Xikwembu A Xi Ri Mupfuni Wa Hina
HI KU VULA KA FRANCISCO COANA
Buti u ndzi tsundzuxile: “Loko u ala ku yingisa valawuri, u ta dlayiwa!”
Ndzi tiyimelerile: “Sweswo swi ta antswa ngopfu ku ri ni ku hanya ehansi ka swiyimo swo bihisa xileswi.”
HI ANGULANE hi ndlela yoleyo mina na buti wa mina hi September 1975. A a ndzi tisele swakudya loko ndzi ri ekhotsweni le Maputo (hi nkarhi wolowo a yi vuriwa Lourenço Marques), edzongeni wa Mozambhiki. Hina lava a hi tlula 180, vo tala hi ri Timbhoni ta Yehovha, a hi manyanile ekamareni rin’we ra le jele. Buti a a nyenyetsekile swinene ha mina lerova a nga swi siyanga ni swakudya leswi a a te na swona!
Leswaku u twisisa ndlela leyi a ku hlundzukiwe ha yona loko hi hlangana, inge ndzi tlhelela endzhaku ndzi ku hlamusela leswaku ndzi tise ku yini ekhotsweni.
Ku Kurisiwa Hi Ndlela Ya Vukhongeri
Ndzi velekiwe hi 1955 endyangwini wa Presbyterian eximutanini xa Calanga eMugangeni wa ka Manica. A hi le kule ngopfu ni doroba lerikulu ra Maputo. Hambileswi Tatana a a nga ngheni kereke, Manana yena a a yi nghena, naswona a a teka vana vakwe va ntlhanu a famba na vona ekerekeni hi Tisonto. Loko ha ha ri vatsongo, u hi dyondzise Xikhongelo xa Hosi, naswona a ndzi xi vula ko tala. (Matewu 6:9-12) Loko ndza ha ri xifanyetana, a ndzi vutisa Manana swivutiso swo kota leswi nge, “Ha yini hi fa?” na “Xana vanhu va ta boheka ku fa minkarhi hinkwayo?”
Manana u vule leswaku rifu a ku ri xiphemu xa xikongomelo xa Xikwembu—leswaku lava va endlaka swo biha va ta ya etiheleni naswona lava va endlaka leswinene va ta ya etilweni. Hambileswi ndzi nga n’wi hlamulangiki, kambe nhlamulo yakwe yi ndzi twise ku vava. Ku vona leswaku rifu ri bihe hi ndlela leyi, swi ndzi vavisile, ngopfu-ngopfu endzhaku ka loko tatana la rhandzekaka a funye buwu loko ndza ha ri ni malembe ya khume ntsena. Endzhakunyana ndzi navele ngopfu ku tiva hi xiyimo xa lava feke niloko ku ri ni ntshembo ha vona.
Ku Dyondza Ntiyiso Ni Ku Wu Tirhisa
Endzhakunyana ka ku fa ka Tatana, un’wana wa vadyondzisi exikolweni u tirhise buku leyi nge From Paradise Lost to Paradise Regained ku dyondzisa tlilasi ya hina. Buku leyi yi kandziyisiweke hi Watch Tower Bible and Tract Society, a yi tsariwe hi Xizulu, ku nga ririmi ra le Afrika Dzonga. Mudyondzisi u ndzi lombile, hambileswi a ndzi nga xi tivi kahle Xizulu, ndzi swi tsakerile leswi ndzi swi dyondzeke ematsalweni ya Bibele lawa a ma kombisiwile.
Loko ndzi ri ni malembe ya 16, buti loyi a ku ri yena la hlayisaka ndyangu u nghenisiwe evusocheni. Lowu hi wona nkarhi lowu ndzi sunguleke ku tirhela vumakelo bya swinun’hwerisi eMaputo ni ku nghena xikolo xa vuthekiniki nivusiku. Hi nkarhi wa swakudya swa ninhlikanhi entirhweni, ndzi lemuke Teófilo Chiulele, un’wana wa Timbhoni ta Yehovha—minkarhi hinkwayo a a hlaya Bibele. Loko Teófilo a lemuke leswaku a ndzi swi tsakela, u sungule ku vulavula na mina.
Hi ku famba ka nkarhi, Mbhoni yin’wana, Luis Bila, u sungule ku dyondza na mina Bibele. Ndzi ntshunxekile loko ndzi dyondza leswaku vafi a va twi nchumu nikatsongo nileswaku va ni ntshembo wa ku pfuxeriwa evuton’wini. (Eklesiasta 9:5, 10; Yohane 5:28, 29) Hi ku hatlisa ndzi tsalele Manana ndzi n’wi nyika tinhlamulo ta swivutiso swa Bibele leswi ndzi n’wi vutiseke swona. U tsakile ku tiva leswaku eku heteleleni ndzi ti kumile tinhlamulo leti tshembekaka.
Hi ku hisekela leswi a ndzi swi dyondza, ndzi tiyimisele ku byela van’wana timhaka leti. Ndzi pfumeleriwe ku nyikela tinkulumo ta Bibele exikolweni kambe ku nga ri ekerekeni. Ku nga ri kungani a ndzi nga ha amukeriwi ekerekeni. Hambi ku ri swirho swa ndyangu wa mina swi sungule ku ndzi xanisa, hambileswi Manana a a tsakile hi vukhongeri bya mina lebyintshwa. Buti wa mina u ndzi fumbuterile. Loko nkaneto wolowo wu nga ndzi endli nchumu, swirho swa ndyangu swi sungule ku ndzi vungunya, ngopfu-ngopfu loko swi ndzi vona ndzi khongela hi minkarhi ya ku dya. Hikwalaho a ndzi khongela ndzi ri ekamareni ro hlambela eka rona ndzi nga si ta etafuleni ku ta dya. A ndzi swi vona leswaku ‘Xikwembu a xi ri mupfuni wanga.’—Pisalema 54:4.
Kutani Luis u siveriwile ku ta ekaya a ta dyondza na mina Bibele. Ku sukela kwalaho, a hi dyondzela ekaya rakwe. Loko ndzi sungula ku va kona eminhlanganweni ya vandlha ni ku hlanganyela entirhweni wo chumayela, a ndzi kuma va ndzi lotlelele ehandle loko ndzi vuya. Hikwalaho ka sweswo, ndzi hetelele ndzi etlela emakaya ya Timbhoni to hambana-hambana.
Eku heteleleni, hi May 13, 1973, ndzi kombise ku tinyiketela ka mina eka Yehovha Xikwembu hi nkhuvulo wa mati. Hi nkarhi wolowo, Mozambhiki a ri ri ehansi ka mfumo wa koloni ya Maputukezi, lowu a wu yirise Timbhoni ta Yehovha ePortugal ni le ka tikoloni ta wona hinkwato. Hi October 1, 1974, ndzi ve phayona, hilaha Timbhoni ta Yehovha ti va vitanaka hakona vavuri va evhangeli va nkarhi hinkwawo. Tanihi leswi pakani ya mina a ku ri ku va murhumiwa, ndzi sungule ku dyondza Xinghezi leswaku ndzi ta fanelekela ku ya eka Xikolo xa Bibele xa Gilead xa Watchtower, eUnited States, leswaku ndzi ya leteriwela vurhumiwa.
Ku Tirhisa Marhengu Eku Chumayeleni
Emalembeni wolawo ya ku yirisiwa, maphorisa ya koloni ya Maputukezi, PIDE, ma khome Timbhoni to tala hikwalaho ko chumayela. Hikwalaho, leswaku hi nga khomiwi, hi tirhise marhengu. Hi xikombiso, a hi chumayela endlwini yin’we emugangeni lowu, kutani hi suka hi ya eka yin’wana emugangeni wun’wana. Nakambe, vambirhi eka hina a va ya ephakini ya le doroba-nkulu hi nkarhi wa hina wa swakudya swa ninhlikanhi kumbe nimadyambu. Un’wana a a tshama ekusuhi ni munhu kutani a sungula ku hlaya phepha-hungu. Hi ku hatlisa loyi un’wana wa hina a a tshama ehansi, a languta phepha-hungu, kutani a vula swo fana ni leswi: “He n’wina, vonani ntsena leswaku i vangani vanhu lava feke! Kambe a mi swi tiva leswaku ehansi ka hulumendhe ya Xikwembu leswi a swi nge he humeleli?”
A ku landzela bulo endzhaku ka loko loyi a a hlaya phepha-hungu a lava xitiyisekiso xa Bibele malunghana ni leswi loyi un’wana a swi vuleke. Kutani a hi hlela leswaku hi hlangana esikwini leri landzelaka leswaku hi yisa bulo ra hina emahlweni. Hi ndlela leyi a hi tala ku katsa ni munhu loyi a tshameke ekusuhi na hina emabulwini ya hina malunghana ni vuprofeta bya Bibele, naswona ku sunguriwe tidyondzo to tala ta Bibele. A hi nkhensa Xikwembu leswi xi hi pfuneke.
Nkarhi Wa Ku Ringiwa Lokukulu Ngopfu
Hi April 25, 1974, vufumi bya tihanyi bya le Portugal byi herile, naswona ku ve ni ku cinca ko tala ka politiki eka tikoloni ta Maputukezi. EMozambhiki, vabohiwa va politiki swin’we ni Timbhoni leti khomiweke hikwalaho ka vukala-tlhelo bya tona eka politiki, va rivaleriwile. Kambe, hi June 25, 1975, endzhaku ka tin’hweti ta 14 ntsena, Mozambhiki ri tivise ku ntshunxeka ka rona eka Portugal. Emasikwini ma nga ri mangani endzhaku ka sweswo, ku sungule gandlati ra nxaniso lerintshwa ro lwa ni Timbhoni. Ku rhumeriwe mintlawa ya vaakelani leswaku yi khoma Timbhoni hinkwato leti nga kumekaka. A yi hi teka hi ri “tinhlori leti siyiweke hi Vukoloni bya Maputukezi.”
Hi September, ndzi sindzisiwe ku va kona enhlanganweni wa ntlawa wa vaakelani. Loko ndzi fika, ndzi kume leswaku hinkwavo lava a ndzi dyondza na vona Bibele a va ri kwalaho. Hi lerisiwe ku huwelela swiga swa politiki leswi a swi tlakusa ntlawa lowu a wu fuma. Loko hi ala hi xichavo, hi yisiwe ekhotsweni kutani hi nghenisiwa ekamareni ra jele, leri ndzi vulavuleke ha rona eku sunguleni laha a hi manyanile lerova ku ri hava ni vuphelo bya marhi.
Jele a ri tele lerova a hi nga swi koti ni ku famba. Leswaku vanhu va nga ri vangani va kuma ndhawu ya ku etlela ehansi, van’wana a va boheka ku tshama kumbe va yima. A ku ri ni xihambukelo xin’we, naswona a xi tala ku siveka, lerova xi nga fambisi thyaka, xi vanga risema ro nun’hwa swinene. Swakudya swa hina a ku ri makaroni lama nga ni mafurha yo tala, lama cheriweke marhambu ya tinhlampfi ni tinhongana leta rihlaza letikulu, leswi a hi boheka ku swi dya hi nga hlambanga mavoko. Ku ringana masiku ya 19 hina lava tlulaka 180 hi tiyisele swiyimo leswi swo nyenyetsa ngopfu. Kutani hi yisiwe endhawini leyi a ku khotsiwe Timbhoni ntsena, ku katsa ni vavanuna, vavasati ni vana. Etin’hwetini ti nga ri tingani leti landzeleke, vana vo tala va file hikwalaho ka swiyimo swo nyenyetsa swa le khotsweni.
Eku heteleleni, hulumendhe yi endle xiboho xo hlongola Timbhoni ti ya eCarico, ndhawu leyi nga le kule en’walungwini. Xikongomelo xa kona a ku ri ku hi veka hi ri hexe. Hi nkarhi wolowo a ku ri ni Timbhoni ta kwalomu ka 7 000 eMozambhiki, to tala ta tona a ti khuvuriwe hi 1974 na 1975. Hi ku xiya leswaku hi ta lava tibuku ta Bibele loko hi hambanisiwe ni tiko, ndzi kume mpfumelelo wa ku tlhelela ekaya ndzi ya teka swakudya ni nhundzu ya riendzo. Ndzi hungutenyana mabokisi lawa a ma ri ni makokisi kutani ndzi paka tibuku ta Bibele etshakwini ra mabokisi, phorisa leri a ndzi fambe na rona ri nga swi xiyi. Eminkarhini yoleyo, a hi nga chavi. A hi tshembe leswaku Xikwembu xi ta hi pfuna.—Vaheveru 13:6.
Vutomi eTikampeni
Hi fike eCarico hi January 1976 kutani hi kuma Timbhoni to tala leti humaka eMalawi ti tshama etikampeni leti a ti ti akile. Ku sukela hi 1972 ku ya eka 1975, vanhu lava tlulaka 30 000 ku katsa ni vana, a va balekile hikwalaho ka ku xanisiwa hi tihanyi hi vanhu va vukhongeri eMalawi. A va pfumeleriwile ku nghena en’walungwini wa Mozambhiki tanihi vahlapfa, kutani loko hi fika, va tshame na hina emakaya ya vona va hi nyika ni swakudya swa vona leswitsongo.
Tanihi leswi vo tala va hina a va nga swi tivi ku aka, vamakwerhu va le Malawi va hi kombise ndlela yo aka tindlu ta hina hi ku foroma switina ni ku fulela hi byanyi bya le nhoveni. Va tlhele va hi komba ni tindlela to byala swilo leswi dyiwaka ni swilo swin’wana leswaku hi kota ku tihanyisa. Kutani ndzi dyondze ku vatla, vurimi ni ku rhunga. Vutshila lebyi hi byi kumeke byi ve mpfuno eka vo tala va hina loko endzhaku ka nkarhi hi tlhelele emakaya ya hina.
Nchumu wa nkoka eka hina a ku ri ku khathalela vumoya bya hina, naswona ndzi fanele ndzi vula leswaku a hi nga swi pfumali swakudya swa moya. Swi kotekise ku yini? Phela, hilaha ndzi vuleke hakona eku sunguleni, loko hi hlongoriwa, vo tala va hina hi dye marhambu ya nhloko leswaku hi nghenisa tibuku ta Bibele etinhundzwini ta hina. Nakambe, tikopi letitsongo ta Xihondzo xo Rindza a ti kandziyisiwa hi Timbhoni ta Yehovha eAfrika Dzonga. Leswi swi endle leswaku swi olova ku ti tisa etikampeni.
Endzhaku ka swikombelo swo tala, hi December 1, 1978, vukati byo sungula byi pfumeleriwile endzeni ka tikampa. Siku rero ndzi teke Alita Chilaule, loyi tata wakwe a a ri exikarhi ka vanhu vo sungula lava khuvuriweke eMaputo hi 1958. Loko vana va hina Dorcas na Samuel va beburiwa, hi va dyondzise ku rhandza Yehovha, naswona nkarhi hinkwawo a hi famba na vona eminhlanganweni ya hina ya Vukreste. Hi ku famba ka nkarhi, hi kume n’wana un’wana, la thyiweke Jaimito.
Ndlela Leyi Hi Chumayeleke Ha Yona
Timbhoni a ti nyikiwe mpfumelelo wo huma etikampeni leswaku ti xavisa swilo, ku katsa ni swakudya leswi a ti swi byarile. Vo tala va hina hi tirhise nkarhi lowu leswaku hi chumayela. Entiyisweni, ndzi durhise munyu hi vomu leswaku ku nga vi na loyi a wu xavaka. Hambiswiritano, vanhu vo hlayanyana lava ndzi hlanganeke na vona, va yingise rungula ra Mfumo, naswona ndzi sungule tidyondzo ta Bibele to hlayanyana.
Un’wana wa swichudeni swa mina swa Bibele u vulavule ni mukongomisi wa khampani yin’wana ekusuhi ni le Milange, la tsakeleke Bibele. Loko ndzi byeriwa mhaka leyi, ndzi tsalelane ni mukongomisi loyi. U ndzi hlamule hi ku ndzi rhamba leswaku ndzi n’wi endzela. Hiloko ndzi tumbeta tibuku ta Bibele kutani ndzi famba na tona, ndzi endla onge ndzi ya n’wi xavisela vhanichara leyi ndzi yi vatleke.
Loko ndzi fika, ndzi kume yindlu yi rindziwe hi masocha; kutani ndzi sungula ku chava. Hambiswiritano, wanuna loyi u humile kutani a byela masocha lawa leswaku a nga lavi ku kavanyetiwa. Hi sungule dyondzo ya hina ya Bibele hi awara ya ntlhanu nimadyambu, naswona a a tsakela swinene lerova hi kala hi heta hi awara ya ntlhanu mixo lowu tlhandlamaka! Endzhaku, u pfumele ku amukela tibuku ta hina leti humaka ePortugal, tanihi leswi a ku nga ri na swipimelo eka poso yakwe. Kutani a a ta ndzi nyika tibuku leti, mina ndzi ti hundzisela ekampeni.
I ntiyiso, van’wana va hina va kumiwile kutani va khomiwa minkarhi yo hlayanyana hikwalaho ka ntirho wa hina wo chumayela. Kambe, loko vo tala va yingisa rungula ra Mfumo, a hi tiyiseka leswaku Xikwembu a xi hi pfuna, hilaha xi va pfuneke hakona Vakreste va lembe-xidzana ro sungula.—Mintirho, tindzima 3-5.
Ku Ntshunxiwa Ni Ku Tlhelela eMaputo
Hi September 1985, endzhaku ka ku swi xiyisisa hi xikhongelo swiyimo leswi a swi ri kona, ku endliwe xiboho xa leswaku hi hlela ku rhurha lokukulu hi suka etikampeni. Hambileswi van’wana va seleke va tshame etikampeni ta Carico naswona va hambeteke va nga hlangani ni Timbhoni ta Yehovha hinkwato ku ringana malembe ya nkombo lama landzeleke, van’wana va balekele eMalawi ni le Zambia. Mina ni nsati wa mina hi endle xiboho xa ku famba ni vana va hina hi ya edorobeni ra le kusuhi ra Milange. Kwalaho ndzi kume ntirho ni ndhawu ya ku tshama eka yona, naswona hi ye emahlweni ni vutirheli bya hina. Elembeni leri landzeleke hi hetelele hi tlhelele eMaputo.
Eku sunguleni, a hi tshama ni maxaka. A swi tika ku kuma ntirho, kambe hi ku famba ka nkarhi ndzi swi kotile ku wu kuma. Alita a a xavisa timanga leti katingiweke leswaku a engetela eka muholo wa hina lowutsongo. Tanihi leswi a ndzi xi tivanyana Xinghezi, ndzi nghenise xikombelo xa ntirho eka Yindlu ya Vuyimeri bya le Britain. Ndzi pase swikambelo swa kona kutani ndzi thoriwa, ndzi hola mali leyi phindhiweke ka 20 ku tlula leyi a ndzi yi hola eku sunguleni! Entiyisweni a ndzi swi vona leswaku Yehovha u ndzi pfunile, kutani ndzi n’wi nkhensile hi xikhongelo.
Ku Ringanisela eMhakeni Ya Vutihlamuleri
Eku heteleleni, hi February 11, 1991, hulumendhe ya Mozambhiki yi ti amukele ximfumo Timbhoni ta Yehovha. Kunene a hi nge ri rivali siku rero! Elembeni leri tlhandlameke ndzi rhambiwe ku ta tirha tanihi xirho xa komiti leyi langutelaka ntirho wo chumayela wa Timbhoni ta Yehovha eMozambhiki. Hi nkarhi wolowo, vana va hina a va ri ni malembe ya 12, 9 na 6. Ndzi hete vusiku hinkwabyo ndzi khongela, ndzi kombela vutlhari eka Yehovha leswaku ndzi endla xiboho lexi nga ta komba ku ringanisela loku faneleke eku khathaleleni vutihlamuleri bya ndyangu ni bya nhlengeletano.
Hi swi kotile ku kuma xigolonyana xo kokiwa, lexi hi xi tirhiseke ku sungula bindzu ro tika. Hi thole maphayona yo hlayanyana leswaku ma ta endla tisangweji ni ku tixavisa, naswona bindzu rero ri nyukile. Hikwalaho, ndzi ve ni nkarhi wa ku khathalela malunghelo ya mina lamantshwa ya nhlengeletano. A hi lava ni yindlu, tanihi leswi a swi nga ha koteki ku ya emahlweni hi hirhe yindlu leyi a hi tshama eka yona. Hikwalaho ndzi rhumele xikombelo eka valawuri, ndzi hlamusela xiyimo xa ndyangu wa mina. Hi ku hatlisa hi kume mpfumelelo wa ku kuma yindlu. Mhaka leyi yi hangalasiwe ngopfu, tanihi leswi a ndzi ri munhu wo sungula wa le Mozambhiki wa ku xava yindlu eka mfumo.
Mina na Alita hi katekisiwile hi vana lava va yingiseke nongonoko wa hina wa ndzetelo wa moya. (Deteronoma 6:6-9) A ku ri mukhuva wa hina ku bula hi ndzimana ya Bibele ya siku hi 5:40 nimixo, endzhaku ka swona hi hlaya Bibele swin’we. Tanihi leswi vana va hina va faneleke va ya exikolweni nimpundzu, va xi toloverile xiyimiso lexi xa nimpundzu swinene. Hi Ravuntlhanu, hi 6:00 nimadyambu, hi ni dyondzo ya hina ya ndyangu, laha vana va hina va bulaka hi swihloko swa Bibele leswi va swi kambisiseke exikarhi ka vhiki. Lowu hi wona nkarhi lowu hi titolovetaka marungula ya vutirheli.
Vana va hina hinkwavo va khuvuriwile. Entiyisweni, Dorcas na Samuel va ve maphayona ku sukela hi 1994, naswona Jaimito, ku sukela loko a khuvuriwile, i phayona ra nkarhinyana. Vana va ha ri exikolweni, naswona un’wana ni un’wana u ni pakani yo ndlandlamuxa vutirheli byakwe hi ku famba ka nkarhi. Alita u tirhisa nkarhi wakwe kahle tanihi phayona ni ku khathalela kaya ra hina. Ndzi ve phayona malembe yo tala, ku katsa ni malembe lawa ndzi ma heteke etikampeni ta vubohiwa. Hambiswiritano, ku sukela hi 1993, a ndzi tirha ehofisini ya rhavi ra Timbhoni ta Yehovha ninhlikanhi.
Mikateko Leyi Humaka Eka Yehovha Yi Ya eMahlweni
Hi 1997, ndzi kume nkateko lowukulu wo ya ekhosweni ya tin’hweti timbirhi ya swirho swa Komiti ya Rhavi. Khoso leyi a yi khomeriwe eUnited States eWatchtower Educational Center le Patterson, eNew York. Xisweswo, matshalatshala ya mina yo dyondza Xinghezi ma hakeriwile nakambe. Loko ndzi ri endleleni yo ya ekaya, ndzi swi kotile ku endzela malandza ya Yehovha ematikweni man’wana, naswona leswi swi endle leswaku mbilu ya mina yi tlangela vumakwerhu bya hina bya misava hinkwayo!
Rirhandzu leri nga kona exikarhi ka Vakreste va ntiyiso ri pfune ngopfu eku kokeni ka vanhu lavanene va magidi lama engetelekeke leswaku va tihlanganisa ni Timbhoni ta Yehovha eMozambhiki. (Yohane 13:35) Eka vanhu va kwalomu ka 7 000 lava a va chumayela loko hi hlongoleriwela etikampeni ta vubohiwa, sweswi hi ni vanhu lava tlulaka 29 000 lava chumayelaka mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu eMozambhiki hinkwaro. Vanhu lava va le mavandlheni lama tlulaka 665; a ku ri ni mavandlha ya mune hi 1958.
Hi 1993 ku kumiwe mpfumelelo wo aka hofisi ya rhavi eMaputo leyi a yi ta tshamisisa vatirhi va le rhavini lava tlulaka 75 ni ku khathalela ku andza loku ka vugandzeri lebyi tengeke eMozambhiki. Endzhaku ka malembe ya ku aka ya mune, ntirho lowu wu hetiwile. Kutani hi December 19, 1998, a hi tsake swinene loko vanhu lava humaka ematikweni yo tala va 1 098 va ve kona, va tele ku nyikeriwa ka miako leyi yo saseka. Enongonokweni, ndzi ve ni lunghelo ro burisana ni lava va heteke malembe yo tala va hlongoleriwele eCarico. Ndzi kombele leswaku lava va hlongoriweke va yimisa mavoko, vayingiseri va tsake ngopfu loko madzana ya mavoko ma tlakuka.
Esikwini leri landzelaka ntshungu lowu ringanaka 8 525 a wu ri kona eHolweni ya Nhlengeletano ya le Matola laha a ku pfuxetiwa nongonoko wo nyiketela, swiviko leswi khutazaka leswi humaka ematikweni man’wana, ni tinkulumo leti sekeriweke eBibeleni leti nyikeriweke hi vaendzi lava humaka eyindlu-nkulu ya Timbhoni ta Yehovha, le Brooklyn, eNew York.
I ntiyiso, ku sukela loko ndzi kume vutivi bya ntiyiso wa Bibele ndza ha ri n’wana wa kondlo-a-ndzi-dyi, ndzi kanetiwile hi vandyangu, ndzi xungetiwe hi ku dlayiwa, ni nxaniso lowukulu ngopfu lowu minkarhi yin’wana wu ndzi endleke ndzi ehleketa leswaku ku fa a swi antswa ematshan’weni ya ku hambeta ndzi hanya. Kambe, ndza tsaka tanihi leswi hikwalaho ka mintokoto leyi, vuxaka bya mina na Yehovha byi tengisiweke. Kunene, hilaha mupisalema wa le Bibeleni a vuleke hakona, “Šikwembu i mupfuni wanga, hosi yi le šikari ka la’v̌a seketelaka moya wa mina.” (Pisalema 54:4) Ku ve lunghelo leri nga ringanisiwiki na nchumu eka mina ni ndyangu wa mina ku tirhela Yehovha swin’we ni ndyangu wa misava hinkwayo wa vagandzeri va yena.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 23]
Timbhoni emahlweni ka Holo ya Mfumo leyi akiweke loko ta ha tshama ti ri toxe
[Xifaniso lexi nga eka tluka 24]
Hi ri edyondzweni ya hina ya Bibele ya ndyangu
[Xifaniso lexi nga eka tluka 25]
Lava a va ri etikampeni eCarico va tlakuse mavoko