Ku Suka Eka Gome Ku Ya eNtsakweni
HI KU VULA KA VICENTE GONZÁLEZ
Loko vaakelani va twa leswaku ndzi tiduvule ka mune kambe a ndzi fanga, va sungule ku ndzi vitana N’wamasalamusi. Kambe a ndzi nga ri na masalamusi. Inge ndzi mi chumbutela xivangelo lexi endleke leswaku ndzi ringeta ku tidlaya.
NDZI velekiwe hi 1951 eGuayaquil, le Ecuador. Vatswari va mina va kumele vana va vona va kaye ndhawu yo tshama ekusuhi ni lwandle endhawini leyi vitaniwaka Ndhawu leyi Phangiweke. Mindyangu leyi sweleke yi “fike yi phanga” ndhawu yoleyo swi nga ri enawini, yi aka mikhukhu hi timhandzi ta mirhi ya misengele ni ku fulela hi mazenge. Mikhukhu leyi yi akiwe ehenhla ka timhandzi ku fana ni dulu tanihi leswi ndhawu leyi a yi tsakama swinene naswona yi ri ni timitsu ta mirhi. A hi nga ri na gezi, a hi sweka exitofini xa malahla, naswona a hi famba khilomitara hinkwayo ku ya fika laha a hi ka kona mati yo nwa.
Vamakwerhu va sungule ku tirha va ha ri vatsongo leswaku va ta pfuna ndyangu wa ka hina. Loko ndzi ri ni malembe ya 16, naswona ndzi tshike xikolo, ndzi kume ntirho wa ku fambisa mahungu efemeni yin’wana. Mina ni vanghana va mina hi sungule ku nwa ni ku tikhoma hi ndlela yo biha. Loko ripfalo ra mina ri ndzi kingindza, a ndzi famba ndzi ya phofula swidyoho swa mina ekerekeni. “N’wananga, u tiphofule kahle,” marito lawa a ma vuriwa hi muprista a nga si ndzi ntshunxa, kambe a nga ndzi pfuni nikatsongo hi tlhelo ra moya. Kutani ndzi ye emahlweni ndzi endla nchumu lowu fanaka. Eku heteleleni, se a ndzi karhele hi ku tshamela ku dyoha ni ku tiphofula, hiloko ndzi tshika ku ya ekerekeni. Hi nkarhi wolowo, ndzi sungule ku xiya ku pfumaleka ka vululami endhawini ya ka hina. Vanhu vo tala a va ri swisiwana naswona a va hanya hi rikoko ra xilondza kasi van’wana va nga ri vangani a va hanya hi bhayizani huku yo fa hi mafurha. A ndzi vona vutomi byi nga ri na xikongomelo. A ndzi vona onge a ndzi na vumundzuku kumbe xikongomelo evuton’wini.
Kutani siku rin’wana ndzi kume leswaku vasesi wa mina va mune a va hlaya minkandziyiso leyi humesiweke hi Timbhoni ta Yehovha. Ndzi sungule ku yi hlaya. Ku ni buku yin’wana leyi ndzi yi tsakeleke ngopfu, leyi nge—Ntiyiso Lowu Yisaka eVuton’wini Lebyi Nga Heriki. Yi ndzi dyondzise swo tala hi timhaka ta Bibele, naswona yi swi veke hi ndlela leyi twisisekaka. ‘Lowu i ntiyiso!’ Ndzi tsundzuka ndzi tibyela marito lawa. Kambe hilaha ndzi swi voneke hakona emalembeni ya 15 lama landzeleke, ku hanyela ntiyiso a ku nga ri matlangwana.
Loko ndzi ri ni malembe ya 22 ndzi sungule ku tirha ebanki. Siku rin’wana mutirhi-kulorhi u ndzi kombise ndlela leyi a a “lomba” ha yona mali swi nga tiviwi a tlhela a hakela mali leyi a yi “lombeke.” Na mina ndzi sungule ku “tilomba” mali, kukondza ndzi teka mali yo tala lerova ndzi nga ha swi koti ku tumbeta vugevenga bya mina. Ndzi khomiwe hi gome swinene tanihi leswi a ndzi swi vona leswaku a ndzi nge he swi koti ku hakela mali leyi. Kutani ndzi endle xiboho xa ku phofula nandzu wa mina, endzhaku ka sweswo, ndzi kombisa ku tisola lokukulu hi ku tidlaya.
Endzhaku ko tsalela banki papila, ndzi xave xibalesa lexitsongo, ndzi ya endhawini leyi nga riki na munhu eribuweni ra lwandle, ndzi fika ndzi tiduvula kambirhi enhlokweni na kambirhi exifuveni. Hambileswi a ndzi vavisekeke ngopfu, a ndzi fanga. Un’wana loyi a a famba hi xikanyakanya u ndzi kumile kutani a hlela hi ku hatlisa leswaku ndzi yisiwa exibedlhele. Loko ndzi hola, ndzi voniwe nandzu wa ku yiva kutani ndzi pfaleriwe ekhotsweni. Loko ndzi ntshunxiwa, a ndzi ri ni tingana ni gome, tanihi leswi se a ndzi ri ni rhekhodo ya vugevenga. Leswi ndzi poneke tikulu ta mune, vaakelani va sungule ku ndzi vitana N’wamasalamusi.
Nkarhi Wa Ku Cinca
Hi nkarhi wolowo, Paul Sánchez, murhumiwa la nga Mbhoni ya Yehovha, u ndzi endzerile. Nchumu wo sungula lowu ndzi wu lemukeke a ku ri n’wayitelo wakwe lowukulu. Paul a a ri munhu la tshamaka a tsakile, a ri ni langutelo lerinene lerova ndzi pfumerile leswaku a ndzi dyondzela Bibele. Ndzi tibyele ndzi ku, ‘Kumbexana a nga ndzi pfuna ku kuma ntsako ni xikongomelo evuton’wini.’
Hi ku pfuniwa hi Paul, ndzi kume leswaku Xikwembu xi ni xikongomelo hi vanhu nileswaku lava va xi rhandzaka naswona va xi yingisaka, va ta hanya emisaveni ya paradeyisi siku rin’wana. (Pisalema 37:29) Ndzi tlhele ndzi dyondza leswaku ku pfumaleka ka vululami ni vusweti, a swi vangiwanga hi Xikwembu, kambe swi vangiwe hi ku xandzuka ka vanhu eka Xikwembu. (Deteronoma 32:4, 5) Ntiyiso lowu a wu fana ni rivoningo evuton’wini bya mina. Kambe, ku cinca vumunhu bya mina, a swi tika ku tlula ku dyondza Bibele.
Ndzi kume ntirho wa le hofisi lowu a wu lava leswaku ndzi tamela timali ta khampani. Nakambe, ndzi hluriwe hi ndzingo kutani ndzi sungula ku yiva. Loko se ndzi tsandzeka ku tumbeta vukhamba bya mina, ndzi balekele edorobeni rin’wana le Ecuador, ndzi ya tshama kona nkarhi wa kwalomu ka lembe. Ndzi ringete ku baleka hi ku helela etikweni ra ka hina—kambe swi tsandzile, hiloko ndzi tlhelela ekaya.
Paul u tlhele a ndzi kuma, naswona hi pfuxelele dyondzo. Hi nkarhi wolowo ndzi endle xiboho xa ku tirhisa misinya ya milawu ya Bibele evuton’wini bya mina ni ku tirhela Yehovha. Hikwalaho ka sweswo, ndzi byele Paul hi ta vukhamba lebyi ndzi byi endleke, naswona u ndzi nyike ndzayo leyi kongomeke. U ndzi hlayele tindzimana ta Bibele to fana na Vaefesa 4:28, leyi nge: “Muyivi a nga ha tlheli a yiva, kambe ematshan’weni ya sweswo a a tirhe hi matimba.” Kutani ndzi swi vonile leswaku swi lava ndzi pfumela xidyoho xa mina ni ku amukela vuyelo bya kona.
Loko ndza ha anakanyisisa hi xiyimo xa mina, ndzi sungule ku ti tirha tanihi mupfapfarhuti wa swifaniso. Siku rin’wana ku fike wanuna un’wana laha a ndzi tirhela kona kutani a vula leswaku u tsakela swifaniso swa mina. Kambe, a a ri fokisi naswona u ndzi kombe maphepha lama vulaka leswaku u tele ku ta ndzi khoma. Kutani ndzi tlhelele ehubyeni, ivi ndzi yisiwa ejele. Paul u ndzi endzerile, naswona ndzi n’wi tshembisile ndzi ku, “A wu nge tisoli hi matshalatshala lawa u ma endlaka ya ku ndzi pfuna ku twisisa Bibele.” Hi ye mahlweni hi dyondza loko ndzi ri ekhotsweni.
Ndzi Endle Leswi Ndzi Swi Tshembiseke
Loko ndzi ntshunxiwa, ndzi endle xiboho xa ku tirhela Yehovha hi mbilu ya mina hinkwayo, naswona ku hundze malembe mambirhi ndzi tshembekile. Hi 1988 ndzi khuvuriwile leswaku ndzi va Mbhoni ya Yehovha. Leswi a ndzi tiyimisele ku siva nkarhi lowu ndzi tlangeke ha wona, ndzi sungule vutirheli bya nkarhi hinkwawo tanihi phayona, ndzi endle matshalatshala yo hlawuleka yo endzela ntlawa wa vantshwa lava nga tinsula-voya.
Ntlawa wun’wana a wu tala ku tsala-tsala khumbi ra Holo ya hina ya Mfumo. Tanihi leswi a ndzi tiva swirho swa ntlawa lowu ni lomu swi tshamaka kona, ndzi swi endzerile, ndzi swi hlamusela xikongomelo xa Holo ya Mfumo, ndzi tlhela ndzi swi kombela hi musa leswaku swi xixima muako wa hina. A swa ha tlhelanga swi tsala-tsala holo ya hina endzhaku ka sweswo.
Hi ku famba ka nkarhi, loko hi ri karhi hi pfuxeta holo ya hina ni ku susa pende ya khale, Mbhoni leya ha riki muntshwa leyi vitaniwaka Fernando yi kume marito lama nge, “Chele” (La Rana, hi Spaniya). U huwelele a ku: “A ku ri mina!” Leswi a a ri xirho xa ntlawa wolowo, Fernando a a tsale eholweni ya hina vito leri a a tiviwa ha rona hi vanghana vakwe. Sweswi a a ri eku ri suseni!
Loko ndzi vona Fernando ro sungula, a a nghene hi nhloko eka swidzidzirisi. Mana wakwe a a n’wi rhumele eka tindhawu timbirhi leti vanhu lava tirhisaka swidzidzirisi va pfuniwaka eka tona, kambe a ko fana ni kwala. Hikwalaho u n’wi tshikile, a famba, a n’wi siya a ri swakwe endlwini. Fernando u xavise hinkwaswo swa risima—hambi ku ri minyangwa, mafasitere ni lwangu ra yindlu—leswaku a kota ku xava swidzidzirisi. Siku rin’wana ndzi hlangane na yena exitarateni, ndzi n’wi nyika khodirinki, ni ku kombela ku dyondza na yena Bibele. U pfumerile, naswona lexi ndzi tsakiseke, u amukele ntiyiso. U hambane ni ntlawa wa tinsula-voya, a tshika ku tirhisa swidzidzirisi, a sungula ku va kona eminhlanganweni ya Vukreste, naswona ku nga ri kungani u khuvuriwile.
Loko mina na Fernando hi famba swin’we hi yindlu ni yindlu hi chumayela, vanhu va tala ku hi lemuka kutani va ku “Chele!” kumbe “N’wamasalamusi!” kutani va hi vutisa leswaku hi endla yini. A va hlamarisiwa hi ku vona khale ka xirho xa ntlawa wa tinsula-voya ni khamba va va endzela, va tamele Tibibele.
Siku rin’wana a ndzi ri karhi ndzi chumayela wanuna un’wana loko Fernando a ri karhi a vulavula ni muakelani wa nuna loyi. Wanuna loyi u kombetele Fernando, a ku: “Xana wa n’wi vona mufana luya? U tshame a ndzi kombetela hi xibamu enhlokweni.” Ndzi n’wi tiyisekisile leswaku Fernando u yi tshikile ndlela leyi a a hanya ha yona khale nileswaku sweswi u hanya hi misinya ya milawu ya Bibele. Entiyisweni, loko Fernando a hetile ku vulavula ni muakelani luya, ndzi n’wi vitanile leswaku ndzi ta n’wi tivisa eka wanuna loyi. Wanuna loyi u te: “He mfana, ndzi lava ku ku bumabumela hi ku cinca loku u ku endleke evuton’wini bya wena.”
Mina na Fernando hi byeriwe marito lama fanaka ni wolawo ko tala. Leswi swi pfunile leswaku hi nyikela vumbhoni, leswi endleke leswaku hi kuma tidyondzo to hlayanyana ta Bibele. Ina, mina na Fernando ha tsaka leswi hi tekiwaka tanihi Timbhoni ta Yehovha.
Nchumu Wo Tsakisa Swinene eVuton’wini Bya Mina
Hi 2001, loko ndzi khoma lembe ra vu-50, ndzi hlamele ni ku tsaka loko ndzi rhambiwa ku ya eXikolweni xa Ndzetelo wa Vutirheli lexi a xi ta khomeriwa ePeru. Xikolo lexi xi nyika Timbhoni ndzetelo lowukulu wa moya lowu tekaka mavhiki ya nhungu ku ti pfuna evutirhelini bya tona.
Hinkwaswo leswi hi dyondzisiweke exikolweni lexi a swi ndzi tsakisa, ko va xin’we ntsena lexi a xi ndzi chavisa—ku nyikela tinkulumo. Swichudeni swo tala leswi a swa ha ri vantshwa a swi nyikela tinkulumo letinene ngopfu naswona a swi vonaka swi titshemba swinene. Kambe loko ndzi suka ndzi yima leswaku ndzi ya nyikela nkulumo ya mina yo sungula, ndzi sungule ku titwa ndzi nga ri nchumu tanihi leswi a ndzi titwiswa xiswona ku sukela evutsongwaneni. Matsolo a mo gudla-gudla, mavoko ya mina a ma dzuka nyuku naswona ma rhurhumela, ni rito ra mina a ri rhurhumela. Kambe, Yehovha u ndzi seketerile hi ku tirhisa moya lowo kwetsima ni vamakwerhu lava nga ni rirhandzu. Un’wana wa valeteri u ndzi khathalerile swinene naswona a a ndzi pfuna ku lunghiselela tinkulumo ta mina niloko xikolo xi humile. Xa nkoka ngopfu, u ndzi dyondzise ku tshemba Yehovha. Loko khoso yi hela, a ku ri ro sungula evuton’wini bya mina ndzi tsakela ku vulavula emahlweni ka vanhu.
Ndzi langutane ni ndzingo lowukulu ngopfu wa ku titshemba entsombanweni wa Timbhoni ta Yehovha eGuayaquil. Ndzi rungule ndlela leyi ndzi veke Mbhoni ha yona emahlweni ka vanhu va 25 000. Kambe, loko ndzi ri karhi ndzi vulavula, ndzi sungule ku chuha ngopfu hi lunghelo ra ku khutaza vanhu vo tala swonghasi, naswona rito ra mina ri sungule ku rhurhumela. Endzhakunyana, un’wana wa lava veke kona enhlengeletanweni u tile eka mina, a fika a ku, “Makwerhu González, loko u ri karhi u rungula ntokoto wa wena, vanhu hinkwavo a va xiririka mihloti.” Ku tlula hinkwaswo, a ndzi lava leswaku mhaka ya mina yi va xikhutazo eka lava va kumaka swi tika ku hlula mikhuva ya vona ya khale.
Sweswi ndzi nkulu tlhelo phayona ra nkarhi hinkwawo naswona ndzi tsakisiwe hi ku pfuna vanhu va 16 leswaku va tiva ntiyiso lowu pakanisaka wa Bibele. Ndza tsaka hileswi vatswari va mina ni vasesi wa mina va mune na vona va nyiketeleke vutomi bya vona eka Yehovha. Manana u fe a tshembekile eka Xikwembu hi 2001. Ndzi n’wi nkhensa swinene Yehovha hi ku ndzi pfumelela leswaku ndzi n’wi tiva, naswona a yi kona ndlela leyi ndzi nga kombisaka ku tlangela ha yona ku tlula ku rhamba van’wana leswaku na vona va tshinela ekusuhi na yena.—Yakobo 4:8.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 12]
Fernando, Chele, khale ka xirho xa ntlawa wa tinsula-voya loyi ndzi n’wi pfuneke
[Xifaniso lexi nga eka tluka 12]
Paul Sánchez, murhumiwa loyi a dyondzeke Bibele na mina
[Xifaniso lexi nga eka tluka 13]
Vicente González namuntlha