Tatana Loyi Vana Va N’wi Lavaka

VANA va lava tatana loyi a va rhandzaka, loyi a nga munghana wa vona, naswona a endlaka hinkwaswo leswi a nga swi kotaka ku va pfuna va kula va va vanhu lavakulu lava nga ni vutihlamuleri, lava tshembekaka. Kambe vanhu a va si swi tekela enhlokweni leswaku vana va lava tatana wo tano.

I ntiyiso leswaku vamanana hi vona va bebulaka vana, naswona va ni vutihlamuleri lebyikulu swinene. Kambe loko yi vula leswaku tatana na yena u ni vutihlamuleri bya nkoka ku fana na manana, The Wilson Quarterly yi te: “Leswi vatatana va nga ha byarhiki vutihlamuleri bya vona hi vutalo hi swona leswi vangaka swiphiqo swo tala leswikulu eka vanhu va le Amerika”—naswona hi nga engetela, ni swa misava hinkwayo.

Phepha-hungu ra le Brazil leri nge Jornal da Tarde ri vika hi ta nkambisiso lowu gimeteke hi ku vula leswaku mahanyelo yo tala yo biha ya vantshwa—ku fana ni ku va ni ntshiva, ku xandzuka, ku feyila exikolweni ni ku nga khathali—hakanyingi “swi vangiwa hi ku pfumaleka ka vatatana.” Naswona buku ya le Italiya leyi nge Gli imperfetti genitori (The Imperfect Parents) hi Marcello Bernardi yi kandziyisa leswaku vana va fanele va va ni vatswari vambirhi leswaku va ta kula kahle.

Vutomi Bya Ndyangu Byi Nga Antswisiwa

Hambiloko vatatana lava nga khathaliki va hoxe xandla eka swiphiqo swa le ndyangwini kumbe ku nga vona va swi nyanyiseke, sweswo a swi vuli leswaku timhaka a ti nge lulamisiwi naswona vutomi bya ndyangu a byi nge antswisiwi. Njhani? Tatana u fanele a endla yini?

Swi le rivaleni leswaku vana va lava ku hanya endyangwini, va swi vona leswaku ku ni munhu la ungameleke ndyangu wolowo loyi a khathalaka ha vona. Loko sweswo swi nga endliwi, hilaha swi talaka ku va hakona namuntlha, vutomi bya vana bya khumbeka swinene. Kambe xiyimo xexo a xi onhakelanga makumu, ku nga khathariseki leswaku tatana u kona endyangwini kumbe e-e. Eka Pisalema 68:5, Bibele yi ri: “Tata wa vana lava nga riki na tatana . . . Xikwembu xi tano endhawini yo kwetsima leyi xi tshamaka eka yona.”a

Ndlela Yo Kuma Mpfuno

Mhaka ya leswaku mpfuno wa Xikwembu i wa nkoka nileswaku wu nga kumeka swi vonaka hi xiyimo lexi hlamuseriweke hi Lidia, nhwanyana wa le Poland la boxiweke exihlokweni lexi hundzeke. Xana vutomi bya ndyangu a byi ri njhani eka vona? Xana Xikwembu xi wu pfune njhani ndyangu wa ka vona?

Franciszek, tata wa Lidia, wa pfumela leswaku loko vana vakwe va ha ri vatsongo, u honise ndyangu wakwe, hilaha n’wana wakwe a vuleke hakona. U ri: “A ndzi nga ri na mhaka nileswaku vana va hina va endla yini. A ndzi nga va kombisi rirhandzu, naswona a hi nga ri vanghana.” Xisweswo a a nga swi tivi leswaku loko Lidia a ri ni malembe ya 14, yena ni ntsongwana yakwe ya mufana ni leya nhwanyana ana se a va ya etigigini, a va dzaha, va nwa ni ku lwa.

Eku heteleleni, Franciszek u ri vonile khombo leri vana vakwe a va langutane na rona, u tsemeke nhlana kutani a ti yimisela ku endla swo karhi. U ri: “Ndzi khongele eka Xikwembu ndzi kombela mpfuno.” Nkateko wa kona, endzhakunyana ka sweswo Timbhoni ta Yehovha ti n’wi endzerile ekaya, yena ni nghamu va pfumerile ku dyondza Bibele. Hi ku famba ka nkarhi, vatswari lava va sungule ku hanya hi tidyondzo ta Bibele. Xana leswi swi va khumbe njhani vana?

Franciszek wa hlamusela: “Va sungule ku lemuka leswaku ndzi tshike ku nwa naswona a ndzi va tatana lonene. A va lava ku ti tiva ku antswa Timbhoni ta Yehovha. Va sungule ku dyondza Bibele ni ku hambana ni vanghana lavo biha.” Rafał, n’wana lowa mufana u vula leswi hi tata wakwe: “Ndzi sungule ku n’wi rhandza tanihi tatana.” Wa engetela: “Hi xitshuketa ntlawa wa le xitarateni wu sungule ku ka wu nga ha vi wa nkoka. A hi khomekile hi mintirho ya moya.”

Franciszek sweswi i nkulu la nga Mukreste evandlheni ra Timbhoni ta Yehovha, naswona wa ha khathala hi ndyangu wakwe ni nhluvuko lowu ha un’we a wu endlaka hi tlhelo ra moya. Nsati wakwe na Lidia i maphayona, vavuri va evhangheli va nkarhi hinkwawo. Rafał ni ntsongwana yakwe Sylwia, va hlanganyela hi timbilu ta vona hinkwato edyondzweni ya Bibele, va hlamula eminhlanganweni ya Vukreste naswona va byela van’wana hi ta ripfumelo ra vona.

U Tirhise Leswi A Swi Dyondzeke

Nakambe, ehleketa leswi endlekeke hi Luis, tata wa Macarena. Tsundzuka leswaku i nhwanyana wa malembe ya 21 wa le Spaniya loyi a tshahiweke exihlokweni xo sungula. Luis a a lo swi rhaa, leswa tata wakwe lowa xilovekelo. Hilaha Macarena a vuleke hakona, a a famba masiku yo hlayanyana ni vanghana vakwe. Tlhandlakambirhi, a a khome nkatakwe ku fana ni nandza, ku nga ri nghamu. Vukati bya vona a byi ri ekusuhi ni ku hahluka, naswona Macarena ni tintsongwana takwe a va tshikilelekile swinene.

Kambe, siku rin’wana Luis u pfumerile ku dyondza Bibele ni Timbhoni ta Yehovha. Wa hlamusela: “Ndzi sungule ku tinyika nkarhi ni nkatanga ni vana. A hi bula swin’we, hi dya swin’we ni ku dyondza Bibele swin’we. Hi tlhele hi hlanganyela eku endleni ka mintirho ya le ndlwini ni ku hungasa swin’we.” Macarena u ri: “Ndzi sungule ku twa leswaku ndzi ni tatana la nga ni musa loyi a a wu rhandza swinene ndyangu wakwe.”

Xa nkoka ngopfu, Luis a nga khutazanga ntsena ndyangu wakwe leswaku wu tirhela Xikwembu kambe a a hanya hi leswi a a swi dyondzisa. U tshike “bindzu leri a ri nyuka,” hi ku vula ka Macarena, “hikuva a ri teka nkarhi wo tala naswona a a lava ku khathala ngopfu hi timhaka ta ndyangu wakwe.” Ku ve ni vuyelo lebyinene ngopfu. Macarena u ri: “Xikombiso xakwe xi ndzi dyondzise ku hlayisa tihlo ro olova ni ku rhangisa swilo swa moya.” Sweswi i phayona naswona mana wakwe ni vamakwavo i swirho leswi hisekaka swa vandlha ra Vukreste.

Xiboho Xa Mukongomisi Eka Rhalaweyi

Swi le rivaleni leswaku vana va lava tatana la endlaka swiboho leswi nga ta vuyerisa vana vakwe. N’wana wa kondlo-a-ndzi-dyi wa Takeshi Tamura, mukongomisi wa le Japani la boxiweke exihlokweni lexi hundzeke, u sungule ku tihlanganisa ni vanghana vo biha naswona a swi vonaka leswaku u tipeta ekhombyeni. A ku ri hi 1986, ku nga lembe leri Takeshi a endleke xiboho xo tshika xikhundlha lexi tlakukeke eJapanese National Railways. Xana Takeshi u titwa njhani sweswi, endzhaku ka malembe ya 18?

Wa ha ku vula a ku: “Kumbexana xexo a ku ri xiboho lexinene ku tlula hinkwaswo leswi ndzi tshameke ndzi swi endla. Ku heta nkarhi wo tala ndzi ri ni n’wana wa mina naswona hi endla swilo hinkwerhu, ku katsa ni ku dyondza Bibele na yena, swi ve ni vuyelo lebyinene ngopfu. Hi ve vanghana, naswona u tshike vanghana vakwe lava a va tikhome hi ndlela yo biha.”

A se ku ri malembenyana nsati wa Takeshi a ve Mbhoni ya Yehovha, naswona xikombiso xakwe lexinene hi xona xi susumeteleke nuna wakwe ku kambisisa Bibele swin’we ni ku nghenelela ngopfu etimhakeni ta ndyangu. Eku heteleleni, n’wana wakwe wa mufana ni wa nhwanyana, na vona va ve Timbhoni. Takeshi ni n’wana wakwe sweswi i vakulu emavandlheni yo hambana, naswona nsati wakwe ni n’wana wakwe wa nhwanyana i maphayona.

Vatatana Va Lava Mpfuno

Vatatana vo tala, hambiloko va swi xiya leswaku va honisa vana va vona, a va swi tivi leswi va faneleke va swi endla. Phepha-hungu ra le Spaniya leri vuriwaka La Vanguardia a ri ri ni nhloko-mhaka leyi nge, “Vatswari Lava Endlaka 42 Wa Tiphesente [Va Le Spaniya] Va Pfumela Leswaku A Va Swi Tivi Leswaku Va Nga Va Kurisa Njhani Vana Va Vona Va Malembe Ya Kondlo-a-ndzi-dyi.” Kambe ku nga vuriwa leswi fanaka hi vatatana lava nga ni vana lava nga si fikaka emalembeni ya vuntshwa swin’we ni lavatsongo. Ku hambana ni ndlela leyi vanhu vo tala va anakanyaka ha yona, vana lava na vona va lava leswaku tatana la tinyiketeleke a va nyika nkarhi ni nyingiso.

Hi swihi swin’wana leswi nga dyondziwaka malunghana ni ku va tatana lonene? I vamani lava nga swikombiso leswinene ngopfu swa vatatana, naswona i yini lexi nga dyondziwaka eka vona? Xihloko xa hina xo gimeta xi ta hlahluva swivutiso leswi.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Swifaniso leswi nga eka tluka 23]

Vatatana lava va nyikeke vana va vona leswi va swi lavaka

Franciszek ni ndyangu wakwe

Luis ni ndyangu wakwe

Takeshi ni ndyangu wakwe