Masiku Ya Vugandzeri Bya Sathana Ma Hela
YEHOVHA XIKWEMBU u vumbe Adamu na Evha, a va veka entangeni wa paradeyisi, ivi a va byela leswaku va andza va tata misava hi rixaka ro lulama. A va fanele va langutela ntanga, va wu rima naswona va wu hlayisa, va hanya hi laha ku nga heriki, ehansi ka ntwanano wun’we ntsena wo olova: ‘A wu fanelanga u dya murhi wun’wana lowu nga le xikarhi ka ntanga. Loko wo wu dya, u ta fa.’—Genesa 1:27, 28; 2:8, 9, 15-17; Esaya 45:18.
Ntsumi leyikulu yi xandzukele Xikwembu kutani yi va Sathana, leswi vulaka “Mukaneti,” hi ku va a a lava ku lawula. A a lava leswaku rixaka ra vanhu ri gandzela yena. U kucetele Evha ku dya mbhandzu lowu yirisiweke, a vula leswaku a wu lulameriwe ku dyiwa ni leswaku a nge fi kambe u ta fana ni Xikwembu, a kota ku tiendlela xiboho eka leswi swi nga leswinene ni leswo biha. Xiboho xa yena xo sungula a xi bihile; u ehlekete leswaku ku dya mbhandzu lowu yirisiweke swi ta va swinene. Evha u dyile, a nyika na Adamu wun’wana wa mbhandzu lowu kutani na yena a dya, kutani hinkwavo eku heteleleni va file. Xisweswo Adamu u tise xidyoho ni rifu ehenhla ka rixaka rakwe, leri yeke mahlweni ri fa ku sukela kwalaho. (Genesa 3:1-6; Varhoma 5:12) Mpatswa wo sungula wa vanhu wu hlawule ku landzela Sathana ivi wu va vanhu vo sungula lava hundzukeleke evugandzerini bya Sathana. Ku ta fikela sweswi, vanhu va timiliyoni va endle xiboho xa leswaku vugandzeri bya vatswari va vona vo sungula a byi va lulamerile. “Loko mi tinyiketa ku tirhela un’wana ni ku n’wi yingisa, mi mahlonga ya loyi mi n’wi yingisaka.”—Varhoma 6:16; Yohane 17:15, 16; 1 Yohane 5:19.
Yehovha u bohe leswaku Sathana a lovisiwa eku heteleleni, kambe u n’wi pfumelele leswaku a hanya swa xinkarhana. Leswi swi ta nyika Sathana nkarhi wa ku kombisa ntlhontlho lowu a wu endleke wa leswaku Xikwembu a xi nge swi koti ku veka vanhu emisaveni, lava va nga ta tshembeka ka xona ehansi ka ndzingo—ku nga mphikamakaneta leyi kombisiweke hi xiviri naswona leyi seketeleke tlhelo ra Yehovha, eka tindzimana to sungula timbirhi ta buku ya Bibele ya Yobo. Ehansi ka nhlaselo wa tihanyi ni wa khombo lowu humaka eka Sathana, Yobo hi byakwe u hlawule ku hlayisa vutshembeki eka Xikwembu, xisweswo a kombisa Sathana a ri muhembi. (Genesa 3:15; Eksoda 9:16; Yobo 42:7) Vaheveru ndzima 11 na yona yi longoloxa mavito yo tala ya Timbhoni leti yimeke etlhelweni ra Yehovha emhakeni ya vuhosi bya vuako hinkwabyo.
Kreste Yesu hi yena la xiyekaka, loyi minkarhi hinkwayo a nyikeleke nhlamulo leyi hetisekeke yo yima etlhelweni ra Yehovha malunghana ni mphikamakaneta ya vuhosi bya vuako hinkwabyo ni vutshembeki bya munhu eka Xikwembu. Loku ku ve ku hluriwa ka Sathana loku heleleke. Yesu u ale ku amukela nyiko ya Sathana hi ku helela ya ku n’wi nyika vuhosi bya misava hinkwayo loko o gandzela Sathana hi ndlela yin’we ntsena. Yesu u tlhele a tiyiselela maxangu yo chavisa loko a fa emhandzini ya nxaniso handle ko landzula. U hlule Sathana ni misava ya Sathana, a hi vekela xikombiso lexi hetisekeke xo xi landzela.—Matewu 4:8-10; 27:50; Yohane 16:33; Vaheveru 5:7-10; 1 Petro 2:21.
Loko hi languta minkarhi yo nonon’hwa leyi hi hanyaka ka yona, swi nga ha vonaka onge Sathana u ya a va ni matimba ku tlula hambi ku ri rini eku sunguleni ni leswaku vugandzeri bya Sathana hi byoxe byi ya byi ndlandlamuka. Hambi swi ri tano, buku ya Bibele ya Nhlavutelo, yi kombisa mhaka leyi hambaneke eka ndzima 12, tindzimana 7-9, 12:
“Ku pfuka nyimpi etilweni, ya Mikaele [Kreste Yesu] ni tintsumi ta yena loko va lwa ni dragona; na yona dragona yi lwa yi ri ni tintsumi ta yona. Kambe dragona yi hluriwa, yi nga ha pfumeleriwi ku tshama etilweni, yona ni tintsumi ta yona. Hiloko dragona leyikulu leyi yi cukumetiwa yi ya wela hansi, yona nyoka ya khale leyi vuriwaka Diyavulosi kumbe Sathana, Mukanganyisi wa misava hinkwayo; yi cukumetiwa yi ya wela ehansi emisaveni, tintsumi ta yona na tona ti cukumetiwa kun’we na yona. Hikokwalaho, tsakani n’wina matilo, na n’wina lava akeke eka wona; kambe mi ni khombo, n’wina misava ni lwandle, hikuva Diyavulosi ú xikele ka n’wina; ú karihile ngopfu hi ku tiva leswaku nkarhi wa yena wu komile.”
Masiku Ya Paradeyisi Ya Le Misaveni A Ma Nge Heli!
“Hi ku tiva leswaku nkarhi wa yena wu komile,” Sathana u hatlisisa mintirho ya mademona yakwe ‘emasikwini lawa ya makumu.’ (Yakobo 5:1-3) Kambe ku ni ntshembo lowu chavelelaka enkarhini lowu wa hina. Nhlavutelo 21:1, 3-5 yi boxa ntshembo wa kona: “Ndzi vona tilo lerintshwa ni misava leyintshwa, hikuva tilo lero sungula ni misava leyo sungula a swi hundzile, ni lwandle a ri nga ha ri kona. Ndzi twa ni rito lerikulu leri humaka exiluvelweni ri ku: ‘Vonani, vuako bya Xikwembu byi le vanhwini. Xi ta aka na vona, kutani va ta va vanhu va xona; Xikwembu hi xoxe xi ta va na vona, xi va Xikwembu xa vona. Xi ta sula mihloti hinkwayo emahlweni ya vona, ni rifu a ri nga ha vi kona; hambi ya ri mahlomulo kumbe ku rila kumbe ku vaviseka a swi nga ha vi kona, hikuva leswo sungula swi hundzile.’ Kutani loyi a tshameke exiluvelweni a ku: ‘Vonani, ndzi endla swilo hinkwaswo swi va leswintshwa.’ A engeta a ku: ‘Tsala, hikuva marito lawa ma tshembekile, ma ni ntiyiso.’”
Xisweswo, Kreste Yesu u ta fuma ku ringana malembe ya gidi, hi nkarhi wolowo Yehovha u ta hetisisa xikongomelo xakwe xa le ku sunguleni loko a vumba misava ni ku veka vanhu eka yona. (Nhlavutelo 20:1, 2, 6) Wa tsundzuka leswaku eku sunguleni vanhu a va fanele va tata misava hi rixaka ro lulama, va langutela misava, va khathalela swimilana ni swiharhi, va hanya hi ku rhula, naswona va rhandzana. Ku hetiseka ka xikongomelo xexo ku vekiwe etlhelo leswaku Sathana a ringeta ku hetisisa ntlhontlho wakwe wa leswaku a nga hambukisa vanhu hinkwavo eka Yehovha Xikwembu. U hundzule vanhu va timiliyoni va va mahlonga yakwe, kambe u tsandzekile eka magidi ya timiliyoni tin’wana ta vahlayisi va vutshembeki.—Varhoma 6:16.
Hi nkarhi wa ku pfuxetiwa, tintswalo ta Yehovha ha Kreste Yesu ti ta fika ni le masirheni ku nyika magidi ya timiliyoni leti feke, eka magidi ya malembe lama hundzeke, nkarhi wo hanya hi laha ku nga heriki emisaveni ya paradeyisi: “Mi nga hlamaleni hi mhaka leyi, hikuva nkarhi wa ta lowu hinkwavo lava nge masirheni va nga ta twa rito ra yena, kutani va ta huma. Lava endleke leswinene va ta pfuka va ya evutomini lebyi nga heriki, lava endleke leswo biha va ta pfuka va ya eku avanyisiweni.”—Yohane 5:28, 29.
Un’wana ni un’wana la alaka ku fanelekela mbango wo lulama emisaveni yoleyo leyintshwa hi nkarhi wolowo, u ta herisiwa, leswaku a nga ta thyakisa kumbe ku herisa misava, swimilana ni swiharhi swa wona, ku rhula ka rixaka ra vanhu kumbe vugandzeri bya ntiyiso bya Yehovha Xikwembu. Pisalema 37:10, 11, 29 ya swi tiyisekisa leswi: “Ku sele nkarinyana, kutani lo’wo biha a nga ka a nga v̌i kona; u ta lav̌isisa šiv̌andla ša yena, kutani a ta v̌a a nga ha ri kona. V̌a musa v̌a ta fuma misav̌a, v̌a ta ti ṭakela e ku ruleni lo’kukulu ka v̌ona. La’v̌o lulama v̌a ta fuma misav̌a, v̌a ta ṭhama ka yona hi masiku.”
Mikiya 4:2-4 yi tshembisa ku rhula ka ntiyiso ni nsirhelelo: “Matiko la’yo tala ma ta ta kona, ma ku: A hi yeni, hi tlhandlukela e nṭhav̌eni ya Šikwembu ša Yakob, a ta hi dyonḍisa tindlela ta yena, kutani hi famba hi tindlela ta yena. Hikuv̌a nawu wu ta huma e Sion, ni rito ra Yehova ri huma e Yerusalem. Yehova o ta av̌anyisa matiko la’yo tala, a tshinya tinšaka le’ta matimba ta le kule. Hi mabanga ya v̌ona v̌a ta fula ŝikomu, hi mafumu ya v̌ona v̌a ta fula tihwev̌o, tiko riṅwana a ri nga ha pfukeli riṅwana hi tlhari, a v̌a nga ha dyonḍi nyimpi. V̌a ta ṭhama uṅwana ni uṅwana e hansi ka nkuwa, ni le hansi ka vinya ya yena, ku nga ri na loyi a v̌a pfušaka; hikuv̌a nomu wa Yehova wa tinyimpi wu v̌urisile.”
Ku rhula loku ku ta tlhela ku hundzela ni le ka swiharhi, tanihi leswi Hosiya 2:18 yi nge: “Hi siku lero, [mina Yehovha] nḍi ta v̌a endlela ntwanano ni ŝihari ŝa nhov̌a, ni tinyanyana ta tilo, ni le’ŝi kokov̌aka e misav̌eni, kutani nḍi ta ṭhova v̌ura ni tlhari, nḍi v̌a nḍi herisa ku lwa e misav̌eni, kutani nḍi v̌a akisa hi ku rula.” Ezekiyele 34:25 na yona yi vulavula hi ntwanano lowu katsaka ku herisiwa ka “ŝiv̌anḍa le’ŝo biha.”
Ku engetela kwalaho, Esaya 11:6-9 yi tshembisa ku rhula exikarhi ka swiharhi eParadeyisini: “Hlolwa ri ta ṭhamisa ni šinyimpfana, yingwe yi ta etlela ni šimbutana. Role ni šinghalana, ni homu le’yi noneke, ŝi ta v̌a kuṅwe, ŝi byisiwa hi wanḍisanyana. Ntŝele ya homu ni ya bere ŝi ta dya ŝiṅwe, marole ya ŝona ma ta etlela kuṅwe; nghala yi ta dya byanyi tani hi homu. Šihlangi le’ši aṅwaka ši ta titlangela e ntšyeleni wa mhiri, ni ṅwana l’a lumukeke o ta nghenisa v̌oko e ntšyeleni ra šihiridyana. Ku nga ka ku nga endliwi ŝo biha, ni ku onhiwa e nṭhav̌eni hikwayo le’yi kwetsimaka ya mina; hikuv̌a ku tiva Yehova ku ta eneta misav̌a, tani hi leŝi mati ma funengetaka vuento bya lwandle.”
Lavo lulama va ta fuma misava. Va ta khathalela moya, mati ni misava. Swihlovo ni milambu swi ta va kona etindhawini leti omeke. Swihlahla swi ta funengeta tintshava leti hadiweke hikwalaho ka vutianakanyi. Nhova yi ta nyuka naswona masavasi ma ta rhumbuka tanihi swiluva. Mabofu ma ta hanyanya, lavo-fe-tindleve va ta twa, swigono swi ta famba ni timbheveve ti ta vulavula. (Esaya 35:1-7) Ku tlangela ntshava ya Yehovha leyo kwetsima, minkova ni ribuwu ra lwandle ni malwandlenkulu a swi nge he tlheli swi pfumelela makwanga ya munhu ya ku lovisa misava ma tlhela ma va kona. Swi ta va swi olova, swi ri swa ntumbuluko eka vanhu lava hetisekeke, lava teleke hi mihandzu ya moya wa Yehovha, ku tsakisa un’wana ni un’wana, ku rhandza muakelani wa yena kukota loko a tirhandza, naswona ehenhla ka hinkwaswo, a rhandza Yehovha hi mbilu ya yena hinkwayo, hi moya-xiviri wa yena, hi mianakanyo ni hi matimba ya yena hinkwawo. Ina, vanhu hinkwavo va ta va ni mihandzu ya moya ya “rirhandzu, ni ku tsaka, ni ku rhula, ni ku leha mbilu, ni vunene, ni ku hanana, ni ku tshembeka, ni musa, ni ku tikhoma.”—Galatiya 5:22, 23.
Xana Leswi Ko Va Ku Hundzeleta Ntsena?
Sweswi, vahlayi van’wana swi nga ha endleka va ku, ‘Hinkwaswo leswi ko va ku hundzeleta ntsena.’ Doo, a hi ku hundzeleta, phela swiyimo leswi nga kona sweswi swi bihile swinene lerova a ka ha laveki swi ya emahlweni. Hi le minkarhini leyi Bibele yi yi vulaka ‘masiku ya makumu.’ Rhalarhala matlhelo hinkwawo, u ta swi vona leswaku swi tano. Rito ra Xikwembu ri ri: “Emasikwini ya makumu, ku ta fika minkarhi yo nonon’hwa. Hikuva vanhu va ta va lava tirhandzaka, va ta va lava rhandzaka mali ngopfu, ni ku tikurisa, ni ku titiva, ni ku rhukana; va ta va lava nga yingisiki vatswari va vona, lava nga riki na ku nkhensa, lava nga khongeriki; va ta va vanhu va tihanyi, lava nga riki na ku tsetselela, valumbeti, lava nga tikotiki, lavo leva, lava vengaka leswo lulama, va ta va timbabva, vanhu va futa, lava nga ni manyunyu, lava rhandzaka ku tiphina ku tlula ku rhandza Xikwembu. Va ta tiendla wonge hi loko va ri ni vukhongeri, kambe va ta ala matimba ya byona. Fambela kule ni vanhu lavo tano. Naswona vanhu lavo biha ni vakanganyisi va ta ya emahlweni va nyanya ku biha, va ri karhi va xisa, na vona va xisiwa.”—2 Timotiya 3:1-5, 13.
Hambi leswi hi nga ni nhlamuselo leyi twalaka kahle ya minkarhi ya hina, kambe vo tala va ta ya emahlweni ni ku sandza. Sweswo na swona swi fanele swi languteriwa. Ku sandza ka vona hi koxe i xiphemu xa swikombiso swin’wana leswi kombisaka leswaku hi le masikwini ya makumu: “Emasikwini yo hetelela, ku ta humelela vasandzi lava fambisiwaka hi ku navela ka vona loko biha; va ta mi sandza, va ku: ‘Swi helele kwihi, swa loyi ku nga tshembisiwa leswaku ú ta ta, xana? Hi mpfhuka vatatana va nga tietlelela, swilo hinkwaswo swa ha ya emahlweni hilaha a swi famba hakona, ku sukela loko misava yi tumbuluka.’ . . . Matilo ni misava ya sweswi, swi hlayiseriwe ku tshwa hi ndzilo, swi yimele siku ra ku avanyisiwa ni ra ku lovisiwa ka vanhu lava nga riki na mhaka na Xikwembu. . . . Hi ku ya hi ku tshembisa ka Hosi, hi langutele matilo lamantshwa ni misava leyintshwa, laha ku nga ta va ni ku lulama.”—2 Petro 3:3, 4, 7, 13.
Yehovha u tshembisa leswaku emisaveni yakwe leyintshwa ya ku lulama, mafambiselo lawa yo biha ya misava leyi ya khale ya Sathana, a ma nge tlheli ma tsundzukiwa: “Nḍi v̌umba matilo la’mantŝha, ni misav̌a le’yintŝha; timhaka ta khale a ti nga ha ṭunḍukiwi, ti nga ka ti nga ha tlheleri meehleketweni. Kambe hikwalaho ka leŝi nḍi nga ta ŝi v̌umba, ṭakani, mi ṭakisisa hi masiku, [hi leswi ndzi swi tumbuluxaka, NW].” (Esaya 65:17, 18) Masiku ya vugandzeri bya Sathana ma hela, naswona hi nkarhi wa Xikwembu lowu xi wu vekeke, Sathana hi byakwe u ta loviseriwa makumu.—Nhlavutelo 20:1-3, 7-10.
Hakunene, swiyimo leswinene leswi nga ta ta emisaveni ya Paradeyisi a ko va ku hundzeleta ntsena; Yehovha u languta swiyimo swa sweswi swa mafambiselo ya khale ya Sathana swi bihile lerova a swi fanelanga swi tama swi va kona.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 10]
Swiyimo leswinene leswi nga ta ta emisaveni ya Paradeyisi a swo hundzeletiwa