Swiyimbeleri Leswi Tlula-tlulaka Swa Rixaka Ra Switsotswana
HA PFUMELA leswaku hi swivumbiwa leswi rhandzaka ku dya swinene. Naswona ku rhandza ka hina ku dya swi nga hlundzukisa varimi lava va hi langutaka tanihi switsotswana leswi onhaka swimilana swa vona. Ku nga khathariseki sweswo, hina tinjiya hi ni swilo swin’wana leswi hi tsakisaka ha swona—ndlela leyi hi tlulaka ha yona, ndlela leyi hi hahaka ha yona, ndlela leyi hi khandziyaka ha yona, ni ndlela leyi hi “yimbelelaka” ha yona.
Hi xikombiso, xana a wu swi tiva leswaku hi na ntlhanu wa mahlo? Ematshan’wini ya ku ambala ma-fo-ayisi yo vona swa le kule ni swa le kusuhi hi laha vanhu vo tala va endlaka ha kona, hi ni mahlo lamatsongo manharhu emahlweni ka tinhloko ta hina leswaku hi vona swa le kusuhi. Mahlo ya hina laman’wana mambirhi i makulu naswona ya tshamele hi le ndzhakunyana ka nhloko, ma hi endla hi kota ku vona hinkwaswo leswi humelelaka ematlhelweni ya hina hinkwawo. Hi wona ma hi pfunaka hi kota ku tlula mi nga hi khomi. Xana a wu nge swi tsakeli ku va ni mahlo lama kotaka ku endla swilo swo tano?
Xana ku tlula ka hina ku kule hi ndlela yihi? Phela hi nga tlulela ehenhla ku tlula ku leha ka hina hi makhamba ya khume ivi hi ya phatsama ekule ku ringana timitara ta kwalomu ka 0,9. Leswaku munhu a endla sweswo, u fanele a tlula muako wa swithezi swa tsevu. Xihundla xa hina i misiha ya hina ya matimba ya milenge ya le ndzhaku. Yi hi nyika matimba ya ku raha leswaku hi endla swilo swo tano.
Hambi loko hi tlurile ro sungula hi ku balekela, hi nga tlhela hi swi endla swi tika leswaku u hi khoma hi ku tirhisa timpapa ta hina leta mune leti hinkwerhu hi nga na tona. Timpapa leto tiya ta le henhla ti tirha hi ndlela leyi fanaka ni timpapa ta xihaha-mpfhuka, kasi leta le hansi leti nga tiyangiki ngopfu ti tirhiseriwa ku engetela ku hahela ehenhla. Xisweswo, hi ku tirhisa vuswikoti bya hina bya ku tlula ni ku haha, hi nga kota ku hahela ekule leswaku hi ku heta matimba yo hi hlongorisa.
Xana swa ku tikela ku khandziya mhandze leyi rhetaka? Hina a swi hi karhati. Kahle-kahle, hi nga tsutsuma hi khandziya byanyi lebyi rhetaka handle ko rheta hikwalaho ka ndlela leyi Muvumbi a endleke milenge ya hina ya tsevu ha yona. Eka nenge wun’wana ni wun’wana ku ni swiphepherhele leswi nga ni swivoyana leswi humesaka mati lama namarhelaka, lama hi pfunaka ku khomelela swilo hi tiya. Ku engetelela kwalaho, nenge wun’wana ni wun’wana wu ni swinjovo swimbirhi swo tlhava leswi hi sivelaka ku rhetela endzhaku eka tindhawu leti nga ololoka. Ina, ni khale loko vanhu va nga si anakanya hi ku khandziya tintshava, hina ana a hi swi tiva ku khandziya.
Vavanuna va rixaka ra hina i swiyimbeleri. Tinjiya ta xisati ti nyanyuriwa swinene hi vona naswona ti va languta va katekile hakunene. Ina, ha swi kota ku twa ni ku endla xo karhi hi mimpfumawulo yo hambana-hambana leyi hi yi twaka. Tindleve ta hina ti tshamele eka matlhelo hamambirhi ya xifuva. Xisweswo loko yi swi lava, leya xinuna yi khuhla nenge wa yona wa le ndzhaku hi ku nonoka ehenhla ka misiha leyi yimeke ya rimpiko hi ndlela leyi fanaka ni ya mutlangi wa vhayolini loko a koka vurha bya yena ehenhla ka tinsinga ta vhayolini. Mawaku ndlela leyi swi phyuphyisaka ha yona hi siku ra ximumu leri kufumelaka ku etlela erivaleni leri nga ni byanyi ivi u yingisela mpfumawulo wa tinjiya ni tichonyonyo ta magidi-gidi. Mawaku, mpfumawulo wolowo wa ximumu!