‘Tluka Rin’we Ri Nga Voninga eMunyameni Tanihi Nyeleti’

NAMUNTLHA, vahundzuluxeri va Matsalwa yo Kwetsima va kumeka etindhawini to tala ta misava. Hambi swi ri tano, nyimpi yo lwela Bibele hakanyingi yi ve ya vutomi ni rifu.

Eka buku leyi nge Fifteenth Century Bibles, Wendell Prime u tsarile a ku: “Endzhaku ka malembe ya makume-nharhu loko vukandziyisi se byi sungurile, Huvo ya Nkonaniso a yi tirha hi laha ku humelelaka swinene eSpain. Eka vanhu va 342 000 lava yi va xupuleke etikweni rero, 32 000 wa vona va hisiwe va ri karhi va hanya. Bibele hi yona leyi va vangeleke malangavi ya ku dlawela ripfumelo. Huvo leyi ya Nkonaniso nakambe a yi bihe hi laha ku fanaka tanihi nchumu lowu lovisaka le Italy, en’walungwini ni le dzongeni. Vabixopo-nkulu, hi ku pfuniwa hi Huvo ya Nkonaniso, a va ri ndzilo lowu herisaka Tibibele ni vahlayi va tona. Nero u endle Vakreste van’wana va vangama tanihi timboni emisaveni hi ku va hisa hi ndzilo, a va pfala hi masaka, a va pyitla hi xikontiri, a va endla makhandlela ya ku voninga manyala yakwe. Kambe switarata swa madoroba ya Yuropa a swi pfurha hi malangavi ya Tibibele. Tibibele a ti nga fani ni vahlayi va tona lava a va tsoniwa swakudya, va hluvurisiwa swiambalo, va xanisiwa, va tsemiwa swirho ni ku cukumetiwa. Hambi tluka rin’we leri nga kona ri nga voninga ntima wa munyama ku kotisa nyeleti.” (Xiitaliki i xerhu.)

Leswi hlamuseriwaka hi mutsari Prime entiyisweni swi endlekile eka tluka ra Bibele leri humesiweke laha. I tluka ro hlamusela, ku nga tluka ro hetelela ra buku, leri nga ni marito lama hlamuselaka muhundzuluxeri wa yona. Tikholomu timbirhi ta le henhla i tindzimana to hetelela ta Apocalypse, kumbe buku ya Nhlavutelo.

Malunghana ni buku leyi, The Cambridge History of the Bible yi ri: “Vuhundzuluxeri bya Bibele ya Xikatalani bya Bonifacio Ferrer byi kandziyisiwe le Valencia, hi 1478; tikopi hinkwato leti a ti ri kona ti herisiwe hi Huvo ya Nkonaniso emahlweni ka 1500, kambe tluka rin’we ra ha ri kona eka layiburari ya le Amerika ya Rixaka ra Mapaniya.” (Xiitaliki i xerhu.)

Wendell Prime u tlhele a ku: “Eka vafundhisi lava a va chava, Tibibele letinene a ku ri Tibibele leti hisiwaka ntsena. Ndzilo lowu wo kwetsima a wu ta pfurha, wu vangama, loko a va kume Tibibele tin’wana ta ku ti hisa. Etindhawini to tala malangavi ya Tibibele a ma nga ri kona hikuva vulawuri a byi nga pfumeli leswaku Tibibele ti hisiwa.” Ku nga khathariseki matshalatshala yo tano lamakulu ya ku herisa Tibibele ta vanhu lava tolovelekeke, tikopi to tala ti pone ndzoviso lowu. Prime u engeterile: “Tibibele ti hlayisiwe hi ku rhwariwa hi vabaleki, kumbe hi ku fihliwa ku kota maribye ya risima ni swicelwa swo saseka eminkarhini ya maxangu ni mangava.”

Esaya muprofeta wa Xikwembu u tsarile: “Nyama yiṅwana ni yiṅwana yi fana ni byanyi . . . Byanyi bya oma, šiluv̌a ša v̌una, kambe rito ra Šikwembu ša hina ri ta ṭhama hi laha ku nga heriki.” (Esaya 40:6, 8) Eka malembe xidzana lama hundzeke, mintshungu ya varhandzi va Bibele ni vahundzuluxeri vo tala lava nga ni xivindzi, va langutane ni makhombo yo tala ni ku xaniseka lokukulu hikwalaho ka Rito ra Xikwembu. Kambe, matshalatshala ya munhu hi woxe a ma nga ta endla leswaku yi hlayisiwa. Hi nkhensa Yehovha, Mutsari wa Bibele, hikwalaho ka ku hlayisiwa loku ka yona.

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 7]

Courtesy of The Hispanic Society of America, New York