Ku Khutaza Ku Rhula eMatshan’weni Ya Nyimpi

Hi ku vula ka Dorothy Horle

Ndzi velekiwe hi 1919 endyangwini wa Makhatoliki ya le Italiya le Wilmington, Delaware, eU.S.A. Vatswari va mina a va nga yi ekerekeni, kambe a va rhumela mina swin’we ni vasesi wa mina vambirhi. A ndzi tsakisiwa hi swimbindzimbindzi swa tikereke ni ku sasekisiwa ka tona, swifaniso swa tona ni minkhuvo ya kona.

LOKO malembe ma ri karhi ma famba, a ndzi nga ha byi tsakeli Vukhatoliki. Kereke a yi nga kandziyisi nchumu hi Bibele, leyi tata wa mina a a yi xixima ni ku yi hlaya minkarhi hinkwayo. A ndzi karhatiwa hi mapapila ya mahungu ya kereke lawa a ma vula mavito ya lava humeseke nhlengo ni ntsengo wa mali leyi va yi nyikeleke. Nakambe a ku ri ni mahungu-ndlela yo tala hi vaprista lava nga tikhomangiki kahle. Loko ndzi ri ni malembe ya 15, a ndzi nga ha hanyi hi milawu ya Khatoliki. Leswi swi ndzi nyike nkarhi lowu engetelekeke wo kuma vuleteri bya ntivo-vuxongi.

Ntirho-vutomi Wa Ku Dirowa

Hi 1940, loko ndzi ri ni malembe ya 21, ndzi tekane na William Horle, jaha leri a ri tsakela ku dirowa nchumu wun’wana ni wun’wana lowu fambisanaka ni nyimpi—swihaha-mpfhuka, masocha, swibamu ni swikepe. Bill a a tsakile hi leswi a ndzi ri mudirowi, naswona u ndzi xavele sete ya mina yo sungula ya tipende ta ku dirowa. Ndzi sungule ku dyondza ku dirowa ku fana ni vadirowi lava nga ni ntokoto.

Endzhaku ka kwalomu ka malembe mambirhi hi tekanile, Bill u sungule xintirhwana xa ku endla swifaniso leswitsongo swa masocha hi ku tirhisa ntsopfu. Xana a ku ri masocha lama nga tithoyi? Doo! A a lava ku endla ntirho wa xiviri wa vutshila. Vatshila van’wana a va tirhisa plasitiki, timhandzi kumbe semendhe, kambe ntsopfu a wu ri kahle eka Bill tanihi leswi a a dyondzisiwile ku tirhisa michini yo kovotla.

A a mpfampfarhuta xifaniso, a endla xivumbeko xa kona, kutani a xi peta endzeni ka ntsopfu. Hi ku famba ka nkarhi, u ve ni vuswikoti lebyikulu byo hlanganisa swiphemu swa swifaniso swa kona, a swi hiselela, a swi kulungela ni ku swi pholicha. Hi ku famba ka nkarhi u tshike ku tirhisa mapa lama tirhisiwaka ku semendhela ivi a tirhisa lawa ma tirhisaka ku siva mimbovo emenweni. Wona ma n’wi pfunile leswaku a endla ntirho hi vurhon’wana lebyikulu.

Endzhaku ka loko a hetile ku hiselela xifaniso ha xin’we, a ku ri ntirho wa mina ku xi hetisisa. Hi ku endla vulavisisi lebyikulu, hi kume leswaku yunifomo ya masocha ya khale a yi ri njhani—hambi ku ri tikunupu ta kona, swikhwama swa kona, tibeji leti kombisaka swikhundla swa masocha ni mivala ya kona.

Hi ku tirhisa tindlela ta ku kurisa xifaniso, a ndzi tota mafurha ni pende leyi a yi endleriwe ku penda tinsimbi. Leswi swi pfunile ku endla swifaniso swa hina swi vonaka onge swa hanya. Endlwini ya hina ya le hansi ka misava le Filadelfiya, ePennsylvania, hi dirowe Maindiya ya le Amerika, Masocha lama lwaka Nyimpi ya Xin’wana-manana, Vatluti va le United States, tihanci ta Napoleon ni vagadi va tona, Mamamluk ya le Egipta, Mazouave ya le Algeria ni van’wana.

Hiloko Bill a rhambiwa hi ntlawa wa Masocha ya le Matini ya le United States ku ta dirowa xifaniso xa xikepe xo sungula, lexi kokiwaka hi hanci, lexi tshameke xi tirhisiwa ePeking (sweswi ku nga Beijing), le China, emahlweni ka 1939. Hi tirhe hi matimba ku xi dirowa, naswona hi 1954, hi xi yise eSmithsonian Institution le Washington, D.C. Endzhaku ka malembe, Muungameri Lyndon Johnson, u kombele ku tiva loko hi nga kota ku xi dirowa eWhite House. Ina, hi pfumerile.

A hi swi xavisanga swifaniso swa hina, kambe Bill u hanane hi madzana ya swona. Ku vulavuriwe kahle ha hina etibukwini to tala ta masocha. Ku endliwe nkombiso hi swifaniso leswi hi swi diroweke le Ndhawini ya Nkombiso wa Misava Hinkwayo hi 1965 eFlushing Meadow, le Queens, eNew York. Timuziyamu ti kombele swifaniso swa hina. Bruce Catton, n’wamatimu wa Nyimpi ya Xin’wana-manana wa le United States u tirhise swifaniso swa hina swo hlayanyana ku sasekisa tibuku takwe.

Swivutiso Malunghana Ni Vutomi Swi Engetelekile

Kambe, loko ndzi ri ni malembe ya 40, swilo swi sungule ku ndzi yimela hi nhloko. Ndzi sungule ku tivutisa hi ta Xikwembu. Hi Siku ra Khisimusi, vana va ntlhanu va Makhatoliki va tshwele endlwini va lova loko vatswari va vona va ri ekerekeni. Ndzi tivutisile, ‘Xana Xikwembu xi nga swi pfumerisa ku yini leswi leswaku swi humelela hi siku ra ku velekiwa ka xona?’ Ndzi vone buku leyi a yi hlamusela hi ta ku dlayiwa ka Vayuda va le Yuropa hi Manazi. Swiendlakalo leswi ni swin’wana swo biha emisaveni swi ndzi susumetele ku vutisa ndzi ku, ‘Xi kwihi Xikwembu? A xi wu endli ntirho wa xona!’

Ku sukela exikombisweni xa khale xa tatana, ndzi vone onge nhlamulo yi le Bibeleni. Hiloko ndzi ya endhawini leyi vaprista va Makhatoliki a va tshama eka yona ekusuhi ni le kaya eFiladelfiya kutani ndzi kombela muprista leswaku a veka siku leri ha rona hi nga ta bula hi Bibele. Ndzi lo rindza n’weti. Vhiki ni vhiki a ndzi ya laha vaprista va tshamaka kona ku ringana mavhiki ya mune, kambe a ndzi swi kotanga ku bula ni muprista.

Siku rin’wana ni madyambu, ndzi heleriwe hi ntshembo, ndzi langute ematilweni kutani ndzi khongela ndzi ku: “A ndzi ku tivi leswaku u mani. A ndzi byi tivi vukhongeri bya wena, kambe ndza swi tiva leswaku u kona kwalaho. Ndzi kombela ku ku tiva!” Endzhakunyana ka kwalaho, Timbhoni ta Yehovha ti tile endlwini ya mina.

A ndzi hamba ndzi vona Timbhoni ti paka mimovha, ti huma, kutani ti ya etindlwini tin’wana. Hambileswi a ndzi nga tivi nchumu ha tona ni xivangelo xa ku ta ka tona, a ndzi tsakisiwa hi ntirho wa tona wa vurhumiwa.

Siku rero hi 1961 loko Timbhoni ti ta, andzi tshikilelekile hikuva a ndzi nga voni ndzima eku laveni ka mina Xikwembu. Loko ndzi ri karhi ndzi koropa emahlweni ka yindlu ya mina, wansati la nga emalembeni ya le xikarhi loyi a vuriwaka Marge Brion u khandziye switepisi swa rikupakupa kutani a ndzi xeweta. A ndzi kalanga ndzi tikarhata hi ku n’wi languta, ku kombisa leswaku ndza n’wi amukela. Kambe loko a ri karhi a vulavula hi misava leyi nga ta hundzuriwa yi va paradeyisi yo saseka, a ndzi yingise hinkwaswo leswi a swi vulaka. Eku heteleleni u vutisile, “Xana u ndzi yingisile?”

Ndzi phindhe hinkwaswo leswi a swi vuleke, ku katsa ni ndzimana ya Bibele leyi a yi tshaheke eka Esaya 55:11. Kutani ndzi hundzuluka, ndzi n’wi khoma hi voko, hiloko ndzi ku, “Nghena endlwini!” U ndzi nyike Bibele ya mina yo sungula ni buku leyi pfunaka ku yi dyondza leyi nge From Paradise Lost to Paradise Regained. U tlhele a ndzi tshembisa bulo ra Bibele ra nkarhi hinkwawo—ku nga yona dyondzo leyi a ndzi kholwa leswaku Kereke ya Khatoliki yi ta ndzi nyika yona.

Hi tidyondzo timbirhi hi vhiki, ndzi endle nhluvuko wa xihatla edyondzweni ya mina ya Bibele. Ku nga ri kungani, a swi ri erivaleni leswaku ndzi kume ntiyiso. Ku dyondza vito ra Xikwembu, leri nge Yehovha, a ku ri ntokoto lowu ndzi khumbeke emintlhavekweni. (Pisalema 83:18) Ehleketa—lexi a ku ri Xikwembu lexi a ndzi navela ku xi tiva ku sukela evutsongwanini! Ndzi tlhele ndzi dyondza leswaku N’wana wa xona, Yesu Kreste, a hi xiphemu lexi hlamarisaka xa tinhloko-tinharhu ta xikwembu. (Yohane 14:28) A ndza ha yima-yimanga, ndzi sungule ku va kona eminhlanganweni ya Vukreste ya Timbhoni ta Yehovha naswona a ndzi navela ku va muhuweleri wa nkarhi hinkwawo wa rungula ra Bibele.

Ku Endla Minhlawulo Ya Nkoka

Sweswi a ndzi langutane ni ndzingo lowukulu. Xana a ndzi ta hambana ni ntlawa lowu dirowaka wa William na Dorothy Horle? Ndzi nga xi tirhela njhani Xikwembu xa ku rhula ni N’wana wa xona, Hosana ya ku Rhula, kasi ndzi dzunisa nyimpi hi leswi ndzi swi dirowaka? (Esaya 9:6) Xana Yehovha a nga tshembisanga leswaku u ta “herisa tinyimpi ku ya fika emakumu ya misava”? (Pisalema 46:9) Kutani, ha yini ndzi wu yisa emahlweni nchumu lowu Xikwembu xi nga ta wu herisa? Naswona, xana Esaya a nga profetanga leswaku vanhu va Xikwembu va ta “fula mabanga ya vona ma va swikomu” naswona a va nge he dyondzi nyimpi? (Esaya 2:4) Ndzi ehlekete ni ku khongela hi mhaka leyi nkarhi wo leha naswona hi nkhinkhi. “A ndzi nge he swi dirowi!” ku ve xiboho xa mina. Hi April 25, 1964, ndzi kombise ku tinyiketela ka mina eka Yehovha Xikwembu hi ku khuvuriwa.

Bill a a tala ku vula leswaku u twa mbilu yakwe yi vava hikuva siku rin’wana hi ta hambanisiwa hi rifu. Loko ndzi sungula ku dyondza Bibele ndzi n’wi byele ndzi ku: “Bill, hi nga hanya hilaha ku nga heriki emisaveni leyintshwa ya Xikwembu!” (Esaya 25:8; Nhlavutelo 21:4, 5) A a ehleketa leswaku ndza hapa. Loko ndzi n’wi byela leswaku hikwalaho ka ripfalo lerinene, a ndzi nge he pfuki ndzi dirowe swifaniso swa nyimpi, u hlundzukile a tshembisa ku ndzi thala. Hi ku famba ka nkarhi u ndzi tharile.

Bill u dirowe swifaniso swa nyimpi a ri swakwe hi malembe yo tala. Kambe a nga yanga ekule naswona minkarhi hinkwayo a a hi wundla mina ni n’wana wa hina Craig, loyi a velekiweke hi 1942. Hi 1988 Bill u vuyile, naswona hi tshame swin’we malembe ya khume kukondza humba yi olela nkuma.

Hi nkarhi wolowo, hi 1966, ndzi fikelele pakani ya mina ya ku va phayona. Ku sukela kwalaho, a ndzi si tshama ndzi languta endzhaku. Ndzi ve ni lunghelo ra ku dyondza Bibele ni sesi wa mina. U amukele tidyondzo ta yona, naswona wa ha ri Mbhoni leyi hisekaka ku fikela ninamuntlha. Tatana u yingisele rungula ra Bibele naswona hi mavhiki mambirhi ntsena, u sungule ku va kona eminhlanganweni eHolweni ya Mfumo. U khuvuriwile a ri ni malembe ya 75 naswona u ye emahlweni a tshembekile eka Xikwembu kukondza a fa a ri ni malembe ya 81. Manana na yena u amukele Yehovha tanihi Xikwembu xakwe, hambileswi a feke a nga si tinyiketela. A a ri ekusuhi ni ku hlanganisa lembe ra vu-94.

Yehovha, Xikwembu xa ku rhula u ndzi katekisile swinene emalembeni yo tala. Sweswi, ndzi ni malembe ya 81 naswona ndza ha ri phayona, hambileswi swi ndzi nonon’hwelaka ku famba-famba. Ndzi titwa ku fana na muapostola Pawulo, loyi a tsaleke a ku: “Ndzi nkhensa Kreste Yesu Hosi ya hina, loyi a ndzi nyikeke matimba, hikuva u ndzi teke ndzi tshembekile hi ku ndzi avela evutirhelini.” (1 Timotiya 1:12) Kunene wolowo wu ve ntirho lowunene ngopfu! Vanhu vo tala lava ndzi dyondzeke na vona Bibele va tibohile leswaku va tirhela Xikwembu xa hina lexi nga ni musa.

Ndzi twa ku vava hileswi ku nga riki ndyangu wa ka hina hinkwawo lowu amukeleke ntiyiso wa Bibele. Kumbexana van’wana va ta wu amukela hi ku famba ka nkarhi. Kambe marito ya Yesu ma vonake ma ri ntiyiso eka mina, ya leswaku vadyondzisiwa vakwe va ta ‘kuma hilaha ku phindhiweke ka 100 enkarhini lowu, tindlu ni vamakwavo va xinuna ni vamakwavo va xisati ni vamanana ni vana.’ (Marka 10:30) Kunene, Yehovha u ndzi fuwisile. Mawaku lunghelo ni ntsako wonghasi, ku tshika ndhuma ni nyimpi kutani ndzi amukela Xikwembu ni ku rhula!

[Xifaniso lexi nga eka tluka 22]

Ndzi ri na Jenerala L. C. Shepherd lontsongo, hi 1954

[Xihlovo Xa Kona]

Defense Dept. photo (Marine Corps)

[Xifaniso lexi nga eka tluka 23]

(Mpimo wa kona)

[Xifaniso lexi nga eka tluka 24]

Ndzi ni malembe ya 81 naswona ndzi ve phayona malembe lama tlulaka 30