Vantshwa Va Vutisa . . .

Xana Ndzi Nga Swi Papalata Njhani Ku Tolovelana Ni Vanhu Lava Nga Riki Vanene?

“Ndzi sungule ku tolovelana ni nhwanyana un’wana exikolweni. . . . A a nga tirhisi swidzidzirisi, a a nga rhandzi swinkhubyana naswona a a nga ri matlula-hoko. A a nga rhuketeli naswona a a pasa hi tinyeleti exikolweni. Kambe a a ri munghana wo biha.”—Beverly.a

HA YINI Beverly a endle xiboho lexi nga laha henhla? Sweswi wa swi lemuka leswaku nhwanyana loyi u n’wi kucetele ku endla swilo swo biha. Beverly wa hlamusela: “Loko ndzi ya emahlweni ndzi tihlanganisa na yena, na mina ndzi sungule ku hlaya tibuku ta vungoma, ndzi pfanga no tsala switori leswi fambisanaka na byona.”

Muntshwa la vuriwaka Melanie na yena u kuceteriwe ku tikhoma hi ndlela yo biha—kambe yena a a kuceteriwa hi un’wana la tivulaka Mukreste-kulobye! Xana u nga swi tiva njhani leswaku munhu wo karhi u ta va munghana lonene? Xana swi ni khombo minkarhi hinkwayo ku tolovelana ngopfu ni vanhu lava nga riki vapfumeri? Xana vunghana bya Vakreste-kulobye a byi na khombo minkarhi hinkwayo?

Entiyisweni, ku vuriwa yini hi ku va ni munghana wa rimbewu leri hambaneke? Loko u veke munhu un’wana tihlo leswaku u nga tekana na yena, xana u nga swi tivisa ku yini loko mi ta va ni vuxaka lebyinene? A hi voneni leswaku misinya ya milawu ya Bibele yi nga pfuna njhani eku hlamuleni ka swivutiso swo tano.

I Vanghana Va Njhani Lava Nga Vanene?

Xana leswi munghana wakwe wa le xikolweni a a nga ri mugandzeri wa Xikwembu xa ntiyiso a swi fanele swi endle leswaku Beverly a kanakana ku endla vunghana na yena? Phela, Vakreste va ntiyiso a va ehleketi leswaku munhu a hi lonene kumbe u tikhome hi ndlela yo biha ntsena hileswi a nga riki mupfumeri-kolobye. Kambe loko swi ta emhakeni yo endla vunghana lebyikulu, hi ni xivangelo xo va ni vuxiya-xiya. Muapostola Pawulo u lemukise lava a va ri evandlheni ra le Korinto hi lembe-xidzana ro sungula a ku: “Vunakulobye byo biha byi onha mikhuva leyi pfunaka.” (1 Vakorinto 15:33) Xana a a vula yini hi marito lawa?

Swi nga ha endleka leswaku van’wana va Vakreste volavo va le Korinto a va tihlanganisa ni Vaepikuro, valandzeri va mufilosofi wa Mugriki la vuriwaka Epikuro. Phela, Epikuro a a dyondzisa valandzeri vakwe leswaku va va ni mahanyelo lamanene, xivindzi, ku tikhoma ni vululami. Nakambe a a va tshinya leswaku va nga endli swo biha exihundleni. Kutani, ha yini Pawulo a a teka Vaepikuro ni van’wana lava a va ri ni mavonelo yo tano evandlheni leswaku i ‘vanakulobye vo biha’?

Vaepikuro a va nga gandzeli Xikwembu xa ntiyiso. Leswi a va nga kholwi leswaku ku ta va ni ku pfuka ka vafi, a va khutaza vanhu leswaku va tiphina hi ku helela hi vutomi bya vona bya nkarhi wolowo. (Mintirho 17:18, 19, 32) Kutani, a swi hlamarisi leswi van’wana evandlheni ra le Korinto va sunguleke ku ka va nga ha kholwi leswaku ku ta va ni mpfuko wa vafi hikwalaho ka leswi a va tihlanganisa ni vanhu vo tano. Hi yona mhaka leyi Vakorinto vo Sungula ndzima 15—laha hi kumaka xilemukiso xa Pawulo malunghana ni vanakulobye vo biha—yi tameleke rungula ro tala swinene leri a ri tsaleriwe ku tiyisekisa Vakreste volavo vo sungula hi ntshembo wa ku pfuka ka vafi.

Xana hi dyondza yini? Vanhu lava nga xi chaviki Xikwembu na vona va nga ha kombisa timfanelo letinene. Kambe loko u va endla vanghana va wena lavakulu, ndlela leyi u anakanyaka ha yona, ripfumelo ra wena ni mahanyelo ya wena swi ta khumbeka. Hikwalaho, eka papila rakwe ra vumbirhi leri yaka eka Vakorinto, Pawulo u te: “Mi nga paniwi ni lava va nga riki vapfumeri.”—2 Vakorinto 6:14-18.

Fred, la nga ni malembe ya 16 hi vukhale u swi vonile leswaku Pawulo a a vurisile. U rhange a pfumela ku endla ntirho wa le tlhelo wa xikolo lowu a wu lava leswaku a ya etikweni lera ha hluvukaka ku ya pfuna eku dyondziseni ka vana kwalaho. Kambe, loko yena ni swichudeni-kulobye va ri karhi va lunghiselela swin’we, Fred u cince vonelo rakwe. U te: “A ndzi swi vona leswaku nkarhi wo tala lowu ndzi nga ta wu heta na vona wu ta ndzi vavisa hi tlhelo ra moya.” Hikwalaho ka sweswo, Fred u hlawule ku tshika ntirho wolowo kutani a pfuna vanhu lava pfumalaka hi tindlela tin’wana.

Vunghana Ni Vakreste-kuloni

Kambe, ku vuriwa yini hi vunghana endzeni ka vandlha ra Vukreste? Loko Pawulo a tsalela jaha leri vuriwaka Timotiya, u ri lemukise a ku: “Endlwini leyikulu a ku na swibya swa nsuku ni swa silivhere ntsena kambe ni leswi vatliweke hi ntsandza ni swa vumba, swin’wana i swa xikongomelo lexi xiximekaka kambe swin’wanyana i swa xikongomelo lexi nga xiximekiki. Hikokwalaho, loko munhu a papalata leswo hetelela, u ta va xibya xa xikongomelo xo xiximeka, xo kwetsima, lexi nga mpfuno eka n’wini wa xona, lexi lunghekeleke ntirho wun’wana ni wun’wana lowunene.” (2 Timotiya 2:20, 21) Hikwalaho Pawulo a nga yi pfala-pfalanga mhaka ya leswaku hambi ku ri exikarhi ka Vakreste, ku nga ha va ni van’wana lava nga tikhomiki hi ndlela ya xichavo. Naswona u khongotele Timotiya hi ku kongoma leswaku a hambana ni vanhu vo tano.

Xana leswi swi vula leswaku a wu fanelanga u va tshemba Vakreste-kuloni? Doo! Nakambe a swi vuli leswaku u fanele u langutela leswaku vanghana va wena va nga vi na swihoxo. (Eklesiasta 7:16-18) Kambe, mhaka ya leswaku muntshwa u va kona eminhlanganweni ya Vukreste kumbe u ni vatswari lava hisekaka evandlheni a swi vuli leswaku u ta va munghana lonene.

Swivuriso 20:11 yi ri: “Mufana [kumbe nhwanyana] u tiviwa hi ndlela leyi a hanyaka ha yona loko mintirho yakwe yi tengile naswona yi lulamile.” Hikwalaho, swi fanerile leswaku u tivutisa: Xana vuxaka bya munhu loyi na Yehovha i nchumu wa nkoka evuton’wini byakwe? Kumbe, xana u kombisa leswaku u ni mboyamelo ni langutelo leri kombisaka “moya wa misava”? (1 Vakorinto 2:12; Vaefesa 2:2) Xana loko u ri na yena, u ku khutaza ku gandzela Yehovha?

Loko u hlawula vanghana lava n’wi rhandzaka ngopfu Yehovha naswona va rhandzaka timhaka ta moya, a wu nge papalati swiphiqo ntsena kambe u ta kuma ni matimba lamakulu yo tirhela Xikwembu. Pawulo u byele Timotiya a ku: “Lavisisa ku lulama, ripfumelo, rirhandzu, ku rhula, swin’we ni lava va vitanaka Hosi hi mbilu yo basa.”—2 Timotiya 2:22.

Vunghana Ni Va Rimbewu Leri Hambaneke Ni Ra Wena

Loko u kurile naswona u lava ku nghenela vukati, xana u tshame u anakanya hi ndlela leyi misinya yoleyo ya milawu yi nga khumbaka munghana wa wena wa vukati ha yona? Swi tele leswi nga ha ku kokelaka eka munhu loyi u lavaka ku tekana na yena, kambe a xi kona xa nkoka ku fana ni vumoya bya munhu yoloye.

Hikwalaho, Bibele yi hi tsundzuxa hi ku phindha-phindha leswaku hi nga tekani ni munhu la nga riki “eHosini.” (1 Vakorinto 7:39; Deteronoma 7:3, 4; Nehemiya 13:25) I ntiyiso leswaku vanhu lava nga riki vapfumeri va nga ha va vanhu lavanene, lava xiximekaka naswona va nga ni musa. Kambe, a va tiyimiselanga ku fana na wena ku aka timfanelo to tano ni ku tiyisela evukatini loko nkarhi wu ri karhi wu famba.

Hi hala tlhelo, loyi a tinyiketeleke eka Yehovha naswona a tshembekaka eka yena u hlakulela timfanelo ta Vukreste naswona wa ti sirhelela, hambiloko ko ba lexi dumaka. Wa swi xiya leswaku Bibele yi hlanganisa ku rhandza munghana wa wena wa vukati ni ku va ni vuxaka lebyinene na Yehovha. (Vaefesa 5:28, 33; 1 Petro 3:7) Hikwalaho, loko vatekani havambirhi va rhandza Yehovha, va ni nchumu lowu va susumetaka leswaku va tshama va tshembekile eka un’wana.

Xana leswi swi vula leswaku vukati bya vanhu va vukhongeri byin’we byi ta humelela hambiloko ko endleka yini? Doo! Hi xikombiso, loko wo tekana ni munhu loyi ku ngo va ro vito leswaku u rhandza swilo swa moya, xana ku ta humelela yini? Munhu la tsaneke hi tlhelo ra moya a nga lunghekelanga ku lwa ni ntshikilelo wa mafambiselo lawa ya swilo, xisweswo a nga ha fularhela vandlha ra Vukreste hi ku olova. (Vafilipiya 3:18; 1 Yohane 2:19) Vona maxangu ni swiphiqo swa vukati leswi u nga langutanaka na swona loko munhu loyi u tekaneke na yena a wela eka “swilo leswi nyamisaka swa misava.”—2 Petro 2:20.

Loko u nga si hlakulela vuxaka lebyi nga ta endla leswaku mi tekana, tivutise: Xana munhu yoloye u nyikela vumbhoni bya ku va munhu wa moya? Xana u veka xikombiso lexinene tanihi Mukreste? Xana munhu loyi u tiyile entiyisweni wa Bibele kumbe wa ha lava nkarhi lowu engetelekeke leswaku a kula hi tlhelo ra moya? Xana wa tiyiseka leswaku munhu loyi u rhandza Yehovha hi mbilu yakwe hinkwayo? Ku tiva leswaku munhu yoloye u ni ndhuma leyinene swi nga pfuna. Kambe emakumu, u fanele u tiyiseka leswaku munhu loyi u n’wi rhandzaka u tinyiketerile eka Yehovha naswona swi nga ha endleka a va munghana lonene wa vukati.

Nakambe, tsundzuka leswaku van’wana lava ‘tolovelaneke ni vanhu vo biha’ va rhange va rhandza swilo swo biha—ku fana ni vuhungasi lebyi nga fanelangiki kumbe swilo swin’wana swo tano. Vantshwa lava nga xikombiso lexinene evandlheni ra Vukreste a va nge hlanganyeli na wena eka swilo swo tano. Hikwalaho, kambisisa mbilu ya wena.

Loko u kuma leswaku mbilu ya wena yi fanele yi tshinyiwa, u nga wi mapa. Mbilu yi nga ha tshinyiwa. (Swivuriso 23:12) Yinhla ya nkoka hi leyi: I yini lexi u xi lavaka hakunene? Xana u lava ku kokeleka eka leswinene ni le ka lava endlaka leswinene? Hi ku pfuniwa hi Yehovha, u nga swi kota ku hlakulela ku navela ko tano. (Pisalema 97:10) Naswona hi ku letela matimba ya wena ya ku anakanya leswaku u hambanisa leswinene eka leswo biha, u ta kuma swi olova swinene ku vona leswaku i vamani lava nga vaka vanghana lavanene, lava akaka.—Vaheveru 5:14.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 14]

Vanghana lavanene va nga ku pfuna leswaku u kula hi tlhelo ra moya