Nyimpi Leyi Cinceke Vutomi Bya Mina
HI KU VULA KA MICHAEL MOLINA
‘Rhiphabliki ra Viet Nam ri nyike Molina, Socha ra xiyimo xa le hansi xidlodlo xa Vietnam Cross of Gallantry. Endzhaku Molina u kume mendlele ya nsuku tanihi sagwadi ra vumbirhi hi leswi a veke ni xivindzi ni vurhena loko ti ri karhi ti vuya swinene hi swibamu. Hi June 6, 1968, Molina u tlhele a kuma sagwadi rin’wana hi ku va a sirhelele govela ra nkoka leswaku ri nga tekiwi hi ntlawa wa makhomunisi ya le Vietnam,’ ku vike phepha-hungu ra masocha ra “Tester,” ra le Maryland, eU.S.A.
HI KU helela, ndzi lwe tinyimpi ta 284 naswona ndzi kume masagwadi ya 29. Sweswi ndzi tirha tanihi mutirheli la nga Mukreste enyimpini leyi hambaneke, leyi Bibele yi vulaka leswi ha yona: “Matlhari ya nyimpi ya hina a hi ya nyama.” (2 Vakorinto 10:4) Inge ndzi hlamusela leswaku swi tise ku yini leswaku ndzi cinca vutomi bya mina.
Chicago yi kumeka en’walungwini wa Illinois, eU.S.A., laha ku tshamaka ku ri ni moya wa matimba lowu humaka eTiveni ra Michigan. Hi February 1, 1947, ku nga siku leri ndzi velekiweke ha rona, a ku nga ri na moya ntsena kambe a xi vuyisa ni n’wana evukatini. Leswi tatana a ha ku lwa eka Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava, madokodela mambirhi ya masocha ma pfune manana ku ndzi tisa emisaveni. Loko ndzi ri ni malembe ya khume, vatswari va mina va rhurhele eLos Angeles, le California, laha va yiseke buti, sesi swin’we na mina exikolweni xa Makhatoliki.
Ndzi kule ndzi tlanga besibolo ni bolo ya milenge exitarateni kambe a ndzi tlhela ndzi tlanga hi ku va socha hi xibamu lexi endliweke hi mapulanga. Hi va-1960 loko ndzi fika exikolweni xa le henhla, a ku ri malembe yo anakanyisisa ni ya ku cinca langutelo ra mina. Ku dlayiwa ka varhangeri va tiko ni va tipolitiki, ku katsa ni ku duvuriwa ka presidente ya le United States hi 1963, ku macha, ku hisiwa ka mujeko wa le Amerika ni mikitsikitsi a ko va tshamela maxelo. Loko ndza ha ri exikolweni, mina swin’we ni vo tala va lava a ndzi dyondza na vona a hi karhatiwa hi leswaku hi ta vitaniwa hi ya joyina vusocha.
Endzhakunyana ko pasa exikolweni xa le henhla hi 1966, ndzi kume papila ra leswaku ndzi fika ndzi ta kamberiwa rihanyo, naswona ndzi kumeke ndzi hanye bya cheleni. Hambiswiritano, ematshan’weni yo joyina vusocha, ndzi joyine vuthu ra le matini. Tanihi leswi a ndzi tsakela xihaha-mpfhuka-phatsa, ndzi kombele ku tirha ni ntlawa lowuntshwa wa vuthu ra swihaha-mpfhuka-phatsa leswi a swi tirha ni vuthu ra le matini. Hi November 1967, endzhakunyana ko leteriwa katsongo, ndzi tikume ndzi ri entsindza wa Vietnam, eSaigon.
Ku Va eNyimpini Ro Sungula
Ku nga ri kungani ndzi yisiwe erivaleni leritsongo ra swihaha-mpfhuka, laha a ku ri ni mune wa swihaha-mpfhuka-phatsa leswi vuriwaka Huey. Vatluti van’wana va 30 va etlele erivaleni ra swihaha-mpfhuka, kasi hina van’wana hi rhurheriwe eka muako wa swithezi swimbirhi kwalomu ka 16 wa tikhilomitara ku suka kwalaho. Hi siku ra mina ro sungula, ndzi pfuke xikan’we-kan’we loko ndzi twa tikulu ti betetela muako wa hina. Ndzi chike exibendhwanini xa mina ndzi pavalalanyana ehansi. Loko ndzi twa ku baleseriwa ehenhla, ndzi khandziye switepisi ndzi ya elwangwini, laha un’wana a ndzi nyiketeke xibamu. Hi lwe vusiku hinkwabyo, hi nga vehelanga ni tintangu naswona hi ambale swo rhangisa ntsena.
Endzhaku ka masiku manharhu hi ri eku lweni—hi rhendzeriwile ni ku hambanisiwa ni van’wana hi ku helela—hi kayivele swakudya ni mati ku katsa ni matlhari man’wana. Mukongomisi wa hina u ndzi lerise a ku, “Nimixo hi ta tsutsuma hi ya erivaleni ra swihaha-mpfhuka.” A hi fanele ku hundza hi le xidorobanini lexi a xi ri eku tshweni. Loko hi tsemakanya xidorobana lexi a hi twa ni mpfumawulo wa swibamu ku katsa ni swibamu swa othometiki. Mintsumbu a yi lo n’walalala.
Eku heteleleni hi fike erivaleni ra swihaha-mpfhuka laha na kona a swi bihile. Hi cele swigodyana hi nghena kona kutani hi sungula ku duvula. Makhomunisi ya le Vietnam ma nghene ko tala ma hlasela rivala ra hina ra swihaha-mpfhuka, ma dlaya vanhu vo tala ku katsa ni mukongomisi wa hina. Ndzi tshame exigojanini xa mina mavhiki yo hlayanyana ndzi nga cinci swiambalo kumbe ku hlamba. Kutani xihaha-mpfhuka-phatsa xi hi yise egovelweni rin’wana.
Endzhaku ka masiku wolawo yo sungula ya nyimpi, a ndzi tiyimisele ku duvula ndzi yime enyangweni wa xihaha-mpfhuka-phatsa. Ndzi leteriwe masiku ma nga ri mangani kutani ndzi va xiphemu xa vuthu ra le moyeni. A se ku ri mukhuva ku hlasela hi swibamu; masiku man’wana a ndzi haha kanharhu kumbe ka mune hi xihaha-mpfhuka-phatsa ndzi ri karhi ndzi duvula.
Ndlela Leyi Nyimpi Yi Hi Khumbeke Ha Yona
A ndzi tsemeke nhlana ku vona ku dlayeteriwa ka vanhu vo tala swonghasi. Hi nkarhi lowu fanaka, a ndzi anakanya leswaku le tikweni ra ka hina a va nga swi rhandzi leswaku hi ya lwa. Xana a hi nga lweli ntshunxeko? Xana a hi nga veki vutomi bya hina ekhombyeni leswaku van’wana va ta hanya vutomi byo antswa? Hambiswiritano, a ndzi nga swi twisisi leswaku hi lwela yini. I mani loyi a a ta vuyeriwa enyimpini? Xana i makhomunisi ya le Vietnam? Ma tiyisele malembe yo tala ya nyimpi hina hi nga si fika. Sweswi a ko fa vanhu vo tala naswona van’wana va xaniseka.
A ndza ha ri ntsongo naswona a ndzi nga swi twisisi leswaku ha yini ku ri ni nyimpi. A ndzi nga ri na nkarhi wo anakanya ha swona. A ndzi tiva ntsena leswaku ndzi fanele ku haha ndzi hlasela hikuva a ku ri wona ntirho lowu a ndzi leteriwe ku wu endla. Vatluti a va tala ku vula leswaku, “Hi leteriwele ku lwa ku nga ri ku ehleketa.” Kambe ndzi tibyele leswaku loko ndzo pona, ndzi ta endla vulavisisi lebyikulu leswaku a hi lwela yini.
Nyimpi ya le Vietnam yi endle leswaku ndzi nghenela nchumu wun’wana lowu a ndzi nga tiyimiselanga ku wu tirhisa—swidzidzirisi. Tanihi n’wana wa malembe ya kondlo-a-ndzi-dyi, a ndzi dzaha, ndzi nwa byala naswona hi mahelo-vhiki ndzi nwa whiskey, ndzi ya ni le tiphatini. Kambe a ndzi nga si tshama ndzi tirhisa swidzidzirisi. Le Vietnam swilo swi cincile. Van’wana va vanghana va mina va te: “Ha yini u nga swi tirhisi, Mike? U ta duvuriwa u fa mundzuku.” Kutani minkarhi yin’wana, ndzi swi tirhisile.
Kambe enyimpini a hi ndhawu yo tirhisa swidzidzirisi hikwalaho ndzi hlambanyile leswaku a ndzi nge swi tirhisi loko ndzi ya eku lweni. Hambiswiritano, loko ndzi muka, a ndzi swi navela kutani ndzi sungule ku swi tirhisa.
Ndzi Vuya eNyimpini
Loko ndzi vuya eCalifornia ku suka eVietnam hi October 1970, langutelo ra mina hi vutomi a ri cincile swinene. Hambileswi ndzi joyineke vusocha leswaku ndzi pfuna etimhakeni to tisa ntshunxeko, ndzi vone onge a ko tlangiwa hi mina. Ndzi vuye ndzi hlundzukile naswona ndzi ri ni rivengo lerikulu. A ndzi kokela etlhelo naswona a ndzi nga ha ri hisekeli tiko ra ka hina.
Ndzi hete nkarhi wo tala ndzi ri eku dzaheni ka mbangi ni ku tirhisa swidzidzirisi swin’wana loko ndzi ri karhi ndzi lunghisa xithuthuthu xa mina egaraji ya vatswari va mina. Ku vilela hi xiyimo xa mina ni ku anakanya hileswi humeleleke eVietnam a swi ndzi tshikilela ngopfu. Ripfalo ri sungule ku ndzi kingindza. Ndzi sungule ku swi navela hi mbilu hinkwayo ku kambisisa lexi vangeleke Nyimpi ya le Vietnam.
Hulumendhe yi pfune vanhu lava a va huma enyimpini leswaku va dyondza, kutani ndzi tsarisile ekholichi ya kwalaho ivi endzhaku ndzi ya eCalifornia State University le Los Angeles. Kwalaho ndzi kume vanghana lava a va nga yimi na yona nyimpi ya le Vietnam ku katsa ni lava a va ri enyimpini. Hi bule nkarhi wo leha hi ta nyimpi ni swiyimo swa misava. Ku hava ni un’we wa hina la kumeke tinhlamulo leti enerisaka; hinkwerhu a hi pfilunganyekile.
Matshalatshala Yo Pfuna Ni Ku Kuma Mpfuno
Entiyisweni, vo tala va hina a hi ri ni swiphiqo swa mintlhaveko ni swa miehleketo. Ndzi titwe ndzi navela ku endla swo karhi leswaku ndzi pfuna. Kutani exikolweni ndzi dyondzele ku pfuna lava nga hanyangiki kahle emiehleketweni. Tanihi leswi ndzi katsekeke enyimpini ni le ku dlayeni, ndzi kunguhate ku endla swo karhi leswaku ndzi rivala hi nyimpi leyi. Xisweswo, ndzi sungule ku tirha eswibedlhele eka lava nga hanyangiki kahle emiehleketweni.
Swichudeni swo tala a swi tirhisa swidzidzirisi eyunivhesiti, naswona ndzi xiye leswaku hi swona swi vangaka swiphiqo swo tala. A ndzi lava ku yisa tidyondzo ta mina emahlweni ni ku pfuna lava nga exibedlhele lava nga ni swiphiqo swa miehleketo. Ndzi tshike ku tirhisa swidzidzirisi hinkwaswo kutani ndzi tirhisa nkarhi ni matimba ya mina ku dyondza ni ku tirha. Tanihi dokodela wa mianakanyo, a ndzi vona nhluvuko wutsongo eka swigulana swa mina swa miehleketo.
Leswi a ndzi karhatekile hi mafambiselo lawa ya swilo ni ku kingindziwa hi ripfalo ra mina, ndzi sungule ku lava mpfuno. Ndzi sungule ku khongela ni ku ya ekerekeni. Masa ya le Kerekeni ya Khatoliki a yi nga ndzi pfuni nchumu. Kutani ndzi sungule ku ya ekerekeni ni vusiku. A ndzi nghena ndzi lumeka khandlhela kutani ndzi khongela emahlweni ka swifaniso. Swifaniso swin’wana a swi ri swa Yesu a hayekiwe exihambanweni swin’we na Mariya a ri ni savula embilwini ya yena ni swifaniso swin’wana swa lava vuriwaka vakwetsimi.
Ndzi sungule ku anakanya ndzi ku: ‘Kunene kereke i ndhawu leyi nga pfuniki nchumu nikatsongo! Xana moya wa Xikwembu wu nga va kona laha hakunene?’ A ndzi lava tinhlamulo ni xikhutazo. A ndzi xaniseke ngopfu. Kutani siku rin’wana ndzi suke ekerekeni ndzi ya khongela ephakini. Ndzi langute tinyeleti naswona ndzi tshemba leswaku a ku ri ro sungula ndzi ringeta ku vulavula ni Muvumbi wa mina hi mbilu hinkwayo.
Ndzi Dyondza Ntiyiso Wa Bibele
Ndzi balekele ntshikilelo wo tirha exibedlhele kutani ndzi endzela munghana wa mina wa khale, Gary hi mahelo-vhiki. Siku rin’wana hi hete nkarhi wo lehanyana hi hlalele TV ekamareni ro wisela eka rona. Mahungu a ma vulavula hi matshalatshala yo vona Presidente Nixon nandzu. Hi vulavule hi vukanganyisi etimhakeni hinkwato ta vutomi naswona ndzi boxe leswaku ndzi titwa ndzi kanganyisiwile malunghana ni nyimpi ya le Vietnam.
Alva, nsati wa munghana wa mina u hi twile kutani a huma ekhixini. U vule leswaku swiendlakalo swo fana ni leswi a hi vulavula ha swona swi hetisisa vuprofeta bya Bibele. Ndzi n’wi vutise ndzi ku, “Xana swiphiqo swa presidente swi fambisana njhani ni vuprofeta bya Bibele?” Alva u hlamusele leswaku ku nga ri khale Mfumo wa Xikwembu lowu lawuriwaka hi Kreste Yesu wu ta siva tihulumendhe hinkwato leto biha nileswaku vanhu va ta hanya hilaha ku nga heriki hi ku rhula emisaveni leyi nga ta endliwa paradeyisi. (Daniyele 2:44; Nhlavutelo 21:3, 4) Alva u vulavule hi Xikhongelo xa Hosi, lexi eka xona hi kombelaka leswaku Mfumo wa Xikwembu wu ta nileswaku ku rhandza ka Xikwembu ku endleka emisaveni hilaha ku endlekaka hakona etilweni.—Matewu 6:9, 10.
Ndzi swi vonile leswaku hakunene hi lava nkongomiso wa Xikwembu leswaku hi va ni hulumendhe leyinene ni ku rhula ka ntiyiso emisaveni. (Eklesiasta 8:9; Yeremiya 10:23) Malunghana ni ku hanya hilaha ku nga heriki, ndzi tsundzuka ndzi dyondza leswaku tiathomo leti endlaka mimiri ya hina ti siviwa hi ku hatlisa. Hambileswi swilo swin’wana leswi Alva a swi vuleke a swi twala swi nga tshembisi, kambe a ndzi navela ku tiva swo tala. A ndzi lava ku rivala swilo swo biha swo tala leswi ndzi swi endleke ni ku pfuna van’wana eku xanisekeni ka vona. Alva u ringanyete leswaku ndzi ya eHolweni ya Mfumo, laha a ndzi ta dyondza swo tala.
Bill Akina a a ri mutirheli wa nkarhi hinkwawo evandlheni. A a tirha eka vuthu ra le matini hi nyimpi ya misava ya vumbirhi kutani a ndzi n’wi twisisa. Ku tlula kwalaho, a a tiva Bibele naswona yena ni nsati wakwe va hlamule swivutiso swa mina swo tala hi ku tirhisa Bibele. Loko ndzi ri karhi ndzi ya emahlweni ni ku dyondza na Bill, ndzi sungule ku swi vona leswaku hambileswi matshalatshala ya mina yo pfuna lava nga exibedlhele a ma ri manene, a ndzi ta va pfuna swa xinkarhana ntsena. Hi hala tlhelo, ku pfuna vanhu va kuma vutivi lebyi kongomeke bya Bibele a swi ta va pfuna leswaku va kuma vutomi lebyi nga heriki loko va ri ni ripfumelo naswona va hanya hi ku pfumelelana ni vutivi byebyo.—Yohane 17:3.
Bill a a dyondza na mina Bibele a tirhisa buku leyi nge Ntiyiso Lowu Yisaka eVuton’wini Lebyi Nga Heriki. Ndzi khuvuriwile ndzi kombisa ku tinyiketela ka mina eka Xikwembu hi July 1974. Endzhaku ka tin’hweti ta tsevu ndzi ve phayona, hilaha Timbhoni ta Yehovha ti va vitanaka hakona vavuri va evhangheli va nkarhi hinkwawo. Hi nkarhi wolowo ndzi tshike tidyondzo ta mina eyunivhesiti ni ku tshika ntirho wa mina exibedlhele. Leswaku ndzi tiwundla, ndzi tirhe ku basisa etibankini ni vusiku. (1 Vatesalonika 4:11) Vanghana ni maxaka ya mina a va anakanya leswaku a ndza ha hanyanga kahle emiehleketweni.
Endzhaku ko phayona eCalifornia nkarhi lowu nga endlaka lembe, ndzi sungule ku tivutisa leswaku ndzi nga tirhisiwa njhani hilaha ku engetelekeke entirhweni wa Yehovha. Ndzi tivekele pakani yo va murhumiwa ematikweni man’wana. Endzhaku ko tirha tanihi phayona ku ringana malembe yo karhi, ndzi kume xirhambo xo ya eXikolweni xa Bibele xa Giliyadi xa Watchtower, lexi hi nkarhi wolowo a xi ri eBrooklyn, le New York. A ndzi ri un’wana wa lava a va ri eka ntlawa wa vu-66 naswona ndzi thwase hi March 11, 1979, eDorobeni ra Long Island, le New York.
Ku Cinca Ka Xiavelo
Ndzi averiwe eGuatemala, le Amerika Xikarhi, laha ndzi tirheke tanihi murhumiwa ku ringana lembe. Kutani ndzi komberiwe ku ya tirha evugandliselweni lebyitsongo erhavini ra Timbhoni ta Yehovha, le Dorobeni ra Guatemala. Hi 1981 ndzi tekane na Lupita, phayona ra kwalaho naswona u rhambiwe ku ta ndzi joyina erhavini. Hi ku famba ka nkarhi hi 1996, ntirho wa hina wo gandlisa eGuatemala wu yimisiwile loko hi sungula ku kuma tibuku ta hina hinkwato ku suka erhavini ra le Mexico.
Xinhwanyatana xa hina Stephanie xi velekiwe hi 1984 kambe ndzi ye emahlweni ndzi tirha erhavini. Sweswo swi ve tano niloko Lupita a kuma Mitchell hi 1987. Ku tshama endhawini leyi nga kule ni rhavi ni ku famba tikhilomitara ta kwalomu ka 10 hi siku a swi nga olovi. Kambe a ku ri lunghelo ku tirha endhawini leyi naswona ndyangu wa mina a wu ndzi seketela swinene.
Lupita na Stephanie sweswi i maphayona, kasi Mitchell i mutirheli la khuvuriweke. U ta heta tidyondzo ta yena exikolweni xa mintirho ya mavoko lembe leri, naswona pakani ya yena i ku va mutirheli wa nkarhi hinkwawo. Ndza swi tiva leswaku hi kuma malunghelo lawa yo hlawuleka ku nga ri hi vuswikoti bya hina kambe hikwalaho ka musa lowu nga faneriwiki wa Yehovha. I Xikwembu xa rirhandzu naswona xi ta tirhisa un’wana ni un’wana la swi rhandzaka ni la lavaka nkongomiso wa xona.
Minkarhi yin’wana ha vutisiwa leswaku hi swi kotisa ku yini tanihi ndyangu ku hlanganyela hi xitalo ensin’wini hi tlhela hi tiwundla. Hi endla ntirho wo tihanyisa hi nkarhi wo wisa. Kambe ku tlula kwalaho, nkarhi hinkwawo hi ringeta ku va ni ‘tihlo ro olova’ etimhakeni ta swilo leswi vonakaka, hi kombela mpfuno wa Yehovha, hi tshemba yena naswona nkarhi ni nkarhi hi lava nkongomiso wa yena.—Matewu 6:25-34; Swivuriso 3:5.
Ku khoma xibamu a swi endla leswaku ndzi titwa ndzi ri ni matimba, kutani ndza swi vona leswaku nkarhi ni nkarhi ndzi fanele ndzi lwela ku hlakulela mfanelo ya ku titsongahata. Mafambiselo lawa ya swilo ya Sathana ma ndzi dyondzise rivengo ni ku dlaya ni ku nga tshembi munhu, ku va ni nsele ni ku tisirhelela. Kambe Yehovha u ndzi kombe tintswalo, naswona ndzi nkhensa ngopfu. Sweswi a ndza ha lavi ku dyondza nyimpi ni kan’we kambe ndzi lava ku va ni rirhandzu ni ntwela-vusiwana eka vanhu hinkwavo.—Matewu 5:43-45; Esaya 2:4.
A swi nga ndzi oloveli ku cinca. Hambiswiritano, ndzi dyondze ku hanya hi ku rhula. Hi ku pfuniwa hi Xikwembu ndzi swi kotile ku hlula ku hahama loku a ndzi va na kona hikwalaho ka nyimpi. Ndzi wu langutele hi mahlo-ngati nkarhi lowu tinyimpi ni hasahasa swi nga ta hela ha wona. (Pisalema 46:9) Kukondza nkarhi wolowo wu fika, ndza ri tlangela lunghelo ro tirha ntirho wo ponisa wa ku pfuna vanhu ku dyondza hi Munyiki lonkulu wa vutomi, Yehovha Xikwembu.
[Swifaniso leswi nga eka tluka 12]
A ndzi duvula ndzi yime enyangweni wa xihaha-mpfhuka- phatsa
[Xifaniso lexi nga eka tluka 14]
Ndzi ri na Bill Akina ni nsati wakwe, Eloise, hi 1978
[Xifaniso lexi nga eka tluka 15]
Ndzi tirha evugandliselweni erhavini ra le Guatemala, hi 1982
[Xifaniso lexi nga eka tluka 15]
Namuntlha ndzi ri na Lupita, Mitchell na Stephanie
[Xifaniso lexi nga eka tluka 15]
Ndzi ri eku chumayeleni ni nsati wa mina