Ha Yini Vukanganyisi Byi Hambeta Byi Va Kona?
‘Munhu u fuma munhu ku n’wi endla swo biha.’—EKLESIASTA 8:9.
MARITO wolawo ma ya hlamusela kahle matimu ya ku fuma ka munhu. Hi kona ku vangeke maxangu yo tala ni mbitsi. Ematin’wini hinkwawo, vanhu lava nga ni swikongomelo leswinene nkarhi hinkwawo va onhiwe hi makwanga ni vukanganyisi. Ha yini swi ri tano? Ha yini vukanganyisi byi hambeta byi va kona? Kahle-kahle byi vangiwa hi minkucetelo yinharhu yo biha leyi landzelaka.
1. Nkucetelo wa xidyoho.
Bibele yi swi veka erivaleni leswaku hinkwerhu hi “le hansi ka xidyoho.” (Varhoma 3:9) Ku fana ni vuvabyi lebyi nga tshungulekiki lebyi kumiweke tanihi ndzhaka, xidyoho xi ‘tshama’ eka hina. Se ku hundze magidi ya malembe xidyoho xi ‘ve hosi’ ya vanhu. “Nawu” wa xona wu hambeta wu tirha eka hina. Mboyamelo wa vudyoho wu endla vanhu vo tala va rhangisa ku rhandza ka vona kumbe va lava ku kuma rifuwo kumbe ku lawula mali ya van’wana.—Varhoma 5:21; 7:17, 20, 23, 25.
2. Nkucetelo wa misava yo homboloka leyi hi hanyaka eka yona.
Misava yi ni makwanga ni vutianakanyi. Emisaveni yo tano, vanhu van’wana va kuma swi va tikela ku hanya hi ndlela leyi hambaneke ni ya vanhu lava va hanyaka na vona. Hikwalaho ko kuceteriwa hi ku navela ka vona ko biha, va lava ku lawula van’wana. Va tlhela va hlakulela ku navela mali leyi engetelekeke ni rifuwo—leswi tlulaka leswi va swi lavaka hakunene. Khombo ra kona, va tiyimisela ku hanya hi ndlela leyi nga tshembekiki leswaku va fikelela tipakani teto. Ematshan’weni yo lwisana ni minkucetelo leyi nga riki yinene, vanhu vo tano va “landzelela ntshungu lowu nga ni swikongomelo swo biha.”—Eksoda 23:2.
3. Nkucetelo wa Sathana Diyavulosi.
Sathana, xivumbiwa xa moya lexi xandzukeke, u “[xisa] misava hinkwayo leyi akiweke.” (Nhlavutelo 12:9) Swa n’wi tsakisa ku lawula vanhu. A nga ha luka mano ya ku phasa munhu hi ku navela kakwe ka rifuwo ni ku va la yimeke kahle hi tlhelo ra timali ku fikela laha munhu yoloye a endlaka swiendlo swa vukanganyisi.
Xana swi vula leswaku hi fana ni swipopana emavokweni ya Sathana—lerova hi boheka ku endla leswi a swi lavaka? Hi ta kuma nhlamulo eka xihloko lexi landzelaka.