Ndlela Leyi Ndzi Tshikeke Ku Rhandza Nyimpi Ha Yona — Watchtower LAYIBURARI YA LE KA WEB SITE

Ndlela Leyi Ndzi Tshikeke Ku Rhandza Nyimpi Ha Yona

Hi ku vula ka Thomas Stubenvoll

NDZI velekiwe eDorobeni ra New York hi November 8, 1944. Ndzi kulele emugangeni wa South Bronx, lowu hi nkarhi wolowo a wu avanyisiwe hi ku ya hi tinxaka ta vanhu. Loko ndza ha ri xifanyetana, a ndzi heta nkarhi wo tala ndzi ri eswitarateni naswona ndzi hatlise ndzi dyondza ku xixima tindhawu leti a ti ri ehansi ka mintlawa ya swigevenga swa tinxaka to hambana-hambana. Swigevenga sweswo a swi chaviwa hikwalaho ka vugevenga bya swona ni ndlela leyi a swi rhandza madzolonga ha yona.

Loko ndzi ri ni malembe ya 12, se a ndzi joyine ntlawa wun’wana wa swigevenga. Ntlawa wa hina hi wu thye vito leri nge The Skulls. Mina ni vanghana va mina a hi tshova matorokisi ya xitimela lama nga ni nhundzu kutani hi yiva mabokisi ya peanut butter ni ya mixaka yin’wana ya swakudya. Mintlawa ya swigevenga leyi nga ni vafana lava nga emalembeni ya kondlo-a-ndzi-dyi a yi nga chavi nchumu. Mintlawa yoleyo a yi tshamela ku lwa lerova yi dlayana. Siku rin’wana munghana wa mina lonkulu u tlhaviwe a fa ndzi lo n’wi nhwii!

A Ndzi Tsakisiwa Hi Nyimpi

Ku va xirho xa ntlawa wa swigevenga a swi nga ndzi tsakisi nikatsongo. Endzhaku ka nkarhi, a ndzi lava ku rhurhela endhawini yin’wana. Malume wa mina Eddie a a ri eNyimpini ya le Korea, laha a a ri Socha ra Vuthu ra le Matini, ku nga xiphemu xin’wana xa vuthu ra United States. Ndlela leyi a ma hlamuseleke ha yona masocha ya Vuthu ra le Matini yi ndzi tsakise ngopfu. U ndzi byele leswaku masocha wolawo i varhangeri lava hlelekeke tlhelo tinhenha leti leteriweke ku teka swiboho hi ku hatlisa ehansi ka swiyimo swo tika. Nawu lowu Masocha ya Vuthu ra le Matini a ma fanele ma hanya ha wona hi lowu nge Semper fidelis, ku nga marito ya Xilatini lama vulaka leswaku “ku tshembeka minkarhi hinkwayo,” lama kandziyisaka ku tshembeka ni ku tinyiketela ka wona lokukulu. Kutani hi ku famba ka nkarhi a ndzi nga ha lavi nchumu handle ko va socha ra Vuthu ra le Matini.

Hi November 8, 1961, siku leri ndzi hlanganiseke malembe ya 17, ndzi tsarise ku va socha ra Vuthu ra le Matini. Ku nga si hela tin’hweti ta mune endzhaku ka sweswo, ndzi thwasele ku va socha ra Vuthu ra le Matini ekampeni leyi letelaka vanhu vutshila bya xisekelo bya ku va socha. Wolawo a ku ri masungulo ya ntirho wa mina wa vusocha lowu tekeke malembe ya 11.

Loko ndzi nghenela vusocha a ku nga lwiwi. Kambe masocha ya Vuthu ra le Matini ma tshama ma ri eku leteriweni. Ro sungula, ndzi rhumeriwe exihlaleni xa Oahu, le Hawaii, laha ndzi heteke malembe mambirhi ndzi ri karhi ndzi kuma ndzetelo lowu dzikeke wa tindlela leti masocha lama fambaka hi milenge ma lwaka nyimpi ha yona ni tinyimpi to lwela ntshunxeko leti lwiwaka hi vanhu lava nga riki masocha. Ndzi ve ni vutshila byo kota ku duvula mfungho wa xirhendzevutana lowu ringanaka tisentimitara ta 25 lowu vekiweke ekule na mina hi timitara ta 460. Ndzi dyondzisiwe karati, ku tirhisa tibomo, ku hlaya mepe, ku bulukisa miako ni ku vulavurisana ni masocha. Sweswo a swi ndzi tsakisa swinene.

Loko ndzi suka eHawaii, ndzi ye eJapani laha ndzi nga heta tin’hweti ta tsevu entirhweni wo langutela matlhari eXikepeni xa Vuthu ra le Matini xo Rhwala Swihaha-mpfhuka swa Nyimpi lexi a xi ri eAtsugi. Hi ku hatlisa tiko ra United States ni ra Vietnam N’walungu ma sungule ku tshwukiselana mahlo naswona mina ni masocha man’wana ya Vuthu ra le Matini hi rhumeriwe hi xikepe lexi vuriwaka USS Ranger, lexi rhwalaka swihaha-mpfhuka swa nyimpi leswaku hi ya eNsonga-nkulu wa Tonkin. Loko hi ri kwalaho, swihaha-mpfhuka swa nyimpi leswi a swi ri exikepeni xa hina na swona swi sungule ku ya lahlela tibomo eVietnam N’walungu. Eku heteleleni, a ndzi lwa nyimpi ya xiviri. Kambe a ndzi vona onge a ndzi kayela ntsako wa ku ya lwa nyimpi hi ku kongoma ni valala endzeni ka tiko hileswi mina a ndzi tirhela exikepeni.

Nyimpi Ya Xiviri

Hi ximun’wana xa 1966, loko ndza ha ri exikepeni xa Ranger, ndzi hete malembe ya mina ya mune ndzi ri evusocheni kutani ndzi ntshunxiwa ku tshika ntirho wa vusocha. Masocha yo tala lama nga exiyin’weni lexi fanaka ni xa mina a ma ta va ma tsakele ku tlhelela ekaya kutani ma papalata ku halatiwa ka ngati loku a ku ta va kona. Kambe se a ndzi ri socha ra Vuthu ra le Matini leri tinyiketeleke tlhelo nhenha leyi nga ni ntokoto, kutani a ndzi nga lavi ku tshika ntirho wa mina. Ndzi endle xiboho xo tlhela ndzi tsarisa ku nghenela vusocha.

A ndzi lava ku ya enyimpini hikuva a ndzi leteriwe ku va socha. Kutani ndzi tirhe tanihi socha ra ku tirhandzela leri lwaka ri ri karhi ri famba hi milenge. A ndzi nga ri na mhaka nileswaku ndzi averiwa ku ya lwa kwihi, ntsena loko ndzi ri Socha ra Vuthu ra le Matini leri lwaka ri ri eku fambeni hi milenge. Pakani ya mina evuton’wini a ku ri ku va Socha ra xiyimo xa le henhla ra Vuthu ra le Matini naswona nyimpi a yi hundzuke xikwembu xa mina.

Hi October 1967, ndzi rhumeriwe eVietnam. Leswi a ndzi chuhile hi hala tlhelo ndzi tsakile, hi ku hatlisa ndzi yisiwe laha ku lweriwaka kona exifundzheni xa Quang Tri. Loko dyambu ri nga si pela, ndzi tikume ndzi ri laha nyimpi yi hisaka kona. A ndzi rhendzeriwe hi vavanuna lava a va ri eku dlayeteriweni ni ku vavisiwa. A ndzi vona ritshuri leri a ri tuvikisiwa hi tibomo ta valala va hina leti a ti duvuka emisaveni. A ku nga ri na vutumbelo handle ka swimidyana swi nga ri swingani. Ndzi nambe ndzi sungula ku duvula hikuva a ti bihile. A ndzi ehleketa leswaku ndzi ya eku feni. Eku heteleleni, nyimpi yi fike emakumu. Ndzi ponile, kambe vavanuna lava ndzi hoxeke xandla eku va rhwaleni va tlhelela entsindza wa masocha a va ponanga.

Eka tin’hweti ta 20 leti landzeleke, ndzi hlanganyele eNyimpini ya le Vietnam leyi hisaka. Masiku hinkwawo ku sukela nimixo kukondza ri pela, a ndzi ri eku duvuleni kumbe ndzi ringeta ku tumbela leswaku ndzi nga duvuriwi, ndzi tumbelela valala kumbe vona va tumbelela mina. Hi nkarhi wolowo a ndzi heta nkarhi wo tala ndzi ri eku duvulaneni ni valala ndzi tumbele emabakweni lawa loko ku na mpfula a ma hundzuka swidan’wana. Minkarhi yin’wana a ku titimela naswona a swi nga tsakisi ku tshama kwalaho. A ndzi dya ni ku etlela emabakweni wolawo.

Loko ndzi ri etsimeni ra mina ro hlota valala ni ku va dlaya, a ndzi tshamela ku ya emakhwatini lama tlhumeke, laha a ndzi tshama ndzi ri ekhombyeni ro hlaseriwa hi valala lava tumbeleke kwalaho. Minkarhi yo tala, a ndzi tikuma ndzi ri ekhombyeni ro vavisiwa hi tibomo leti a ti buluka ekusuhi na mina. Enyimpini yin’wana leyi a yi ri ekusuhi ni muganga wa Khe Sanh, masocha ya hina yo tala a ma vavisekile kumbe ku dlayiwa, ku lo pona 13 ya wona ntsena.

Hi January 30, 1968, a ndzi ri entsindza wa masocha, laha a ndzi ta etlela ematendeni ro sungula endzhaku ko heta lembe hinkwaro ndzi ri enyimpini. Vurhongo byebyo byo nandziha byi hele hi matakuxa loko ndzi pfuxiwe hi pongo leri tingulaka tindleve ra ku buluka ka bomo. Bomo yoleyo yi ndzi vavisile hikuva ndzi tlhaviwe hi swipetlu swa tinsimbi ekatleni ni le nhlaneni. Hi mixo wolowo, valala a va sungule tsima lerikulu ro hlasela.

Ndzi nyikiwe mendlele leyi nyikiwaka masocha lama vavisekaka enyimpini leyi vuriwaka Purple Heart hileswi a ndzi vavisekile, kambe a ndzi nga vavisekanga ngopfu lerova ndzi nga tsandzeka ku ya enyimpini. Madokodela ya masocha ma hatle ma ndzi susa swipetlu sweswo swa tinsimbi naswona swi nga si ya kwihi ndzi khome ndlela ndzi ya edorobeni ra Hue, laha ku lwiweke yin’wana ya tinyimpi leti hisaka swinene. Kwalaho ndzi yayarhele vanhu vo tala hi xibamu onge hiloko a ndzi tirhisa muchini wo dlaya vanhu ha wona. Ku dlaya valala a swi nga ndzi tovi helo. Ndzi hete masiku ya 32 ndzi ri karhi ndzi famba hi muti ni muti ndzi hlota valala kutani ndzi va dlaya.

Hi nkarhi wolowo, a ndzi vona swi fanerile ku dlaya valala. A ndzi tibyela ndzi ku: ‘Phela valala va dlaya magidi ya vavanuna, vavasati ni vana lava nga riki na nandzu edorobeni ra Hue. A ku ri ni mintsumbu ya magidi leyi a yi hangalake eswitarateni ni le tiphacisini. A ku rhiyiwe tibomo etindhawini hinkwato, hambi ku ri ehansi ka mintsumbu yin’wana. A hi tshama hi chuhile hikwalaho ka valala lava duvulaka va tumberile.’ Kambe sweswo hinkwaswo a swi ndzi tshikisanga ku dlaya. A ndzi ehleketa leswaku i swinene ku endla tano.

Ku Rhandza Nyimpi Ku Tlula Mpimo

Endzhaku ka nyimpi ya le dorobeni ra Hue, tin’hweti ta mina ta 13 ti herile. Hambiswiritano, nyimpi a yi nga si hela naswona a ndza ha lava ku ya emahlweni ndzi lwa. Kutani ndzi tinyikele ku tlhela ndzi tshama eVietnam leswaku ndzi lwa. Hi nkarhi wolowo se a ndzi ri ndhuna ya masocha naswona a ndzi nyikiwe ntirho wo hlawuleka. A wu katsa ku rhangela masocha ya Vuthu ra le Matini lama rhumeriwaka ku ya eswimitanini leswi nga ekule ni madoroba. A hi tirhisana ni vaaki va kwalaho, hi va dyondzisa tindlela to sirhelela miganga ya ka vona. A hi tshama hi xalamukile hikuva valala a va tala ku tiendla onge na vona i vaaki va ndhawu yoleyo. Nivusiku a hi nyandlamela—hi hlota valala, hi va khoma ni ku va dlaya. Hambileswi a ndzi tshama ndzi chuhile swinene, ndlela leyi a ndzi rhandza nyimpi ha yona a yi ya yi kula.

Ntirho wa mina wa vumbirhi eVietnam wu hele hi ku hatlisa. Ndzi tlhele ndzi kombela ku ya enyimpini. Hi nkarhi wolowo varhangeri va mina va arile, kumbexana hileswi va xiyeke leswaku ndlela leyi a ndzi yi rhandza ha yona nyimpi a yi nga ri yinene. Kambe ntirho wa mina wa ku va socha ra Vuthu ra le Matini a wu helelanga kwalaho. Ndzi tlheriseriwe eUnited States leswaku ndzi ta va muleteri wa masocha lamantshwa. Ku ringana malembe manharhu ni hafu, a ndzi tirha tanihi muleteri wa masocha. Ndzi ma dyondzise swilo swo tala masocha lamantshwa naswona ndzi endle hinkwaswo leswi ndzi nga swi kotaka leswaku ndzi va endla va va masocha lama nga ni nsele ku fana na mina.

Ndzi Kuma Xikongomelo Xo Antswa eVuton’wini

Ndzi ve munghana wa muleteri-kulorhi wa masocha. Nsati wakwe a ha ku n’wi tshika. Christine Antisdel, ndzisana yakwe ya xisati loyi a ha ku va Mbhoni ya Yehovha, u ye a ya tshama na yena leswaku a ta n’wi pfuna ku khathalela vana vakwe vambirhi lavatsongo. Hi nkarhi wolowo a ku ri ro sungula ndzi twa malunghana ni Timbhoni.

Ekaya a hi ri Makhatoliki naswona ndzi nghene xikolo xa Makhatoliki ku ringana malembe ya nhungu. Loko ndza ha ri mufana a ndzi pfuna muprista ekerekeni hi nkarhi wa xilalelo. Hambiswiritano, a ndzi nga tivi nchumu hi Bibele. Christine u ndzi pfunile. U ndzi dyondzise tidyondzo ta le Bibeleni leti a ndzi nga ti tivi eku sunguleni. Ndzi dyondze leswi Bibele yi swi dyondzisaka hakunene ni leswi yi nga swi dyondzisiki.

Hi xikombiso, ndzi dyondze leswaku Bibele a yi dyondzisi leswaku Xikwembu xi xupula vanhu etiheleni loko va file. (Eklesiasta 9:5, 10) A yi dyondzisi leswaku Xikwembu i Vunharhu-un’we. (Yohane 14:28) Hambiswiritano, Bibele yi dyondzisa leswaku Xikwembu xi ta herisa vubihi, switlhavi ni rifu naswona vanhu lava xi yingisaka va ta hanya hilaha ku nga heriki emisaveni leyi nga paradeyisi. (Pisalema 37:9-11; Nhlavutelo 21:3, 4) Ndzi tlhele ndzi dyondza hi milawu ya Xikwembu ya mahanyelo. (1 Vakorinto 6:9, 10) Ndzi dyondze leswaku Xikwembu xi ni vito, ku nga Yehovha. (Pisalema 83:18) Hinkwaswo leswi swi ndzi tsakise ngopfu!

Hi November 1972, ndzi rhurhiseriwe ekampeni yin’wana laha a ndzi ta dyondzisa tindhuna ta masocha vutshila byo lwa enyimpini. Loko ndzi ri kwalaho ndzi sungule ku dyondza Bibele ni Timbhoni ta Yehovha. Ndzi ye eminhlanganweni ya tona naswona ndzi hlamarisiwe ngopfu hi xinghana ni ndlela leyi ti rhandzanaka ha yona.

Kambe loko ndzi hambeta ndzi dyondza Bibele, ripfalo ra mina a ri ndzi kingindza swinene. Tidyondzo ta Bibele a ti nga fambisani ni ndlela leyi a ndzi hanya ha yona. A ndzi nyiketele vutomi bya mina entirhweni wo hlohlotela vanhu ku va ni moya wo rhandza ngopfu tiko ra rikwavo ni madzolonga, ku nga swilo leswi Xikwembu xi swi vengaka.

Ndzi gimete hileswaku a ndzi nge swi koti ku va socha ra Vuthu ra le Matini hi hala tlhelo ndzi gandzela Yehovha Xikwembu. Kutani ndzi sungule ku venga nyimpi. Ndzi endle xiboho xo tshika ntirho. Endzhaku ka tin’hweti to karhi ndzi ri karhi ndzi endla ntirho wo tsala-tsala, ku vutisiwa swivutiso ni ku kamberiwa miehleketo, ndzi pfumeleriwe ku tshika ntirho—sweswi a ndzi wu tshika hileswi ripfalo ra mina a ri nga ha ndzi pfumeleli ku va socha. Kutani malembe ya 11 lama ndzi ma heteke ndzi ri Socha ra Vuthu ra le Matini ma hele hi ndlela yoleyo.

Sweswi a ndzi ta byela Yehovha marito lama nga eka Esaya 6:8 lama nge: “Hi mina loyi! Ndzi rhume.” Se a ndzi lunghekele ku tirhisa matimba ya mina leswaku ndzi tirhela Xikwembu xa ntiyiso ematshan’weni yo tirha eVuthwini ra le Matini. Hi July 27, 1973 ndzi khuvuriwe ndzi va Mbhoni ya Yehovha. Endzhaku ka tin’hweti ta ntlhanu ndzi tekane na Christine Antisdel, ku nga Mbhoni leyi ndzi hlanganeke na yona ro sungula.

Malembe ya 36 lawa mina na Christine hi ma heteke hi ri swin’we, hi pfune vanhu van’wana leswaku va kuma vutivi bya Bibele ni ku tshinela eka Xikwembu. Hi ve varhumiwa eRiphabliki ra Dominican ku ringana malembe ya nhungu. Eka malembe ya 18 lama hundzeke ndzi ve mutirheli la endzelaka mavandlha. Mina ni nsati wa mina hi endzele madzana ya mavandlha ya Timbhoni ta Yehovha etikweni hinkwaro ra United States lama vulavulaka Xipaniya.

Ku fikela ninamuntlha, maxangu lawa ndzi ma voneke enyimpini a ma ndzi vangelanga swiphiqo emianakanyweni kumbe ku ndzi vangela gome lerikulu. A ndzi vanga na wona ntshikilelo wa mianakanyo, milorho leyi chavisaka ni ku pfa ndzi tsundzuka swiendlakalo leswi hundzeke. Kambe endzhaku ko va ni vuxaka lebyinene na Yehovha Xikwembu, ndza tisola swinene hileswi ndzi dlayeke vanhu van’wana hi nkarhi wa nyimpi.

Vutomi bya mina byi cincile swinene kambe ndza tsaka leswi ndzi byi cinceke hi ndlela leyi. Sweswi ndza swi tiva leswaku Xikwembu xi ndzi rivalerile swilo leswi ndzi nga swi endla enkarhini lowu hundzeke. Ematshan’weni yo dlaya vanhu, ntirho wa mina sweswi i ku pfuna vanhu leswaku va va ni ntshembo wo hanya hilaha ku nga heriki emisaveni leyi nga paradeyisi. Hi nkarhi lowu a ndzi ri socha ra Vuthu ra le Matini, ndzi endle swilo leswi ndzi swi endleke hileswi a ndzi nga tivi nchumu naswona a ndzi hisekela etlhelo. Leswi ndzi nga Mbhoni ya Yehovha naswona ndzi dyondzeke leswi Bibele yi swi dyondzisaka, ndzi endla swilo hileswi ndzi nga ni ntshembo lowu tiyeke wa leswaku ku ni Xikwembu lexi hanyaka xa ntiyiso, ni lexi nga ni rirhandzu naswona eku heteleleni vanhu lava xi rhandzaka va tlhela va xi yingisa hi vona ntsena lava nga ta kuma swilo leswinene.

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 25]

Masiku hinkwawo ku sukela nimixo kukondza ri pela, a ndzi ri eku duvuleni kumbe ndzi ringeta ku tumbela leswaku ndzi nga duvuriwi, ndzi tumbelela valala kumbe vona va tumbelela mina

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 27]

Endzhaku ko va ni vuxaka lebyinene na Yehovha Xikwembu, ndza tisola swinene hileswi ndzi dlayeke vanhu van’wana hi nkarhi wa nyimpi

[Swifaniso leswi nga eka tluka 24]

Loko ndzi ri muleteri wa masocha (ehenhla) ni loko ndzi ri enyimpini eVietnam (eximatsini)

[Swifaniso leswi nga eka tluka 25]

[Swifaniso leswi nga eka tluka 26]

Malembe ya 36 lawa mina na Christine hi ma heteke hi ri swin’we, hi pfune vanhu van’wana leswaku va kuma vutivi bya Bibele