Ku Vulavurisana—Swa Pfuna Eka Fambiselo Ra Ikholoji

LOKO Julie a ha ri ricece, vatswari vakwe a va wu rindzele hi mahlo-ngati nkarhi lowu ha wona a nga ta sungula ku vulavula. Mana wa Julie u te: “Ku twa rito leri nge ‘Mama’ na ‘Papa’ ri huma enon’wini wa ricece swi tsakisa mutswari hi ndlela leyi nga hlamuselekiki. Loko Julie a sungula ku ndzi vitana ‘Mama,’ a swi vonaka onge hiloko a ndzi angarha hi mavoko yakwe, a ku: ‘U mana wa mina. Ndza ku rhandza, naswona ndzi lava ku vulavula na wena.’ A ndzi nge wu rivali nkarhi wolowo wo hlawuleka.” Ina, vuswikoti byo vulavula i nyiko yo hlawuleka swinene!

Ina, a hi vanhu ntsena lava nga ni vuswikoti bya ku vulavula. Hambileswi swiharhi swi endlaka swilo hi ndlela yo karhi ya ntumbuluko, kambe swi ni tindlela to hlamarisa swinene to vulavurisana. Hi xikombiso, swinyenyana leswi vuriwaka ti-penguin leswi kumekaka le Antarctica laha xirhami xi vuyisaka ni n’wana evukatini, swa hlangana nkarhi hinkwawo ku nga si fika xixika, swi ri karhi swi pyiyotana—kambe swi va swi nga ri eku tlangeni. Ku khumbeka vutomi bya mavondlo ya mpatswa ha wun’we. Njhani?

Endzhaku ko tshikela tandza, xinyenyana lexa mbhaha xa ri tshika leswaku ri fukameriwa hi lexa nkuku hi timpiko ta xona letikulu, kutani xona xi ya elwandle xi ya dya. Endzhaku ka masiku ya kwalomu ka 65, xa vuya, xi ri karhi xi tshwiririka eayisini ku ringana 150 wa tikhilomitara. Ya hlamarisa ndlela leyi xi kumaka laha swa ka vona swi nga kona, kambe xi n’wi kumisa ku yini nuna wa xona ni vondlo ra vona lera ha ku tlhotlhorekaka exikarhi ka ti-penguin ta magidi leti baka miloti? Loko swa ha gangisana, xinyenyana ha xin’we xi nhlokohata tinsimu ta murhandziwa wa xona kahle lerova hambi endzhaku ka tin’hweti swi hambanile, swa swi kota ku tlhela swi kumana!

Hambileswi swi vulavurisanaka hi mapongo yo hambana-hambana, kambe swi tlhela swi vulavurisana hi ku kowetela, hi mivala leyo saseka, hi timboni leti ketimelaka ni hi ku nun’hwela loko hlamarisa. Hambileswi swi vonakaka swi rharhangane ngopfu, hambi ku ri swimila swa swi kota ku vulavurisana swi ri swoxe swin’we ni ku vulavurisana ni swiharhi swin’wana, hilaha hi nga ta swi vona hakona. Ina, kunene ku vulavurisana i ka nkoka swinene eka swilo leswi hanyaka tanihi leswi xin’wana xi ti tshegeke hi swin’wana na hi leswi vutomi byi rharhanganeke.

Xana u nga swi rhandza ku tiva swo tala malunghana ni tindlela leti hlamarisaka ta mbulavurisano emisaveni leyi hi hanyaka eka yona? Naswona, xana u nga swi tsakela ku engetela ku tlangela ka wena vuswikoti lebyi u nga na byona bya ku vulavula ni ku byi antswisa? Xihloko lexi landzelaka xi nga ku pfuna.

[Swifaniso leswi nga eka tluka 19]

Xana “penguin” leya mbhaha yi n’wi kuma njhani nuna wa yona?