Langutelo Ra Bibele

Ntikelo Wa Ku Tinyika Nkarhi Wa Ku Va Wexe

EKA xiendlakalo xin’wana Yesu “[u] tlhandlukel[e] entshaveni a ri yexe a ya khongela. Hambileswi nkarhi a wu fambile, a a ri swakwe endhawini yoleyo.” (Matewu 14:23) Nakambe eka xiendlakalo xin’wana, “loko ri xa, [u] hum[e] a ya enhoveni.” (Luka 4:42) Matsalwa lawa ma tiyisa leswaku Yesu Kreste a swi lava naswona a yi tlangela minkarhi ya ku va yexe.

Bibele yi hi nyika swikombiso swin’wana swa vavanuna lava ku fana na Yesu, va tlangeleke ntikelo wa ku tinyika nkarhi wa ku va voxe. A ku ri nkarhi lowu a ku lo cowe lowu mupisalema a anakanyisisa hi vukulu bya Muvumbi wakwe Lonkulu. Kutani emhakeni ya Yesu Kreste, endzhaku ka loko a twe mahungu ya rifu ra Yohane Mukhuvuri, u ye “enhoveni leswaku a va swakwe.”—Matewu 14:13; Pisalema 63:6.

Namuntlha hikwalaho ka ku pfilunganyeka ka vutomi bya manguva lawa, ku tinyika nkarhi wa ku va wexe hikwalaho ka xiyimo kumbe hi ku swi rhandza, a hi nchumu lowu wu tekiwaka wu ri wa nkoka. Xana wa ha tsundzuka leswaku u hetelele rini ku tinyika nkarhi wa ku va wexe? Nhwanyana un’wana loyi a ha ku tekiwaka u te: “A ndzi si tshama ndzi va ndzexe evuton’wini bya mina.”

Kambe, xana ku tinyika nkarhi wa ku va wexe i swa nkoka hakunene? Loko swi ri tano, xana minkarhi leyi ku nga riki na huwa yi nga tirhisiwa njhani hi ndlela leyi vuyerisaka? Xana ku ringanisela i swa nkoka ku fikela kwihi emhakeni ya ku tinyika nkarhi wa ku va wexe?

Ku Tinyika Nkarhi Wa Ku Va Wexe—Ha Yini Swi Ri Swa Nkoka?

Bibele yi hi byela hi Isaka, munhu wa Xikwembu wa le minkarhini ya khale, loyi a laveke ku va yexe “enhoveni hi nkarhi wa madyambu.” Ha yini? Yi ri: “Leswaku a ta anakanyisisa.” (Genesa 24:63, NW) Hi ku ya hi xihlamusela-marito xin’wana, ku anakanyisisa swi vula “ku dya marhambu ya nhloko kumbe ku anakanyisisa hi vukheta.” Swi “vula ku hiseka ni ku va ni nkarhi lowu engetelekeke wa ku anakanyisisa hi vukheta.” Eka Isaka loyi a ri ekusuhi ni ku byarha vutihlamuleri lebyikulu, ku anakanyisisa handle ko kavanyetiwa hi ndlela yoleyo ku n’wi pfunile leswaku a anakanyisisa, a hluta mianakanyo yakwe ni ku hlela swilo leswi nga swa nkoka.

Mutivi wa rihanyo ra mianakanyo u vula leswaku ntsendze loko ‘xivundza xi lawuriwa, ku va wexe swi endla leswaku hi hlela mianakanyo ya hina, hi anakanyisisa khwatsi.’ Vo tala va nga vula leswaku leswi swa phyuphyisa, swi nyika matimba ni rihanyo.

Ku anakanyisisa ku tisa vuyelo lebyi tsakisaka bya ku twisisa ni ku tikhoma, ku nga timfanelo leti pfunaka munhu a va ni mavulavulelo ni swiendlo leswi kombisaka vutlharhi, leti hilaha ku fanaka ti pfunaka vanhu leswaku va hanya hi vun’we. Hi xikombiso, munhu la tidyondzisaka ku anakanyisisa a nga tidyondzisa ku miyela laha swi faneleke. Ematshan’weni ya ku vulavula hi ndlela ya vuhunguki, u anakanyisisa ka ha ri emahlweni malunghana ni ndlela leyi marito yakwe ma nga khumbaka van’wana ha yona. “Xana u vone munhu la hatlisaka ku vulavula?” ku vutisa mutsari wa Bibele la huhuteriweke. U ya emahlweni a ku: “Ku ni ntshembo hi xihunguki ku tlula yena.” (Swivuriso 29:20, NW) Xana hi wihi murhi wa matirhiselo yo tano ya ririmi hi ndlela ya vuhunguki? Bibele yi ri: “Mbilu ya l’a lulameke yi anakanya ana a nga si hlamula.”—Swivuriso 15:28; ringanisa Pisalema 49:3.

Eka Mukreste, ku anakanyisisa hi mbilu loku fambisanaka ni ku tinyika nkarhi wa ku va wexe, i nchumu wa risima lowu yisaka eku vupfeni hi tlhelo ra moya. Marito ya muapostola Pawulo ma pakanisa: “Anakanyisisa hi swilo leswi; u dzika eka swona, leswaku ku ya emahlweni ka wena ku vonaka eka vanhu hinkwavo.”—1 Timotiya 4:15.

Tirhisa Nkarhi Wa Ku Va Wexe Leswaku U Va Ekusuhi Ni Xikwembu

Mutsari un’wana wa Munghezi u te: “Nkarhi lowu u nga wexe i nkarhi wa ku tshinelela Xikwembu hi xikhongelo naswona xi ta ku yingisa.” Minkarhi yin’wana, Yesu a vona swi fanerile ku va a tihambanisa ni vanhu-kulobye leswaku a ta khongela eka Xikwembu a ri yexe. Xin’wana xa swikombiso leswi xi hlamuseriwile eBibeleni: “Nimixo swinene, loko ka ha ri ni munyama, a pfuka a humela ehandle, a suka a ya enhoveni, kutani a sungula ku khongela a ri kwale.”—Marka 1:35.

Eka Tipisalema, ku ni tinhlamuselo to hlayanyana leti fambisanaka ni ku anakanyisisa hi Xikwembu. Loko a vulavula na Yehovha, Hosi Davhida u te: “Nḍi anakanya ta wena.” (Xiitaliki i xerhu.) Hi ndlela leyi fanaka, Asafa u te: “Kunene ndzi ta anakanyisisa hi mintirho ya wena hinkwayo, ndzi ta ehleketa hi ntirhisano wa wena.” (Pisalema 63:6; 77:12, NW) Xisweswo, ku anakanyisisa hi timfanelo ni mintirho ya xona swi tisa vuyelo lebyi fuweke. Ku kurisa rirhandzu ra munhu eka Xikwembu, ku pfuna munhu leswaku a tshinela ekusuhi na xona.—Yakobo 4:8.

Ku Laveka Ku Ringanisela

Ina, ku tinyika nkarhi wa ku va wexe swi lava ku ringanisela. Ndhawu leyi munhu a vaka a ri yexe eka yona yi nga hlamuseriwa tanihi leyi swi phyuphyisaka ku yi endzela kambe i ndhawu leyi swi nga ni khombo ku tshama eka yona. Ku tshama u ri wexe minkarhi hinkwayo swi lwisana ni xilaveko xa munhu xa xisekelo xa ku tihlanganisa ni vanhu van’wana, ku vulavurisana ni ku kombisana rirhandzu. Ku tlula kwalaho, ku tihambanisa ni van’wana ku nga endla leswaku munhu a ngheniwa hi vuhunguki ni vutianakanyi. Xivuriso xa Bibele xa tsundzuxa: “Munhu l’a tihlawulaka e ka v̌aṅawana o lav̌a ku tiṭakisa ntsena, wa hlunamela hikwaŝo le’ŝi nga ni fanelo.” (Swivuriso 18:1) Leswaku hi ringanisela nkarhi wa ku va hi ri hexe, hi fanele hi xiya makhombo ya ku tihambanisa ni van’wana.

Ku fana na Yesu ni vavanuna van’wana va moya va le minkarhini ya Bibele, Vakreste namuntlha va swi tlangela ku tinyika minkarhi ya ku va voxe. I ntiyiso, hikwalaho ka vutihlamuleri ni swilo swo tala leswi faneleke ku khathaleriwa, ku kuma nkarhi ni lunghelo ra ku anakanyisisa u ri wexe ku nga va ntlhontlho. Hambiswiritano, tanihi leswi hi endlaka tano loko hi lava ku endla swilo hinkwaswo leswi nga swa nkoka, hi fanele hi xava “nkarhi lowunene.” (Vaefesa 5:15, 16) Hikwalaho ku fana ni mupisalema, hi nga vula hi ku: “Wa nga amukela marito ya nomu wa mina, ni ku anakanya ka mbilu ya mina, wena Yehova.”—Pisalema 19:14.