Ndlela Yo Hlakulela Ntsako eVukatini

“Wanuna . . . u fanele ku namarhela nsati wakwe, kutani va fanele va va nyama yin’we.”—GENESA 2:24.

MUENDLI wa hina, Yehovha Xikwembu, u sungule vukati tanihi xiboho xa vutomi hinkwabyo exikarhi ka wanuna ni wansati. Genesa 2:18, 22-24 yi ri: “Yehovha Xikwembu a ya emahlweni a ku: ‘A hi swinene leswaku munhu a hambeta a tshama a ri yexe. Ndzi ta n’wi endlela mupfuni, a va muhetisisi wa yena.’ Yehovha Xikwembu a vumba wansati hi rimbambu leri a ri tekeke eka wanuna kutani a n’wi tisa eka wanuna. Hiloko wanuna a ku: ‘Eku heteleleni leri i rhambu ra marhambu ya mina ni nyama ya nyama ya mina. Loyi u ta thyiwa Wansati, hikuva u tekiwe eka wanuna.’ Hikokwalaho wanuna u ta siya tata wakwe ni mana wakwe naswona u fanele ku namarhela nsati wakwe, kutani va fanele va va nyama yin’we.”

I ntiyiso leswaku ku hlakulela ntsako evukatini a swi olovi, kambe swa koteka hakunene. Mimpatswa yo tala se yi ni malembe ya 50, 60 kumbe ku tlula yi tekanile naswona yi tsakile. Xana yi swi endlisa ku yini? Yi tshama yi ri karhi yi aka vukati bya yona naswona handle ka vutianakanyi yi lava ‘ku amukeleka’ eka vanghana va yona va vukati. (1 Vakorinto 7:33, 34) Sweswo swi lava matshalatshala. Loko u tiyimisele ku tirhisa nkarhi ni ku endla matshalatshala, na wena u nga aka vukati lebyi tsakeke, lebyi nga ta tshama nkarhi wo leha.

Ku Landzela Pulani Hi Vukheta

Muaki lonene a nge pfuki a sungule ku aka yindlu a nga rhanganga hi ku kambela pulani. Hilaha ku fanaka, a hi nge swi koti ku aka vukati hi nga rhanganga hi kambisisa hi vukheta kungu ra Xikwembu ha byona. Kungu leri ri kumeka eRitweni ra Xikwembu. Muapostola Pawulo wa tsala: “Matsalwa hinkwawo ma huhuteriwe hi Xikwembu naswona ma pfuna . . . ku lulamisa swilo.”—2 Timotiya 3:16.

Vavanuna ni vavasati va nga dyondza swo tala hi vukati loko vo kambisisa ndlela leyi Yesu a tirhisaneke ha yona ni vadyondzisiwa vakwe. Njhani? EBibeleni, vuxaka lebyi nga kona exikarhi ka Yesu ni lava a nga ta fuma na vona etilweni byi fanisiwaka ni vuxaka lebyi nga kona exikarhi ka wanuna ni wansati. (2 Vakorinto 11:2) Yesu a a tshama a tshembekile eka vanghana vakwe, hambi ku ri ehansi ka swiyimo swo tika swinene. “U va rhandze ku fikela emakumu.” (Yohane 13:1) Tanihi murhangeri la nga ni musa, minkarhi hinkwayo Yesu a a va anakanyela valandzeri vakwe, a a swi tiva leswaku va tsanile. A a nga lavi leswi nga ehenhla ka matimba ya vona.—Yohane 16:12.

Yesu a a kombisa moya wo rhula hambiloko vanghana vakwe lavakulu va n’wi khomisa tingana. A nga va khahlanga, kambe, hi ku titsongahata ni hi musa lowu kombisaka leswaku u chava Xikwembu, u ringete ku va komba ndlela. (Matewu 11:28-30; Marka 14:34-38; Yohane 13:5-17) Xisweswo, loko u kambisisa hi vukheta ndlela leyi Yesu a va khomeke hi musa ha yona valandzeri vakwe ni ndlela leyi va n’wi kombiseke ha yona rirhandzu, u ta dyondza tindlela leti u nga akaka vukati bya wena ha yona.—1 Petro 2:21.

Aka eHenhla Ka Masungulo Lama Tiyeke

Handle ko kanakana, miringo leyi fanaka ni xidzedze yi ta hlasela xisekelo xa vukati bya wena. Miringo leyi yi ta kambela leswaku vuxaka bya n’wina byi tiye ku fikela kwihi. Kambe, xisekelo lexi tiyeke xo aka vukati lebyi tsakisaka i ku tshembeka eka xiboho xa n’wina loku sekeriweke erirhandzwini. Yesu u kandziyise nkoka wa xiboho lexi loko a ku: “A nga kona loyi a faneleke a hambanisa mpatswa lowu Xikwembu xi wu hlanganiseke.” (Matewu 19:6, Contemporary English Version) Xiga lexi nge “a nga kona” xi katsa wanuna ni wansati, lava va hlambanyeke leswaku va ta tshembeka evukatini bya vona.

Van’wana va nga ha teka xiboho xa vona xi ri ndzhwalo, va vona onge xa tika swinene. Namuntlha, vanhu va lava leswi nga ta vuyerisa vona ematshan’weni yo titsona swo karhi hikwalaho ka vukati.

I yini lexi nga endlaka leswaku vanhu va khomelela eka xiboho xa vukati? Muapostola Pawulo u tsale a ku: “Vavanuna va fanele ku rhandza vasati va vona ku fana ni mimiri ya vona.” (Vaefesa 5:28, 29) Kutani, ku va mi ‘hlanganile’ swi vula leswaku u khathalela vuhlayiseki bya munghana wa wena wa vukati hilaha u khathalelaka bya wena hakona. Vanhu lava tekaneke va fanele va tshika ku vula leswaku “xa mina” va ku “xa hina,” va tshika ku ri “mina” va ku “hina.”

Ku hlula swiphiqo leswi fanaka ni mheho evukatini bya wena swi ta ku endla la tlhariheke. Vutlhari byebyo byi ta ku tisela ntsako. Swivuriso 3:13 yi ri: “Wa tsaka munhu la kumeke vutlhari.”

Tirhisa Swiaki Leswi Nga Khomiki Ndzilo

Yindlu yi fanele yi akiwa kahle leswaku yi ta tshama nkarhi wo leha naswona yi nga ri na khombo. Hikwalaho, tiyimisele ku endla leswaku vukati bya wena byi tshama hilaha ku nga heriki. Tirhisa swiaki leswi tiyeke, leswi nga ta kota ku hlula miringo leyikulu ya ku tshembeka ka wena. Swi teke swi fana ni nsuku swiaki swa risima swo kota vutlhari lebyi humaka eka Xikwembu, ku hanana, ku twisisa, ku chava Xikwembu, rirhandzu, ku tlangela milawu ya Xikwembu hi rirhandzu ni ripfumelo ra xiviri.

Ku tsaka ni ku eneriseka evukatini a swi akiwi hi swilo leswi vonakaka. Swi akiwa embilwini ni le mianakanyweni naswona timfanelo leti ti tiyisiwa hi ntiyiso lowu humaka eRitweni ra Xikwembu. Xikhongotelo lexi nge, “Un’wana ni un’wana a a tshame a languta ndlela leyi a akaka ha yona” xi nga tirhisiwa ni le vukatini.—1 Vakorinto 3:10.

Loko Ku Va Ni Swiphiqo

Leswaku muako wu tshama nkarhi wo leha, ku fanele ku va ni xiyimiso lexinene xo wu khathalela. Loko nuna na nsati va seketelana nkarhi hinkwawo eka tipakani ta vona niloko va xiximana, vukati bya vona byi ta tshama byi tiyile. A nga kona loyi a sungulaka ku va ni moya wa vutianakanyi naswona loko ku va ni timholovo, ti hatla ti lunghisiwa.

Timholovo leti nga lunghisiwangiki ni xikhomela swi nga dlaya rirhandzu evukatini. Muapostola Pawulo u nyike vavanuna ndzayo leyi nge: “N’wina vavanuna lava tekeke, tshamani mi ri karhi mi rhandza vasati va n’wina naswona mi nga va hlundzukeli ku tlula mpimo.” (Vakolosa 3:19) Ni le ka vavasati nsinya wa nawu lowu wu tirha hilaha ku fanaka. Loko vatekani va khathalelana, va kombisana musa naswona va twisisana, va hoxa xandla eka ntsako ni ku eneriseka evuton’wini bya yona. Ku papalata timholovo ni ku kanetana swa pfuna leswaku mi nga lwi loko ko tshuka ku tlhekeka swiphiqo. Pawulo u khongotele a ku: “Kombanani musa, mi tsetselelana swinene, mi rivalelana hi ku ntshunxeka.”—Vaefesa 4:32.

Ku vuriwa yini hiloko u titwa u heleriwe hi matimba, u ri ni mbitsi naswona u tekeriwa ehansi ku ri swona swi ku endlaka leswaku u nyangatseka? Hlamusela munghana wa wena wa vukati leswi swi ku dyaka, hi moya wo rhula. Kambe, swa antswa ku tshika rirhandzu ri siva swilo leswi nga nyawuriki.—1 Petro 4:8.

Wanuna un’wana, loyi a langutaneke ni miringo yo tala evukatini byakwe bya malembe ya 35, u vula leswaku ku nga khathariseki leswaku u n’wi hlundzukele njhani munghana wa wena wa vukati, mi nga “tshuki mi tshika ku vulavurisana.” U engetele marito lawa ya vutlhari, “Mi nga tshiki ku kombisana rirhandzu.”

U Nga Swi Kota Ku Aka Vukati Lebyi Tsakisaka!

I ntiyiso leswaku a swi olovi ku aka vukati lebyi tsakisaka. Kambe, loko vatekani va tiyimisele ku endla matshalatshala yo katsa Xikwembu evukatini bya vona, va ta tsaka naswona va ta titwa va sirhelelekile. Xisweswo, byi kambisise kahle vumoya bya ndyangu wa wena; tiyimisele swinene ku namarhela xiboho xa wena xa vukati. Naswona tsundzuka leswaku hi ku ya hi marito ya Yesu, a ku bumabumeriwi ntsena wanuna kumbe wansati la endlaka hinkwaswo leswaku va va ni vukati lebyi tsakisaka. Kambe, loyi a bumabumeriwaka ngopfu i Musunguri wa vukati, Yehovha Xikwembu. “Leswi Xikwembu xi swi paneke swin’we, ku nga tshuki ku va ni munhu la swi hambanisaka.”—Matewu 19:6.

BUKU YIN’WANA LEYI U NGA YI HLAYAKA

Buku leyi nge Xihundla Xa Ntsako eNdyangwini, leyi kandziyisiweke hi Timbhoni ta Yehovha, yi nyikela swiringanyeto leswi tirhaka swo aka vukati lebyinene ni lebyi humelelaka. Mimpatswa ya madzana ya magidi emisaveni hinkwayo yi kume leswaku switsundzuxo swa yona leswi tirhaka leswi sekeriweke eBibeleni swi yi pfunile ku antswisa vukati bya yona.—Vona tluka 32 ra magazini lowu.

[Bokisi leri nga eka tluka 9]

I Yini Lexi Nga Pfunaka Ku Va Ni Vukati Lebyi Tsakisaka?

◼ Dyondzani Rito ra Xikwembu swin’we nkarhi hinkwawo, naswona mi khongela leswaku Xikwembu xi mi pfuna ni ku mi kongomisa loko mi tlhantlha swiphiqo swa n’wina.—Swivuriso 3:5, 6; Vafilipiya 4:6, 7; 2 Timotiya 3:16, 17.

◼ Tsakela rimbewu ni munghana wa wena wa vukati ntsena.—Swivuriso 5:15-21; Vaheveru 13:4.

◼ Bulani mi ntshunxekile, hi ku tshembeka ni hi rirhandzu hi swiphiqo ni ku nga twanani ka n’wina.—Swivuriso 15:22; 20:5; 25:11.

◼ Vulavula ni munghana wa wena wa vukati hi ndlela ya musa, leyi kombisaka ku n’wi ehleketela; papalata ku n’wi hlundzukela ngopfu, ku n’wi xopa-xopa ni ku n’wi sola-sola.—Swivuriso 15:1; 20:3; 21:9; 31:26, 28; Vaefesa 4:31, 32.

◼ Tirhisa ndzayo ya Bibele hi ku titsongahata hambiloko u vona onge munghana wa wena wa vukati a nga endli hinkwaswo leswi a faneleke ku swi endla.—Varhoma 14:12; 1 Petro 3:1, 2.

◼ Lwana hi matimba ku hlakulela timfanelo ta moya leti boxiweke eBibeleni.—Vagalatiya 5:22, 23; Vakolosa 3:12-14; 1 Petro 3:3-6.

[Swifaniso leswi nga eka tluka 7]

Landzela nkongomiso wa Xikwembu hi vukati lowu kumekaka eBibeleni

[Xifaniso lexi nga eka tluka 7]

Endla leswaku rirhandzu ni ku tshembeka loku nga riki na vutianakanyi swi va masungulo ya wena lama tiyeke

[Swifaniso leswi nga eka tluka 8]

Hlakulela timfanelo ta moya leti nga ta ku pfuna ku lwa ni miringo leyikulu

[Swifaniso leswi nga eka tluka 8]

Vukati lebyinene byi fanele byi khathaleriwa