Xana U Ehleketa Ku Nghenela Vukati?

Loko xiphiqo xa ku dlaya vukati xa misava hinkwayo a xi fanisiwa ni ku tsekatseka ka misava, tiko ra United States a ri ta va ndhawu leyi nga ekhombyeni. Elembeni ra sweswinyana, vukati lebyi tlulaka miliyoni byi dlayiwile kona—ku nga xiringaniso xa byimbirhi eka minete yin’wana ni yin’wana. Kambe u nga va u swi tiva leswaku tiko ra United States a ri roxe eka maxangu ya rona ya vukati.

HI KU ya hi nkambisiso wun’wana, nhlayo ya vukati lebyi dlayiwaka eCanada, eNghilandhi na le Wales, eFurwa, eGrikiya na le Netherlands yi engeteleke hi mpimo lowu phindhiweke minkarhi yo tlula yimbirhi ku sukela hi 1970.

Hi na swivangelo leswi twalaka swa ku pfumela leswaku vanhu vo tala va nghenela vukati hikuva va rhandzana naswona va lava ku heta vutomi bya vona hinkwabyo va tshama swin’we. Hambiswiritano, khombo ra kona, norho wa ku va ni vukati lebyi tsakeke hakanyingi wu hela hi ndlela yoleyo—wu ri norho. Loko se va langutana ni ntiyiso, vo tala va vule leswaku va nghenele vukati ku nga si va nkarhi wa kona kumbe va tekane ni munhu la nga fanelekiki, kumbe haswimbirhi.

Hikwalaho ka yini vukati byo tala byi nga humeleli? Mutsari wa buku leyi vulavulaka hi ku gangisana u ri: “Xivangelo lexikulu i ku kayivela ka ku lunghiselela.” U engeta a ku: “Loko ndzi ri karhi ndzi tirhisana ni mimpatswa leyi karhatiwaka hi nhlomulo wa vukati, ndzi teriwa hi mintlhaveko mimbirhi—ntwela-vusiwana na ku hlundzuka. Ndzi va ni ntwela-vusiwana hikuva vuxaka bya vunghana lebyi enerisaka a va byi fikelelanga. Ndza hlundzuka hileswi va honiseke ku rharhangana ka vutihlamuleri bya vukati.”

Hakunene, vo tala va nghenela vukati va nga swi tivi leswi va nga swi endlaka leswaku byi humelela. Kambe leswi a swi hlamarisi. Mudyondzisi un’wana u ri: “I vangani vantshwa va hina lava yaka ekholichi va ya dyondza hi mahanyelo ya makondlo ni minkolombyana, kambe va tsandzeka ku dyondza hi mahanyelo ya vanhu vambirhi ku nga wanuna ni wansati?”

Xana u ehleketa hi vukati—ku nga ha va hi ku nghenela vukati enkarhini lowu taka kumbe hi vukati lebyi u nga eka byona sweswi? Loko swi ri tano, u fanele u xiya leswaku vutomi bya vuxaka bya xiviri byi hambane ngopfu ni lebyi kombisiwaka eka tibayisikopo, eka minkombiso ya thelevhixini ni le tibukwini ta switori swa rirhandzu. Hi nkarhi lowu fanaka, vukati bya vanhu vambirhi lava wupfeke, lava va rhandzanaka hakunene byi nga tekiwa byi ri nkateko lowu humaka eka Xikwembu. (Swivuriso 18:22; 19:14) Xisweswo, xana u nga tiyiseka njhani leswaku u ku lunghekerile ku langutana ni swilaveko swa vukati? Hi swihi swilo leswi u faneleke u swi languta loko u langa munghana? Kumbe loko ku ri leswaku se u le evukatini, u nga yi kurisa njhani ndlela ya ku kuma ntsako lowu khomelelaka evukatini bya wena?