Vakreste Va Ntiyiso Ni Nyimpi
YESU u byele vadyondzisiwa va yena a ku: “Ndzi mi nyika nawu lowuntshwa ndzi ri: Rhandzanani! Kukotisa leswi mina ndzi mi rhandzeke, rhandzanani na n’wina.” (Yohane 13:34) Xana Vakreste va ntiyiso va nga ri kombisa rirhandzu ro tano eka un’wana ni un’wana, ivi hi nkarhi lowu fanaka va hoxa xandla enyimpini, va dlayana?
Ehleketa ni hi xivutiso lexi vutisiweke hi muapostola Pawulo: “Xana Kriste ú avanile xana?” (1 Vakorinto 1:13) Tivutise: ‘Xana ku nga va kona ku hambana lokukulu ku tlula loku vaka kona loko swirho swa vukhongeri lebyi fanaka swi dlayana?’
Entiyisweni, a swi fanelanga swi hi hlamarisa ku twa leswaku Vakreste vo sungula a va yanga enyimpini. Encyclopædia of Religion and Ethics leyi dumeke ya Hastings yi te: “EKerekeni yo sungula a ku andze mavonelo lawa ya leswaku nyimpi a ku ri vubihi lebyikulu lebyi Kereke ni valandzeri va Kreste a va fanele va byi papalata hi ku helela.”
Vakreste vo sungula a va hanya hi ku ya hi xileriso xa Yesu xa leswaku va fanele va rhandzana. Mufundhisi wa le Jarimani, Peter Meinhold, u hlamuserile: “Hambi leswi Testamente Leyintshwa yi nga boxiki mhaka ya leswaku Vakreste va nga va masocha kumbe e-e, ni leswaku va fanele va tshika vusocha loko va va Vakreste kumbe e-e, kambe kereke ya khale a yi nga tsekatseki emhakeni leyi. Ku va Mukreste tlhelo socha a swi langutiwa swi nga hlangani nikatsongo.” Xana u kona namuntlha loyi a yimaka a tiyile emhakeni leyi ku fana ni “kereke ya khale”?
Xana Va Kona Vakreste Va Ntiyiso Namuntlha?
Encyclopedia Canadiana yi ri: “Ntirho wa Timbhoni ta Yehovha i ku pfuxetiwa ni ku simekiwa nakambe ka Vukreste byo sungula lebyi a byi landzeriwa hi Yesu ni vadyondzisiwa va yena, hi lembe-xidzana ro sungula ni ra vumbirhi ra nguva ya hina. . . . Hinkwavo i vamakwavo.”
Kahle-kahle va swi endlisa ku yini? Australian Encyclopædia yi ri: “Timbhoni ta Yehovha ti hlayisa vukala-tlhelo bya xiviri hi nkarhi wa nyimpi.” Hambi leswi va nga ha hlawulaka ku teka xiyimo lexi hi munhu hi xiyexe, kambe a va ngheneleli etimhakeni ta hulumendhe leyi va tshamaka eka yona. Xisweswo a va yi seketelanga nyimpi ya Hitler, kutani ku hava na un’we eka vona la tengisiweke hi nkarhi wa ku tengisa le Nuremberg, tanihi vabohiwa va nyimpi.
Munhu un’wana wa le Jarimani la voniweke nandzu ivi a dlawa a ku ri Alfred Rosenberg, mukongomisi wa Ndzawulo ya Vandla ra Manazi ra Timhaka ta Matiko Mambe. Loko a yimela nawu wa Vunazi wo pfalela Timbhoni ta Yehovha etikampeni ta nxaniso, Rosenberg u nyikela vumbhoni hi nkarhi wa ku tengisiwa kakwe a ku: “Mufundhisi wa le Amerika u ndzi nyike phepha-hungu ra kereke eseleni ya mina leri a ri huma le Columbus [Ohio]. Ndzi swi vone kwalaho leswaku ni le United States, Timbhoni ta Yehovha ti khomiwile hi nkarhi wa nyimpi ni leswaku ku fikela hi December 1945, 11 000 wa tona a ta ha pfaleriwile etikampeni.” I ntiyiso leswaku Timbhoni ta Yehovha ti hlayise vukala-tlhelo hi ku helela, a ti vanga ni xiphemu etinyimpini ta politiki. A ti halatanga ngati hambi yi ri ya mani, eNyimpini ya Vumbirhi ya Misava hambi ku ri etinyimpini tin’wana.
Le Hungary, mutsari wa magazini lowu nge Ring wa November 4, 1992, u vule leswi hi Timbhoni ta Yehovha: “Va hlawula ku fa ematshan’weni yo dlaya munhu un’wana. Xisweswo, ndza tshemba leswaku loko a ko va Timbhoni ta Yehovha ntsena leti tshamaka laha misaveni, a ku nga ta pfuka nyimpi kwihi na kwihi.” Reo M. Christenson, profesa wa sayense ya politiki, eka The Christian Century u vulavule hi mhaka ya loko swi fanerile leswaku Vakreste va ntiyiso va hlanganyela enyimpini kumbe e-e, ivi a fikelela makumu lawa:
“Xana u kona la nga ehleketaka Yesu a hoxa bomo ya voko eka valala vakwe, a tirhisa xibamu, a endla bomo leyi endliweke hi swihalaki leswi pfurhaka, a hoxa tibomo ta nyutliya kumbe a hoxa ICBM leyi nga ta dlaya kumbe ku vavisa magidi ya vamanana ni vana? Xivutiso lexi xi hume endleleni lerova swi le rivaleni leswaku a xi lavi nhlamulo. Loko Yesu a nga swi endlanga leswi naswona a endle leswi a swi languteriwile eka yena, xana hina hi nga swi endlisa ku yini hi tlhela hi tshembeka eka yena?” Lexi i xivutiso lexi tlhontlhaka mianakanyo.
Hambi swi ri tano, vukhongeri bya misava byi ya emahlweni byi hlanganyela enyimpini. Makhatoliki ma ya emahlweni ma dlaya Makhatoliki, naswona lava va vukhongeri byin’wana va dlaya vanhu va vukhongeri bya vona kumbe swirho swa tikereke tin’wana. Ku landzela tidyondzo ta Yesu Kreste swi lava ripfumelo leri tiyeke ni xivindzi, hi laha mhaka leyi landzelaka leyi humeleleke hakunene yi kombisaka ha kona.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 25]
Xana u kona la nga ehleketaka Yesu a tirhisa xibamu enyimpini?
[Xihlovo Xa Kona]
U.S. National Archives photo