September

Loko hi yi tirhisa kahle nyiko yo vulavula, hi kombisa leswaku hi vagandzeri va Yehovha. Vanhu lava hi hanyaka na vona va kota ku ku vona kahle ku hambana eka “loyi a tirhelaka Xikwembu ni loyi a nga xi tirheliki.” (Mal. 3:18) Xiya ndlela leyi sweswo swi veke tano hayona eka makwerhu wa xisati loyi a vuriwaka Kimberly. A a paniwe swin’we ni mudyondzikulobye leswaku va endla ntirho wa xikolo. Endzhaku ka loko va tirhe swin’we, mudyondzikulobye u xiye leswaku Kimberly a a nga fani ni vadyondzikuloni lavan’wana. A a nga vulavuli ku biha hi van’wana, a va vulavula kahle naswona a a nga tirhisi ririmi leri thyakeke. Mudyondzikulobye wa Kimberly swi n’wi koke rinoko lerova hi ku famba ka nkarhi u pfumele ku dyondzeriwa Bibele. Yehovha wa tsaka loko ndlela leyi hi vulavulaka hayona yi koka vanhu rinoko lerova va tshinela eka yena! Hinkwerhu hi lava ku vulavula hi ndlela leyi dzunisaka Yehovha. w22.04 5-6 ¶5-7

Yesu u tshunxe Mariya Magadala eka madimona ya nkombo lawa a ma n’wi karhata! Ndlela leyi a swi tlangeleke hayona sweswo, swi endle leswaku a va mulandzeri wakwe ni ku n’wi seketela entirhweni wo chumayela. (Luka 8:​1-3) Hambileswi Mariya a swi khenseke swinene leswi Yesu a n’wi endleleke swona, swi nga endleka a a nga swi twisisi leswaku Yesu a ha ta hi nyika nyiko leyikulu. A a ta nyikela vutomi byakwe leswaku “loyi a pfumelaka eka yena” a kota ku tiphina hi vutomi lebyi nga heriki. (Yoh. 3:16) Hambiswiritano, Mariya u kombise ku tlangela hi ku tshama a tshembekile eka Yesu. Loko Yesu a ri emhandzini ya nxaniso, Mariya a a yime ekusuhi a ri karhi a seketela Yesu ni van’wana. (Yoh. 19:25) Endzhaku ka loko Yesu a file, Mariya ni vavasati van’wana vambirhi va tise mirhi yo nun’hwela esirheni rakwe. (Mar. 16:​1, 2) Mariya u ve ni nkateko wo hlangana ni ku vulavula na Yesu endzhaku ka loko a pfuxiwile, ku nga nkateko lowu vadyondzisiwa vo tala va nga wu kumangiki.—Yoh. 20:​11-18. w23.01 27 ¶4

A hi nge khomeleli eka leswi hi swi endleleke Yehovha enkarhini lowu nga hundza. Hambiloko hi nga ha koti ku endla swo tala sweswi, hi fanele hi tshama hi khomekile “entirhweni wa Hosi,” hi tshama hi xalamukile ku ya fikela emakumu. (1 Kor. 15:58; Mat. 24:13; Mar. 13:33) Hi fanele hi tirha hi matimba ni hi mbilu hinkwayo loko hi gandzela Xikwembu. Rungula ra Yesu leri yeke eka vamakwerhu va le Lawodikiya ri kombise xiphiqo xin’wana. A va ‘kufumela’ eka vugandzeri bya vona. Leswi a va nga ri na mhaka ni vugandzeri bya vona, Yesu u va byele leswaku a va “dyisa mbitsi” ni ku “terisa vusiwana.” A va fanele va hiseka loko va gandzela Yehovha. (Nhlav. 3:​16, 17, 19) Hi dyondza yini? Loko hi nga ha hiseki, hi fanele hi tikarhatela ku tlangela swilo leswinene leswi Yehovha ni nhlangano wakwe wu hi nyikaka swona. (Nhlav. 3:18) A hi fanelanga hi rhangisa ku hlongorisa ku hanya vutomi bya vulovolovo lerova hi nga ha swi hisekeli ku gandzela Yehovha. w22.05 3-4 ¶7-8

Se swi endla malembe yo tala swinene Yehovha a ri karhi a tsala ebukwini yakwe yo hlawuleka. Buku leyi yi na mavito naswona Avele mbhoni yo tshembeka i munhu wo sungula ku tsariwa eka yona. (Luka 11:​50, 51) Ku sukela hi nkarhi wolowo, Yehovha u tsale mavito man’wana ebukwini yoleyo naswona ku ta fikela namuntlha se yi na mavito ya timiliyoni. EBibeleni buku leyi, yi vuriwa “buku . . . . ya lava nga ta tsundzukiwa” na ‘buku ya vutomi.’ (Mal. 3:16; Nhlav. 3:5; 17:8) Buku leyi yo hlawuleka yi na mavito ya vanhu hinkwavo lava chavaka Yehovha, lava n’wi gandzelaka ni ku xixima vito rakwe. Va ta kuma vutomi lebyi nga heriki. Na hina mavito ya hina ma nga tsariwa ebukwini yoleyo loko hi va na vuxaka lebyikulu na Yehovha naswona hi pfumela eka gandzelo ra nkutsulo ra N’wana wakwe Yesu Kreste. (Yoh. 3:​16, 36) Hinkwerhu hi lava leswaku mavito ya hina ma tsariwa ebukwini yoleyo swi nga ri na mhaka leswaku hi ta hanya etilweni kumbe emisaveni. w22.09 14 ¶1-2

Buku ya Nhlavutelo yi vulavula hi “dragona leyikulu yo tshwuka.” (Nhlav. 12:3) Dragona leyi yi lwa na Yesu swin’we ni tintsumi takwe. (Nhlav. 12:​7-9) Yi hlasela vanhu va Xikwembu naswona yi nyika mifumo ya vanhu matimba. (Nhlav. 12:17; 13:4) I mani dragona leyi? I “nyoka ya khale, leyi vuriwaka Diyavulosi na Sathana.” (Nhlav. 12:9; 20:2) Valala lavan’wana hinkwavo va Yehovha va twa hi yena. Ku ta endleka yini hi dragona? Nhlavutelo 20:​1-3 yi vula leswaku ntsumi yi ta lahlela Sathana ekheleni ro enta, leswi fanaka ni ku pfaleriwa ejele. Hi nkarhi wolowo, Sathana a nge he “pfuki a hambukise matiko kukondza ku hela malembe ya 1 000.” Eku heteleleni, Sathana ni madimona yakwe va ta heriseriwa makumu, leswi fanekiseriwaka hi ku lahleriwa “etiveni ra ndzilo ni xivavula.” Ehleketa hi misava leyi nga ta va yi nga ha ri na Sathana ni madimona yakwe. Mayana nkarhi wolowo wo tsakisa! w22.05 14 ¶19-20

Yesu a a tirha hi matimba. Loko a ha kula, u tirhe tanihi muvatli. (Mar. 6:3) Swi le rivaleni leswaku vatswari vakwe va wu tlangerile mpfuno wakwe leswaku va kota ku wundla ndyangu wa vona lowukulu. Tanihi muvatli loyi a a nga ri na xidyoho, swi le rivaleni leswaku ntirho wakwe a wu sasekile naswona vanhu a va lava ku xava swa ku endliwa hi yena! Yesu a a wu tsakela ntirho wakwe. Hambileswi a a tirha hi matimba eka ntirho wakwe wo ti hanyisa, a a tinyika nkarhi wo tirhela Yehovha. (Yoh. 7:15) Endzhakunyana, loko se a ri muchumayeri wa nkarhi hinkwayo wa mahungu lamanene u tsundzuxe vayingiseri va yena a ku: “Mi nga tirheli swakudya leswi bolaka, kambe tirhelani swakudya leswi nyikaka vutomi lebyi nga heriki.” (Yoh. 6:27) Eka Dyondzo ya le Ntshaveni Yesu u te: “Tihlayiseleni xuma etilweni.” (Mat. 6:20) Vutlhari lebyi humaka eka Xikwembu byi hi pfuna leswaku hi va ni langutelo lerinene hi ntirho wa hina wo tihanyisa. Tanihi Vakreste, hi dyondzisiwa leswaku hi “[tirha] hi matimba . . . , [hi] endla ntirho lowunene.” w22.05 22 ¶9-10

Yunisi u vekele Timotiya xikombiso lexinene. Swi le rivaleni ku Timotiya a a swi vona leswaku swiendlo swa mana wakwe a swi fambisana ni ku rhandza ka Yehovha ni leswaku mana wakwe swa n’wi tsakisa ku tirhela Yehovha. Hilaha ku fanaka namuntlha, vamanana vo tala va khumbe timbilu ta mindyangu ya vona “handle ka rito.” (1 Pet. 3:​1, 2) U nga endla leswi fanaka. Njhani? Rhangisa vuxaka bya wena na Yehovha. (Det. 6:​5, 6) Ku fana ni vamanana vo tala, u titsona swo tala. U tirhisa mali, nkarhi, u titsona vurhongo ni swin’wana leswaku u wundla vana va wena. Kambe u wu fanelanga u va bizi lerova u nga ha wu kumi nkarhi wo tiyisa vuxaka bya wena na Yehovha. Tivekele nkarhi wo dyondza Bibele, wo khongela ni ku va kona etinhlengeletanweni ta vandlha nkarhi ni nkarhi. Loko u endla tano, u ta tiyisa vuxaka bya wena na Yehovha ni ku tlhela u va xikombiso lexinene eka ndyangu wa wena ni van’wana. w22.04 16 ¶1; 19 ¶12-13

Ha tsaka ku tiva leswaku a hi vutihlamuleri bya hina ku endla xiboho xa ndlela leyi vanhu va faneleke va avanyisiwa hayona! I Yehovha loyi a nga ta avanyisa hikuva i Muavanyisi la Tlakuke. (Rhom. 14:​10-12) Hi nga n’wi tshemba hilaha ku heleleke leswaku mikarhi hinkwayo u ta avanyisa hi ku ya hi milawu yakwe leyi hetisekeke ya leswinene ni leswi nga riki swinene. (Gen. 18:25) A nge pfuki a endle leswi nga lulamangiki! Hi wu langutele hi mahlongati nkarhi lowu Yehovha a nga ta swi herisa hilaha ku heleleke swilo swo biha leswi vangiwaka hi swihoxo swa vanhu ni xidyoho. Hi nkarhi wolowo, swilo leswi hi twisaka ku vava swi ta heriseriwa makumu. (Ps. 72:​12-14; Nhlav. 21:​3, 4) A hi nge he swi tsundzuki. Loko ha ha rindzele nkarhi wolowo wo tsakisa, ha khensa leswi Yehovha a hi nyikeke vuswikoti byo kota ku n’wi tekelela hi ku rivalela van’wana. w22.06 13 ¶18-19

Muavanyisi lonene u fanele a wu twisisa kahle nawu. U fanele a tiva leswinene ni leswi nga riki leswinene. I yini swin’wana leswi muavanyisi lonene a faneleke a swi endla? U fanele a kambisisa vumbhoni lebyi fambisanaka ni mhaka yoleyo a nga si avanyisa. Loko swi ta emhakeni leyi, Yehovha wa faneleka ku va Muavanyisi. Ku hambana ni vaavanyisi lava nga vanhu, mikarhi hinkwayo Yehovha u tiva matlhelo hinkwawo ya mhaka leyi a faneleke a yi avanyisa. (Gen. 18:​20, 21; Ps. 90:8) A nga avanyisi hi ku ya hileswi vanhu va swi vonaka kumbe ku swi twa. Wa swi twisisa leswaku munhu u endla swilo hikwalaho ka xitekela, ndlela leyi a kurisiweke hayona, ndhawu leyi a kuleleke eka yona, ndlela leyi a titwaka ni ku ehleketa hayona. Nakambe Yehovha u kota ku vona mbilu. U kota ku vona leswi endlaka munhu a endla swilo swo karhi, xikongomelo xakwe ni leswi a swi navelaka. Hinkwaswo swi lo tlangandla, eka Yehovha. (Hev. 4:13) Hikwalaho, loko Yehovha a rivalela munhu u n’wi rivalela hileswi a tivaka mhaka hinkwayo. w22.06 4 ¶8-9

Hi fanele hi swi tekela enhlokweni swilo leswi Sathana a swi tirhiseke ku ringa Yobo hikuva ninamuntlha u tirhisa swilo leswi fanaka leswaku a hi ringa. Sathana u vula leswaku a hi n’wi rhandzi Yehovha Xikwembu nileswaku hi ta n’wi fularhela leswaku hi ponisa vutomi bya hina. Sathana u tlhela a vula leswaku Xikwembu a xi hi rhandzi nileswaku a xi nge ma tekeli enhlokweni matshalatshala lama hi ma endlaka leswaku hi xi tsakisa. Leswi hi lumiweke ndleve, hina lava hi tshembaka Yehovha a hi humbiwi mano hi marhengu ya Sathana. Hi fanele hi teka miringo ku ri ndlela leyi hi nyikaka nkarhi lowunene wa leswaku hi titiva kahle. Miringo leyi weleke Yobo yi n’wi pfune leswaku a tiva laha a a fanele a antswisa kona. Hi xikombiso, u dyondze leswaku a a fanele a titsongahata swinene. (Yobo 42:3) Na hina ku na swo tala leswi hi nga swi dyondzaka hi hina vini loko hi ri emiringweni. Loko hi tiva laha hi salelaka kona endzhaku, hi ta swi kota ku antswisa. w22.06 23 ¶13-14

Yehovha u tiyisekisa leswaku u ta hi pfuna. Hi xikombiso, loko Yehovha a nga si vula marito lama nge: “N’wina mi timbhoni ta mina,” u te: “Loko u hundza exikarhi ka mati, ndzi ta va na wena, ni loko u pela milambu, a yi nge ku khukhuli. Loko u famba endzilweni, a wu nge tshwi, ni langavi a ri nge ku vavuli.” (Esa. 43:2) Loko hi endla ntirho wo chumayela, mikarhi yin’wana hi hlangana ni swihinga leswi fanaka ni mikhukhulo ni miringo leyi fanaka ni malangavi. Hambiswiritano, hi ku pfuniwa hi Yehovha, hi ya emahlweni hi chumayela. (Esa. 41:13) Vanhu vo tala namuntlha va bakanya rungula ra hina. Ha swi tiva leswaku leswi va alaka ku yingisa a swi vuli swona leswaku hi va tsandzeki tanihi Timbhoni ta Xikwembu. Hi kuma matimba ni nchavelelo hi ku tiva leswaku Yehovha wa tsaka loko hi ya emahlweni hi chumayela rungula rakwe hi ku tshembeka. Muapostola Pawulo u te: “Un’wana ni un’wana u ta kuma hakelo yakwe hi ku ya hi ntirho wakwe.”—1 Kor. 3:8; 4:​1, 2. w22.11 4 ¶5-6

Namuntlha hi vona vuprofeta bya Bibele byi endleka. Vanhu “lava humaka eka tindzimi hinkwato ta matiko” va dyondza ku vulavula “ririmi leri tengeke” ra ntiyiso wa Bibele. (Zak. 8:23; Sof. 3:9) Vanhu vo tlula 8 000 000, ematikweni ya 240 va le ka nhlangano wa Yehovha naswona lembe ni lembe ku khuvuriwa makume ya magidi ya vanhu! Xa nkoka ku tlula tinhlayo, hileswaku vadyondzisiwa lava lavantshwa va tikarhatela ku ambala “vumunhu lebyintshwa.” (Kol. 3:​8-10) Vo tala va tshike ku tikhoma ku biha, madzolonga, xihlawuhlawu ni ku rhandza ngopfu tiko. Vuprofeta lebyi nga eka Esaya 2:4 byi le ku endlekeni; a va ha “dyondzi nyimpi.” Loko hi ri karhi hi wa hi pfuka leswaku hi ambala vumunhu lebyintshwa, hi pfuna vanhu leswaku va nghena eka nhlangano wa Xikwembu naswona hi kombisa leswaku hi landzela Yesu Kreste mulanguteri wa hina. (Yoh. 13:35) Leswi a swo tiendlekela. Yesu u hi nyika mpfuno lowu hi wu lavaka. w22.07 9 ¶7-8

Loko hi khongela eka Yehovha, hi fanele hi n’wi xixima swinene. Ehleketa hi swivono swo hlamarisa leswi Esaya, Ezekiyele, Daniyele na Yohane va swi voneke. Hinkwaswo swi kombisa Yehovha a ri Hosi leyi tlakuke. Esaya u “vone Yehovha a tshame exiluvelweni lexi tlakukeke ni lexi nga ehenhla.” (Esa. 6:​1-3) Ezekiyele u vone Yehovha a tshame ekalichini yakwe ya le tilweni a rhendzeriwe hi ku “vangama loku fanaka ni nkwangulatilo.” (Ezek. 1:​26-28) Daniyele u vone “Nkulukumba wa Masiku” a ambale swiambalo swo basa kasi exiluvelweni Xakwe a ku huma malangavi ya ndzilo. (Dan. 7:​9, 10) Nakambe Yohane u vone Yehovha a tshame exiluvelweni xakwe a rhendzeriwe hi nchumu wo saseka lowu fanaka ni nkwangulatilo wa emeralda wa rihlaza. (Nhlav. 4:​2-4) Loko hi anakanyisisa hi ku vangama ka Yehovha loku ku nga pimanisiwiki na nchumu, swi hi tsundzuxa hi nkateko lowukulu lowu hi nga na wona wo vulavula na yena hi xikhongelo ni nkoka wo endla tano hi xichavo. w22.07 20 ¶3

Wena muntshwa, Sathana u ta ringeta ku ku sivela leswaku u ya emahlweni u tiyisa vuxaka bya wena ni Xikwembu. Ndlela yin’wana leyi a nga swi endlaka hayona sweswo, i ku ku endla u kanakana tidyondzo tin’wana ta Bibele. Hi xikombiso, hi ku famba ka nkarhi u ta hlangana ni dyondzo leyi sandzaka Xikwembu ya leswaku swilo hinkwaswo swi lo tiendlekela (evolution). Swi nga endleka loko wa ha ri ntsongo a wu nga ehleketi hi dyondzo leyi kambe leswi sweswi u yaka u kula u dyondzisiwa yona hi ku kongoma exikolweni. Kumbexana u vona onge leswi mathicara ma ku dyondzisaka swona hi dyondzo leyi swa twala. Hambiswiritano, swi nga endleka va nga si tshama va tinyika nkarhi wo lavisisa vumbhoni lebyi kombisaka leswaku ku ni Muvumbi. Tsundzuka nawu lowu nga eka Swivuriso 18:17 lowu nge: “Munhu wo sungula ku hlamusela mhaka yakwe u vonaka a lulamile, ku fikela loko munhu un’wana a n’wi vutisisa leswaku a kuma ntiyiso.” Ematshan’weni yo pfumela ku humbiwa mano hi leswi u swi twaka exikolweni, hi vukheta kambisisa ntiyiso lowu kumekaka eRitweni ra Xikwembu ku nga Bibele ni le ka tibuku ta hina. w22.08 2 ¶2; 4 ¶8

Loko hi hlaya Rito ra Xikwembu hi lava ku twisisa leswi ri vulaka swona. Hikuva loko hi nga endli tano, a hi nge vuyeriwi. Hi xikombiso, xiya bulo leri Yesu a veke na rona ni “wanuna un’wana loyi a a tiva Nawu.” (Luka 10:​25-29) Loko wanuna loyi a vutisa leswaku u fanele a endla yini leswaku a kuma vutomi lebyi nga heriki, Yesu u n’wi kongomise eRitweni ra Xikwembu hi ku n’wi vutisa a ku: “Nawu wu ri yini? Xana u hlayisa ku yini?” Wanuna loyi u nyikele nhlamulo leyi kongomeke hi ku tshaha matsalwa lama vulavulaka hi ku rhandza Xikwembu ni warikwavo. (Lev. 19:18; Det. 6:5) Kambe u tlhele a vutisa a ku: “Kahlekahle i mani warikwerhu?” Wanuna loyi u kombise leswaku a nga yi twisisi nhlamuselo ya leswi a swi hlayeke. Hikwalaho, a a nga swi tivi ku tirhisa matsalwa wolawo hi ndlela leyi faneleke evuton’wini byakwe. Hi lava leswaku Yehovha a hi pfuna hi twisisa Matsalwa. Kutani kombela moya lowo kwetsima leswaku wu ku pfuna u nga kavanyeteki loko u ri eku hlayeni naswona u n’wi kombela leswaku a ku pfuna u tirhisa leswi u swi hlayeke. w23.02 9 ¶4-5

A swi kanakanisi leswaku u xi hlamule ko tala xivutiso lexi nge, “U wu kume njhani ntiyiso?” Lexi hi xin’wana xa swivutiso swo sungula leswi Vakreste va xi vutisaka loko va lava ku tivana. Ha swi rhandza ku twa ndlela leyi vamakwerhu va kumeke ntiyiso ni ku rhandza Yehovha hayona naswona ha swi tsakela ku va byela leswaku hikwalahokayini hi swi rhandza ku va Timbhoni ta Yehovha. (Rhom. 1:11) Mabulo yo tano ma hi tsundzuxa ndlela leyi ntiyiso wu nga wa nkoka hayona. Nakambe hi tiyimisele ku “ya emahlweni [hi] famba entiyisweni” ku nga ku hanya hi ndlela leyi nga ta endla Yehovha a hi amukela ni ku hi katekisa. Ku ni swivangelo swo tala leswi endlaka hi rhandza ntiyiso. Xa nkoka swinene, hi rhandza Yehovha Xikwembu Xihlovo xa ntiyiso. Rito rakwe ku nga Bibele ri hi byela leswaku i Mutumbuluxi wa tilo ni misava loyi a nga ni matimba hinkwawo tlhelo Tatana la nga ni rirhandzu loyi a khathalaka swinene ha hina.—1 Pet. 5:7. w22.08 14 ¶1, 3

Muapostola Pawulo u khutaze vamakwavo leswaku va kombisa rirhandzu hi ku “endla mitirho leyinene.” (Hev. 10:24) U pfune vamakwavo ku nga ri ntsena hi leswi a swi vuleke kambe ni hi swiendlo. Hi xikombiso, loko ku ve ni ndlala eYudiya, Pawulo u pfune vamakwavo hi swilo leswi a va swi lava. (Mit. 11:​27-30) Entiyisweni, hambileswi Pawulo a a tshama a khomekile hi ku chumayela ni ku dyondzisa, mikarhi hinkwayo a a lava tindlela to pfuna lava a va pfumala. Hi ku endla tano, u tiyise vamakwavo leswaku Yehovha a a ta va khathalela. Namuntlha loko hi tirhisa nkarhi, matimba ni vuswikoti bya hina eka ntirho wo phalala, hi va hi tiyisa ripfumelo ra vamakwerhu. Hi nga tlhela hi endla sweswo hi ku nyikela nkarhi na nkarhi eka ntirho wa misava hinkwayo. Hi tindlela leti ni tin’wana, hi pfuna vamakwerhu va tshemba leswaku Yehovha a nge va lahli. w22.08 24 ¶14

Bibele yi ni vuprofeta byo tala lebyi hetisekeke, byin’wana bya vuprofeta byolebyo byi endleke endzhaku ka malembe ya madzana byi tsariwile. Matimu ma kombisa leswaku vuprofeta lebyi byi endlekile. Leswi a swi hi hlamarisi hikuva ha swi tiva leswaku Mutsari wa vuprofeta bya Bibele i Yehovha. Ehleketa hi vuprofeta lebyi vulavulaka hi ku lovisiwa ka muti wa khale wa Babilona. Exikarhi ka va-778 na 732 B.C.E, muprofeta Esaya u huhuteriwe ku profeta leswaku muti lowukulu wa Babilona a wu ta tekiwa. U tlhele a boxa ni vito ra munhu loyi a nga ta wu hlula, ku nga Korexe ni ku profeta ndlela leyi a a ta wu teka hayona muti wolowo. (Esa. 44:27–45:2) Esaya u tlhele a profeta leswaku muti wa Babilona a wu ta hetelela wu lovisiwile naswona a ku nga ha ta tshamiwa eka wona. (Esa. 13:​19, 20) Muti wa Babilona wu lovisiwe hi Vameda ni Vaperesiya hi 539 B.C.E., naswona muti lowu, lowu tshameke wu va muti lowukulu sweswi i rhumbi. w23.01 4 ¶10

Yehovha u hi hlawurile leswaku hi ta va xiphemu xa ndyangu wakwe lowu n’wi gandzelaka emisaveni hinkwayo. Ehleketa hi nkateko lowu hi nga na wona ni vuyelo lebyi vaka kona hikwalaho ka sweswo. (Mar. 10:​29, 30) Emisaveni hinkwayo hi ni vamakwerhu lava rhandzaka Yehovha ku fana na hina naswona va tikarhatelaka ku hanya hi milawu yakwe. Hambileswi hi hambaneke hi ndhavuko, ririmi ni maambalelo kambe hi titwa hi ri vanhu van’we hambiloko hi hlangana ro sungula. Ha swi rhandza ku va swin’we na vona leswaku hi dzunisa ni ku gandzela Tata wa hina wa le tilweni la nga ni rirhandzu naswona hi fanele hi va nyandza yin’we na vona. (Ps. 133:1) Mikarhi yin’wana, va hi pfuna loko hi ri ni swiphiqo. (Rhom. 15:1; Gal. 6:2) Va tlhela va hi khutaza leswaku hi ya emahlweni hi hiseka entirhweni wa Yehovha ni ku tiyisa vuxaka bya hina na yena. (Hev. 10:​23-25) Ehleketa leswaku a hi ta titwa njhani loko vandlha a ri nga hi seketeli loko hi lwa ni valala va hina ku nga Sathana Diyavulosi ni misava yakwe yo homboloka. w22.09 2-3 ¶3-4

Swi nga hi tikela ku tikhoma, ngopfungopfu loko hi tirhisa ti-app to burisana eka tona. Loko hi nga tivoneli hi nga ha tikuma hi byele vanhu vo tala mhaka leyi a hi nga fanelanga hi yi vula. Loko ho kala hi swi vula, a hi nge he swi koti ku lawula ndlela leyi swi nga ta tirhisiwa hayona kumbe ndlela leyi swi nga ta vavisa van’wana hayona. Ku tikhoma ku tlhela ku hi pfuna leswaku hi miyela loko vakaneti va ringeta ku hi endla hi boxa vuxokoxoko lebyi nga vekaka vamakwerhu ekhombyeni. Leswi swi nga endleka loko hi konanisiwa hi maphorisa etikweni leri ntirho wa hina wu yirisiweke. Hi nga “veka tomu enon’wini” eka swiyimo leswi ni le ka swin’wana. (Ps. 39:1) Swi nga ri na mhaka leswaku hi tirhisana ni vandyangu, vanghana, vamakwerhu kumbe munhu un’wana ni un’wana hi fanele hi tshembeka. Hi fanele hi tikhoma loko hi lava ku tshembeka. w22.09 13 ¶16

Leswaku hi kuma ntsako wa xiviri hi fanele hi hlaya Rito ra Xikwembu. Nakambe hi fanele hi ri hlaya. Hi yona mhaka Yesu a nga te: “Munhu a nga fanelanga a hanya hi xinkwa ntsena, kambe u ta hanya ni hi rito rin’wana ni rin’wana leri humaka enon’wini wa Yehovha.” (Mat. 4:4) Hikwalaho, a hi fanelanga hi tlula siku hi nga dyanga swakudya leswi humaka eRitweni ra Xikwembu ku nga Bibele. Leswi Yehovha a hi rhandzaka, u hi kombile eBibeleni leswi hi faneleke hi swi endla leswaku hi tsaka evuton’wini. EBibeleni hi dyondza leswi a lavaka leswaku hi hanyisa xiswona. Hi dyondza ndlela yo tshinela eka yena ni leswi hi faneleke hi swi endla leswaku a hi rivalela swidyoho swa hina. Hi dyondza hi switshembiso swakwe swo tsakisa leswi a nga ta swi endla enkarhini lowu taka. (Yer. 29:11) Swilo leswi hi swi dyondzaka eBibeleni swi hi endla hi tsaka! Loko swiphiqo swa vutomi swi ku heta matimba, tinyike nkarhi wa ku hlaya Rito ra Xikwembu ni ku anakanyisisa ha rona. w22.10 7 ¶4-6

Ku ni xivangelo lexinene lexi endlaka Bibele yi hi khutaza leswaku hi nga tshami hi nga ri ni ntokoto. Hi kuma ntokoto lowunene loko hi tirhisa milawu ya Bibele evuton’wini bya hina. Hakatsongotsongo hi tivonela hi ya hina ndlela leyi milawu yoleyo yi hi pfunaka hayona hi papalata swiphiqo ni ku endla swiboho swa vutlhari. Hi endla kahle loko hi kambisisa swiboho leswi se hi swi endleke. Loko ku ri se i khale hi ri karhi hi dyondza Bibele ni ku ya etinhlengeletanweni ta vandlha, hi nga ha tivutisa leswaku hikwalahokayini hi nga si tinyiketela eka Yehovha ni ku khuvuriwa. Loko hi khuvuriwile, xana ha antswisa tanihi vachumayeri ni vadyondzisi va mahungu lamanene? Xana swiboho leswi hi swi endlaka swa kombisa leswaku hi kongomisiwa hi milawu ya Bibele? Xana swa tikomba leswaku hi Vakreste loko hi tirhisana ni van’wana? Loko hi xiya leswaku ku ni laha hi faneleke hi antswisa kona, i swa nkoka ku yingisa switsundzuxo swa Yehovha leswi “tlharihisa[ka] la nga riki na ntokoto.”—Ps. 19:7. w22.10 20 ¶8

Ezekiyele u vone ndlela leyi moya wa Xikwembu wu nga ni matimba lamakulu hayona. Eka xivono, u vone moya lowo kwetsima wu tirha eka tintsumi leti nga ni matimba ni le ka mavhilwa lamakulu ya kalichi ya Yehovha. (Ezek. 1:21) Xana Ezekiyele u endle yini? U swi tsale ehansi leswi humeleleke. U te: “Loko ndzi ku vona, hiloko ndzi wa xikandza xa mina xi languta ehansi.” Ezekiyele u hlamarile lerova a wela ehansi. (Ezek. 1:28) Hi ku famba ka nkarhi, loko Ezekiyele a ehleketisisa hi xivono xexo xo hlamarisa, swi fanele swi endle leswaku a ya a tshemba ku hi ku pfuniwa hi moya wa Xikwembu, a nga swi kota ku hetisisa ntirho wakwe wo chumayela. Yehovha u lerise Ezekiyele a ku: “N’wana wa munhu, yima hi milenge leswaku ndzi ta vulavula na wena.” Xileriso xolexo ku katsa ni moya wa Xikwembu swi nyike Ezekiyele matimba lawa a a ma lava leswaku a ta kota ku yima. (Ezek. 2:​1, 2) Hi ku famba ka nkarhi naswona loko a ri karhi a chumayela, Ezekiyele a a kongomisiwa hi “matimba” ya Xikwembu ku nga moya lowo kwetsima wa Xikwembu.—Ezek. 3:22; 8:1; 33:22; 37:1; 40:1. w22.11 4 ¶7-8

Laha muprofeta Esaya u hlamusela Yehovha tanihi muleteri loyi a rhiyeke ndleve naswona la fambaka endzhaku ka swichudeni, onge hi loko a swi khayima ni ku swi kongomisa. Namuntlha hi twa rito ra Xikwembu ri ri endzhaku ka hina. Njhani? Marito ya Xikwembu lama huhuteriweke ma tsariwe khale eBibeleni. Hikwalaho, loko hi hlaya Bibele, swi fana ni loko hi twa rito ra Xikwembu ri ri endzhaku ka hina. (Esa. 51:4) Hi nga vuyeriwa njhani hi nkongomiso lowu Yehovha a hi nyikaka wona? Esaya u vulavule hi swilo swimbirhi. Xo sungula u te, “Ndlela hi leyi.” Xa vumbirhi, “fambani ha yona.” A swi enelanga ku tiva “ndlela” ntsena. Hi fanele hi tlhela hi ‘famba ha yona.’ Rito ra Yehovha ni tinhlamuselo leti humaka eka nhlangano wakwe ti hi dyondzisa leswi Yehovha a swi lavaka eka hina. Hi tlhela hi dyondzisiwa ndlela yo tirhisa leswi hi swi dyondzaka. Leswaku hi tiyisela hi tsakile entirhweni wa Yehovha, swi lava leswaku hi endla swilo leswimbirhi. Ntsena loko hi endla tano, hi nga tiyiseka leswaku Yehovha u ta hi katekisa. w22.11 11 ¶10-11

Endzhaku ka loko vaapostola vo tala va Yesu va file, evandlheni ku sungule ku va ni Vakreste va mavunwa. (Mat. 13:​24-27, 37-39) Va “dyondzis[e] tidyondzo leti nga riki ntiyiso leswaku va tikokela vadyondzisiwa.” (Mit. 20:30) Yin’wana ya ‘tidyondzo teto leti nga riki ntiyiso’ leyi Vakreste va mavunwa va sunguleke ku yi dyondzisa hi ku famba ka nkarhi, i ya leswaku Yesu a nga wu nyikelanga miri wakwe “kan’we swi helela kwalaho leswaku a rhwala swidyoho swa vo tala” hilaha Bibele yi vulaka hakona. Kambe va dyondzise leswaku gandzelo rakwe ri fanele ri nyikeriwa hi ku phindhaphindha. (Hev. 9:​27, 28) Namuntlha vanhu vo tala va yi tshemba dyondzo leyi ya mavunwa. Nkarhi ni nkarhi va hlengeletana etikerekeni, mikarhi yin’wana masiku hinkwawo leswaku va tlangela leswi va swi vitanaka “Gandzelo ra Masa.” Tikereke tin’wana a ti ri tlangeli mikarhi hinkwayo rifu ra Yesu kambe swirho swo tala swa tona a swi swi twisisi leswi gandzelo ra Yesu ri vulaka swona. w23.01 21 ¶5

Hi nkarhi wa Gidi ra Malembe ra ku Fuma ka Yesu, vafi va ta pfuxiwa naswona lava yingisaka va ta va va nga ha ri na xidyoho. Lava Yehovha a nga ta va vona va lulamile “va ta tshama emisaveni, va ta hanya eka yona hilaha ku nga heriki.” (Ps. 37:​10, 11, 29) Lexi tsakisaka, “nala wo hetelela ku nga rifu, u ta herisiwa.” (1 Kor. 15:26) Ntshembo wa hina wo hanya hilaha ku nga heriki wu huma eRitweni ra Xikwembu. Ntshembo wolowo wu nga hi pfuna leswaku hi tshama hi tshembekile emikarhini leyi yo tika ya makumu. Kambe leswaku hi tsakisa Yehovha, a hi fanelanga hi hlohloteriwa hi ku navela ku hanya hilaha ku nga heriki ntsena. Xivangelo xa nkoka lexi endlaka leswaku hi tshama hi tshembekile eka Yehovha na Yesu hileswi hi va rhandzaka swinene. (2 Kor. 5:​14, 15) Rirhandzu rero ri hi hlohlotela ku va tekelela ni ku chumayela van’wana ntshembo wa hina. (Rhom. 10:​13-15) Loko hi ri karhi hi dyondza ku hanana, hi va muxaka wa vanhu lava Yehovha a va lavaka tanihi vanghana hilaha ku nga heriki. w22.12 6-7 ¶15-16

Ku xanisiwa swi nga endla hi nga vi na ku rhula. Hi nga ha vilela hi chava leswaku ku ta endleka yini. Swi tolovelekile ku titwa hi ndlela yoleyo. Hambiswiritano, hi fanele hi va ni vuxiyaxiya. Yesu u swi kombisile leswaku ku xanisiwa ku nga endla valandzeri vakwe va hela matimba. (Yoh. 16:​1, 2) Hambileswi Yesu a hi byeleke leswaku hi langutela ku xanisiwa kambe u tlhele a hi tiyisekisa leswaku hi nga tshama hi tshembekile. (Yoh. 15:20; 16:33) Loko ntirho wa hina wu yirisiwile, hi nga ha nyikiwa swiletelo leswi humaka erhavini ni le ka vakulu. Swiletelo leswi i swa ku sirhelela hina, ku tiyiseka leswaku hi kuma swakudya leswi tiyisaka vuxaka bya hina ni Xikwembu ni ku hi pfuna leswaku hi ya emahlweni hi chumayela hilaha hi nga kotaka hakona. Endla leswi u nga swi kotaka leswaku u yingisa nkongomiso lowu u nyikiwaka wona. (Yak. 3:17) Nakambe u nga tshuki u paluxe rungula ra vamakwerhu eka lava ri nga va faneliki.—Ekl. 3:7. w22.12 20-21 ¶14-16

Namuntlha, Yesu u ya emahlweni a kongomisa vadyondzisiwa vakwe loko va chumayela hi Mfumo wa Xikwembu emisaveni hinkwayo. U endle leswi a swi tshembiseke. Hi ku tirhisa nhlangano wa Yehovha, Yesu u hi letela ndlela leyi hi faneleke hi chumayela hayona ni ku hi nyika switirhisiwa leswi hi swi lavaka leswaku hi chumayela mahungu lamanene. (Mat. 28:​18-20) Loko hi gingiriteka entirhweni wa hina wo chumayela ni wo dyondzisa, hi va hi endla leswi Yesu a swi languteleke eka hina ni ku va ni vuxiyaxiya loko ha ha rindzele Yehovha leswaku a herisa misava leyi. Hi ku tirhisa xitsundzuxo lexi kumekaka eka Vaheveru 6:​11, 12, hi khomelela swi tiya eka ntshembo wa hina “ku ya fika emakumu.” Yehovha u veke siku ni nkarhi lowu a nga ta herisa misava ya Sathana ha wona. Loko siku rero ri fika, u ta hetisisa vuprofeta hinkwabyo lebyi a byi tsaleke eRitweni rakwe. Loko swa ha ri tano, mikarhi yin’wana swi nga ha vonaka onge makumu ya misava leyi ma hlwela ku fika. Hambiswiritano, siku ra Yehovha ‘a ri nge hlweli!’ (Hab. 2:3) Hikwalaho onge hi nga tiyimisela ku “tshama [hi] rindzele Yehovha,” hi “rindzela Xikwembu [xa hina] lexi . . . ponisaka.”—Mik. 7:7. w23.02 19 ¶15-16

Xikongomelo xa munhu la khandziyaka ntshava i ku fika enhlohlorhini ya yona. Hambiswiritano, loko a ri karhi a yi khandziya ku ni tindhawu to hlayanyana laha a nga kotaka ku yima a vona lomu a sukaka kona. Hilaha ku fanaka, nkarhi ni nkarhi ehleketisisa hi ndlela leyi Yehovha a ku katekisaka hayona hambiloko wa ha ri emaxangwini. Loko siku rin’wana ni rin’wana ri pela tivutise leswi: ‘Xana namuntlha i mikateko yihi leyi Yehovha a ndzi katekiseke hayona? Yehovha u ndzi pfuna njhani ndzi tiyisela hambiloko ndza ha ri endzingweni?’ Tikambele u vona loko ku ri ni nkateko lowu Yehovha a ku katekiseke ha wona. I ntiyiso leswaku swi nga ha endleka u ri eku khongeleleni ka leswaku ndzingo wa wena wu hela. (Filp. 4:6) Kambe a hi fanelanga hi rivala mikateko leyi hi nga na yona sweswi. Yehovha u tshembisa ku hi tiyisa ni ku hi pfuna leswaku hi tiyisela. Hikwalaho u nga tshiki ku khensa ndlela leyi Yehovha a ku seketelaka hayona. Kutani u ta vona ndlela leyi Yehovha a ku pfunaka hayona u humelela, hambiloko u ri emiringweni.—Gen. 41:​51, 52. w23.01 19 ¶17-18

Tivutise: ‘Xana ndlela leyi ndzi hanyaka hayona yi kombisa leswaku ndza swi twisisa leswaku makumu ya misava leyi ma kwala nyongeni? Xana swiboho swa mina loko swi ta eka dyondzo ni ntirho swi kombisa leswaku ku tirhela Yehovha i nchumu wa nkoka evuton’wini bya mina? Xana ndza n’wi tshemba Yehovha leswaku u ta khathalela mina ni ndyangu wa mina? Ehleketa ndlela leyi Yehovha a tsakaka hayona loko a hi vona hi wa hi pfuka leswaku hi endla ku rhandza kakwe eka hinkwaswo leswi hi swi endlaka. (Mat. 6:​25-27, 33; Filp. 4:​12, 13) Nkarhi ni nkarhi hi fanele hi kambisisa ndlela leyi hi anakanyaka hayona ivi hi cinca loko swi fanerile. Pawulo u byele Vakorinto a ku: “Tshamani mi ri karhi mi tikambela ku vona loko ma ha ri eripfumelweni; tshamani mi ri karhi mi tikombisa leswi mi nga swona.” (2 Kor. 13:5) Kutani hi fanele hi cinca ndlela leyi hi anakanyaka hayona hi ku hlaya Rito ra Xikwembu, hi dyondza ku anakanya ku fana na Yehovha ni ku endla hinkwaswo leswi lavekaka leswaku hi hanya hi ku pfumelelana ni ku rhandza ka yena.—1 Kor. 2:​14-16. w23.01 9 ¶5-6