Swikombo Swa Mikandziyiso Leyi Nga Eka Xiyimiso Xa Mihlangano Xa Mahanyelo Ni Ntirho Wa Hina Wo Chumayela
MARCH 5-11
LESWI HI SWI DYONDZAKA EBIBELENI | MATEWU 20-21
“Mani Na Mani La Lavaka Ku Va Lonkulu eXikarhi Ka N’wina U Fanele Ku Va Mutirheli Wa N’wina”
(Matewu 20:3) A tlhela a huma kwalomu ka awara ya vunharhu, a vona van’wana lava a va nga thoriwanga va yimile endhawini ya ku xavisela;
vona xifaniso eka nwtsty
Ndhawu Ya Vuxaviselo
Tindhawu ta vuxaviselo to fana ni leyi kombisiweke laha a ti kumeka etlhelo ka magondzo. Vanhu lava a va xavisa etlhelo ka magondzo a va veka nhundzu yo tala exitarateni lerova ku kala ni ko hundza hakona. Vaakatiko a va xava nhundzu leyi tolovelekeke ya le ndlwini yo tanihi swibya swa vumba, tinghilazi to durha ku katsa ni mihandzu ni matsavu. Leswi a ku nga ri na swigwitsirisi, vanhu a va boheka ku ya xava swo karhi endhawini ya vuxaviselo siku ni siku. Loko vaxavi va ri kwalaho a va twa mahungu ku suka eka van’wamabindzu kumbe eka vanhu la va endzeleke kwalaho, vana a va tlanga kwalaho naswona vanhu lava nga tirhiki a va yima kwalaho va yimele ku thoriwa. Yesu u hanyise munhu loyi a a vabya endhawini ya vuxaviselo naswona Pawulo u chumayele kwalaho. (Min 17:17) Kambe vatsari ni Vafarisi lava a va tikukumuxa a va rhandza ku voniwa ni ku xewetiwa loko va ri etindhawini teto ta vuxaviselo.
(Matewu 20:20, 21) Endzhaku ka sweswo mana wa vana va Zebediya a ya ni vana vakwe eka yena, a n’wi nkhinsamela, a kombela swo karhi eka yena. 21 A ku eka wansati: “Xana u lava yini?” Wansati a ku eka yena: “Vula rito ra leswaku vana va mina lava vambirhi va tshama emfun’weni wa wena, un’wana evokweni ra wena ra xinene un’wanyana eka lera ximatsi.”
Vona tinhla leti engetelekeke ta Mt 20:21, 21 eka nwtsty
Mana wa vana va Zebediya: Loyi i mana wa muapostola Yakobo na Yohane. Hi ku ya hi rungula ra Marka, Yakobo na Yohane hi vona lava yeke eka Yesu. Hi vona lava teke ni xikombelo xexo, kambe va rhume mana wa vona Salome loyi swi nga ha endlekaka a a ri ndzisana ya mana wa Yesu.—Mt 27:55, 56; Mr 15:40, 41; Yh 19:25.
un’wana evokweni ra wena ra xinene un’wanyana eka lera ximatsi: Voko ra xinene ni ra ximatsi ma fanekisela swikhundlha, kambe hakanyingi voko ra xinene hi rona leri fanekiselaka xikhundlha lexi tlakukeke ngopfu.—Ps 110:1; Min 7:55, 56; Rhm 8:34.
(Matewu 20:25-28) Kambe Yesu, a va vitanela eka yena, a ku: “Ma swi tiva leswaku vafumi va matiko va ma tikisela naswona vanhu lavakulu va ma lawula. 26 A swi fanelanga swi va tano exikarhi ka n’wina; kambe mani na mani la lavaka ku va lonkulu exikarhi ka n’wina u fanele ku va mutirheli wa n’wina, 27 naswona mani na mani la lavaka ku va wo sungula exikarhi ka n’wina u fanele ku va hlonga ra n’wina. 28 Tanihi leswi N’wana wa munhu a nga telangiki ku tirheriwa, kambe a teleke ku tirhela ni ku nyikela moya-xiviri wakwe wu va nkutsulo wa lavo tala.”
Vona tinhla leti engetelekeke ta Mt 20:26, 28 eka nwtsty
mutirheli: Kumbe “nandza.” Hakanyingi Bibele yi tirhisa rito ra Xigriki le ri nge di·aʹko·nos loko yi vulavula hi munhu loyi a tirhelaka van’wana hi ku titsongahata. Rito leri ri kombetela eka Kreste (Rhm 15:8), vatirheli kumbe malandza ya Kreste (1Ko 3:5-7; Kl 1:23), malandza ya vutirheli (Flp 1:1; 1Tm 3:8), vatirhi va le kaya (Yh 2:5, 9), ni vatirhela mfumo (Rhm 13:4).
a nga telangiki ku tirheriwa, kambe a teleke ku tirhela:
Endla Ndzavisiso
(Matewu 21:9) Loko ku ri mitshungu, leyi a yi n’wi rhangele emahlweni ni leyi a yi n’wi landzela, a yi hambeta yi huwelela yi ku: “Ha khongela, a ku ponisiwe N’wana wa Davhida! U katekile loyi a taka hi vito ra Yehovha! Ha khongela, n’wi ponise, wena la nge henhla-henhla!”
vona tinhla leti engetelekeke ta Mt 21:9 eka nwtsty
Ha khongela, n’wi ponise: Leswi hi ku kongoma swi vulaka., “A ponisiwe.” Xiga lexi xa Xigriki xi tekiwe eka xiga xa Xiheveru le xi nge “Ha khongela, n’wi ponise.” Kumbe “hi kombela u n’wi ponisa.” Laha xiga lexi xi kombetela eka ku kombela ku ponisiwa hi Xikwembu; xi nga ha tlhela xi vula leswaku “ha kombela, n’wi ponise.” Hi ku famba ka nkarhi xi tirhisiwe eka ku khongela ni ku dzunisa. Xiga lexi xa Xiheveru xi kumeka eka Ps 118:25 leyi a ku ri xiphemu xa Tipisalema ta ku Dzunisa leti hakanyingi a ti yimbeleriwa hi nkarhi wa Paseka. Hikwalaho, marito lawa a ma vuriwa ngopfu hi nkarhi wolowo. Ndlela yin’wana leyi Yehovha a xi hlamuleke ha yona xikhongelo lexi xa ku ponisa N’wana wa Davhida i ku pfuxa N’wana yoloye eku feni. Eka Mt 21:42 Yesu u tshahe marito lama nga eka Ps 118:22, 23 loko a kombetela eka Mesiya.
N’wana wa Davhida: Xiga lexi xi kombetela eka rixaka leri Yesu a humaka eka rona ni ntirho wakwe tanihi Mesiya la tshembisiweke.
(Matewu 21:18, 19) Loko a ri endleleni yo vuyela emutini nimixo swinene, a khomiwa hi ndlala. 19 Kutani a vona nkuwa ekusuhi ni gondzo ivi a ya eka wona, kambe a nga kumanga nchumu eka wona loko ku nga ri matluka ntsena, kutani a ku eka wona: “Ku nga ha tshuki ku huma mihandzu eka wena hi masiku.” Kutani nkuwa wu vuna hi ku hatlisa.
jy 244 ¶4-6
Nkuwa Wu Hi Dyondzisa Dyondzo Ya Nkoka Malunghana Ni Ripfumelo
I yini lexi endleke Yesu a lerisa nkuwa leswaku wu vuna? U boxe xivangelo xa kona loko a hlamula a ku: “Ndzi tiyisile ndzi ri eka n’wina, loko ntsena mi ri ni ripfumelo naswona mi nga kanakani, a mi nge endli leswi ndzi swi endleke eka nkuwa lowu ntsena, kambe niloko mo byela ntshava leyi mi ku, ‘Simuka u tihoxa elwandle,’ swi ta endleka. Kutani swilo hinkwaswo leswi mi swi kombelaka hi xikhongelo mi ri ni ripfumelo, mi ta swi kuma.” (Matewu 21:21, 22) Hi marito lawa, a kandziyisa yinhla leyi a yi boxeke eku sunguleni malunghana ni ripfumelo leri nga kotaka simula ntshava.—Matewu 17:20.
Yesu u dyondzise dyondzo ya nkoka malunghana ni ku va ni ripfumelo eka Xikwembu hi ku endla leswaku nsinya wu vuna. U te: “Swilo hinkwaswo leswi mi swi khongelelaka ni ku swi kombela, vanani ni ripfumelo ra leswaku ana se mi swi amukerile hi xiviri, kutani mi ta swi kuma.” (Marka 11:24) Hakunene leyi i dyondzo ya nkoka swinene eka valandzeri hinkwavo va Yesu! Yi va pfune ngopfu vaapostola eka miringo leyi a va ta langutana na yona ku nga ri khale. Kambe ku ni ku yelana kun’wana loku nga kona exikarhi ka ku vuna ka nkuwa ni ripfumelo.
Ku fana ni nkuwa lowu, Vaisrayele a va nga tshembekanga. A va endle ntwanano ni Xikwembu naswona a va tikomba onge va wu yingisa Nawu wa xona. Hambiswiritano, va tikombe va nga ri na ripfumelo naswona a va nga humesi mihandzu leyinene. Va kale va ala N’wana wa Xikwembu! Xisweswo, hi ku endla leswaku nsinya wa nkuwa lowu a wu nga veki mihandzu wu vuna, Yesu a a kombisa leswi a swi ta endleka hi Vaisrayele volavo lava a va nga ri na ripfumelo.
Ku Hlaya Ka Bibele
(Matewu 20:1-19) “Hikuva mfumo wa matilo wu fana ni munhu, loyi a nga n’wini wa yindlu, la humeke nimixo swinene ku ya thola vatirhi lava nga ta tirha ensin’wini yakwe ya vhinya. 2 Loko a pfumelelane ni vatirhi vakwe hi denari hi siku, a va rhuma va ya ensin’wini yakwe ya vhinya. 3 A tlhela a huma kwalomu ka awara ya vunharhu, a vona van’wana lava a va nga thoriwanga va yimile endhawini ya ku xavisela; 4 ni ka volavo a ku, ‘Na n’wina, yanani ensin’wini ya vhinya, naswona xin’wana ni xin’wana lexi lulameke ndzi ta mi nyika xona.’ 5 Kutani va famba. Nakambe a huma kwalomu ka awara ya vutsevu ni ya vukaye a endla hilaha ku fanaka. 6 Eku heteleleni, kwalomu ka awara ya vu-11 a huma kutani a kuma van’wana va yimile, a ku eka vona, ‘Ha yini mi yime laha siku hinkwaro mi nga thoriwi?’ 7 Va ku eka yena, ‘Hikuva a ku na munhu la nga hi thola.’ A ku eka vona, ‘Na n’wina yanani ensin’wini ya vhinya.’ 8 “Loko ri pela, n’wini wa nsimu ya vhinya a byela munhu wakwe la yi langutelaka a ku, ‘Vitana vatirhi u va holela, ku sungula eka lavo hetelela ku ya eka lavo sungula.’ 9 Loko ku fika vanhu lava sunguleke ku tirha hi awara ya vu-11, un’wana ni un’wana a kuma denari. 10 Kutani, loko lavo sungula va fika, a va tibyele leswaku va ta kuma muholo lowu engetelekeke; kambe na vona va kuma muholo wa denari. 11 Loko va wu kumile, va sungula ku gungula va sola n’wini wa yindlu va ku, 12 ‘Lavo hetelela va tirhe awara yin’we; kambe na vona u va ringanisa na hina lava hi tiyiseleke ndzhwalo wa siku ni mumu lowukulu!’ 13 Kambe a hlamula un’wana wa vona a ku, ‘Nandzuwe, a ndzi ku endlanga nchumu lexi hoxeke. U pfumelelane na mina hi denari, a hi swona ke? 14 Teka leswi nga swa wena u famba. Ndzi lava ku holela lowo hetelela ku ringana na wena. 15 Xana a ndzi pfumeleriwi ku endla leswi ndzi swi lavaka hi swilo swa mina? Kumbe tihlo ra wena ri hombolokile hileswi mina ndzi nga lonene ke?’ 16 Hi ndlela leyi lavo hetelela va ta va vo sungula, kutani lavo sungula va ta va vo hetelela.” 17 Leswi a a ri kusuhi ni ku tlhandlukela eYerusalema, Yesu a teka vadyondzisiwa va 12 exihundleni a famba, loko va ri egondzweni a va byela a ku: 18 “Maswivo! Hi tlhandlukela eYerusalema, naswona N’wana wa munhu u ta nyiketiwa eka vaprista lavakulu ni le ka vatsari, kutani va ta n’wi gwevela rifu, 19 naswona va ta n’wi nyiketa eka vanhu va matiko leswaku va endla xihlekiso ha yena ni ku n’wi ba kutani va n’wi belela, naswona u ta pfuxiwa hi siku ra vunharhu.”
MARCH 12-18
LESWI HI SWI DYONDZAKA EBIBELENI | MATEWU 22-23
“Yingisa Swileriso Swimbirhi Leswikulu”
(Matewu 22:36-38) “Mudyondzisi, hi xihi xileriso lexikulu eka hinkwaswo eNawini?” 37 A ku eka yena: “‘U fanele u rhandza Yehovha Xikwembu xa wena hi mbilu ya wena hinkwayo ni hi moya-xiviri wa wena hinkwawo ni hi mianakanyo ya wena hinkwayo.’ 38 Lexi hi xona xileriso lexikulu ni xo sungula eka hinkwaswo.
vona tinhla leti engetelekeke ta Mt 22:37 eka nwtsty
mbilu: Rito leri loko ri tirhisiwa hi ndlela yo fanekisela hakanyingi ri kombetela eka munhu wa le ndzeni. Kambe loko ri boxiwa swin’we ni leri nge “moya-xiviri” ni leri nge “mianakanyo,” ri kombetela eka ndlela leyi munhu a titwaka ha yona. Marito lawa hamanharhu (mbilu, moya-xiviri ni leri nge mianakanyo) loko ma tirhisiwa hi nkarhi wun’we, ma kandziyisa ndlela leyi hi faneleke hi rhandza Xikwembu ha yona hi ku helela.
moya-xiviri: Kumbe “vutomi bya hina.”
mianakanyo: I matimba ya ku anakanya. Munhu u fanele a tirhisa matimba yakwe ya ku anakanya leswaku a tiva Xikwembu a tlhela a xi rhandza. (Yh 17:3; Rhm 12:1) Eka marito lawa lama tshahiweke eka Dt 6:5 matsalwa yo sungula ya Xiheveru ma tirhisa marito manharhu, ‘mbilu, moya-xiviri ni leri nge matimba.’ Hambiswiritano, hi ku ya hi rungula ra Matewu hilaha ri hlamuseriweke ha kona hi Xigriki, ku tirhisiwe rito “mianakanyo” ematshan’weni ya rito “matimba.” Ku nga ha va ku ri ni swivangelo swo hlayanyana swo tirhisa Marito lawa hi ndlela leyi hambaneke. Xiheveru xo sungula a xi nga ri na rona rito leri nge “mianakanyo” hakanyingi a ku tirhisiwa leri nge “mbilu.” Rito leri loko ri tirhisiwa hi ndlela yo fanekisela ri kombetela eka munhu wa le ndzeni a helerile ndlela leyi a anakanyaka ha yona ni ndlela leyi a titwaka ha yona. (Dt 29:4; Ps 26:2; 64:6 vona tinhla leti engetelekeke malunghana ni mbilu eka ndzimana leyi.) Hikwalaho laha matsalwa ya Xiheveru ma tirhisaka rito leri nge “mbilu,” Septuagint ya Xigriki yi tirhisa rito ra Xigriki leri fanaka na rona leri nge “mianakanyo.” (Gn 8:21; 17:17; Swiv 2:10; Esa 14:13) Xivangelo xin’wana lexi nga ha vaka xi endle leswaku Matewu a tirhisa rito ra Xigriki leri nge “mianakanyo” ematshan’weni ya leri nge “matimba [kumbe, matimba lamakulu.] loko a tshaha Dt 6:5 hi leswi rito ra Xiheveru ri nga ha katsa matimba ya xiviri ni matimba yo anakanya. Hambiswiritano ku hambana loku nga kona eka marito ya Xigriki ni Xiheveru ku nga hi pfuna ku tiva leswaku ha yini vatsari va Tievhangeli va nga tirhisanga marito lama nga eka Deteronoma hi ku kongoma loko va tshaha buku leyi.
(Matewu 22:39) Xa vumbirhi, lexi fanaka na xona, xi ri, ‘U fanele u rhandza warikwenu kukota loko u tirhandza.’
vona tinhla leti engetelekeke ta Mt 22:39 eka nwtsty
Xa vumbirhi: Eka Mt 22:37 Yesu u hlamule Vafarisi hi ku kongoma kambe Yesu u tlhele a engetela hi ku engeta hi ku tshaha xileriso xa vumbirhi (Lv 19:18), u kombise leswaku milawu leyi mbirhi yi famba swin’we naswona Nawu hinkwawo ni Vaprofeta swi titshege hi swileriso leswi swimbirhi.—Mt 22:40.
warikwenu: Rito ra Xigriki leri nge “warikwenu” (hi ku kongoma “munhu wa le ku suhi”) nhlamuselo ya rona yi tlula ya vanhu lava tshamaka ekusuhi. Ri nga ha tlhela ri kombetela eka munhu loyi u tolovelaneke na yena.—Lk 10:29-37; Rhm 13:8-10.
(Matewu 22:40) Nawu hinkwawo ni Vaprofeta swi titshege hi swileriso leswi swimbirhi.”
vona tinhla leti engetelekeke ta Mt 22:40 eka nwtsty
nawu . . . Vaprofeta: Nawu hi lowu boxiweke eka Genesa ku ya fika eka Deteronoma. “Vaprofeta” hi lebyi boxiweke eka tibuku ta vuprofeta ta Xiheveru. Kambe loko marito lawa ma boxiwa swin’we mongo wa xona wu nga ha katsa wu nga ha katsa matsalwa ya Xiheveru hi nkwawo.—Mt 7:12; 22:40; Lk 16:16.
titshege: Rito leri ra Xigriki leri nge “ku titshega” laha ri tirhisiwe hi ndlela yo fanekisela “ku titshega hi; ku tiya hi.” Yesu u vule leswaku a hi milawu ya khume ntsena leyi vulavulaka hi rirhandzu kambe matsalwa ya Xiheveru hinkwawo ma vulavula hi rirhandzu.—Rhm 13:9.
Endla Ndzavisiso
(Matewu 22:21) Va ku: “I swa Khezari.” Kutani a ku eka vona: “Hikokwalaho, tlheriselani swilo swa Khezari eka Khezari, kambe swilo swa Xikwembu eka Xikwembu.”
vona tinhla leti engetelekeke eka Mt 22:21 eka nwtsty
Swilo swa Khezari eka Khezari: Ndlela leyi Yesu u hlamuleke ha yona laha yi fana ni ndlela leyi a hlamuleke ha yona eka Lk 20:25 ni le ka Mr 12:17, hi kona ntsena laha a kombeteleke eka mfumo wa Rhoma. “Swilo swa Khezari” swi katsa ku hakela swikoxo leswi laviwaka hi mfumo, ku xixima ni ku tiveka ehansi ka valawuri.—Rhm 13:1-7.
Swilo swa Xikwembu eka Xikwembu: “Swilo swa Xikwembu” swi katsa ndlela leyi munhu a gandzelaka ha yona hi mbilu yakwe hinkwayo, ku rhandza Xikwembu hi moya-xiviri wakwe hinkwawo, ku yingisa ni ku tshembeka hi ku helela.—Mt 4:10; 22:37, 38; Min 5:29; Rhm 14:8.
(Matewu 23:24) N’wina vakongomisi lava feke mahlo, lava ungulaka nyonyorhi kambe va mitaka kamela!
vona tinhla leti engetelekeke ta Mt 23:24 eka nwtsty
lava ungulaka nyonyorhi kambe va mitaka kamela: Nyonyorhi ni Kamela a ku ri swin’wana swa swivumbiwa leswi a swi nyamile eka Vaisrayele. (Lv 11:4, 21-24) Yesu u tirhise xithathelo lexi nga ni xikhovolelo loko a vula leswaku varhangeri va vukhongeri va wungula nyonyori leswaku va nga nyamisiwi, loko hi hala tlhelo va ri karhi va honisa hi ku helela timhaka ta ntikelo lowukulu ta Nawu, ku nga xiendlo lexi fanisiweke ni ku mita kamela.
Ku Hlaya Ka Bibebe
(Matewu 22:1-22) Nakambe Yesu a va angula hi ku va byela swifaniso, a ku: 2 “Mfumo wa matilo wu fana ni munhu, loyi a nga hosi, la endleleke n’wana wa yena nkhuvo wa vukati. 3 Kutani a rhuma mahlonga ya yena ku ya vitana lava rhambiweke enkhubyeni wa vukati, kambe a va nga lavi ku ta. 4 A tlhela a rhuma mahlonga man’wana, a ku, ‘Byelani lava rhambiweke mi ku: “Maswivo! Ndzi lunghiselele swakudya-nkulu swa mina swa siku, ndzi tlhave tinkunzi ta mina ni swifuwo swa mina leswi nonisiweke, naswona swilo hinkwaswo swi lunghile. Tanani enkhubyeni wa vukati.”’ 5 Kambe va famba, va nga khathalanga ha nchumu, un’wana a ya ensin’wini yakwe, un’wana a ya ebindzwini rakwe ro xavisa; 6 kambe lavan’wana hinkwavo, va khoma mahlonga yakwe, va ma xanisa kutani va ma dlaya. 7 “Kambe hosi yi kariha, yi rhuma mavuthu ya yona ma ya lovisa vanhu lavo dlaya hi vomu ni ku hisa muti wa vona. 8 Kutani yi ku eka mahlonga ya yona, ‘Hakunene nkhuvo wa vukati wu lunghekile, kambe lava a va rhambiwile a va nga faneleki. 9 Hikokwalaho yanani emagondzweni lama humelaka ehandle ka muti, kutani mani na mani loyi mi n’wi kumaka n’wi rhambeleni enkhubyeni wa vukati.’ 10 Hiloko mahlonga wolawo ma huma ma ya emagondzweni kutani ma hlengeleta hinkwavo lava ma va kumeke, vo homboloka swin’we ni lavanene; naswona kamara ra nkhuvo wa vukati a ri tele hi lava vurhameke etafuleni. 11 “Loko hosi yi nghena ku ta kambela vaendzi, yi vona munhu un’wana kwalaho loyi a a nga ambalanga nguvu ya nkhuvo. 12 Kutani yi ku eka yena, ‘Nandzuwe, u nghenise ku yini laha u nga ambalanga nguvu ya nkhuvo?’ A miyela a nga vuli nchumu. 13 Kutani hosi yi ku eka malandza ya yona, ‘N’wi boheni mavoko ni milenge mi n’wi cukumetela ehandle emunyameni. Kwalaho hi laha ku rila ni ku getsela ka meno ya yena swi nga ta va kona.’ 14 “Hikuva va tele lava rhambiweke, kambe a hi vangani lava hlawuriweke.” 15 Kutani Vafarisi va khoma ndlela va ya boha makungu swin’we, leswaku va ta n’wi phasa hi ku vulavula kakwe. 16 Hiloko va rhuma vadyondzisiwa va vona eka yena, swin’we ni ntlawa wa valandzeri va Heroda, va ku: “Mudyondzisi, ha swi tiva leswaku u ni ntiyiso ni leswaku u dyondzisa ndlela ya Xikwembu hi ntiyiso, naswona a wu khathali ha munhu, hikuva a wu languti ku languteka ka munhu. 17 Kutani, hi byele, U swi vonisa ku yini? Xana swa pfumeleriwa ku hakela xibalo xa nhloko eka Khezari kumbe e-e?” 18 Kambe Yesu, hi ku tiva vuhomboloki bya vona, a ku: “Ha yini mi ndzi ringa, vakanganyisi? 19 Ndzi kombeni mali ya nsimbi ya xibalo xa nhloko.” Va n’wi tisela denari. 20 Kutani a ku eka vona: “Xana xifaniso ni marito lawa i swa mani?” 21 Va ku: “I swa Khezari.” Kutani a ku eka vona: “Hikokwalaho, tlheriselani swilo swa Khezari eka Khezari, kambe swilo swa Xikwembu eka Xikwembu.” 22 Kuteloko va twa sweswo, va hlamala, kutani va n’wi sukela va famba.”
MARCH 19-25
LESWI HI SWI DYONDZAKA EBIBELENI | MATEWU 24
“Tshama U Xalamukile eMoyeni eMasikwini Lawa Ya Makumu”
(Matewu 24:12) nakambe rirhandzu ra vo tala ri ta hola hikwalaho ka ku engeteleka ka ku kala nawu.
it-2 279 ¶6
Rirhandzu
Rirhandzu Ra Munhu Un’wana Ni Un’wana Ri Nga Tsana. Loko Yesu Kreste a byela vadyondzisiwa vakwe hi swilo leswi a swi ta endleka enkarhini lowutaka, u vule leswaku rirhandzu (a·gaʹpe) ra vanhu vo tala lava vulaka leswaku gandzela Xikwembu ri ta tsana. (Mt 24:3, 12) Muapostola Pawulo u vule leswaku xin’wana lexi a xi ta fungha mikarhi ya mangava hi leswaku vanhu a va ta va “varhandzi va mali.” (2Ti 3:1, 2) Hikokwalaho, swi le rivaleni leswaku rirhandzu leri munhu a nga na rona ri nga ha sungula ku tsana kutani a sungula ku rhandza swilo leswi nga pfuniki nchumu. Leswi swi kombisa ndlela leyi swi nga swa nkoka ha yona ku hlakulela rirhandzu hi ku va hi anakanyisisa hi Rito ra Xikwembu ni ku hanya hi ku pfumelelana ni misinya ya xona ya milawu.—Eph 4:15, 22-24.
(Matewu 24:39) nileswi va nga lemukangiki nchumu ku fikela loko ndhambi yi fika yi va kukula hinkwavo, swi ta va tano ni hi vukona bya N’wana wa munhu.
Xana U Hetisisa Vutihlamuleri Hinkwabyo Lebyi U Nga Na Byona Eka Xikwembu
5 Malunghana ni minkarhi ya hina ya mangava, Yesu Kreste u te: “Hilaha masiku ya Nowa a ma ri hakona, ni masiku ya vukona bya N’wana wa munhu ma ta va tano. Hikuva kukota leswi a va ri xiswona emasikwini wolawo ya le mahlweni ka ndhambi, va dya, va nwa, vavanuna va teka ni vavasati va hlomisiwa, ku fikela siku leri Nowa a ngheneke ha rona engalaveni; nileswi va nga lemukangiki nchumu ku fikela loko ndhambi yi fika yi va kukula hinkwavo, swi ta va tano ni hi vukona bya N’wana wa munhu.” (Matewu 24:37-39) Ku dya ni ku nwa hi ku ringanisela a swi hoxanga, naswona vukati i lunghiselelo leri sunguriweke hi Xikwembu hi xoxe. (Genesa 2:20-24) Kambe, loko hi xiya leswaku hi hlongorisa ngopfu swilo swa vutomi lebyi, ha yini hi nga khongeli hi mhaka leyi? Yehovha a nga hi pfuna leswaku hi hambeta hi rhangisa timhaka ta Mfumo, hi endla leswi lulameke, naswona hi hetisisa vutihlamuleri lebyi hi nga na byona eka yena.—Matewu 6:33; Varhoma 12:12; 2 Vakorinto 13:7.
(Matewu 24:44) Hikwalaho na n’wina tshamani mi lunghekile, hikuva N’wana wa munhu u ta ta hi nkarhi lowu mi nga wu ehleketiki.
jy 259 ¶5
Vaapostola Va Lava Ku Tiva Xikombiso
U vule leswaku vadyondzisiwa vakwe a va fanele va tshama va xalamukile, leswaku va ta kota ku tshama va rindzile ni tshama va lunghekile. Yesu u kandziyise xilemukiso lexi hi ku vula xifaniso xin’wana: “Kambe tivani nchumu wun’we, leswaku loko n’wini wa yindlu a a tiva nkarhi lowu khamba a ri ta ta ha wona, a a ta va a hitekile a nga pfumelanga leswaku yindlu ya yena yi ngheneriwa. Hikwalaho na n’wina tshamani mi lunghekile, hikuva N’wana wa munhu u ta ta hi nkarhi lowu mi nga wu ehleketiki.”—Matewu 24:43, 44.
Endla Ndzavisiso
(Matewu 24:8) Swilo leswi hinkwaswo i ku sungula ka switlhavi swa maxangu.
vona tinhla leti engetelekeke ta Mt 24:8 eka nwtsty
switlhavi swa maxangu: Rito ra Xigriki leri hundzuluxeriweke ri va “switlhavi swa maxangu” ri vula xitlhavi lexikulu lexi wansati a vaka na xona loko a veleka. Hambileswi ri tirhisiweke laha ku kombetela eka ku vava ni ku xaniseka swinene, kambe ri nga ha vula leswaku ku fana ni swi tlhavi leswi wansati a va ka na swona loko a veleka, maxangu lama nga ta va kona loko nhlomulo lowukulu wu nga si sungula ma ta va makulu swinene hilaha swi hlamuseriweke hakona eka Mt 24:21.
(Matewu 24:20) Hambetani mi khongela leswaku ku baleka ka n’wina ku nga fiki hi vuxika, kumbe hi siku ra savata;
vona tinhla leti engetelekeke ta Mt 24:20 eka nwtsty
hi vuxika: Timpfula ta matimba, mikhukhulo, ni xirhami hi nguva leyi swi endla swi tika ku teka maendzo ni ku kuma swakudya swin’we ni ndhawu yo tshama.—Ezr 10:9, 13.
hi siku ra savata: Etindhawini to tanihi le Yudiya, swipimelo leswi a swi fambisana ni nawu wa Savata a swi endla swi tika ku va munhu a teka riendzo ro leha kumbe ku rhwala swilo swo karhi; nakambe tinyangwa ta muti a ti nga pfuriwi hi siku ra Savata.—Vona Ac 1:12 na Xiengetelo xa B12.
Ku Hlaya Ka Bibele
(Matewu 24:1-22) Kuteloko Yesu a huma etempeleni, vadyondzisiwa vakwe va n’wi tshinelela ku n’wi komba miako ya tempele. 2 A va angula a ku: “Xana ma swi vona swilo leswi hinkwaswo? Ndzi tiyisile ndzi ri eka n’wina, Laha a swi nge endleki leswaku ku siyiwa ribye ehenhla ka ribye rin’wana ri nga wisiwanga.” 3 Loko a ha tshame eNtshaveni ya Mitlhwari, vadyondzisiwa va ya eka yena etlhelweni, va ku: “Hi byele, Xana swilo leswi swi ta endleka rini, naswona xi ta va xihi xikombiso xa vukona bya wena ni xa makumu ya mafambiselo ya swilo?” 4 Kutani Yesu a va hlamula a ku: “Tivoneleni leswaku ku nga vi na munhu la mi hambukisaka; 5 hikuva vo tala va ta ta hi vito ra mina, va ku, ‘Hi mina Kreste,’ naswona va ta hambukisa vo tala. 6 Mi ta twa hi ta tinyimpi ni swiviko swa tinyimpi; vonani leswaku mi nga chavisiwi. Hikuva swilo leswi swi fanele ku endleka, kambe makumu ma ta va ma nga si fika. 7 “Hikuva tiko ri ta pfukela tiko rin’wana ni mfumo wu ta pfukela mfumo wun’wana, kutani ku ta va ni ku kayivela ka swakudya ni ku tsekatseka ka misava ku suka endhawini yin’wana ku ya eka yin’wanyana. 8 Swilo leswi hinkwaswo i ku sungula ka switlhavi swa maxangu. 9 “Kutani vanhu va ta mi nghenisa enhlomulweni, va mi dlaya, naswona mi ta vengiwa hi matiko hinkwawo hikwalaho ka vito ra mina. 10 Nakambe vo tala va ta khunguvanyeka naswona va ta xengana va tlhela va vengana. 11 Naswona ku ta humelela vaprofeta vo tala va mavunwa va hambukisa vo tala; 12 nakambe rirhandzu ra vo tala ri ta hola hikwalaho ka ku engeteleka ka ku kala nawu. 13 Kambe loyi a tiyiseleke ku fika emakumu hi yena la nga ta ponisiwa. 14 Naswona mahungu lamanene lawa ya mfumo ma ta chumayeriwa emisaveni hinkwayo leyi akiweke leswaku byi va vumbhoni ematikweni hinkwawo; kutani hi kona makumu ma nga ta fika. 15 “Hikokwalaho, loko mi vona nchumu lowu nyenyetsaka lowu onhetelaka, hilaha swi vuriweke hakona hi ku tirhisa muprofeta Daniyele, wu yime endhawini yo kwetsima, (muhlayi a a twisise,) 16 kutani lava nga eYudiya a va balekele etintshaveni. 17 Munhu loyi a nge lwangwini ra yindlu a nga xiki a ta humesa nhundzu leyi nga endlwini yakwe; 18 naswona munhu la nge nsin’wini a nga tlheleli endlwini a ya teka nguvu yakwe ya le handle. 19 Khombo eka vavasati lava tikeke ni lava an’wisaka vana emasikwini wolawo! 20 Hambetani mi khongela leswaku ku baleka ka n’wina ku nga fiki hi vuxika, kumbe hi siku ra savata; 21 hikuva endzhaku ka sweswo ku ta va ni nhlomulo lowukulu lowu ku nga si tshamaka ku humelela lowu fanaka na wona hi mpfhuka misava yi va kona ku fikela sweswi, e-e, naswona a wu nge he tlheli wu va kona. 22 Entiyisweni, loko masiku wolawo a ma nga hungutiwanga, ku hava nyama leyi a yi ta ponisiwa; kambe hikwalaho ka vahlawuriwa, masiku wolawo ma ta hungutiwa.
MARCH 26–APRIL 1
LESWI HI SWI DYONDZAKA EBIBELENI | MATEWU 25
“Tshamani Mi Rindzile”
(Matewu 25:1-6) “Enkarhini wolowo mfumo wa matilo wu ta fana ni vanhwana va khume lava tekeke timboni ta vona va huma ku ya hlanganisa muteki. 2 Va ntlhanu eka vona a va ri swiphukuphuku, naswona va ntlhanu a va tlharihile. 3 Lava va swiphukuphuku va teke timboni ta vona kambe va nga teki mafurha, 4 kasi lavo tlhariha va teke mafurha hi swikutsu swa vona ni timboni ta vona. 5 Loko muteki a hlwela, hinkwavo va khudzehela ivi va ya etlela. 6 Exikarhi-karhi ka vusiku ku pfuka ku huwelela, ‘Hi loyi muteki! Humani mi n’wi hlanganisa.’
(Matewu 25:7-10) Kutani vanhwana volavo hinkwavo va pfuka va lulamisa timboni ta vona. 8 Lava swiphukuphuku va byela lavo tlhariha va ku, ‘Hi nyikeni mafurhanyana ya n’wina, hikuva timboni ta hina ti lava ku timeka.’ 9 Lavo tlhariha va hlamula hi marito lawa, ‘Kumbexana a ma nge hi ringani kahle hina na n’wina. Ematshan’weni ya sweswo, khomani ndlela, mi ya eka lava ma xavisaka mi ya tixavela ya n’wina.’ 10 Loko va ha fambile ku ya xava, muteki a fika, kutani vanhwana lava a va lunghekile va nghena na yena enkhubyeni wa vukati; hiloko nyangwa yi pfariwa.
(Matewu 25:11, 12) Endzhakunyana vanhwana lavan’wana na vona va fika, va ku, ‘Nkulukumba, nkulukumba, hi pfulele!’ 12 A va hlamula a ku, ‘Ndzi mi byela ntiyiso, a ndzi mi tivi.’
Endla Ndzavisiso
(Matewu 25:31-33) “Loko N’wana wa munhu a fika hi ku vangama kakwe, tintsumi hinkwato ti ri na yena, u ta tshama exiluvelweni xakwe xo vangama. 32 Naswona matiko hinkwawo ma ta hlengeletiwa emahlweni kakwe, kutani u ta hambanisa vanhu van’wana eka van’wana, ku fana ni loko murisi a hambanisa tinyimpfu eka timbuti. 33 Naswona u ta veka tinyimpfu evokweni rakwe ra xinene, kambe timbuti eka lera ximatsi.
Ku Seketela Vamakwavo Va Kreste Hi Ku Tshembeka
7 Sweswi hi xi twisisa kahle xifaniso xa tinyimpfu ni timbuti. Ha swi tiva leswaku “N’wana wa munhu” kumbe “Hosi” i Yesu. ‘Vamakwavo’ va Hosi hi lava totiweke hi moya lowo kwetsima naswona va nga ta fuma na Yesu etilweni. (Rhom. 8:16, 17) “Tinyimpfu” ni “timbuti” i vanhu lava humaka eka matiko hinkwawo. Va ta avanyisiwa loko nhlomulo lowukulu wu ri kusuhi ni ku hela, lowu nga ta sungula ku nga ri khale. Naswona ha swi tiva leswaku Yesu u ta avanyisa vanhu hi ku ya hi ndlela leyi va va khomeke ha yona vatotiwa lava ha riki kona laha misaveni. kHa tlangela swinene leswi Yehovha a hi pfuneke emalembeni lama hundzeke leswaku hi twisisa xifaniso lexi ni swin’wana leswi nga eka Matewu tindzima 24 na 25!
(Matewu 25:40) Kutani hosi yi ta va angula yi ku, ‘Ndzi tiyisile ndzi ri eka n’wina, Mpimo lowu mi swi endleke ha wona eka un’wana wa vamakwerhu lava lavatsongo, mi swi endle ha wona ni le ka mina.’
“Mi Vanakulorhi Va Mina”
16 Loko u ri ni ntshembo wa ku hanya laha misaveni ehansi ka Mfumo wa Xikwembu, u nga swi kombisa njhani leswaku u munghana wa vamakwavo va Kreste? A hi kambisiseni tindlela tinharhu ntsena. Yo sungula, i ku hlanganyela hi mbilu hinkwayo entirhweni wo chumayela. Kreste u lerise vamakwavo va yena leswaku va chumayela mahungu lamanene emisaveni hinkwayo. (Mat. 24:14) Hambiswiritano, a swi ta ma tikela masalela ya vamakwavo va Kreste lava nga emisaveni namuntlha ku hetisisa vutihlamuleri bya wona handle ko pfuniwa hi vanghana va wona lava nga tinyimpfu tin’wana. Entiyisweni, loko xirho ha xin’we xa ntlawa wa tinyimpfu tin’wana xi hlanganyela entirhweni wa ku chumayela, xi pfuna vamakwavo va Kreste leswaku va hetisisa ntirho wa vona wo kwetsima. Ntlawa wa hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha na Kreste va yi tlangela swinene ndlela leyi tinyimpfu tin’wana ti kombisaka vunghana bya tona ha yona.
17 Ndlela ya vumbirhi leyi ntlawa wa tinyimpfu tin’wana ti nga pfunaka vamakwavo va Kreste ha yona i ku seketela ntirho wo chumayela hi swa timali. Yesu u khutaze valandzeri va yena leswaku va tiendlela vanghana hi “rifuwo leri nga lulamangiki.” (Luka 16:9) Sweswo a swi vuli leswaku hi nga xava ku va vanghana va Yesu kumbe va Yehovha. Ematshan’weni ya sweswo loko hi tirhisa rifuwo ra hina leswaku hi seketela ntirho wa Mfumo, hi kombisa vunghana bya hina ni rirhandzu ku nga ri hi leswi hi swi vulaka ntsena, kambe “hi swiendlo ni ntiyiso.” (1 Yoh. 3:16-18) Hi wu seketela hi timali loko hi hlanganyela entirhweni wo chumayela, loko hi nyikela hi mali leyi nga ta pfuneta ku aka ni ku lunghisa tindhawu leti hi hlanganyelaka eka tona ni loko hi nyikela hi mali eka ntirho wo chumayela wa misava hinkwayo. Ku nga khathariseki leswaku hi nyikela hi mali yo tala kumbe leyitsongo, Yehovha na Yesu va swi tlangela loko hi nyikela hi tsakile.—2 Kor. 9:7.
18 Ndlela ya vunharhu leyi hinkwerhu ka hina hi kombisaka ha yona leswaku hi vanghana va Kreste i ku yingisa nkongomiso lowu vakulu va hi nyikaka wona. Vavanuna lava va hlawuriwe hi moya lowo kwetsima ehansi ka nkongomiso wa Kreste. (Efe. 5:23) Muapostola Pawulo u tsale a ku: “Yingisani lava rhangelaka exikarhi ka n’wina naswona mi titsongahata.” (Hev. 13:17) Minkarhi yin’wana swi nga ha hi tikela ku yingisa nkongomiso lowu sekeriweke eBibeleni lowu hi nyikiwaka wona hi vakulu va le vandlheni. Ku nga hetiseki ka vona ku nga hi endla hi va ni vonelo leri hoxeke loko va hi nyika ndzayo. Hambiswiritano, Kreste Nhloko ya vandlha wa swi tsakela ku tirhisa vavanuna volavo lava nga hetisekangiki. Hikwalaho, ndlela leyi hi wu yingisaka ha yona nkongomiso wa vona yi byi khumba swinene vunghana bya hina na Kreste. Loko hi nga xopaxopi swihoxo swa vakulu naswona hi yingisa nkongomiso wa vona hi ntsako, hi kombisa leswaku ha n’wi rhandza Kreste.
Ku Hlaya Ka Bibele
(Matewu 25:1-23) “Enkarhini wolowo mfumo wa matilo wu ta fana ni vanhwana va khume lava tekeke timboni ta vona va huma ku ya hlanganisa muteki. 2 Va ntlhanu eka vona a va ri swiphukuphuku, naswona va ntlhanu a va tlharihile. 3 Lava va swiphukuphuku va teke timboni ta vona kambe va nga teki mafurha, 4 kasi lavo tlhariha va teke mafurha hi swikutsu swa vona ni timboni ta vona. 5 Loko muteki a hlwela, hinkwavo va khudzehela ivi va ya etlela. 6 Exikarhi-karhi ka vusiku ku pfuka ku huwelela, ‘Hi loyi muteki! Humani mi n’wi hlanganisa.’ 7 Kutani vanhwana volavo hinkwavo va pfuka va lulamisa timboni ta vona. 8 Lava swiphukuphuku va byela lavo tlhariha va ku, ‘Hi nyikeni mafurhanyana ya n’wina, hikuva timboni ta hina ti lava ku timeka.’ 9 Lavo tlhariha va hlamula hi marito lawa, ‘Kumbexana a ma nge hi ringani kahle hina na n’wina. Ematshan’weni ya sweswo, khomani ndlela, mi ya eka lava ma xavisaka mi ya tixavela ya n’wina.’ 10 Loko va ha fambile ku ya xava, muteki a fika, kutani vanhwana lava a va lunghekile va nghena na yena enkhubyeni wa vukati; hiloko nyangwa yi pfariwa. 11 Endzhakunyana vanhwana lavan’wana na vona va fika, va ku, ‘Nkulukumba, nkulukumba, hi pfulele!’ A va hlamula a ku, 12 ‘Ndzi mi byela ntiyiso, a ndzi mi tivi.’ 13 “Hikokwalaho, tshamani mi rindzile, hikuva a mi ri tivi siku hambi ku ri nkarhi wa kona. 14 “Hikuva swi fana ni loko munhu loyi a lavaka ku endzela etikweni ra le kule, a vitana mahlonga yakwe a ma tamerisa leswi nga swa yena. 15 Kutani a nyika rin’wana titalenta ta ntlhanu, rin’wana timbirhi, ni rin’wanyana yin’we, rin’wana ni rin’wana hi ku ya hi vuswikoti bya rona, ivi a ya etikweni ra le kule. 16 Hi ku hatlisa leri kumeke titalenta ta ntlhanu ri famba ri ya pindzula ha tona kutani ri pindzula tin’wana ta ntlhanu. 17 Hi ndlela leyi fanaka leri kumeke timbirhi ri pindzula tin’wana timbirhi. 18 Kambe leri kumeke yin’we ntsena ri famba, ri cela ehansi kutani ri fihla mali ya silivhere ya n’wini wa rona. 19 “Endzhaku ka nkarhi wo leha n’wini wa mahlonga wolawo a ta ivi a lulamisa timhaka na wona. 20 Kutani leri kumeke titalenta ta ntlhanu ri ta kutani ri tisa titalenta tin’wana ta ntlhanu, ri ku, ‘N’wini wanga, u ndzi tamerise titalenta ta ntlhanu; vona, ndzi pindzule titalenta tin’wana ta ntlhanu.’ 21 N’wini wa rona a ku eka rona, ‘U endle kahle, hlonga lerinene, ro tshembeka! U tshembekile eka swilo leswitsongo. Ndzi ta ku veka u langutela swilo swo tala. Nghena entsakweni wa n’wini wa wena.’ 22 Endzhaku, leri kumeke titalenta timbirhi ri ta ivi ri ku, ‘N’wini wanga, u ndzi tamerise titalenta timbirhi; vona, ndzi pindzule titalenta tin’wana timbirhi.’ 23 N’wini wa rona a ku eka rona, ‘U endle kahle, hlonga lerinene ni ro tshembeka! U tshembekile eka swilo leswitsongo. Ndzi ta ku veka u langutela swilo swo tala. Nghena entsakweni wa n’wini wa wena.’