Ku Saseka Loku Nga Ka Nkoka Swinene
VANHU va kokiwa mahlo hi vanhu lava va va tekaka va sasekile. Kahle-kahle, i yini lexi endlaka leswaku u koka mahlo? Phela, a wu nge swi koti ku ticinca ngopfu loko u nga lavi ku vaviseka. Ku tlula kwalaho, vumbhurhi bya hundza tanihi leswi namuntlha a nga riki kona munhu la nga balekelaka ku dyuhala ni mavabyi. Xana byi kona vumbhurhi lebyi nga bya nkoka swinene, lebyi tshamaka nkarhi wo leha, lebyi u nga byi fikelelaka?
Ndlela Leyi Ku Saseka Ka Le Ndzeni Ku Nga Ka Nkoka Ha Yona
Bibele ya hi tiyisekisa leswaku Muvumbi, ku nga Yehovha Xikwembu, u teka ku saseka ka le ndzeni ku ri kona ka nkoka. Languta swikombiso swin’wana.
Loko Yehovha a byela muprofeta Samuwele leswaku a hlawula hosi ya Israyele exikarhi ka vana va Yese, muprofeta u tsakisiwe hi Eliyabu loyi a a sasekile. Samuwele u te: “Ku ta va ku ri yena loyi Hosi yi n’wi hlawuleke.” Kambe Yehovha u byele Samuwele a ku: “U nga ehleketi leswaku Eliyabu hi yena hikwalaho ka leswi a leheke a tlhela a saseka. A hi yena loyi ndzi n’wi hlawuleke. Vanhu va avanyisa munhu hi ku ya hi ndlela leyi a langutekaka ha yona, kambe mina ndzi languta vanhu hi leswi nga etimbilwini ta vona.”—1 Samuwele 16:6, 7, Contemporary English Version.
Loyi a hlawuriweke ku va hosi hi lontsongo eka vona, i Davhida. Hambileswi a ku vuriwa leswaku u ni “mahlo yo saseka” ni ku tlhela a ‘saseka,’ swi nga ha endleka Davhida a a nga sasekanga ngopfu ku fana ni vabuti wakwe. Kambe “moya wa Yehovha wu sungula ku tirha ehenhla ka Davhida ku sukela esikwini rero ku ya emahlweni.” Hambileswi a a nga hetisekanga naswona a endleke swidyoho leswikulu, u dume tanihi munhu wa mbilu leyinene ni nandza wo tshembeka wa Xikwembu ku kondza a fa. (1 Samuwele 16:12, 13) Handle ko kanakana, Xikwembu a xi rhandza ngopfu ku saseka kakwe ka le ndzeni.
Ku hambana na yena, anakanya hi Absalomu un’wana wa vana va Davhida. A a ri wanuna loyi a a nga rhandziwi hambileswi a a sasekile. Bibele yi vula leswi landzelaka ha yena: “Loko ku ringanisiwa na Absalomu a ku nga ri na munhu loyi a a saseke ku fana na yena etikweni hinkwaro ra Israyele loyi a a ta ndhundhuzeriwa hi ndlela yoleyo. Ku sukela enkondzweni wa nenge ku ya ethavathaveni, a a nga ri na xivati.” (2 Samuwele 14:25) Hambiswiritano, ku navela ka Absalomu xikhundlha ku n’wi susumetele leswaku a xandzukela tata wakwe kutani a teka vuhosi hi nkani. Nakambe u pfinye tinhlantswa ta tata wakwe. Hikwalaho ka sweswo, Absalomu u endle leswaku Xikwembu xi n’wi karihela naswona u fe ku fana ni mbyana.—2 Samuwele 15:10-14; 16:13-22; 17:14; 18:9, 15.
Xana u titwa u n’wi rhandza Absalomu? Nikatsongo! A a nga rhandzeki. Ku saseka ka yena a ku swi kotanga ku tumbeta ku tikukumuxa ni ku pfumala ka yena ku tshembeka kumbe ku sivela leswaku a nga lovisiwi. Hi hala tlhelo, Bibele yi tamele swikombiso swa vanhu vo tala vo tlhariha, lava rhandzekaka kambe ku nga vuriwiki nchumu malunghana ni ku saseka ka vona. Entiyisweni, nchumu lowu nga wa nkoka swinene a ku ri ku saseka ka vona ka le ndzeni.
Ku Saseka Ka Le Ndzeni Ku Koka Van’wana
Xana ku saseka ka le ndzeni ku nga koka vanhu van’wana? Georgina, la nga ni malembe ya kwalomu ka kaye a tekiwile u ri: “Eka malembe lawa hinkwawo, ndzi tsakisiwe hi nuna wa mina hikwalaho ka leswi a tshembekeke eka mina. Nchumu wa nkoka evuton’wini bya yena i ku tsakisa Xikwembu. Sweswo swi endle leswaku a va munhu la anakanyelaka ni la nga ni rirhandzu. Loko a endla swiboho wa ndzi anakanyela naswona u endla leswaku ndzi titwa ndzi rhandziwa. Ndza swi tiva leswaku wa ndzi rhandza hakunene.”
Daniel loyi a tekeke nsati hi 1987, u ri: “Nkatanga u sasekile eka mina. A ndzi kokiwanga ntsena hi vumbhuri bya yena kambe vumunhu byakwe byi endla leswaku ndzi n’wi rhandza swinene. Minkarhi hinkwayo wa va anakanyela vanhu van’wana naswona u va endlela swo karhi leswaku va titwa va tsakile. U ni timfanelo letinene ta Vukreste. Sweswo swi endla leswaku ndzi swi tsakela ku tshama na yena.”
Leswi vanhu va misava leyi ya namuntlha va tsakisiwaka ntsena hi leswi va swi vonaka, hina hi fanele hi ringeta ku kambisisa ni leswi tumbeleke. Hi fanele hi swi xiya leswaku ku va leswi van’wana va “lavaka” swona swa tika, minkarhi yin’wana a swi koteki—naswona leswi va swi lavaka a hi swa nkoka. Kambe, ku fikelela timfanelo letinene leti endlaka leswaku munhu a saseka endzeni swa koteka. Bibele yi ri: “Vuxongi byi nga ha va vunwa, ku saseka ku nga ha va vuhava; kambe wansati la chavaka Yehovha hi yena loyi a tikumelaka ku dzunisiwa.” Ku hambana ni sweswo Matsalwa ma tsundzuxa: “Wansati wo saseka kambe a fularhela leswinene u fana ni xingwavila xa nsuku enhompfini ya nguluve.”—Swivuriso 11:22; 31:30.
Rito ra Xikwembu ra hi pfuna leswaku hi hlayisa “munhu la nge xihundleni wa mbilu, la ambaleke swiambalo leswi nga onhakiki swa moya wo rhula ni wo olova, lowu nga ni risima lerikulu emahlweni ka Xikwembu.” (1 Petro 3:4) Entiyisweni, ku saseka ko tano ka le ndzeni i ka nkoka swinene ku tlula ku saseka ka le handle. Naswona vanhu hinkwavo va nga ku fikelela.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 24, 25]
Timfanelo letinene ti nga pfuna swinene leswaku ti ku sasekisa ku tlula murhi wun’wana ni wun’wana lowu sasekisaka miri