Misava Yi Nga Ponisiwa!

SWIHLOKO leswo rhanga swi hlamusele kahle leswaku vanhu a va nge hambeti va tirhisa rifuwo ra misava hi mpimo lowu va ri tirhisaka ha wona sweswi. I ntiyiso leswaku vafumi va endle matshalatshala lamakulu yo sivela nthyakiso, ku tsemeleriwa ka mirhi ni swiphiqo swin’wana swa mbango. Ku sungula hi Nhlengeletano ya Nhlangano wa Matiko ya Mbango wa Vanhu hi 1972, ku landzele tinhlengeletano tin’wana nkarhi ni nkarhi, laha tinxaka ta 163 ti bumabumeleke maendlelo yo hambana-hambana yo sirhelela mbango. Xana vuyelo byi ve byihi? David Hunter la nga mukongomisi-nkulu eka Vandla ra Nawu wa Mbango wa Misava Hinkwayo, u te: “Khombo ra kona, mintwanano leyi yo tala, makungu ni swilo swin’wana leswi endliweke a swi swi kotanga ku lulamisa xiyimo xa mbango lexi onhakeke.” Entiyisweni, Hunter u engetele a ku, “swiyimo hinkwaswo swa mbango swa nyanya namuntlha ku tlula hilaha a swi ri hakona hi 1992 enkarhini wa Nhlengeletano ya Nhlangano wa Matiko.”

Ha yini ku nga ri na nhluvuko endzhaku ka loko ku hele malembe lama tlulaka 30 ku ri karhi ku lwiwa ni timhaka ta mbango? Xivangelo xin’wana hileswi ku nga ni xilaveko xa ku antswisiwa ka ikhonomi. Tiikhonomi ti titshege hi mali leyi tirhisiwaka. Sweswo swi lava leswaku mabindzu ma endla leswintshwa hi ku tirhisa swilo leswi kumekaka eka mbango. Eka fambiselo leri, mbango hi wona wu lahlekeriwaka. Xana xiphiqo lexi xi nga tlhantlhiwa njhani?

Magoza Lama Hoxeke

Bibele ya hlamusela leswaku ha yini matshalatshala ya munhu yo tifuma ma hundzuke nyuku wa mbyana wu ngo helela evoyeni. Muprofeta Yeremiya u te: “Oho Yehovha, ndzi swi tiva kahle leswaku ndlela ya munhu wa la misaveni a yi le ka yena. Munhu loyi a fambaka a nga ka a nga wu kongomisi nkondzo wa yena.” (Yeremiya 10:23) Hakunene marito lawa ma ve ntiyiso!

Xana u tshame u endzela entangeni kumbe ephakeni? Mawaku ndlela leyi hi yi tsakelaka ha yona mirhi yo saseka, magungu ni swiluva! Kambe ntanga wo saseka a wu nge tiendlekeli. Vatirhi va le ntangeni lava nga ni vutshila va heta tiawara to tala va ri karhi va hunguta marhavi ya mirhi, va tsema byanyi ni ku hlakulela swiluva leswaku swi ta languteka kahle. Ehleketa leswaku kaya ra hina ra misava a ri ta languteka njhani loko misava hinkwayo a yo khathaleriwa hilaha ntanga wu khathaleriwaka hakona.

Entiyisweni, Muvumbi wa hina u lava leswaku planete ya hina yi khathaleriwa hi ndlela leyi fanaka. Hi ku ya hi rungula ra ku tumbuluxiwa ka swilo leri kumekaka eRitweni ra Xikwembu leri huhuteriweke, “Yehovha Xikwembu [u teke] munhu a n’wi veka entangeni wa Edeni leswaku a wu rima ni ku wu khathalela.” (Genesa 2:15) Tlhandlakambirhi, vanhu va nyikiwe xileriso xa leswaku va khathalela ntanga wa Edeni ni ku ndlandlamuxa Paradeyisi yoleyo yo sungula kukondza yi tata misava hinkwayo.—Genesa 1:28.

Khombo ra kona, hikwalaho ka ku nga yingisi, Adamu na Evha va hundzuke vanhu lava nga hetisekangiki kutani va lahlekeriwa hi lunghelo ro khathalela ni ku ndlandlamuxa Paradeyisi. (Genesa 3:1-6, 23) Leswi hi nga vatukulu va mpatswa wolowo wo sungula, hi kume ndzhaka ya xidyoho ni ku nga hetiseki ka vona. (Varhoma 5:12) Ku tirhisa rifuwo ra ntumbuluko hi ndlela yo biha i xikombiso xin’wana xa leswaku munhu wa tsandzeka ku tifuma. Swi lo dlaa, leswaku vanhu a va nge swi koti ku tlhantlha swiphiqo swa vona. Ku laveka mpfuno wun’wana ku nga ri wa vanhu.

Ndlela Yo Lulamisa Xiphiqo Lexi

Loko a ha ri emisaveni, Yesu u dyondzise vadyondzisiwa vakwe ku khongela va ku: “Mfumo wa wena a wu te. Ku rhandza ka wena a ku endleke emisaveni, hilaha ku endlekaka hakona etilweni.” (Matewu 6:10) Bibele yi dyondzisa leswaku ehansi ka Mfumo wa Xikwembu wa le tilweni, misava yi ta endliwa Paradeyisi. (Pisalema 37:10, 11) Enkarhini wolowo mirhi ni swimilana swi ta rhumbuka kahle eka mbango lowunene. (Pisalema 72:16) Ehansi ka nkongomiso wa Xikwembu misava yi ta basisiwa naswona vanhu va ta dyondza ku hanya hi ku fambisana ni mbango. Xana hi nga tiyiseka njhani emhakeni leyi?

Bibele yi vula leswaku misava “a yi nge tsekatsekisiwi hilaha ku nga riki na makumu, kumbe hi masiku.” (Pisalema 104:5) Hi nkarhi lowu faneleke wa Xikwembu, vanhu hinkwavo lava hanyaka va ta kuma mikateko hilaha ku nga heriki, ku katsa ni rihanyo lerinene, swakudya swo tala ni tindlu letinene. Xana u nga tsakela ku dyondza leswi engetelekeke malunghana ni xikongomelo xa Xikwembu? Vulavula ni Mbhoni ya Yehovha yin’wana ni yin’wana. Yi ta tsakela ku ku kombisa hi Bibele ndlela leyi Misava yi nga ta va xiswona ni ndlela leyi yi nga ta pona ha yona!

[Swifaniso leswi nga eka tluka 10]

Ehansi ka nkongomiso wa Xikwembu, vanhu va ta wu khoma kahle mbango

[Xihlovo Xa Kona]

Girl and farmer: © Jeremy Horner/Panos Pictures