December

Xana Yehovha u na wona matimba yo pfuxa lava feke? Ina! I “wa Matimba Hinkwawo.” (Nhlav. 1:8) U ni matimba yo hlula nala wihi na wihi, hambi ku ri rifu. (1 Kor. 15:26) Xivangelo xin’wana lexi endlaka hi swi tiva leswaku Xikwembu xa swi kota ku pfuxa lava feke hileswi xi kotaka ku tsundzuka swilo hinkwaswo. Xi vitana nyeleti yin’wana ni yin’wana hi vito ra yona. (Esa. 40:26) A xi va rivali lava feke. (Yobo 14:13; Luka 20:38) Swa xi olovela ku tsundzuka hambi ku ri vuxokoxoko lebyitsongo hi lava xi nga ta va pfuxa ku katsa ni ndlela leyi va vumbiweke hayona, leswi va humeleleke evuton’wini ni vuswikoti bya vona byo tsundzuka swilo. Swi le rivaleni leswaku hi nga swi tshemba leswaku enkarhini lowu taka Yehovha u ta pfuxa lava feke hikuva ha swi tiva leswaku u ni matimba naswona wa swi navela ku pfuxa lava feke. Xiya xivangelo xin’wana xo va hi tshemba xitshembiso xa Xikwembu xa leswaku xi ta pfuxa lava feke. Yehovha se u swi endlile. Emikarhini ya Bibele, u nyike vanhu va nga ri vangani vo tshembeka ku katsa na Yesu matimba yo pfuxa lava feke. w23.04 9-10 ¶7-9

Loko hi tirhisa vutlhari ku hlamusela vanhu leswi hi swi pfumelaka hi ndlela yo rhula, vanhu va nga ha lava ku yingisa ni ku ya emahlweni ni bulo. I ntiyiso leswaku loko munhu a lava hi phikizana kumbe a sandza leswi hi pfumelaka eka swona, a hi boheki ku ya emahlweni hi n’wi hlamula. (Swiv. 26:4) Kambe swi nga endleka vanhu vo tala va nga vi tano, entiyisweni vo tala va nga ha lava ku yingisa. Swi le rivaleni leswaku swa vuyerisa swinene loko hi tiyimisela ku va vanhu vo rhula. Khongela eka Yehovha leswaku a ku nyika matimba lama u ma lavaka leswaku u tikhoma loko u hlamula swivutiso swa vanhu lava ku tlhontlhaka kumbe loko u sapateriwa. Tsundzuka leswaku loko u hlamula hi ndlela yo rhula, swi nga pfuna leswaku mhaka yitsongo yi nga hundzuki ntshava. Loko u kombisa leswaku u xixima vayingiseri va wena ni ku tlhela u hlamula kahle, swi nga endla leswaku van’wana va vona va cinca langutelo leri va nga na rona hi hina na hi Bibele. “Tshama [u] lunghekele” ku yimelela leswi u pfumelaka eka swona, u endla tano “hi moya wo rhula ni hi xichavo lexi enteke.” (1 Pet. 3:15) Tiyimisele ku va munhu wo olova! w23.09 19 ¶18-19

Xiya tindlela ta mune leti hi nga kombisaka leswaku hi lehisa mbilu. Ndlela yo sungula, munhu loyi a lehisaka mbilu u hlwela ku hlundzuka. A nga heli mbilu naswona wa tikhoma loko vanhu va n’wi pfuka kumbe a ri eka xiyimo lexi tshikilelaka. (Eks. 34:6) Ndlela ya vumbirhi, munhu loyi a lehisaka mbilu u kota ku rindza. Loko nchumu wo karhi wu hlwela, munhu wo tano a nga nyangatseki. (Mat. 18:​26, 27) Ndlela ya vunharhu, munhu loyi a lehisaka mbilu a nga jahi. Loko munhu loyi a lehisaka mbilu a fanele a endla ntirho wa nkoka, a nga vi na magugu kumbe a jahelela ku wu heta. Ku ri ni sweswo, u tinyika nkarhi lowu ringaneke wo pulana leswi a nga ta swi endla. Kutani u tinyika nkarhi wo wu endla kahle ntirho wolowo. Ndlela ya vumune, munhu loyi a lehisaka mbilu u tiyisela miringo a nga xegeli. U ta endla leswi a nga swi kotaka leswaku a ya emahlweni a tiyisela a tsakile. (Kol. 1:11) Tanihi Vakreste, hi fanele hi lehisa mbilu hi tindlela leti hi buleke ha tano. w23.08 20-21 ¶3-6

Xivangelo lexikulu lexi endlaka hi sirhelela timbilu ta hina to fanekisela hileswi Yehovha a kambisisaka timbilu ta hina. Leswi swi vula leswaku u languta leswi vanhu va nga kotiki ku swi vona ku nga leswi hi nga swona endzeni. Loko hi tshama hi ri karhi hi ehleketa hi switsundzuxo swakwe swa vutlhari leswi nga ta hi pfuna hi hanya hilaha ku nga heriki, Yehovha u ta hi rhandza. (Yoh. 4:14) Kutani a hi nge pfuki hi vavisiwe hi mahanyelo yo biha, mavunwa ya Sathana ni vanhu vakwe vo homboloka emisaveni yakwe. (1 Yoh. 5:​18, 19) Loko hi ya hi tshinela eka Yehovha, ndlela leyi hi n’wi rhandzaka ni ku n’wi xixima hayona yi ta ya yi kula. Leswi hi nga laviki ku twisa Tata wa hina ku vava, hi ta venga hambi ku ri ku ehleketa hi ku dyoha. Makwerhu waxisati Marta wa le Croatia loyi a a langutane ni ndzingo wo tikhoma ku biha hi swa masangu u tsale a ku: “A swi ndzi tikela ku ehleketa kahle ni ku tikhoma leswaku ndzi nga titsakisi hi xidyoho swa xinkarhana. Kambe ku chava Yehovha swi ndzi sirhelerile.” Xana ku chava Xikwembu swi n’wi sirhelele njhani? Marta u vule leswaku u anakanyisise hi vuyelo byo biha lebyi a byi ta va kona loko a lo tikhoma ku biha. Hi nga endla tano na hina. w23.06 20-21 ¶3-4

Yesu a a swi tiva leswaku xikongomelo xa Yehovha i ku kwetsimisa vito Rakwe a ri basisa eka swihehlo hinkwaswo. Hi yona mhaka N’wini wa hina a dyondziseke valandzeri vakwe ku khongela va ku: “Tata wa hina la nga matilweni, vito ra wena a ri kwetsimisiwe.” (Mat. 6:9) Yesu a a swi tiva leswaku leyi hi yona mhaka ya nkoka leyi khumbaka swivumbiwa hinkwaswo. A ku na ntsumi kumbe munhu la tshameke a kwetsimisa vito ra Yehovha ku tlula Yesu. Kambe loko Yesu a khomiwa, valala vakwe va n’wi hehle hi ku delela vito ra Tata wakwe! A swi kanakanisi leswaku Yesu a a teka ku rhukana kumbe ku delela vito ro kwetsima ra Tata wakwe ku ri xidyoho lexikulu ngopfu. Hikwalaho, u karhatekile swinene hileswi a a ta hehliwa hi ku rhukana Xikwembu. Kumbexana lexi hi xona xivangelo lexikulu lexi endleke Yesu a va ni “gome lerikulu” loko a ri ekusuhi ni ku khomiwa.—Luka 22:​41-44. w24.02 11 ¶11

Eka mphikizano wa hina wa vutomi, hi fanele hi rhandza Yehovha na Yesu ku tlula maxaka ya hina. (Mat. 10:37) Hambiswiritano, leswi a swi vuli swona leswaku hi fanele hi honisa vutihlamuleri bya hina endyangwini, onge hiloko byi hi sivela ku tsakisa Xikwembu na Kreste. Ku hambana ni sweswo, leswaku hi amukeleka eka Xikwembu na Kreste, hi fanele hi hetisisa vutihlamuleri lebyi hi nga na byona endyangwini. (1 Tim. 5:​4, 8) Loko hi endla tano, hi ta tsaka. Phela Yehovha wa swi tiva leswaku mindyangu yi ta tsaka loko nuna na nsati va rhandzana ni ku xiximana, loko vatswari va rhandza ni ku dyondzisa vana va vona ni loko vana va yingisa vatswari va vona. (Efe. 5:33; 6:​1, 4) Swi nga ri na mhaka leswaku u ni vutihlamuleri byihi endyangwini, tshemba vutlhari lebyi nga le Bibeleni ematshan’weni yo titshega hi ndlela leyi u titwaka hayona, ndhavuko, kumbe leswi vuriwaka hi swidyondzeki. Tirhisa mikandziyiso leyi pfunetaka ku dyondzisa Bibele. Yi ni swiringanyeto leswi pfunaka loko swi ta eka ku tirhisa milawu ya Bibele. w23.08 28 ¶6-7

Wansati wa Mukreste u fanele a dyondza vuswikoti byo karhi. Vuswikoti lebyi nhwanyana a byi dyondzaka a ha ri ntsongo, byi ta n’wi vuyerisa vutomi byakwe hinkwabyo. Hi xikombiso, dyondza ku hlaya ni ku tsala kahle. Eka mindhavuko yin’wana, ku hlaya ni ku tsala swi tekiwa ku ri vuswikoti lebyi nga riki bya nkoka eka wansati leswaku a byi dyondza. Kambe i swa nkoka leswaku Vakreste hinkwavo va dyondza ku hlaya ni ku tsala. (1 Tim. 4:13) Kutani hambiloko swi tika, yana emahlweni u dyondza ku hlaya ni ku tsala kahle. Sweswo swi ta ku vuyerisa njhani? Vuswikoti byebyo byi ta ku pfuna leswaku u kuma ntirho ni ku tlhela u wu hlayisa. Nakambe byi ta endla swi ku olovela ku dyondza Bibele ni ku yi dyondzisa van’wana. Xa nkoka swinene, swi ta ku pfuna u hlaya Rito ra Xikwembu ni ku anakanyisisa ha rona, leswi nga ta endla u tshinela swinene eka Yehovha.—1 Tim. 4:15. w23.12 20-21 ¶10-11

Kombela Yehovha a ku pfuna u lwisana ni ndzingo. Leswi hi nga vanhu lava nga ni xidyoho, hi tshamela ku ringeka leswaku hi dyoha. Sathana u wa a pfuka leswaku a hi tikisela. Ndlela yin’wana leyi a yi tirhisaka leswaku a hi onha miehleketo, i vuhungasi lebyi thyakeke. Vuhungasi byo tano byi nga thyakisa miehleketo ya hina leyi nga ta thyakisa mbilu ya hina kutani hi endla xidyoho lexikulu. (Mar. 7:​21-23; Yak. 1:​14, 15) Hi lava ku pfuniwa hi Yehovha leswaku hi kota ku hlula ndzingo. Yesu u katse xikombelo lexi landzelaka eka xikhongelo lexi a xi dyondziseke vadyondzisiwa vakwe, u te: “U nga hi tshiki hi nghena endzingweni, u hi sirhelela eka lowo homboloka.” (Mat. 6:13) Yehovha u lava ku hi pfuna kambe hi fanele hi n’wi kombela. Nakambe hi fanele hi hanya hi ku pfumelelana ni swikhongelo swa hina. w23.05 6 ¶15-17

Loko vatekani va teka vuxaka bya vona ni Tata wa vona wa le tilweni byi ri bya nkoka, va tshama va lunghekele ku tirhisa switsundzuxo swakwe, leswi va pfunaka va papalata ni ku hlula swiphiqo leswi nga endlaka leswaku rirhandzu ra vona ri hola. Vanhu lava nga ni vuxaka lebyinene na Yehovha va tikarhatela ku n’wi tekelela ni ku va ni vumunhu byo fana ni lebyi a nga na byona byo tanihi hi ku va ni musa, ku lehisa mbilu ni ku rivalela. (Efe. 4:32–5:1) Vatekani lava kombisaka vumunhu byo tano, swa va olovela leswaku va ya va rhandzana swinene. Makwerhu waxisati Lena, loyi a nga ni malembe ya 25 a tekiwile u ri: “Swa olova ku rhandza ni ku xixima munhu loyi a nga ni vuxaka lebyinene na Yehovha.” Xiya xikombiso xa le Bibeleni. Loko Yehovha a fanele a hlawula vatekani lava a va ta va vatswari va n’wana loyi a a ta va Mesiya, U hlawule Yosefa na Mariya eka vatukulu vo tala va Davhida. Hikwalahokayini? Havumbirhi a va ri ni vuxaka lebyinene na Yehovha naswona a a swi tiva leswaku a va ta n’wi rhangisa evukatini bya vona. w23.05 21 ¶3-4

Hambileswi Murhangeri wa hina Yesu a nga endliki swihoxo, lava a va tirhisaka ku rhangela laha misaveni va swi endla. Swi nga hi tikela ku va yingisa, ngopfungopfu loko va hi kombela ku endla nchumu lowu hi nga laviki ku wu endla. Muapostola Petro u tshame a kanakana ku yingisa nkongomiso lowu a nyikiweke wona. Loko ntsumi yi n’wi lerisa leswaku a dya swiharhi leswi a swi nga tenganga hi ku ya hi Nawu wa Muxe, Petro u arile ku nga ri kan’we kambe kanharhu. (Mit. 10:​9-16) Hikwalahokayini? Hikuva nkongomiso lowuntshwa a wu nga twali eka yena. Hi hala tlhelo, muapostola Pawulo u yingisile loko Vakulukumba va le Yerusalema va n’wi byele leswaku a famba ni vavanuna va mune etempeleni, a ya tibasisa hi ku ya hi nawu ku kombisa leswaku wa wu yingisa. Pawulo a a swi tiva leswaku Vakreste a va nga ha ri ehansi ka Nawu. Nakambe a a nga dyohanga nchumu. Nilokoswiritano, Pawulo “hi siku leri landzelaka [u fambe] ni vavanuna volavo va ya tibasisa hi ku landza mukhuva wa kona.” (Mit. 21:​23, 24, 26) Ku yingisa ka Pawulo ku endle leswaku ku va ni vun’we.—Rhom. 14:​19, 21. w23.10 10 ¶15-16

Swi nga endleka u nga ehleketi leswaku ku chava i swa nkoka leswaku mi va ni vunghana lebyinene. Hambiswiritano, lava lavaka ku va vanghana lavakulu va Yehovha va fanele va ‘n’wi chava.’ Swi nga ri na mhaka leswaku hi ni nkarhi wo tanihi kwihi hi ri karhi hi tirhela Yehovha, hinkwerhu hi fanele hi tshama hi ri karhi hi n’wi chava hi ndlela leyinene. Kambe swi vula yini ku chava Xikwembu? Munhu loyi a chavaka Xikwembu hi ndlela leyi faneleke, wa xi rhandza naswona a nga endli nchumu lowu nga onhaka vuxaka bya yena na xona. Yesu a a “chava Xikwembu.” (Hev. 5:7) A a nga n’wi chavi hi ndlela leyi hundzeletiweke Yehovha. (Esa. 11:​2, 3) Ku ri ni sweswo, a a n’wi rhandza swinene naswona a a lava ku n’wi yingisa. (Yoh. 14:​21, 31) Ku fana na Yesu, ha n’wi xixima swinene Yehovha hikuva U ni rirhandzu, U ni vutlhari, U lulamile naswona U ni matimba. Nakambe ha swi tiva leswaku Yehovha wa hi rhandza nileswaku wa khathala hi ndlela leyi hi yingisaka nkongomiso wakwe hayona. Hi nga twisa Yehovha ku vava kumbe hi tsakisa mbilu yakwe.—Ps. 78:41; Swiv. 27:11. w23.06 14 ¶1-2; 15 ¶5

Loko Hosi Uziya a sungula ku va ni matimba, u rivele leswaku matimba wolawo a ma huma eka Yehovha naswona A A katekisa hinkwaswo leswi a a swi endla. Hi dyondza yini? Hi endla kahle loko hi nga rivali leswaku i Yehovha loyi a hi katekisaka ni ku hi nyika mitirho leyi hi yi endlaka evandlheni. Ematshan’weni yo va ni makatla hikwalaho ka leswi hi swi fikeleleke, hi fanele hi yisa ku dzuneka eka Yehovha hikwalaho ka leswi hi kotaka ku swi endla. (1 Kor. 4:7) Hi fanele hi tsundzuka leswaku hi ta pfa hi lava ku tshinyiwa hikuva hi endla swihoxo. Makwerhu loyi a nga ni malembe ya kwalomu ka 60, u tsale leswi: “Ndzi dyondze leswaku a ndzi fanelanga ndzi khunguvanyeka loko van’wana va xiya swihoxo swa mina. Loko ndzi tshinyiwa hikwalaho ka swihoxo swa vuphukuphuku leswi ndzi swi endlaka mikarhi yin’wana, ndzi ringeta ku antswisa ivi ndzi ya emahlweni ndzi tirhela Yehovha.” Ntiyiso wa mhaka hi leswaku loko hi chava Yehovha ni ku titsongahata mikarhi hinkwayo, swilo swi ta hi fambela kahle.—Swiv. 22:4. w23.09 10 ¶10-11

Vakreste vo sungula a va fanele va tiyisela. Ku engetela eka swiphiqo leswi khumbaka vanhu hinkwavo, a va langutana ni miringo yin’wana. Vo tala a va xanisiwa hi varhangeri va vukhongeri bya Xiyuda ni mfumo wa Varhoma ku katsa ni swirho swa ndyangu. (Mat. 10:21) Mikarhi yin’wana evandlheni a va boheka ku lwisana ni nkucetelo wa vagwinehi ni tidyondzo ta vona leti vangaka ku avana. (Mit. 20:​29, 30) Hambiswiritano, Vakreste volavo va tiyiserile. (Nhlav. 2:3) Njhani? A va anakanyisisa hi malandza ya le Bibeleni yo fana na Yobo lama tiyiseleke. (Yak. 5:​10, 11) Va khongele eka Yehovha leswaku a va tiyisa. (Mit. 4:​29-31) Va tlhele va anakanyisisa hi mikateko leyinene leyi a va ta yi kuma hikwalaho ko tiyisela. (Mit. 5:41) Na hina hi nga tiyisela loko nkarhi ni nkarhi hi dyondza Rito ra Xikwembu ni mikandziyiso ya hina leswi vulavulaka hi malandza lama tiyiseleke ni ku tlhela hi anakanyisisa ha wona. w23.07 3 ¶5-6

Yehovha na Yesu a va nge hi tshiki. Endzhaku ka loko muapostola Petro a landzule Yesu, a a fanele a endla xiboho xa nkoka. Xana a a ta tshika kumbe a a ta ya emahlweni a va mudyondzisiwa wa Kreste? Yesu u khongele eka Yehovha a kombela leswaku a pfuna Petro ripfumelo rakwe ri nga heli. Yesu u byele Petro hi xikhongelo xexo ni ku n’wi tiyisekisa leswaku hi ku famba ka nkarhi a a ta tiyisa vamakwavo. (Luka 22:​31, 32) Sweswo swi fanele swi tiyisekise Petro loko a tsundzuka marito ya Yesu! Loko hi fanele hi endla xiboho xa nkoka evuton’wini, Yehovha a nga tirhisa varisi lava khathalaka leswaku va hi tiyisekisa leswaku hi tshama hi tshembekile. (Efe. 4:​8, 11) Hilaha Yehovha a khathaleleke swilaveko swa Petro ni vaapostola lavan’wana, na hina U ta hi nyika leswi hi swi lavaka loko hi rhangisa ntirho wo chumayela evuton’wini bya hina. w23.09 24-25 ¶14-15

Yehovha u vona hambi ku ri swilo switsongo leswi hi swi endlaka ku kombisa van’wana musa. U swi teka ku ri gandzelo ra risima ni xikweleti lexi a nga ta xi hakela. Loko u tshame u va nandza wa vutirheli kumbe nkulu, Yehovha a nga yi rivali mitirho leyi u tshameke u yi endla hikwalaho ka rirhandzu. (1 Kor. 15:58) Nakambe wa ri vona rirhandzu leri u yaka emahlweni u ri kombisa. Yehovha u lava leswaku hi ya hi rhandza yena ni vanhu swinene. Hi nga ya hi rhandza Yehovha hi ku hlaya Rito rakwe ni ku anakanyisisa ha rona ni ku khongela eka yena nkarhi ni nkarhi. Loko hi pfuna vamakwerhu, hi ta ya hi va rhandza swinene. Loko rirhandzu ra hina ri ya ri kula, hi ta ya hi tshinela swinene eka Yehovha ni le ka vamakwerhu naswona hi ta va vanghana hilaha ku nga heriki! w23.07 10 ¶11; 11 ¶13; 13 ¶18

Mukreste ha un’we u fanele a tihlawulela ndlela leyi a nga ta tshunguriwa hayona. Loko Mukreste a hlawula vutshunguri, u fanele a yingisa milawu ya le Bibeleni ya ku papalata ngati ni vutshunguri lebyi fambisanaka ni vungoma. (Mit. 15:20; Gal. 5:​19, 20) Kambe loko swi ta eka tindlela tin’wana ta matshungulelo, munhu u tiendlela xiboho. Swi nga ri na mhaka leswaku hi titwa njhani hi muxaka wo karhi wa vutshunguri, hi fanele hi xixima mfanelo ya vamakwerhu yo va va tiendlela xiboho mayelana ni ndlela leyi va nga ta tshunguriwa hayona. Hi fanele hi tsundzuka leswi landzelaka loko swi ta emhakeni leyi: (1) I Mfumo wa Xikwembu ntsena lowu nga ta herisa mavabyi. (Esa. 33:24) (2) Mukreste ha un’we u fanele a ‘tiyiseka’ hi leswi n’wi faneleke. (Rhom. 14:5) (3) A hi va avanyisi vamakwerhu kumbe hi va khunguvanyisa. (Rhom. 14:13) (4) Vakreste va kombisa rirhandzu naswona va swi twisisa leswaku vun’we bya vandlha i bya nkoka ku tlula mavonelo ya vona.—Rhom. 14:​15, 19, 20. w23.07 25 ¶15

Xana u n’wi rhandza swinene Yehovha? A swi kanakanisi leswaku wa n’wi rhandza! Ku sukela khale swinene, vanhu va ntsandzavahlayi va titwe hi ndlela leyi u titwaka hayona. (Ps. 104:​33, 34) Vanhu vo tala va titsone swo karhi leswaku va gandzela Yehovha. Sweswo hi leswi Vanaziri va le Israyele wa khale kumbe lava tinyiketeleke va swi endleke. Rito leri, leri va fanelaka Vanaziri ri hlamusela Vaisrayele lava hisekaka naswona va titsoneke swo karhi leswaku va kota ku tirhela Yehovha hi ndlela yo hlawuleka. Nawu wa Muxe a wu pfumelela wanuna kumbe wansati leswaku a endla xihlambanyo xo hlawuleka eka Yehovha hi ku va a hlawula ku hanya tanihi Munaziri ku ringana nkarhi wo karhi. (Tinhl. 6:​1, 2) Xihlambanyo xexo a xi katsa ku landzela swiletelo leswi Vaisrayele lavan’wana a va nga boheki ku swi landzela. I yini leswi a swi endla Muisrayele a lava ku va Munaziri? Hileswi a susumetiwa hi ndlela leyi a n’wi rhandzaka hayona Yehovha ni leswi a lavaka ku khensa mikateko leyi a N’wi nyikeke yona.—Det. 6:5; 16:17. w24.02 14 ¶1-2

Mikarhi yo tala Bibele yi vulavula hi ku “tshembeka” kumbe rirhandzu leri Xikwembu xi ri kombisaka malandza ya xona. Ri tlhela ri tirhisiwa ku hlamusela ndlela leyi malandza ya Xikwembu ma rhandzanaka hayona. (2 Sam. 9:​6, 7) A hi nge tshembeki hi siku rin’we, swi teka nkarhi. Xiya ndlela leyi leswi swi veke tano hayona eka Daniyele. Ku ve ni swiyimo swo tala evuton’wini bya Daniyele leswi a swi lava a kombisa loko a ta tshama a tshembekile eka Yehovha. Kambe u langutane ni ndzingo lowukulu loko a ri ni malembe yo tlula 90. Vatirhelamfumo a va venga Daniyele naswona a va nga xi xiximi Xikwembu xakwe. Kutani va luke rhengu ro dlaya Daniyele. Va endle leswaku ku va ni xileriso lexi a xi ta ringa Daniyele loko a ta tshembeka eka Xikwembu xakwe kumbe eka hosi. Leswaku Daniyele a kombisa ku tshembeka eka hosi, a a fanele a tshika ku khongela eka Yehovha masiku ya 30. Daniyele u arile.—Dan. 6:​12-15, 20-22. w23.08 5 ¶10-12

Yehovha u lava leswaku hi ya emahlweni hi kombisa vamakwerhu rirhandzu. Loko makwerhu a nga hi khomi kahle, hi fanele hi tibyela leswaku a a nga tiyimiselanga ku hi twisa ku vava naswona sweswo u swi endle handle ko ehleketa. (Swiv. 12:18) Xikwembu xi rhandza malandza ya xona yo tshembeka hambiloko ma endla swihoxo. A xi hi pfaleli ehandle loko hi endla swihoxo; kumbe xi hi khoma hi mbilu. (Ps. 103:9) Mayana ndlela leyi swi nga swa nkoka hayona eka hina ku tekelela Tata wa hina loyi a rivalelaka! (Efe. 4:32–5:1) Tsundzuka leswaku leswi makumu ma tshinelaka, hi fanele hi ya hi va ni vun’we ni vamakwerhu. Hi nga langutela leswaku hi ta ya hi xanisiwa. Hi nga ha tlhela hi pfaleriwa emakhotsweni hikwalaho ka ripfumelo ra hina. Loko sweswo swi endleka, hi ta lava vamakwerhu ku tlula rini na rini.—Swiv. 17:17. w24.03 15-16 ¶6-7

Matsalwa ma vulavula ni hi vantshwa lava veke ni vuxaka lebyinene na Yehovha, lava a va amukeleke naswona swilo swi va fambeleke kahle evuton’wini. Un’wana wa vantshwa volavo i Davhida. U hlawule ku seketela Xikwembu a ha ri ntsongo naswona loko se a kurile u ve hosi yo tshembeka. (1 Tih. 3:6; 9:​4, 5; 14:8) Loko u dyondza hi vutomi bya Davhida, swi ta ku khutaza leswaku u tirhela Yehovha hi ku tshembeka. Kumbexana u nga ha hlawula ku dyondza hi xikombiso xa Marka kumbe xa Timotiya. U ta swi vona leswaku va tirhele Yehovha va ha ri vatsongo ni ku tlhela va tsakeriwa hi Xikwembu vutomi bya vona hinkwabyo. Leswaku u ta va munhu wa njhani enkarhini lowu taka, swi nga ha titshega hi leswi u swi endlaka sweswi. Loko u tshemba Yehovha ematshan’weni yo titshega hi ku twisisa ka wena, swi ta endla leswaku A ku kongomisa. U ta tsaka ni ku hanya vutomi lebyinene. Tsundzuka leswaku Yehovha u swi teka swi ri swa nkoka leswi u n’wi endlelaka swona. A ku na ndlela yo antswa yo tirhisa vutomi bya wena ku tlula ku tirhela Tata wa hina wa tilweni la nga ni rirhandzu. w23.09 13 ¶18-19

Muapostola Pawulo a a swi tiva leswaku Vakrestekuloni a va swi endla swihoxo. Hi xikombiso, van’wana va le vandlheni ra le Yerusalema a va n’wi chava. (Mit. 9:26) Endzhakunyana, van’wana va vulavule ku biha hi yena hi xikongomelo xo onha ndhuma yakwe. (2 Kor. 10:10) Pawulo u vone nkulu a endla xiboho lexi hoxeke lexi nga ha vaka xi khunguvanyise van’wana. (Gal. 2:​11, 12) Nakambe Marka loyi a a ri munghana wakwe lonkulu, u n’wi twise ku vava swinene. (Mit. 15:​37, 38) A swi ta va swi n’wi oloverile Pawulo ku pfumelela xin’wana xa swiyimo leswi xi n’wi tshikisa ku tihlanganisa ni vamakwavo lava n’wi twiseke ku vava. Kambe, u tshame a ri ni langutelo lerinene hi vamakwavo ni ku tshama a tshembekile loko a ri karhi a tirhela Yehovha. Pawulo u pfuniwe hi yini leswaku a tiyisela? Pawulo a a va rhandza vamakwavo. Rirhandzu rero ri n’wi pfune leswaku a languta vumunhu bya vona lebyinene ivi a swi ba hi makatla swihoxo swa vona. Rirhandzu ri pfune Pawulo leswaku a endla leswi vuriwaka hi ndzimana ya namuntlha. w24.03 15 ¶4-5

Bibele yi vulavula hi vanhu vo tala lava kombiseke leswaku i swa nkoka ku va munhu wo olova. Ehleketa hi Isaka. Loko a tshama etikweni ra Vafilista eGerara, vaakelani vakwe lava nga ni mona va pfaletele swihlovo leswi ceriweke hi malandza ya tata wakwe. Ematshan’weni yo lwela swihlovo sweswo, Isaka u rhurhise ndyangu wakwe va ya ekule ivi va fika va cela swihlovo swin’wana. (Gen. 26:​12-18) Kambe Vafilista va vule leswaku swihlovo sweswo endhawini yoleyo ka ha ri swa vona. Ni le ka xiyimo lexi, Isaka u tikhomile. (Gen. 26:​19-25) I yini leswi n’wi pfuneke leswaku a tshama a rhurile hambiloko van’wana va tiyimisele ku n’wi pfuka? A swi kanakanisi leswaku u tekelele vatswari vakwe naswona u dyondze ku va munhu wo rhula eka Abrahama na Sara loyi a a ri ni “moya wo rhula ni wo olova.”—1 Pet. 3:​4-6; Gen. 21:​22-34. w23.09 15 ¶4

Hi ku swi rhandza Yehovha u rhumele N’wana wakwe wa mativula leswaku a ta emisaveni a ta dyondzisa vanhu hi Mfumo ni ku nyikela vutomi byakwe leswaku a hi kutsula eka xidyoho ni rifu. Endzhaku ka sweswo, Yesu u pfuxiwile a tlhelela etilweni leswaku a ya fuma tanihi Hosi ya Mfumo wa Xikwembu. Mhaka ya nkoka leyi kumekaka eBibeleni hi leswaku vito ra Yehovha ri ta tlhela ri vangamisiwa loko a hetisisa xikongomelo xakwe hi ku tirhisa Mfumo wakwe lowu Kreste a nga ta va hosi ya wona. Xikongomelo xa Yehovha a xi nge cinci. U hi tshembisa leswaku swilo hinkwaswo swi ta endleka hilaha a vuleke hakona. (Esa. 46:10; Hev. 6:​17, 18) Ku nga ri khale, misava yi ta va paradeyisi laha vatukulu va Adamu na Evha vo lulama naswona va nga riki na xidyoho va nga ta tiphina hi vutomi “hilaha ku nga heriki.” (Ps. 22:26) Kambe sweswo a hi swona ntsena leswi Yehovha a nga ta swi endla. Xikongomelo xakwe lexikulu hileswaku tintsumi ni vanhu va va ni vun’we. Kutani hinkwavo lava hanyaka etilweni ni laha misaveni va ta yingisa Yehovha hi ku tshembeka tanihi Mufumi wa vona. (Efe. 1:​8-11) Xana a yi ku tsakisi ndlela leyi Yehovha a yi tirhiseke leswaku a hetisisa xikongomelo xakwe? w23.10 20 ¶7-8

Loko Vayuda lava sukeke eBabilona va fika eYerusalema, swi sungule ku va tikela ku khathalela mindyangu ya vona naswona a ku ri ni hasahasa ya tipolitiki va tlhela va tikiseriwa hi matiko lawa a va akelane na wona. Sweswo swi endle leswaku van’wana swi va tikela ku ya emahlweni va pfuxeta tempele ya Yehovha. Kutani Yehovha u rhume vaprofeta vakwe vambirhi ku nga Hagayi na Zakariya leswaku va ya pfuna vanhu leswaku va ya emahlweni va aka leswi endleke ku va ni vuyelo lebyinene. (Hag. 1:1; Zak. 1:1) Hambiswiritano, endzhaku ka kwalomu ka malembe ya 50 lama landzeleke, Vayuda va tlhele va lava ku khutaziwa. Kutani endzhaku ka sweswo, Ezra loyi a nga matsalana wa Nawu la nga ni vuswikoti, u suke eBabilona a ya eYerusalema leswaku a ya khutaza vanhu va Xikwembu ku va rhangisa vugandzeri bya ntiyiso evuton’wini bya vona. (Ezra 7:​1, 6) Tanihi leswi vuprofeta bya Hagayi na Zakariya byi pfuneke vanhu va Xikwembu enkarhini lowu hundzeke leswaku va ya emahlweni va tshemba Yehovha hambiloko valala va lwisana na vona, na hina hi nga tiyiseka leswaku Yehovha u ta hi pfuna hambiloko ho langutana ni swiyimo swo tika.—Swiv. 22:19. w23.11 14-15 ¶2-3

Hi swi kombisa njhani leswaku ha va rhandza vamakwerhu? Ndlela yin’wana yo kombisa rirhandzu rero, i ku va chavelela. Hi ta kota ku ‘ya emahlweni hi chavelelana’ loko hi ri ni ntwelavusiwana. (1 Tes. 4:18) Hi nga endla yini leswaku hi ya hi rhandzana swinene? Hi ku rivalela vamakwerhu loko va hi dyohela hambiloko swi tika ku endla tano. Hikwalahokayini swi ri swa nkoka namuntlha leswaku hi rhandzana. Xiya xivangelo lexi Petro a xi vuleke: “Makumu ya swilo hinkwaswo ma tshinele. Hikwalaho, . . . rhandzanani swinene.” (1 Pet. 4:​7, 8) Tanihi leswi makumu ya misava leyi yo homboloka ma nga kwala nyongeni, hi nga rindzela yini? Loko Yesu a vula leswi a swi ta endlekela valandzeri vakwe, u te: “Mi ta vengiwa hi matiko hinkwawo hikwalaho ka vito ra mina.” (Mat. 24:9) Leswaku hi tiyisela rivengo rero, hi fanele hi tshama hi ri ni vun’we. Loko hi endla tano, Sathana u ta tsandzeka ku onha vun’we bya hina hikuva hi hlanganisiwa hi rirhandzu.—Filp. 2:​1, 2. w23.11 13 ¶18-19

Ntiyiso lowu nga eRitweni ra Xikwembu wu ni matimba swinene. Loko hi dyondzisa vanhu hi Yehovha ni hi vumunhu byakwe, hi kota ku vona nchumu wun’wana wa nkoka swinene. Vanhu a va ha pfariwi mahlo hi mavunwa ya Sathana naswona va sungula ku byi vona kahle vumunhu byo xonga bya Tata wa hina ku fana na hina. Va hlamarisiwa hi matimba yakwe lama nga pimekiki. (Esa. 40:26) Va dyondza ku n’wi tshemba hileswi a lulameke. (Det. 32:4) Va dyondza swo tala eka vutlhari byakwe lebyikulu. (Esa. 55:9; Rhom. 11:33) Nakambe va chaveleleka ku dyondza leswaku Xikwembu i rirhandzu. (1 Yoh. 4:8) Loko va ya va tshinela eka Yehovha, ntshembo wa vona wa ku hanya hilaha ku nga heriki tanihi vana vakwe wu va wa xiviri. Mawaku nkateko lowu hi nga na wona wo pfuna vanhu va tshinela eka Tata wa vona! Loko hi endla tano, Yehovha u hi teka hi ri “vatirhikulobye” vakwe.—1 Kor. 3:5. w24.02 12 ¶15

Loko u ri xichudeni xa Bibele kumbe u kurisiwa hi vatswari lava nga Timbhoni, xana u ehleketa hi ku khuvuriwa? Sweswo swi kahle ngopfu! Kambe loko u nga si khuvuriwa, u fanele u rhanga u tinyiketela eka Yehovha. Xana u tinyiketela njhani eka Yehovha? Hi ku va u khongela, u n’wi tshembisa leswaku u ta gandzela yena ntsena ni ku rhangisa ku rhandza kakwe evuton’wini bya wena. Hi ndlela yoleyo, u tshembisa Yehovha leswaku u ta tshama u ri karhi u n’wi rhandza “hi mbilu ya wena hinkwayo, hi vutomi bya wena hinkwabyo, hi mianakanyo ya wena hinkwayo ni hi matimba ya wena hinkwawo.” (Mar. 12:30) U tinyiketela eka Yehovha exihundleni naswona mhaka leyi yi khumba wena na yena ntsena. Kambe nkhuvulo i wa le erivaleni; wu komba vanhu leswaku u tinyiketerile eka Xikwembu. Loko u tinyiketela, u endla xihlambanyo xa nkoka swinene naswona u fanele u tiyimisela ku hanya hi xona hikuva Yehovha u langutele leswaku u endla tano.—Ekl. 5:4. w24.03 2 ¶2; 3 ¶5

A byi kona vukati lebyi nga riki na swiphiqo. Bibele ya pfumela leswaku lava ngheneleke vukati va ta va ni “nhlomulo enyameni.” (1 Kor. 7:28) Hikwalahokayini? Hikuva vukati byi hlanganisa vanhu vambirhi lava endlaka swihoxo, va nga ni vumunhu lebyi nga faniki naswona va nga rhandziki swilo swa ku fana. Va nga ha va va huma eka tindhawu ni mindhavuko leyi nga faniki. Loko nkarhi wu ri karhi wu famba, va nga ha xiya vumunhu byo karhi eka munghana lowun’wana wa vukati lebyi khale a va nga byi voni loko va nga si tekana. Swin’wana swa swilo sweswo swi nga ha vanga timholovo. Va nga ha kombana hi tintiho loko va ri ni swiphiqo, ku ri ni ku xiya swihoxo swa vona ivi va lwela ku swi tlhantlha. Va nga ha vona onge ku hambana kumbe ku dlaya vukati i ndlela yin’we ntsena yo tlhantlha swiphiqo swa vona. Xana sweswo swi ta endla leswaku va tsaka? Nikatsongo. Yehovha u lava leswaku vatekani va tshama swin’we hambiloko swi nga olovi ku hanyisana ni munghana lowun’wana wa vukati. w24.03 16 ¶8; 17 ¶11

Endzhaku ka loko u tinyiketerile ni ku khuvuriwa, u ye emahlweni u dyondza hi Yehovha ni ku va ni vuxaka lebyinene na yena naswona ntshembo wa wena wa ku hanya hilaha ku nga heriki eparadeyisini laha misaveni, wu ye wu kula. (Hev. 5:13–6:1) Kumbexana u vone leswi tsariweke eka Varhoma 5:​2-4 swi endleka eka wena. U langutane ni miringo yo hambanahambana kambe u tiyiserile naswona u swi vonile leswaku Xikwembu xa ku amukela. Hikwalaho ka leswi u swi tivaka leswaku xa ku rhandza naswona xa ku amukela, se u ni xivangelo lexikulu xo langutela swilo leswi xi hi tshembiseke swona. Ntshembo wa wena wu ye wu kula ku tlula eku sunguleni. I wa xiviri eka wena naswona wa ku khumba. Hi ndlela yo karhi, wu khumba xin’wana ni xin’wana evuton’wini bya wena naswona wu cinca ndlela leyi u khomaka ndyangu wa wena, u endlaka swiboho hayona ni ndlela leyi u tirhisaka nkarhi wa wena hayona. Muapostola Pawulo u boxe yinhla yin’wana ya nkoka mayelana ni ntshembo lowu munhu a vaka na wona endzhaku ko amukeriwa hi Xikwembu. Xa ku tiyisekisa leswaku leswi u swi languteleke swi ta hetiseka.—Rhom. 15:13. w23.12 12-13 ¶16-19

Loko hi langutane ni swiyimo swo tika, ndlela leyi hi ehleketaka, hi titwaka ni ku endla swilo hayona a yi nge fani ni loko swilo swi famba kahle. Ku fana ni xikepe lexi yisiwaka hala ni hala hi magandlati, na hina hi nga yisiwa hala ni hala hi ndlela leyi hi titwaka hayona lerova hi nga ha tivi ta hina. Xana Yehovha u hi pfuna njhani loko hi tshikilelekile? U hi tshembisa leswaku u ta hi tiyisa. Loko ku va ni xidzedze elwandle, xikepe xi nga ha biwa hi magandlati lama nga ni khombo xi ya hala ni hala. Leswaku swi nga ndlengandlengisiwi hi magandlati, swikepe swo tala swi ni swipapila (fins) ematlhelo ka swona, leswi humesiwaka hi nkarhi wa swidzedze. Swipapila leswi swi endla leswaku xikepe xi nga ha ndlengandlengisiwi ngopfu naswona vakhandziyi va titwa va sirhelelekile kukondza va fika laha va yaka kona. Hambiswiritano, swipapila swo tala swi tirha kahle loko xikepe xi ri eku fambeni. Hilaha ku fanaka, Yehovha u ta hi tiyisa loko hi ya emahlweni hi n’wi tirhela hi ku tshembeka loko hi langutana ni miringo. w24.01 21 ¶7-8

Loko u khomiwa hi ku chava, tivutise leswi, ‘I yini leswi Yehovha se a swi endleke?’ Anakanyisisa hi leswi se a swi tumbuluxeke. Hi xikombiso, loko hi ‘xiyisisa’ ndlela leyi Yehovha a swi khathalelaka hayona swilo leswi a nga swi tumbuluxangiki hi xifaniso xakwe, swo tanihi swinyenyana ni swiluva leswi nga swi kotiki ku n’wi gandzela, hi ta tiyiseka leswaku u ta hi khathalela na hina. (Mat. 6:​25-32) Tlhela u anakanyisisa hi leswi Yehovha a swi endleleke vagandzeri vakwe. U nga ha hlaya hi nandza wa Yehovha wa le mikarhini ya Bibele loyi a kombiseke ripfumelo lerikulu kumbe hi ntokoto wa nandza wa Yehovha wa manguva lawa. U nga tlhela u anakanyisisa hi ndlela leyi Yehovha a ku khathaleleke hayona. Xana u ku kokele njhani entiyisweni? (Yoh. 6:44) U swi hlamule njhani swikhongelo swa wena? (1 Yoh. 5:14) Xana gandzelo ra N’wana wakwe loyi a n’wi rhandzaka ri ku vuyerisa njhani siku ni siku?—Efe. 1:7; Hev. 4:​14-16. w24.01 3 ¶6; 7 ¶17