhandza warikwenu hi ndlela leyi u tirhandzaka ha yona.” (Mat. 22:39) “Rirhandzu ri funengeta swidyoho swo tala.” (1 Pet. 4:8) “Rirhandzu a ri heli.” (1 Kor. 13:8) Tindzimana leti ni tin’wana ti fanele ti swi veka erivaleni eka un’wana ni un’wana ndlela leyi swi nga swa nkoka hayona ku tikarhatela ku va ni rirhandzu ni ku tlhela hi ri kombisa. Rirhandzu ra ntiyiso ri huma eka Yehovha naswona u katekisa vagandzeri vakwe ni ku tlhela a va nyika moya wakwe lowo kwetsima. (1 Yoh. 4:7) A swi hlamarisi leswi Yesu a vuleke leswaku valandzeri vakwe va ntiyiso a va ta kombana rirhandzu ra ntiyiso. Hilaha Yesu a vuleke hakona, vo tala va xiye leswaku valandzeri va ntiyiso va kombana rirhandzu ra ntiyiso. w23.03 27-28 ¶5-8

Xana u fanele u va la rivalelaka swinene? U nga ha sungula hi ku hlaya ni ku anakanyisisa hi vanhu va le Bibeleni lava a va rivalela ni lava a va nga rivaleli van’wana. Ehleketa hi Yesu. U rivalele van’wana hi ku tshunxeka. (Luka 7:47) U swi be hi makatla swihoxo swa vona ivi a languta leswinene leswi a va kota ku swi endla kahle. Ku hambana na Yesu, Vafarisi “a va tekela van’wana ehansi.” (Luka 18:9) Endzhaku ko anakanyisisa hi swikombiso leswi, tivutise: ‘Ndzi va teka njhani van’wana? Ndzi languta yini eka van’wana?’ Loko u tsandzeka ku rivalela munhu wo karhi, ringeta ku tsala swilo hinkwaswo leswinene leswi a swi endlaka kahle. Kutani tivutise leswi: ‘Xana Yesu u n’wi languta njhani munhu loyi? Xana a a ta n’wi rivalela?’ Loko hi endla leswi swi ta hi pfuna leswaku hi cinca ndlela leyi hi langutaka swilo hayona. Eku sunguleni swi nga ha lava hi kulula hi n’watseka leswaku hi kota ku rivalela munhu loyi a hi khunguvanyiseke. Kambe loko hi ya emahlweni hi antswisa, hi ku famba ka nkarhi hi ta swi kota ku rivalela van’wana. w22.04 23 ¶6

Eka buku ya Nhlavutelo, valala va Xikwembu va hlamuseriwa hi ku tirhisa swifaniso. Hi dyondza hi swivandzana swo hlayanyana leswi fanekiselaka valala va Xikwembu. Hi xikombiso ku ni ‘xivandzana lexi humaka elwandle.’ Xi ni “timhondzo ta khume ni tinhloko ta nkombo.” (Nhlav. 13:1) Xivandzana xolexo xi landzeriwa hi “xivandzana xin’wana [lexi humaka] emisaveni.” Xivandzana xolexo xi vulavula ku fana ni dragona naswona xi endla “ndzilo wu xika hi le tilweni.” (Nhlav. 13:​11-13) Endzhaku hi vona xivandzana xin’wana ku nga “xivandzana xo tshwuka” lexi gadiweke hi nghwavava. Swivandzana leswinharhu swi yimela valala lava ku nga khale va ri karhi va lwa na Yehovha Xikwembu ni Mfumo wakwe. Hikwalaho i swa nkoka leswaku hi va tiva. (Nhlav. 17:​1, 3) Hi fanele hi twisisa leswi swivandzana ni nghwavava swi yimelaka swona. Leswaku hi endla tano hi fanele hi pfumelela Bibele yi ti hlamusela. Swikombiso swo tala leswi kumekaka ebukwini ya Nhlavutelo se swi hlamuseriwile eka tibuku tin’wana ta Bibele. w22.05 8-9 ¶3-4

Malandza man’wana ya Yehovha swa ma tikela ku amukela leswaku a ma ha koti ku endla swo tala hikwalaho ka ku dyuhala kumbe mavabyi. Loko mikarhi yin’wana u hetiwa matimba hi leswi u nga kotiki ku swi fikelela, tivutise: ‘Yehovha u langutele yini eka mina?’ U langutele leswaku u endla leswi nga ematimbeni ya wena sweswi. Ehleketa hi xikombiso lexi, Makwerhu wa xisati loyi a nga ni malembe ya 80, u hetiwa matimba hileswi a nga ha kotiki ku endla swo tala entirhweni wo chumayela ku fana ni loko a ha ri ni malembe ya 40. U ehleketa leswaku hambileswi a waka a pfuka a swi enelanga eka Yehovha. Xana wolowo i ntiyiso? Loko ku ve makwerhu loyi a a endlela Yehovha leswi a nga swi kotaka loko a ha ri ni matimba naswona na sweswi a ha yaka emahlweni a n’wi endlela leswi a nga swi kotaka hambileswi a dyuhaleke, swi vula leswaku a nga si tshama a tshika ku endlela Yehovha leswi a nga swi kotaka. Loko hi endla leswi hi nga swi kotaka, Yehovha u ta ku eka hina: “U endle kahle!” (Ringanisa Matewu 25:​20-23.) Hi ta tsaka loko hi nga karhateki hi leswi hi nga kotiki ku swi endla kambe hi languta leswi hi kotaka ku swi endla. w22.04 10 ¶2; 11 ¶4-6

Nhlavutelo ndzima 21 yi fanisa lava 144000 ni muti wo xonga swinene lowu vitaniwaka “Yerusalema Lowuntshwa.” Muti lowu wu akiwe ehenhla ka maribye ya 12 lama tsariweke “mavito ya 12 ya vaapostola va 12 va Xinyimpfana.” (Nhlav. 21:​10-14; Efe. 2:20) Muti lowu wo fanekisela a wu kona wo fana na wona. Wu ni ndlela leyikulu leyi endliweke hi nsuku wo tenga, tigede ta 12 leti endliweke hi tiperela, makhumbi lama akiweke ehenhla ka maribye ya risima naswona wu ni mimpimo leyi ringanaka. (Nhlav. 21:​15-21) Kambe Yohane u xiye leswaku ku kayivela nchumu wun’wana! U ri: “A ndzi vonanga tempele endzeni ka muti, hikuva Yehovha Xikwembu xa Matimba Hinkwawo ni Xinyimpfana i tempele ya wona. Muti lowu a wu lavi dyambu kumbe n’weti leswaku wu voningeriwa, hikuva ku vangama ka Xikwembu ka wu voningela naswona rivoni ra wona i Xinyimpfana.” (Nhlav. 21:​22, 23) Lava vumbaka Yerusalema Lowuntshwa va ta va na Yehovha hi xiviri.—Hev. 7:27; Nhlav. 22:​3, 4. w22.05 17-18 ¶14-15

Hambileswi Yehovha a nga Muvumbi, Munyiki wa Nawu ni Muavanyisi, i Tata wa hina wa le tilweni loyi a nga ni rirhandzu. (Ps. 100:3; Esa. 33:22) Loko hi n’wi dyohela ivi hi hundzuka hi mbilu hinkwayo, u tiyimiserile ku hi rivalela naswona wa swi lava. (Ps. 86:5) Hi ku tirhisa muprofeta Esaya, Yehovha u hi tshembisa leswi: “Hambiloko swidyoho swa n’wina swo va swo tshwuka, swi ta basisiwa swi fana ni gamboko.” (Esa. 1:18) Hikwalaho ka leswi hi nga ni xidyoho, hinkwerhu hi vula ni ku endla swilo leswi khunguvanyisaka van’wana. (Yak. 3:2) Kambe sweswo a swi vuli swona leswaku a hi nge swi koti ku va ni vuxaka lebyinene na vona. Hi nga swi kota loko hi dyondza ku rivalela. (Swiv. 17:9; 19:11; Mat. 18:​21, 22) Loko hi dyohelana, Yehovha u lava leswaku hi rivalelana. Hi ni xivangelo lexinene xo endla tano. Phela Yehovha u hi rivalerile “hi ndlela leyikulu.”—Esa. 55:7. w22.06 8 ¶1-2

Hambileswi hi faneleke hi papalata ku tiringanisa ni van’wana hi nga vuyeriwa loko hi dyondza eka malandza ya Yehovha. Hi xikombiso, a hi kambisiseni Yesu. Hambileswi a a nga swi endli swihoxo hi nga dyondza eka vumunhu byakwe lebyinene ni le ka maendlelo yakwe ya swilo. (1 Pet. 2:21) Loko hi endla leswi hi nga swi kotaka leswaku hi n’wi tekelela, hi ta va malandza lamanene ya Yehovha. ERitweni ra Xikwembu ku ni malandza yo tala yo tshembeka lama hambileswi a ma endla swihoxo hi nga dyondzaka swo tala eka wona. Ehleketa hi Hosi Davhida loyi Yehovha a n’wi vitaneke “wanuna la amukelekaka embilwini ya mina.” (Mit. 13:22) Kambe Davhida a a endla swihoxo, swin’wana swa swona a swi ri swikulu ngopfu. Hambiswiritano hi fanele hi n’wi tekelela. Hikwalahokayini? Hikuva a nga ringetanga ku tiyimelela. Kambe u amukele ndzayo ni ku tlhela a tisola swi huma embilwini. Hikwalaho ka sweswo, Yehovha u n’wi rivalerile.—Ps. 51:​3, 4, 10-12. w22.04 13 ¶11-12

Bibele ya pfumela leswaku rifu i nala. (1 Kor. 15:​25, 26) Loko hi ehleketa hi rifu, hi nga ha karhateka swinene ngopfungopfu loko munhu loyi hi n’wi rhandzaka kumbe hina vini hi vabyela ku fa. Hikwalahokayini hi chava ku fa? Hikuva Yehovha u hi vumbe hi ri ni ku navela ku tiphina hi vutomi hilaha ku nga heriki. (Ekl. 3:11) Kambe ku chava loku nga hundzeleteriwangiki hi rifu ku nga hi pfuna leswaku hi sirhelela vutomi bya hina. Swi nga hi pfuna hi dya swakudya leswi nga ni rihanyo, hi endla vutiolori nkarhi ni nkarhi, hi lava mpfuno wa madokodela ni vutshunguri loko swi fanerile ni ku tlhela hi papalata ku tihoxa ekhombyeni. Sathana wa swi tiva leswaku ha swi rhandza ku hanya. U vula leswaku hi nga pfumela ku lahlekeriwa hi swilo hinkwaswo hambi ku ri vuxaka bya hina na Yehovha leswaku hi ponisa vutomi bya hina. (Yobo 2:5) Sathana u be ehansi! Leswi “a nga ni matimba yo vanga rifu,” u tirhisa ku chava ka hina rifu leswaku a hi tshikisa ku tirhela Yehovha.—Hev. 2:​14, 15. w22.06 18 ¶15-16

Loko ntirho wa hina wu yirisiwile, hi nga ha boheka ku hlangana hi mitlawa leyitsongo. Kutani i swa nkoka swinene leswaku hi tshama hi ri ni vun’we. Hi fanele hi lwa na Sathana ku nga ri vamakwerhu. Swi be hi makatla swihoxo leswitsongo leswi vamakwerhu va ku endlelaka swona kumbe mi hatla mi swi lulamisa. (Swiv. 19:11) Vana wo rhanga ku pfuna van’wana. (Tito 3:14) Vamakwerhu va le ka ntlawa wo karhi va khutazekile loko va twa ndlela leyi makwerhu un’wana waxisati a pfuniweke hayona. Sweswo swi endle leswaku va ya va va ni vun’we ku fana ni vana va munhu. (Ps. 133:1) Vamakwerhu vo tala va ya emahlweni va tirhela Yehovha hambiloko mifumo yi yirisa ntirho wa hina. Van’wana va pfaleriwe ekhotsweni hikwalaho ka ripfumelo ra vona. Hi nga khongelela vona ni mindyangu ya vona ni vamakwerhu lava tihoxaka ekhombyeni ro lahlekeriwa hi ntshunxeko wa vona leswaku va pfuna vamakwerhu lava leswaku va tiyisa vuxaka bya vona, ku va pfuna leswaku va kuma leswi va swi pfumalaka ni ku va lwela ekhoto. (Kol. 4:​3, 18) U nga pfuki u swi tekele ehansi swikhongelo swa wena!—2 Tes. 3:​1, 2; 1 Tim. 2:​1, 2. w22.12 26-27 ¶15-16

Mikarhi yo tala vana va tekelela vatswari va vona. I ntiyiso leswaku a ku na mutswari loyi a nga endliki swihoxo. (Rhom. 3:23) Hambiswiritano, vatswari vo tlhariha va tikarhatela ku vekela vana va vona xikombiso lexinene. Tatana un’wana u ri: “Va fana ni swiponci, va tswonga xin’wana ni xin’wana.” U tlhela a ku: “Va swi vona loko hi nga swi endli leswi hi va dyondzisaka swona.” Kutani loko hi lava leswaku vana va hina va rhandza Yehovha, hina hi fanele hi rhanga hi n’wi rhandza ni ku tlhela hi swi kombisa. Ti tele tindlela leti vatswari va nga ti tirhisaka ku dyondzisa vana va vona ku rhandza Yehovha. Makwerhu Andrew la nga ni malembe ya 17 u ri: “Mikarhi hinkwayo vatswari va mina a va ndzi dyondzisa nkoka wa xikhongelo. Madyambu man’wana ni man’wana bava a a khongela na mina hambiloko se ndzi tikhongelerile. . . . Sweswi ndzi titwa ndzi tshunxekile ku khongela eka Yehovha naswona ndzi n’wi teka tanihi Tatana la nga ni rirhandzu.” Vatswari tsundzukani leswaku ndlela leyi mi rhandzaka Yehovha hayona yi nga pfuna vana va n’wina leswaku na vona va n’wi rhandza. w22.05 28 ¶7-8

Leswaku hi lunghekela ku khuvuriwa, nchumu wun’wana wo sungula lowu hi faneleke hi wu endla i ku hundzuka hi mbilu hinkwayo. (Mit. 2:​37, 38) Loko hi hundzuka hi cinca ni mahanyelo ya hina. Xana u swi tshikile swilo leswi nyenyetsaka Yehovha swo fana ni ku tikhoma ku biha, ku dzaha, nhlambha kumbe ku vula marito lama tlhavaka? (1 Kor. 6:​9, 10; 2 Kor. 7:1; Efe. 4:29) Yana emahlweni u cinca. Kombela mpfuno eka loyi a ku dyondzisaka Bibele kumbe eka vakulu. Loko wa ha ri muntshwa naswona wa ha tshama ekaya, u nga tshiki ku kombela vatswari va wena va ku pfuna u tshika mikhuva yo biha leyi nga ku sivelaka ku khuvuriwa. Nakambe i swa nkoka ku nga tshiki ku endla leswi ku tshinetaka ekusuhi na Yehovha. Swi katsa ku va kona etinhlengeletanweni ta vandlha ni ku katseka eka tona. (Hev. 10:​24, 25) Loko se u fanelekela ku chumayela, titolovete ku swi endla. w23.03 10-11 ¶14-16

Lava ku vulavuriwaka ha vona eka Genesa 3:​14, 15, va katsa “nyoka,” ni “vana” va nyoka. Nyoka ya xiviri a yi nga ta swi kota ku twisisa leswi Yehovha a swi vuleke entangeni wa Edeni. Hikwalaho nyoka leyi Yehovha a yi avanyiseke yi fanele yi yimela xivumbiwa xo tlhariha. I mani xivumbiwa xa kona? Nhlavutelo 12:9 yi yi veka erivaleni mhaka leyi. Matsalwa ma kombisa leswaku Sathana Diyavulosi hi yena “nyoka ya khale.” Loko Bibele yi vulavula hi vana hi ndlela yo fanekisela, yi va yi vulavula hi lava va ehleketaka ni ku endla swilo ku fana ni tata wa vona wo fanekisela. Kutani vana va nyoka va katsa swivumbiwa swa moya ni vanhu, lava ku fana na Sathana va lwisanaka na Yehovha Xikwembu ni ku kaneta vanhu Vakwe. Va katsa tintsumi leti sukeke etilweni hi nkarhi wa Nowa swin’we ni vanhu vo homboloka lava tikhomaka ku fana ni tata wa vona Diyavulosi.—Gen. 6:​1, 2; Yoh. 8:44; 1 Yoh. 5:19; Yuda 6. w22.07 14-15 ¶4-5

Muapostola Pawulo a a rhandza vamakwavo swinene. Na yena u tshame a langutana ni swiphiqo; kutani a a swi kota ku komba vamakwavo ntwelavusiwana loko va ri emiringweni. Nkarhi wun’wana, Pawulo a a pfumala mali naswona a a fanele a tirha leswaku a tikhathalela ku katsa ni vanghana vakwe. (Mit. 20:34) A a ri muendli wa matende. Loko a fika eKorinto, eku sunguleni a a tirha na Akhwila na Prisila lava na vona a va ri vaendli va matende. Kambe hi “savata yin’wana ni yin’wana” a a chumayela Vayuda ni Magriki. Loko Silasi na Timotiya va fika, ‘Pawulo u khomeke ngopfu hi rito.’ (Mit. 18:​2-5) Pawulo a nga xi rivalanga xikongomelo xakwe evuton’wini, ku nga ku tirhela Yehovha. Pawulo a a tirha hi matimba leswaku a khutaza vamakwavo. U va tsundzuxe leswaku va nga pfumeleli swiphiqo swa vutomi ni ku wundla ndyangu swi va endla va honisa “swilo leswi nga swa nkoka swinene,” ku nga swilo hinkwaswo leswi fambisanaka ni ku gandzela Yehovha. w22.08 20 ¶3

Namuntlha Xikwembu xi lava leswaku mahungu lamanene ya Mfumo ma chumayeriwa emisaveni hinkwayo. (1 Tim. 2:​3, 4) Ntirho lowu i wa Yehovha naswona i wa nkoka ngopfu lerova u hlawule N’wana wakwe loyi a n’wi rhandzaka leswaku a wu kongomisa. Hi nga tiyiseka leswaku leswi ntirho lowu wu languteriwaka hi Yesu loyi a nga ni vuswikoti, wu ta hetiwa hilaha Yehovha a lavaka hakona makumu ma nga si fika. (Mat. 24:14) Hi swi tiva njhani sweswo? Loko Yesu a nga si tlhelela etilweni, u hlangane ni valandzeri vakwe vo tshembeka va nga ri vangani entshaveni ya Galeliya. U te: “Ndzi nyikiwe matimba yo lawula swilo hinkwaswo etilweni ni le misaveni.” U tlhele a ku: “Hikwalaho, fambani mi ya endla vanhu va matiko hinkwawo va va vadyondzisiwa.” (Mat. 28:​18, 19) Hikwalaho, ku langutela ntirho wo chumayela i swin’wana swa swilo leswi Yesu a nyikiweke vulawuri eka swona. Yesu a a ta ya emahlweni a kongomisa ntirho wo chumayela ku ta fikela ni le nkarhini wa hina. w22.07 8 ¶1, 3; 9 ¶4

Lava nga fa va lulamile, va ta “kuma vutomi” hikuva mavito ya vona se ma tsariwile ebukwini ya vutomi. Lava “endleke leswinene” lava hlamuseriweke eka Yohane 5:29 ka ha ri vona “lava lulameke” lava boxiweke eka Mitirho 24:15. Nhlamuselo leyi, yi fambisana ni leswi vuriweke eka Varhoma 6:7 leyi nge: “Loyi a feke u tshunxiwile eka xidyoho xakwe.” Loko lavo lulama va fa swidyoho swa vona swa rivariwa kambe swilo leswinene leswi va swi endleke, Yehovha a nga swi rivali. (Hev. 6:10) I ntiyiso leswaku lavo lulama lava pfuxiweke va fanele va tshama va tshembekile leswaku mavito ya vona ma nga suriwi ebukwini ya vutomi. w22.09 18 ¶13, 15

Muprofeta Daniyele u hi vekele xikombiso lexinene xa ku va munhu wo tshembeka. Hambileswi a yisiweke evuhlongeni eBabilona, u hatle a tiendlela ndhuma leyinene ya ku va munhu wo tshembeka. Vanhu va ye va n’wi tshemba loko Yehovha a n’wi pfuna ku hlamusela milorho ya Hosi Nebukadnetsara wa le Babilona. (Dan. 4:​20-22, 25) Endzhaku ka malembe yo tala, Daniyele u tlhele a tikombisa leswaku wa tshembeka loko a ri hlamusela kahle rungula leri humeleleke ekhumbini ra yindlu ya hosi eBabilona. (Dan. 5:​5, 25-29) Hi ku famba ka nkarhi, Dariyosi hosi ya va Meda ni valanguteri vakwe na vona va swi xiyile leswaku Daniyele “a a tlharihe ngopfu.” A va swi tiva leswaku Daniyele “a a tshembekile naswona a a endla ntirho kahle, a a nga ri na vukanganyisi.” (Dan. 6:​3, 4) Hi endla kahle ku tivutisa leswi: ‘Xana ndzi tiviwa tanihi munhu loyi a nga tshembiwaka?’ Hi endla leswaku Yehovha a dzunisiwa loko hi tshembeka. w22.09 8-9 ¶2-4

Ha vuyeriwa loko hi hanya hi milawu ya Yehovha ya leswinene ni leswi nga riki swinene. Hikwalahokayini? Ehleketa leswaku a swi ta va njhani loko bangi yin’wana ni yin’wana a yo ta ni milawu ya yona mayelana ni ntikelo wa mali kumbe loko khamphani yin’wana ni yin’wana yo aka yo tivekela milawu ya yona yo pima. A ku ta va ni hasahasa. Loko va swa vutshunguri a vo tsandzeka ku landzela milawu leyi vekiweke ya swa rihanyo, swigulana swin’wana swi nga ha fa. Hakunene, milawu leyi nga cinciki ya pfuna. Hilaha ku fanaka, milawu ya Xikwembu ya leswinene ni leswi nga riki swinene ya hi sirhelela. Yehovha wa va katekisa lava ringetaka ku hanya hi milawu yakwe. U tshembisa leswi: “Lavo lulama va ta tshama emisaveni, va ta hanya eka yona hilaha ku nga heriki.” (Ps. 37:29) Xana hi mahlo ya mianakanyo wa yi vona ndlela leyi vanhu lava nga ni vun’we, vo rhula va tlhela va tsaka va nga ta tiphina hayona hi ku landzela milawu ya Yehovha? Yehovha u lava leswaku u tiphina hi vutomi byo tano. Hakunene, un’wana ni un’wana wa hina u ni swivangelo leswinene swo rhandza leswo lulama! w22.08 27-28 ¶6-8

Loko hi langutana ni mitlhontlho, ndlela leyi hi tshembaka Yehovha hayona ni nhlangano wakwe yi nga ringiwa. Hi nga yi hlula njhani mitlhontlho yoleyo? Hi fanele hi tirhisa mianakanyo ya hina, hi tshama hi xalamukile ni ku yima hi tiyile eripfumelweni. Hi tirhisa mianakanyo ya hina loko hi tikhoma, hi ehleketa kahle ni ku tikarhatela ku languta swilo hi ndlela leyi Yehovha a swi langutaka hayona. Loko hi endla tano, hi ta kota ku lawula ndlela leyi hi titwaka hayona. Kumbexana hi twisiwe ku vava hi makwerhu, kumbexana i makwerhu loyi a nga ni vutihlamuleri byo karhi evandlheni. Swi nga endleka a ku nga ri xikongomelo xa makwerhu ku ku vavisa. (Rhom. 3:23; Yak. 3:2) Hambiswiritano, swiendlo swakwe swi nga va swi ku khunguvanyisile. U nga tlhela u tivutisa leswi: ‘Loko makwerhu a endla hi ndlela leyi, xana hakunene lowu i nhlangano wa Xikwembu?’ Sweswo hileswi Sathana a lavaka hi swi endla. (2 Kor. 2:11) Miehleketo yo tano yi nga hi endla hi tihambanisa na Yehovha ni nhlangano wakwe. Kutani hi fanele hi tivonela leswaku hi nga vi na xikhomela. w22.11 20 ¶1, 3; 21 ¶4

Yehovha u hi nyike ntshembo wo tsakisa ku nga vutomi lebyi nga heriki. Van’wana va ni ntshembo wo hanya etilweni hilaha ku nga heriki va ri ni miri ya moya naswona va nga ha fi. (1 Kor. 15:​50, 53) Hambiswiritano, vo tala va ta hanya laha misaveni hilaha ku nga heriki va nga ha vabyi naswona va tsakile. (Nhlav. 21:​3, 4) Swi nga ri na mhaka leswaku hi ta hanya hilaha ku nga heriki etilweni kumbe emisaveni, ntshembo wa hina i wa risima swinene. Ntshembo wa hina wu tiyile hikuva wu huma eka Yehovha. (Rhom. 15:13) Ha swi tiva leswi a swi tshembiseke naswona ha swi tiva leswaku wa swi endla leswi a swi tshembiseke. (Tinhl. 23:19) Ha tiyiseka leswaku Yehovha wa swi lava naswona u ni matimba ya ku endla swilo hinkwaswo leswi a swi tshembiseke. Tata wa hina la nge matilweni wa hi rhandza naswona u lava hi n’wi tshemba. Loko hi tshemba Yehovha hilaha ku heleleke, hi ta kota ku tiyisela miringo ni ku va ni xivindzi ni ntsako hambiloko ko endleka yini. w22.10 24 ¶1-3

Leswi vanhu va aleke ku yingisa, Esaya u profete ku Yehovha a a ta pfumelela leswaku va weriwa hi khombo. (Esa. 30:​5, 17; Yer. 25:​8-11) Entiyisweni, sweswo swi endlekile loko Vababilona va va yisa evuhlongeni. Hambiswiritano, exikarhi ka Vayuda a ku ri na van’wana lava a va tshembekile naswona Esaya u va byele leswaku siku rin’wana Yehovha a a ta va tlherisela eYerusalema. (Esa. 30:​18, 19) Kunene swi humelele hi ndlela yoleyo. Yehovha u va tshunxile evuhlongeni. Hambiswiritano swi teke malembe yo tala va nga si tshunxiwa. Marito lama nge, “Yehovha u lunghekele ku mi twela vusiwana” ma kombise leswaku a ku ta hundza nkarhi wo karhi loko lavo tshembeka va nga si tshunxiwa. Entiyisweni, Vaisrayele va hete malembe ya 70 va ri mahlonga eBabilona loko lava saleke va nga si pfumeleriwa ku tlhelela eYerusalema. (Esa. 10:21; Yer. 29:10) Loko vanhu va tlhelela etikweni ra rikwavo, mihloti ya gome yi hundzuke mihloti ya ntsako. w22.11 9 ¶4

Ematikweni yo tala namuntlha, vamakwerhu va xanisiwa ku fana ni vaapostola va Yesu lava a va fela ku chumayela hi Yesu. Hi ku phindhaphindha, vaavanyisi va le khoto ya le henhla ya Vayuda “va va leris[e] leswaku va tshika ku vulavula hi vito ra Yesu.” (Mit. 4:​18-20; 5:​27, 28, 40) Kambe a va swi tiva leswaku Yesu u va ‘lerise leswaku va chumayela vanhu ni ku nyikela vumbhoni lebyi heleleke’ hi Kreste. (Mit. 10:42) Kutani vayimeri va vona ku nga Petro na Yohane, hi xivindzi va vule leswaku va ta yingisa Xikwembu ku nga ri vaavanyisi volavo naswona va vule leswaku a va nge tshiki ku vulavula hi Yesu. (Mit. 5:29) Endzhaku ka loko va biwile hikwalaho ka leswi a va tshembekile, vaapostola va hume ekhoto leyikulu ya Vayuda va “tsakile hikuva a va tekiwa va faneriwa hi ku xaniseka hikwalaho ka vito ra Yesu” naswona va ye emahlweni va chumayela!—Mit. 5:​41, 42. w22.10 12-13 ¶2-4

I ntiyiso leswaku hi sungula ku dyondza hi Yehovha hakatsongotsongo. Eka papila rakwe leri a ri ya eka Vaheveru, muapostola Pawulo u vitana ku dyondza koloko “swilo swo sungula.” A a nga yi tekeli ehansi “dyondzo ya masungulo” kambe a a yi fanisa ni ntswamba lowu wundlaka n’wana. (Hev. 5:12; 6:1) Hambiswiritano u khutaze Vakreste hinkwavo leswaku va nga khomeleli eka tidyondzo teto ntsena kambe va ya emahlweni va dyondza ntiyiso lowu nga eRitweni ra Xikwembu. Xana na wena wa swi navela ku tiva tidyondzo leti enteke ta le Bibeleni? Xana u tiyimisele ku engetela vutivi bya wena, ku dyondza hi Yehovha Xikwembu ni hi swikongomelo swakwe? Vo tala va hina swa hi tikela ku dyondza. Xana wena swa ku olovela? Xana u dyondze ku hlaya hi ndlela leyinene exikolweni? Xana a wu swi rhandza ku hlaya ni ku tlhela u vona swi vuyerisa? Kumbe u tibyele leswaku swa tibuku a hi swa wena? Loko swi ri tano, a wu wexe. Yehovha a nga ku pfuna. U hetisekile naswona i Mudyondzisi lonene ku tlula hinkwavo. w23.03 9-10 ¶8-10

Loko hi olova, hi ta pfumelela Rito ra Xikwembu ri dzima timitsu etimbilwini ta hina. Tidyondzo ta Bibele ti nga hi pfuna leswaku hi va ni ntwelavusiwana, musa ni rirhandzu ntsena loko hi papalata ku solasola ni ku va ni manyunyu. Ndlela leyi hi khomaka van’wana hayona yi nga kombisa leswaku hi kongomisiwa hi Rito ra Xikwembu. Vafarisi va tsandzeke ku pfumelela Rito ra Xikwembu ri va khumba mbilu naswona hikwalaho ka sweswo, va “[gweve] lava nga riki na nandzu.” (Mat. 12:7) Hilaha ku fanaka, ndlela leyi hi va khomaka hayona van’wana yi nga ha kombisa loko hi pfumelela Rito ra Xikwembu ri hi kongomisa. Hi xikombiso, xana hi swi endla mukhuva ku byela van’wana swilo leswinene leswi hi swi vonaka eka vona kumbe hi hatlisela ku va byela hi swihoxo swa vona? Xana hi ni ntwelavusiwana naswona ha rivalela kumbe hi xopaxopa van’wana ni ku va ni xikhomela? Tinhlamulo ta swivutiso sweswo ti nga ha kombisa loko leswi hi swi hlayaka swi kongomisa miehleketo, ndlela leyi hi titwaka hayona ni swiendlo swa hina.—1 Tim. 4:​12, 15; Hev. 4:12. w23.02 12 ¶13-14

Xiya xikombiso xa Yosefa wa le Arimatiya. A a xiximiwa swinene hi Vayuda. A a ri xirho xa Sanedri, khotonkulu ya Vayuda. Hambiswiritano, loko Yesu a ri karhi a chumayela laha misaveni, Yosefa a a nga ri na xivindzi. Yohane u vule leswaku “a a ri mudyondzisiwa wa Yesu wa le xihundleni hileswi a a chava Vayuda.” (Yoh. 19:38) Hambileswi Yosefa a a tsakela rungula ra Mfumo wa Xikwembu kambe a a fihlela van’wana leswaku a a ri na ripfumelo eka Yesu. A swi kanakanisi leswaku a a chava ku lahlekeriwa hi xikhundlha xakwe lexikulu. Kambe Bibele yi hi byela leswaku endzhaku ka loko Yesu a file, eku heteleleni Yosefa ‘u kanye mbilu a ya eka Pilato a ya kombela ntsumbu wa Yesu.’ (Mar. 15:​42, 43) Yosefa se a nga ha titumbeti leswaku u seketela Yesu. Xana na wena u chava vanhu ku fana na Yosefa? w23.01 30 ¶13-14

Hosi ya xisati ya le Xeba yi twe hi mahungu ndlela hi ta ku rhula ni ku nga pfumali nchumu loku Vaisrayele a va tiphina hakona hi nkarhi wa ku fuma ka Solomoni. Hambileswi a yi tshama ekule, hosi leyi yi teke riendzo ro ya eYerusalema leswaku yi ta ti vonela hi ya yona. (1 Tih. 10:1) Endzhaku ko valanga mfumo wa Solomoni yi vule marito lama nga laha henhla. Kambe leswi endlekeke hi nkarhi wa ku fuma ka Solomoni ko va xikombiso xa leswi Yehovha a nga ta swi endlela vanhu loko N’wana Wakwe a fuma. Yesu u tlakukile eka Solomoni hi tindlela hinkwato. Solomoni a a endla swihoxo naswona u endle swihoxo leswikulu leswi eku heteleleni swi endleke leswaku vanhu va Xikwembu va xaniseka. Hi hala tlhelo, Yesu i Mufumi la hetisekeke naswona a nga endli swihoxo. (Luka 1:32; Hev. 4:​14, 15) Kreste u swi kombisile leswaku a nge pfuki a dyohile kumbe ku endla nchumu wihi ni wihi lowu nga vavisaka malandza yakwe yo tshembeka. Hakunene i nkateko leswi a nga Hosi ya hina. w22.12 11 ¶9-10

Hi fanele hi endla yini loko ku va ni vuvabyi lebyi tlulelaka endhawini leyi hi tshamaka eka yona? Hi fanele hi yingisa swipimelo swa vuhlayiseki swo fana ni ku hlamba mavoko, ku nga tshinelelani ni van’wana, ku ambala ti-mask ni ku nga tihlanganisi ni van’wana. Loko hi yingisa etimhakeni leti, hi kombisa ndlela leyi hi khensaka Xikwembu swinene hikwalaho ka nyiko ya vutomi. Hi nkarhi wa timhangu, hi nga ha twa rungula leri hoxeke eka vanghana, vaakelani ni le ka mahungu. Ematshan’weni yo tshemba “rito rin’wana ni rin’wana” leri hi ri twaka, hi endla kahle loko hi yingisa rungula leri tshembekaka ngopfu leri humaka eka mfumo ni le ka swa vutshunguri. (Swiv.14:15) Huvo leyi Fumaka ni marhavi va endla matshalatshala leswaku va kuma rungula leri nga ntiyiso va nga si nyikela nkongomiso mayelana ni tinhlengeletano ta vandlha ni ntirho wo chumayela. Loko hi landzela nkongomiso ha sirheleleka hina ni van’wana. Hi nga ha tlhela hi endla leswaku vandlha ri va ni ndhuma leyinene endhawini ya ka hina.—1 Pet. 2:12. w23.02 23 ¶11-12

Loko Vaisrayele va nghena eTikweni leri Tshembisiweke, a va fikanga va fumbana endhawini yin’we. A swi ta olova leswaku Vaisrayele lava tshamaka endhawini yo karhi, va nga ha khathali hi van’wana lava tshamaka etindhawini tin’wana etikweni. Kambe Yehovha u hlele leswaku Vaisrayele va hlengeletana swin’we mikarhi yo karhi elembeni leswaku va hlayeriwa ni ku hlamuseriwa Rito rakwe. (Det. 31:​10-12; Neh. 8:​2, 8, 18) Anakanya ndlela leyi Muisrayele wo tshembeka a nga ha vaka a titwe hayona loko a fika eYerusalema, kumbexana a vona vagandzerikulobye va timiliyoni lava sukeke etindhawini to hambanahambana etikweni rero! Hi ndlela yoleyo Yehovha a a pfuna vagandzeri vakwe leswaku va tshama va ri ni vun’we. Hi ku famba ka nkarhi, loko vandlha ra Vukreste ri simekiwa, a ri ri ni vavanuna ni vavasati lava a va vulavula tindzimi to tala naswona a va nga fani hi swa timali ni ndlela leyi va kurisiweke hayona. Kambe a va gandzela Xikwembu xa ntiyiso hi vun’we. Lava veke vapfumeri a va kota ku twisisa Rito ra Xikwembu hi ku pfuniwa ntsena hi vagandzerikulobye ni hi ku hlengeletana swin’we.—Mit. 2:42; 8:​30, 31. w23.02 3 ¶7

Yehovha u tshembisa leswaku lava n’wi yingisaka va ta kuma “vutomi lebyi nga heriki.” (Rhom. 6:23) Loko hi anakanyisisa hi leswi Yehovha a hi tshembisaka swona, hakunene ndlela leyi hi n’wi rhandzaka hayona ya kula swinene. Ehleketa hi leswi: Tata wa hina wa le tilweni u hi rhandza ngopfu lerova a hi nge pfuki hi hambanisiwile na yena. Xitshembiso xa Xikwembu xa vutomi lebyi nga heriki xa hi pfuna namuntlha leswaku hi tiyisela miringo. Hambiloko valala va hina va hi xungeta hi rifu, a hi nge tshiki ku tshembeka. Hikwalahokayini? Xivangelo xin’wana hileswaku ha swi tiva leswaku loko ho fa hi tshembekile eka Yehovha, u ta hi pfuxa eka lava feke hi ri ni ntshembo wo hanya hilaha ku nga heriki. (Yoh. 5:​28, 29; 1 Kor. 15:​55-58; Hev. 2:15) Ha swi tiva leswaku Yehovha wa swi kota ku hi endla hi hanya hilaha ku nga heriki hikuva hi yena Xihlovo xa vutomi naswona u hanya hilaha ku nga heriki. (Ps. 36:9) Bibele yi hi tiyisekisa leswaku mikarhi hinkwayo Yehovha a a ri kona naswona u ta tshama a ri kona mikarhi hinkwayo.—Ps. 90:2; 102:​12, 24, 27. w22.12 2 ¶1-3

Tanihi vanhu va Yehovha, a hi hlamali loko hi weriwa hi miringo. Bibele yi vula leswaku “hi fanele ku nghena eMfun’weni wa Xikwembu hi maxangu yo tala.” (Mit. 14:22) Nakambe ha swi tiva leswaku swin’wana swa swiphiqo swa hina a swi nge lulamiseki hi ku helela kukondza hi hanya emisaveni leyintshwa ya Xikwembu naswona “rifu a ri nge he vi kona, hambi ku ri nkosi, ku rila ni switlhavi a swi nge he vi kona.” (Nhlav. 21:4) Yehovha a nga hi sirheleli hi singita leswaku miringo yi nga hi weli. Hambiswiritano, wa hi pfuna leswaku hi yi tiyisela. Xiya leswi muapostola Pawulo a swi byeleke Vakreste va le Rhoma. U rhange hi ku longoloxa miringo leyi yena ni vamakwavo a va langutane na yona. U tsale a ku: “Hi hlula hi ku helela hikwalaho ka loyi a hi rhandzeke.” (Rhom. 8:​36, 37) Leswi swi vula leswaku Yehovha a nga ku endla u humelela hambiloko wa ha langutane ni ndzingo. w23.01 14 ¶1-2